Wizerunek Arabów, świata arabskiego czy jeszcze szerzej całego Islamu będzie rozpatrywany w niniejszej pracy jako istotny element wpływający na kształtowanie się bezpieczeństwa międzynarodowego.

Ważnym punktem w tych rozważaniach jest „sakralizacja wojny” i przedstawienie historycznego tła kontaktów religijno-wojennych świata arabskiego oraz Europejczyków.

W nich bowiem można odnaleźć pojawiające się obawy przed Islamem czy też początki tworzenia radykalnych ugrupowań muzułmańskich.

Islam jest pojęciem, które ma bardzo różnorakie interpretacje. Jak do tej pory nie ma na polskim rynku publikacji poświeconej tylko i wyłącznie związku religii muzułmańskiej

i bezpieczeństwa międzynarodowego. Islam i cała ideologia w niego wpisana ma

w dzisiejszych czasach dość duże znaczenie i istotny jest fakt, że nie ma przekazu medialnego, w którym nie było choćby krótkiej informacji odnoszącej się do świata arabskiego, tego co się dzieje na obszarze Bliskiego Wschodu krajów muzułmańskich.

Co więcej czynniki konfliktogenne pośrednio lub bezpośrednio wskazują na społecznością muzułmańską jako źródło konfliktu i stanowią stały element przekazu.

Praca ma na celu pokazać czynnik religijny cywilizacji muzułmańskiej i jego wpływ na bezpieczeństwo międzynarodowe. Ponadto ma określić znaczenie tego czynnika

w kontaktach i oddziaływaniach miedzy państwami na świecie. Islam jako determinant bezpieczeństwa międzynarodowego jest tematem, który ma na celu pokazać w jaki sposób

z perspektywy wiary wygląda różnorodność świata islamskiego i gdzie w nim można się doszukiwać potencjalnych zagrożeń.

Problemem głównym pracy magisterskiej jest pytanie: Jak Islam będzie kształtować bezpieczeństwo międzynarodowe? W pracy została podjęta próba skonfrontowania podejścia wyznaniowego z aspektami bezpieczeństwa oraz udowodnienia, że w najbliższych latach będzie to miało istotne znaczenie.

W pracy podjęto również próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Czym jest zjawisko religijnego aspektu bezpieczeństwa międzynarodowego?

2. Jak czynnik muzułmański wpływa na identyfikację bezpieczeństwa międzynarodowego?

3. Czym jest fundamentalizm religijny i co odróżnia go od fundamentalizmu islamskiego?

4. Jak fundamentalizm islamski kształtuje bezpieczeństwo międzynarodowe?

5. Jakie są zagrożenia wynikające z różnorodności Islamu i jego nurtu ideologicznego.

6. Jak destabilizacja Bliskiego Wschodu wpływa na bezpieczeństwo międzynarodowe?

Przedmiotem badań jest znaczenie czynnika religijnego dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Na tym tle zaś:

1. określenie Islamu jako determinantu bezpieczeństwa międzynarodowego,

2. ukazanie zróżnicowania Islamu i wpływu jako nurtu ideologicznego na pojęcie bezpieczeństwa,

3. identyfikacja zjawiska jakim jest fundamentalizm religijny.

Punktem wyjścia do napisania pracy oraz motywem twórczym, stały się publikacje m.in.: B. Tibi, Fundamentalizm religijny; O. Nydell, Zrozumieć Arabów, M. Motahhari, Poznanie Koranu, T. Kubiaka, Święte wojny w tradycji Islamu i wiele innych. Fundamentalizm religijny autorstwa B. Tobi`ego szeroko opisuje zagadnienia związane

ze światem arabskim. Autor, stara się przedstawić zagadnienia związane z rozwojem fundamentalizmu, który ma podłoże w głównych religiach światowych. Poznanie Koranu autorstwa M. Motahhari to zarys nauk islamu. Jest to jedna z nielicznych książek

w języku polskim traktująca o islamie z arabskiego punktu widzenia. Praca prezentuje poglądy szkoły szyickiej. Pozycja T. Kubiaka Święte wojny w tradycji Islamu jest opisem religijnych walk zbrojnych na całym globie. Autor podzielił książkę na podrozdziały, które zawsze w ten sam sposób podchodzą do problematyki wojny. Opisuje genezę konfliktu, jej przebieg oraz sytuację bieżącą.

W pracy użyto celowo metody takie jak: indukcja, dedukcja, redukcja, analiza, synteza, opis, weryfikacja, techniki pisarskie oraz wnioskowanie. Jeden z rozdziałów został opracowany metodą public policy paper. Celem takiego dokumentu jest: „dostarczenie kompleksowej analizy oraz argumentów”, które uzasadniają przedstawione założenia. Wyniki założeń badawczych, pytań, celi szczegółowych oraz identyfikacja założonej tezy badawczej zostały opracowane w formie opisowej. Wyniki rozważań zostały kompleksowo scharakteryzowane w trzech podrozdziałach.

Praca została podzielona na trzy rozdziały, poprzedzone wstępem, i podsumowane zakończeniem. Zawiera również bibliografię oraz aneks.

W rozdziale pierwszym pod tytułem „Czynnik religijny jako determinant bezpieczeństwa międzynarodowego”, przedstawiono ideologiczne podejście do wojny, konfliktu oraz pokoju w Islamie. Rozważania te oparto na treściach muzułmańskich fatw oraz idei sakralizacji wojny w kontekście bezpieczeństwa międzynarodowego. Ponadto opisano wzajemną relację między bezpieczeństwem międzynarodowym, a dżihadem. Rozdział podsumowano konkluzją.

Rozdział drugi pod tytułem „Fundamentalizm islamski” poświęcony został zjawisku fundamentalizmu we współczesnym świecie. Ukazuje on przede wszystkim problematykę odróżnienia pojęć fundamentalizmu muzułmańskiego oraz islamskiego. Jeden

z podrozdziałów traktuje o psychologicznych aspektach działań fundamentalistów islamskich oraz o roli mediów w ekstremizmie islamskim. Rozdział reasumuję konkluzję.

Trzeci rozdział pracy zatytułowany „Perspektywy wpływu fundamentalizmu islamskiego na bezpieczeństwo międzynarodowe” przedstawia perspektywy wpływu fundamentalizmu islamskiego na bezpieczeństwo międzynarodowe. Zawarto w nim rozważania poświęcone bezpieczeństwu europejskiemu oraz wpływowi, jaki na nie wywiera ekstremizm islamski nowych form kształtowania się fundamentalizmu na Bliskim Wschodzie. Ponadto opisano oddziaływanie sytuacji polityczno – społecznej w Pakistanie

na bezpieczeństwo międzynarodowe. Ostatnim elementem rozdziału jest konkluzja.

Praca magisterska jest skierowana do osób zainteresowanych tematyką wpływu czynników religijnych na bezpieczeństwo międzynarodowe. Jednocześnie stanowi szczegółowy zbiór informacji na temat religii muzułmańskiej. Ukazuje jak można za pomocą religii wpływać na zachowania i postawy ludzi na całym świecie.

ZAKOŃCZENIE

Znajomość religii muzułmańskiej w Polsce jest niewielka i raczej powierzchowna. Ogranicza się ona do utartych stereotypów oraz frazesów. Islam to nie tylko religia

w europejskim rozumieniu tego słowa. To wywodząca się z religii cywilizacja oraz kultura. Islam w dosłownym znaczeniu oznacza poddanie się woli Boga. Zasadniczymi ideałami islamu jest: jedność Boga, równość wiernych, braterstwo, sprawiedliwość społeczna. Moralność i religia w islamie ściśle wiąże się z przepisami prawa koranicznego. Jest to religia gdzie to co boskie łączy się z tym co ludzkie. W państwach gdzie dominującą religią jest islam Bóg występuje jako jedyny władca i jedyne źródło prawa. Nie oddziela się dlatego sfery duchowej od świeckiej. Cała filozofia islamu ma określony porządek prawny, który bardzo silnie oddziaływuje na codzienne życie muzułmanina. Religia ta ustaliła swój własny ład i zasady sprawiedliwości, normując

co jest słuszne a co nie, to co dobre, moralne i to co złe.

Zmiana ładu międzynarodowego, jaka wynika z pogłębiających się procesów globalizacji prowadzi do wzrostu znaczenia czynnika religijnego wobec bezpieczeństwa międzynarodowego. Determinantem określającym współczesne bezpieczeństwo są relacje między społecznościami chrześcijańskimi i muzułmańskimi. Wzajemne kontakty niekiedy bywają bardzo napięte i burzliwe czasem zaś odbywają się z poszanowaniem wzajemnych wartości i przekonań.

W niniejszej pracy podjęto próbę wyjaśnienia istoty związku religii

z bezpieczeństwem międzynarodowym. Podsumowując całość badań podjętych w ramach niniejszej pracy należy stwierdzić, że Islam i cała ideologia w nią wpisana ma

w dzisiejszych czasach dość duże znaczenie. Islam jako determinant bezpieczeństwa międzynarodowego wskazuje na złożoność związku wiary, religii i bezpieczeństwa.

W pracy rozwiązano główny problem badawczy: Jak Islam będzie kształtować bezpieczeństwo międzynarodowe? Ponadto osiągnięto zakładany cel: pokazano czynnik religijny cywilizacji muzułmańskiej i jego wpływ na bezpieczeństwo międzynarodowe. Określono także znaczenie tego czynnika w kontaktach i oddziaływaniach miedzy państwami na świecie. Pokazano w jaki sposób z perspektywy wiary wygląda różnorodność świata islamskiego i gdzie w nim można się doszukiwać potencjalnych zagrożeń.

Dalsze rozważania należałoby przeprowadzić nad przyszłym kształtem religii muzułmańskiej, odpowiadając na pytanie w jakim kierunku będzie się rozwijać Islam. Jestem całkowicie przekonana, że praca ta nie wyczerpuje całości problemu, przed którym stanęłam, jednakże najważniejsze fakty zostały w niej zawarte, a najistotniejsze zagadnienia zasygnalizowane