Cynk

Cynk jest jednym z minerałów śladowych, którego ilość w organizmie ocenia się na 1,5g

do 2,2g, a który występuje jako składnik około 70 enzymów biorących udział w

różnorodnych przemianach ustrojowych. Cynk jest niezbędny w syntezie białka oraz

kwasów nukleinowych, kieruje kurczliwością mięśni, bierze udział w tworzeniu insuliny.

Odgrywa ważną rolę w utrzymaniu równowagi kwasowo - zasadowej. Zapewnia

prawidłową czynność prostaty oraz narządów rozrodczych. Badania wykazały, że cynk ma

istotny wpływ na czynności mózgu. Jest niezbędny do utrzymania optymalnego stężenia

witaminy A w krwi i jej zużycia przez tkanki. Cynk bierze udział w wytwarzaniu

prostaglandyn regulujących ciśnienie krwi, rytm pracy serca, funkcje wydzielnicze skóry

czy poziom cholesterolu w krwi. Cynk bierze udział w utrzymaniu równowagi innych

pierwiastków śladowych jak manganu, magnezu, selenu i miedzi. Korzystne działanie

cynku na organizmy polega, poza ogólną poprawą metabolizmu, na przyspieszeniu

gojenia ran, zwłaszcza ubytków skóry, poprawie sprawności umysłowej oraz na ochronie

plamki żółtej oka przed zmianami zwyrodnieniowymi. Ułatwia pozbywanie się białych

plam na paznokciach, przywraca uczucie smaku. Utrzymuje odporność skóry na infekcje

jak również uczestniczy w detoksykacji alkoholu w wątrobie. Korzystnie wpływa na

proces wzrostu. Cynk poprawia sprawność intelektualną a w wieku starszym zapobiega

rozwojowi demencji starczej. Cynk jest niezbędny do prawidłowego wytworzenia się

narządów płodu w okresie ciąży. Wapń i magnez mogą działać ograniczająco na

wchłanianie tego metalu.

Niedobór

W deficycie cynku pierwszymi objawami są: kurza ślepota, brak apetytu, brak popędu

płciowego, niedostateczne wykształcenie cech płciowych, choroby skóry, drżenie kończyn,

karłowatość, łamliwe paznokcie, łamliwość i wypadanie włosów, niedobór pigmentu,

objawy starzenia się, podatność na zakażenie, przedłużająca się suchość oczu, rozstępy

w skórze, stany depresyjne i trudności z chodzeniem, upośledzenie smaku, wydłużony

czas gojenia się ran, uczucie znużenia. U młodych kobiet często występują zaburzenia

miesiączkowania. Przy niedoborze cynku występuje natychmiast spowolnienie procesów

wzrostu. Szybko też występują dolegliwości jak nagłe pojawienie się zmarszczek, fałd

skórnych i "kurzych łapek". Objawami niedoboru są również, znaczny wzrost tolerancji na

glukozę, zmiany w gospodarce hormonalnej i aktywności enzymów, zwiększone

niebezpieczeństwo infekcji, cukrzyca.

Stosowanie pigułek antykncepcyjnych oraz stosowanie długotrwałych kuracji

odchudzających bez odpowiedniej suplementacji mineralnej obniżają poziom cynku.

Szczególnie narażeni na niedobory cynku są również wegetarianie oraz osoby stosujące

różne diety odchudzające i głodówki.

Nadmiar

Spożywanie żywności bogatej w cynk nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania

ponieważ cynk nie kumuluje się w tkankach a jego nadmiar jest wydalany z kałem oraz w

niewielkich ilościach z moczem. Nadmierne spożycie cynku jest związana przede

wszystkim z wtórnym deficytem miedzi i nie wywołuje objawów specyficznych.

Nadmierna ilość cynku może ograniczyć wchłanianie miedzi i żelaza oraz przyspieszyć

wydalanie żelaza z organizmu co może być przyczyną niedokrwistości.

Przedawkowanie cynku występuje bardzo rzadko i przeważnie tylko w wypadku

stosowania syntetycznych preparatów cynku w dawkach 80 - 150 miligramów. Zatrucia

ludzi cynkiem następują głównie w wyniku spożycia owoców lub warzyw opryskiwanych

preparatami cynkowymi lub produktów przechowywanych w naczyniach cynkowych.

Źródła

Znaczącym źródłem cynku są mięso zwierząt, ryby, ostrygi, jaja, drożdże piwne,

warzywa, ziarna zbóż, pestki dyni, jajka, chude mleko, musztarda ziarnista. Poza

produktami spożywczymi, pewne ilości cynku zawiera woda pitna z sieci wodociągowej,

wykonanej z ocynkowanych rur.