Właściwości fizyko- chemiczne
Płynna tkanka łączna
Objętość ok. 5 litrów (5-8% masy ciała)
pH=7,35-7,45(6,8-7,8); odczyn lekko alkaliczny
Cięższa od wody( ciężar właściwy1050-1060)
Kolor nadawany przez hemoglobinę
Nieprzejrzysta
Lepkość
Smak słono-słodkawy
Stałe ciśnienie osmotyczne
Funkcje krwi
Transportowa
Tlen do tkanek
Dwutlenek węgla do płuc
Produktów energetycznych i budulcowych z przewodu pokarmowego
Magazynuje hormony tarczycy i hormony steroidowe
Wyrównuje ciśnienie osmotyczne w tkankach
Wyrównuje stężenie Janów wodorowych(pH)- bufory krwi
Termoregulacyjna
Zapora przed inwazją drobnoustrojowych
Eliminuje substancje obce np. toksyny
Krew
Osocze Elementy
Morfotyczne
Leukocyty WBC Erytrocyty RBC trombocyty PSD
Agranulocyty Granulocyty
Monocyty limfocyty obojętnochłonne zasadowo chłonne kwasochłonne
Erytrocyty- krwinki czerwone (RBC)
Wytwarzane przez szpik kostny (erytropoetyna) rozpadają się w śledzionie.
Ok. 5mil/mm3 (M)
4,5mln/mm3(K)
Żyją około 120 dni
Nie zawierają jądra kom.
Wypełnione są hemoglobiną
Kształt dwuwklęsłego dysku
Ma zdolność odkształcania się np. przechodząc przez naczynia włosowate
Erytropoetyna jest produkowana w nerkach i pobudza szpik kostny do wytwarzania czerwonych krwinek
Erytropoeza- proces wytwarzania krwinek czerwonych
Trombocyty- płytki krwi(PLT)
Średnio 250tyś/mm3 (140-440 tyś/mm3)
Krążą we krwi 8-10 dni
Wytwarzane w szpiku kostnym, rozpadają się w śledzionie
Uczestniczą w hemostazie ( w miejscu uszkodzenia naczynia agregują i tworzą czop) jest to proces krzepnięcia krwi
Leukocyty- białe krwinki (WBC)
Średnio 7,5 tyś/mm3(4-10tyś/mm3)
Zróżnicowane funkcje
Granulocyty- Wytwarzane w szpiku kostnym
Limfocyty- Wytwarzane w szpiku kostnym ale również w grasicy, węzłach chłonnych, śledzionie, grudkach chłonnych, przewody pokarmowe( komówki pamięci
Monocyty- Komórki żerne wychodzi z naczynia krwionośnego ma zdolność przechodzenia z tkanki i narządów (makrofag) tworząc układ siateczkowo- śródbłonkowy funkcja fagocytoza
WBC Granulocyty
Obojętnochłonne (neutrofili) ok. 63% wysokich leukocytów- fagocytoza, mają zdolność opuszczani łożyska naczyniowego ( diapedeza) oraz zdolność przemieszczania się do miejsc infekcji (chemotaksja- gromadzenie się w miejscu powstania stanu zapalnego)
Fagocytoza- eliminowanie szkodliwych substancji
Zasadochłonne (bazofile- nie pełnią funkcji odpornościowej)- 0,5% - zawierają/ uwalniają heparynę i histaminę
Kwasochłonne (eozynofile) – ok. 3% aktywne w zakażeniach pasożytami i stanach alergicznych
Agranulocyty (WBC
Monocyty – ok. 6% powstają w układzie siateczkowo- śródbłonkowym- odnajdują pochłaniają i trawią (fagocytoza) drobnoustroje. Po wyjściu z naczyń stają się makrofagami
Limfocyty- ok. 23% powstają w szpiku kostnym, grasicy, śledzionie, grudkach chłonnych i węzłach chłonnych. Dzielą się na:
Limfocyty T( grasico zależne) – związane z odpornością typu komórkowego
Limfocyty B(szpikozależne) – wiązane z odporności typu humoralnego
Bakteria Limfocyty T
Komórkowa
Przeciwciała Limfocyty B
(immunoglobulina)
Osocze-płynna część krwi
Około 90% woda
Składniki mineralne (jony)
Na+, Cl, HCO2, K+, Ca2+,HPO42+
Składniki
Białka
Glikoza
Kwas mlekowy
Krasy tłuszczowe
Cholesterol
Mocznik
Aminokwasy
Kwas moczowy
Kreatynina
Amoniak
Bilirubina
Oraz hormony, witaminy, enzymy
Białka osocza(70-75g/l)
Albuminy- Ok.56% wszystkich białek osocza(37-53g/l)- utrzymują ciśnienie onkotyczne, powodujące powrót płynów do krwi z przestrzeni międzykomórkowej(wiążą wodę); produkowane w wątrobie
Globuliny- ok. 38%
Alfa- transport hormonów tarczycy i kory nadnerczy oraz witaminy A
Seta- transport Janów żelaza i miedzy
Gamma- (immunoglobuliny: IgG, IgA, IgM, IgD, IgD)- wytwarzane w węzłach chłonnych. Funkcja przeciwciała, inaktywacja antygenów
Florynogen- ok. 6,5%- wytwarzane przez wątrobę, bierze udział w krzepnięciu krwi, przekształcając w fibryną(włóknik)
Odczyn Biernackiego (OB.)
Badanie określające szybkość sedymentacji krwinek w preparacie (pomiar opadu =mm/h)
Prawidłowość
M; 0-8 mm/h
K; 0-10 mm/h
Informuje o występowaniu stanów zapalnych w organizmie
Zależy od proporcji białek osocza względem siebie ( albumin do globulin): w czasie infekcji zwiększa się ilość globulin (gamma) co przyspiesza opadanie krwinek ( tworzą się większe agregaty = większa masa cząsteczkowa)
Hematokryt (Hct)
Jest to procentowy udział elementów morfotycznych w pełnej objętości krwi
Norma
M 42- 50% przeciętnie 46%
K 35-45% przeciętnie 40-42%
Mówi o gęstości krwi
Czynniki wpływające na wielkość Hct
Anemia- zmniejszenie ilości elementów morfotycznych, objętość osocza prawidłowa
Policytemia- zwiększenie ilości erytrocytów, objętość osocza prawidłowa
Odwodnienie- ilość krwinek prawidłowa zmniejszenie objętości osocza
Nawodnienie – ilość krwinek prawidłowa, zwiększenie objętości osocza
Hemoglobina
Białko złożone (chromoproteid) o strukturze czwartorzędowej, wypełniające erytrocyt
Zbudowane z globiny(część białkowa)(, hemu ( cześć niebiałkowa) waraz z atomem żelaza ( Fe+2)
Prawidłowy poziom
M; 14-17,5g/100ml krwi, przeciętnie 16g/100ml
K; 12-15g/100ml krwi, przeciętnie 14g/100ml
Hb, HGB- Oznaczenia hemoglobiny
Funkcje hemoglobiny
Transport gazów oddechowych
Blisko 100% tleny
Ok. 25% dwutlenku węgla – pozostała część transportowana jest przez osocze w postaci wodorowęglanów
Utrzymywanie Ph krwi
Hemoglobina
Jedna cząsteczka HGB transportuje 4 cząsteczki tlenu
1 gram HGB transportuje 1,34ml tlenu
Czyli
16 gram HGB/100ml krwi transportuje ok. 20ml tlenu
POJEMNOŚĆ TLENOWA KRWI
100ml krwi utlenowanej = 20ml tlenu (20%)
Połączenia hemoglobiny
Z tlenem- Oksyhemoglobina
Z dwutlenkie węgla – KARBAMINOHEMOGLOBINA
Z tlenkiem węgla (czadem)- KARBOKSYHEMOGLOBINA
METHEMOGLOBINA- atom żelaza utleniony z Fe+2 na Fe+2
Tlenek węgla przyłącza się 200-300 razy szybciej niż tlen
Grupy krwi
Podział grup krwi na A, B, O
Grupa | Antygen w erytrocycie | Przeciw ciała w osoczu |
---|---|---|
A | A | Anty B |
B | B | Anty A |
AB | A, B | - |
0 | - | Anty A, Anty B |
Grupy krwi –czynnik Rh
Niezależnie od podziału krwi na 6 grup: istnieje podział na 2 grupy układu Rh: Rh+ i Rh-
W erytrocycie może występować antygen D (Rh+), w przypadku braku antygenu D
Aglutynacja= ,,zlepianie’’ się krwinek
Zachodzi, gdy dojdzie do kontakty antygenu znajdującego się w erytrocycie oraz przeciwciała znajdującego się w osoczu obcej krwi np.
Antygen B+ przeciwciała anty B
Krew z grupy B+ krew z grupy A
ISTOTNE= W transfuzji krwi
Konflikt serologiczny
Zachodzi między Rh- ujemną matką a Rh- dodatnim płodem,
W czasie pierwszej ciąży może dojść do produkcji przeciwciał anty-D we krwi matki
W czasie następnej ciąży, u Rh- dodatniego płodu może dojść do niszczenia krwinek płodu przez przeciwciała anty-D matki + konflikt serologiczny