Inną formą organizacyjno – prawną przyjętą do prowadzenia rad komunalnych są przedsiębiorstwa prywatno – prawne, to są spółki z o. o. i spółki akcyjne w tych stawkach waż miejsce zajmuje spółka o kapitale mieszanym.

Te spółki są powoływane z inicjatywy gmin, których zamierza się dokonać połączenia kapitałów publicznych i prywatnych w celu realizacji np. prac renowacyjny czy innych usług mających na celu zaspokojenie potrzeb mieszkańców wspólnoty lokalnej.

Gmina ma możliwość desygnowania przedstawicieli do rady administracyjnej czy rady nadzorczej spółki.

W organizacji usług publicznych często występują umowy publiczne czyli np. koncesja i kontrakt.

Koncesją są przyznawanie przez wspólnoty publiczne czyli państwo i wspólnoty lokalne na rzecz przedsiębiorstw prywatnych czy specjalistycznych spółek handlowych.

Jeżeli Rada Miejska uzna że zarządzanie daną dziedziną użyteczności publicznej staje się nie opłacalne to może podpisać umowę z przedsiębiorstwem prywatnym bądź spółka o kapitale mieszanym.

W umowie takiej rada określa prawa i obowiązki koncesjonariusza zastrzegając również pewne prolegatywy z możliwością wypowiedzenia umowy w przypadku niewywiązania się koncesjonariusza z obowiązku

W systemie francuskim koncesje obejmują min. Zakłady pogrzebowe, baseny publiczne, kasyna publiczne, teatry, zarząd wodami, gospodarką wodną.

MER GMIN – jest organem wykonawczym wybieranym przez radę z pośród jej członków, którzy ukończyli 21 lat. Z reguły jest powoływany na pierwszej sesji rady. Zastępcy mera są wybierani w liczbie ustalonej przez radę gminy w liczbie nie przekraczającej 30% jej stanu. Mer i jego zastępcy są powoływani na okres 6 lat. Pełnienie funkcji mera może ulec skróceniu np. na skutek śmierci, złożenie dymisji Perfektowi, utraty praw wybieralności z powodu skazania, na skutek dekreta rady ministrów.

Mer gminy posiada podwójny status prawny jest nie tylko pracownikiem gminy ale także urzędnikiem państwowym. Jako urzędnik państwowy mer podlega Perfektowi departamentu i w zakresie swoich kompetencji min. posiadanych uprawnień do prowadzenia śledztw w pewnych kategoriach postępów, jest urzędnikiem stanu cywilnego, jest także odpowiedzialny na swoim terenie za publikację ustaw rozporządzeń i decyzji przekazanych mu przez perfekta. Podejmuje także działania w zakresie zapobiegania klęsk żywiołowych, katastrof.

Mer gmin posiadając mandat rady ma następujące kompetencje :

- przygotowanie projektów uchwały rady

- wykonuje uchwały rady

- przewodniczy posiedzeniom rady

- zatrudnia i zwalnia pracowników samorządowych

- składa radzie gminy sprawozdanie z wykonania budżetu

Mer może także przyjmować dalsze kompetencje delegowane przez Rade Gminy dotyczące zarządu mieniem komunalnym, ustalania opłat dotyczących zarządzania mieniem komunalnym, zawierania i podpisywania kontraktów administracyjnych.

Mer wykonuje także funkcję adm. Gminnej, zapewniając porządek, bezpieczeństwo, wykonuje funkcję policji w gminie, zapewnia zdrowie publiczne.

W gminach w których nie ma policji państwowej wykonuje przy pomocy policji gminnej.

Ustawa decentralizacyjna dokonała istotnych zmian instytucji nadzoru i kontroli nad wspólnotami lokalnymi, zniosła nadzór adm. i finansowy zastępując je kontrolą legalności.

Reforma ta zniosła tradycyjny system kontroli sprawowanej przez perfektów i kontrola została znacznie ograniczona i sprowadzona do możliwości wnoszenia do sądów adm. skarg przez perfekta.

Do zakresu podmiotowego i przedmiotowego kontroli należy wskazać iż kontrolę legalności sprawuje perfekt departamentu, organ gminy ma obowiązek przedkładania Perfektowi aktów prawnych w terminie 15 dni od daty powzięcia.

W przypadku stwierdzenia niezgodności aktów z prawem perfekt wnosi sprawę do Trybunału Administracyjnego w terminie 60 dni od daty powzięcia aktu w przypadku orzeczenia oddalającego skargę Perfektowi przysługuje odwołanie do Rady Stanu.

NIEMCY

Reforma przeprowadzona przez Barona Steina wprowadziła tzw. Model magistracki, jedynie w części państwa pruskiego i w odniesieniu do gmin miejskich. W pozostałej części funkcjonował system samorządu francuskiego opartej na ustawie z 14.12.1789r. Oba te systemy były przeciwne i różnice dotyczyły nie tylko samej istoty powołania samorządu terytorialnego ale także organizacji wewnętrznej.

O ile system francuski traktował gminę jako organ adm. rządowej stworzonych głównie dla realizacji jej celów, o tyle system pruski miał głównie cel polityczny. Dążył do pozyskiwania obywateli, do współpracy w adm. państwowej.

System fr. opierał się na dominacji organu monokratycznego, natomiast model magistracki na dominacji organów kolegialnych.

Zaczęto identyfikować pojęcie samorządu zbiorowości obywateli dających się wyodrębnić terytorialnie do wyrażania woli.

Ordynacja reńska z 15.05.1856r. zapoczątkowała współczesny tzw. Burmistrzowski (reński) model gminny.

Istotę, znaczenie na kształt rozwoju tej samorządności miały również ustawy z roku 1872 – 1891, które zrównały gminę miejską z gminą wiejską.

Po I wojnie światowej niemal natychmiast przystąpiono do restytucji tego samorządu, dążąc przy tym do idących daleko spraw.

Konstytucja Weimarska z 1919r. gwarantowała prawo do samorządu terytorialnego w granicach prawa co było rozumiane z jednej strony jako podstawowe prawo a z drugiej strony jako obowiązek tworzenia samorządu.

Bezwarunkowa kapitalizacja w maju w 1945r. pozostawia pozostawia terytorium państwa Niemieckiego pod okupacją Brytyjską, Amerykańską, Francuską i Sowiecką. Objęcie przez aliantów poszczególnych sfer okupacyjnych miało istotny wpływ na odrodzenie się samorządu niemieckiego. Najwcześniej rozpoczęto prace nad tworzeniem nowego samorządu w sferze brytyjskiej w roku 1945. Podjęto prace nad założeniami politycznej koncepcji odrodzenia demokracji i decentralizacji życia społecznego na szczeblu.

W radzieckiej w strefie okupacyjnej reaktywowano samorząd terytorialny jedynie na okres przejściowy, z chwilą utworzenia NRD samorząd zlikwidowano wprowadzając w jego miejsce organ jednolitej władzy państwowej. Na terytorium NRD przywrócono ten samorząd po upadku władzy komunistycznej. Uchwalono taką ustawę w 1990r. o samorządzie gminy i powiatu w NRD.

Po zjednoczeniu Niemiec w 1990r. Republika Federalna Niemiec składa się z 16 land, wśród których znajdują się 3 miasta. Berlin, Brema, Hamburg, posiadających status krajów związkowych.

Konstytucja z 32.05.1949r. wskazuje iż wszystkie ustawy krajowe mają być zgodne z konstytucja a w szczególności wszystkim mieszkańcom w krajach, powiatach i gminach ma być zapewniona możliwość wyboru przedstawicieli.

Typy Gminy:

I Klasyfikacja

Typ monistyczny – w którym wszystkie kompetencje przysługują jednemu głównemu organowi przedstawicielskiemu.

Typ dualistyczny – w którym kompetencje podzielone SA między 2 organy, organ przedstawicielski i organ wykonawczy.

Typ tralistyczny – polegający na podziale pomiędzy organem przedstawicielskim, zwierzchnika gminy oraz członków zarządu gminy, którzy nie posiadają własnych kompetencji lecz działają w imieniu zwierzchnika gminy.

II klasyfikacja

Małe gminy wiejskie – liczące do 5 tyś. Mieszkańców

Duże gminy wiejskie – liczące od 8 tyś – 10 tyś. Mieszkańców

Średnie miasto z wykształconą adm. oraz instytucjami użyteczności publicznej.

Duże miasta wyłączone z powiatu.

Ustrój Burmistrzowski – na jego kształt miały wpływ rozwiązania francuskie (zwany jest również ustrojem francuskim) obowiązuje we wsiach, Solezwiko Holsctyn, w krajach Surwy i w Nadrenie. Jego istota opiera się na założeniu że władza gminna spoczywa w silnych rękach, dlatego w modelu tym występuje obok organu przedstawicielskiego organ monokratyczny kierujący adm. Obok burmistrza w dużych miastach mogą być powoływani urzędnicy przyboczni działający społecznie honorowo albo odpłatnie pobierając wynagrodzenie.

Model magistracki nazywany także pruskim występuje zasadniczo w Hesti oraz miastach Solezwiku Holsctyn, nazwa pochodzi od organu kolegialnego sprawującego adm. gminną czyli magistratu, który jest wybierany przez zgromadzenie deputowanych miejskich. Uprawnienia władcze przysługują dwóm organom kolegialnym RG i magistratowi. Każdy z tych organów posiada oddzielny zakres kompetencji. Radzie przewodniczy zwierzchnik miasta bądź prezydent, natomiast magistrat jest organem kolegialnym wybieranym przez radę. Składa się z burmistrza oraz członków tzw. Rajców miejskich, mogą oni działać społecznie lub zawodowo. Pozycja wszystkich członków magistratu jest właściwie równa pozycji burmistrza.

Ustrój północno – niemiecki – głównym organem jest dany przewodniczy wybrany przez nią burmistrz.

Drugim organem jest dyrektor gminy, który kieruje adm. gminy. W tym modelu nastąpiło rozdzielenie, funkcji burmistrza kierującego RG od dyrektora gminy jako kierownika administracji.

Obecnie ma to charakter historyczny, nie ma obecnie zastosowania, obecnie ten ustrój nie funkcjonuje.