Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej

Katedra Planowania i Inżynierii Przestrzennej

Sprawozdanie nr 1

Temat: Koncentracja zjawisk przestrzennych.

Łukasz Pacewicz

GiSzN II grupa2

1. Wiadomości ogólne dotyczące zjawisk przestrzennych.

W badaniach geograficzno - ekonomicznych i przestrzennych często ma się na celu ustalenie koncentracji jakiegoś zjawiska na tle układu regionalnego innego zjawiska. Z koncentracji możemy wiązać pewne korzyści, ale po przekroczeniu jej optymalnego punktu- straty i dolegliwości. Współczynnik porównujący w jakim stopniu skupienie badanego zjawiska odchyla się od zjawiska podstawowego to współczynnik koncentracji. Ma on postać:

k=

x_i – % udział obszaru cząstkowego i wartości globalnej badanego zjawiska na obszarze całkowitym

y_i -% udział obszaru cząstkowego i wartości zjawiska podstawowego na obszarze całkowitym

n – liczba obszarów cząstkowych

Współczynnik koncentracji jest miarą niemianowaną, która waha się od zera, przy pełnej dyspersji (zjawisko badane jest rozmieszczone tak jak podstawowe), do jedności- stan pełnej koncentracji( zjawisko badane jest skupione na jednym obszarze cząstkowym. Wartość obliczonego współczynnika koncentracji ma swój graficzny odpowiednik w krzywej koncentracji Lorentza. Jeśli badane zjawisko jest rozmieszczone równomiernie, to otrzymujemy prostą nachyloną pod kątem 45° wychodzącą z początku układu współrzędnych. Każde odchylenie od proporcjonalności powoduje, że krzywa staje się wypukła. Oznacza to, że im większe odchylenie, czyli im bardziej badane zjawisko skoncentrowane jest w niewielu jednostkach badawczych, tym bardziej wypukłe kształty przybiera krzywa Lorentza.

Tworząc wykres, zestawia się badane jednostki w kolejności według wielkości ilorazu lokalizacji, zaczynając od największego. Iloraz lokalizacji jest ilorazem udziału procentowego badanego zjawiska i udziału procentowego zjawiska podstawowego. Następnie w tej samej kolejności kumuluje się procentowe wielkości ustalone dla każdego i skumulowany szereg reprezentujący badane zjawisko nanosi na oś pionową, a skumulowany szereg reprezentujący zjawisko podstawowe- na oś poziomą. Miarą koncentracji jest powierzchnia zawarta między prostą nachyloną pod kątem 45° wychodząca z początku układu współrzędnych i krzywa koncentracji. Stosunek tej powierzchni do całkowitej powierzchni górnego trójkąta wykresu jest równy współczynnikowi koncentracji.

1. Opracowanie danych do obliczeń.

Elementy wzoru współczynnika k:

X_i - % udział wód otwartych w poszczególnych jednostkach badawczych

Y_i - % udział powierzchni lasów w poszczególnych jednostek badawczych

n- 12

nazwa obrębu	powierzchnia ogólna	lasy i zadrzewienia powierzchnia [ha]	wody otwarte powierzchnia wód otwartych [ha]
Gębałka	592,7	20,2	4,2
Harsz	4870,9	837,2	2420,8
Jakunówko	1299,3	254,1	145,4
Krzywińskie	3073,3	93,2	2205,5
Kuty	1975,1	1342,2	31
Pieczarki	929,7	214	64
Piłaki Wlk.	593,9	6	16
Pozezdrze	2834,9	941,9	140,5
Przerwanki	1367	596,8	151,3
Przytuły	607,4	125,5	78,2
Stęgielek	906	272	53,2
Wyłudy	879,8	201,9	7,9
Razem gmina	19930	4905	5318

1. Obliczenia

		Wody otwarte
	Gębałka	Harsz	Jakunówko	Krzywińskie	Kuty	Pieczarki	Piłaki Wlk.	Pozezdrze	Przerwanki	Przytuły
ZB	0,08	45,52	2,73	41,47	0,58	1,20	0,30	2,64	2,85	1,47
ZP	2,97	24,44	6,52	15,42	9,91	4,66	2,98	14,22	6,86	3,05
R=ZB-ZP	-2,89	21,08	-3,79	26,05	-9,33	-3,46	-2,68	-11,58	-4,01	-1,58
IL	0,03	1,86	0,42	2,69	0,06	0,26	0,10	0,19	0,41	0,48

K= (21.08+26.05)/100=0.47

Lasy i zadrzewienia

	Gębałka	Harsz	Jakunówko	Krzywińskie	Kuty	Pieczarki	Piłaki Wlk.	Pozezdrze	Przerwanki	Przytuły	Stęgielek	Wyłudy
ZB	0,41	17,07	5,18	1,90	27,36	4,36	0,12	19,20	12,17	2,56	5,55	4,12
ZP	2,97	24,44	6,52	15,42	9,91	4,66	2,98	14,22	6,86	3,05	4,55	4,41
R=ZB-ZP	-2,56	-7,37	-1,34	-13,52	17,45	-0,30	-2,86	4,98	5,31	-0,49	1,00	-0,30
IL	0,14	0,70	0,79	0,12	2,76	0,94	0,04	1,35	1,77	0,84	1,22	0,93

K=(17.45+5.31)/100= 0.29

Wody, lasy i zadrzewienia

	Gębałka	Harsz	Jakunówko	Krzywińskie	Kuty	Pieczarki	Piłaki Wlk.	Pozezdrze	Przerwanki	Przytuły	Stęgielek	Wyłudy
ZB	0,24	31,87	3,91	22,49	13,43	2,72	0,22	10,59	7,32	1,99	3,18	2,05
ZP	2,97	24,44	6,52	15,42	9,91	4,66	2,98	14,22	6,86	3,05	4,55	4,41
R=ZB-ZP	-2,74	7,43	-2,61	7,07	3,52	-1,95	-2,76	-3,64	0,46	-1,06	-1,36	-2,36
IL	0,08	1,30	0,60	1,46	1,36	0,58	0,07	0,74	1,07	0,65	0,70	0,46

K=(7.43+7.07+3.52+0.46)/100=0.18

1. Zestawienie jednostek przestrzennych według ilorazu lokalizacji

Wody otwarte

	Krzywińskie	Harsz	Przytuły	Jakunówko	Przerwanki	Pieczarki	Stęgielek	Pozezdrze	Piłaki Wlk.	Kuty	Wyłudy	Gębałka
ZB	41,47	86,99	88,46	91,20	94,04	95,25	96,25	98,89	99,19	99,77	99,92	100,00
ZP	15,42	39,86	42,91	49,43	56,29	60,95	65,50	79,72	82,70	92,61	97,03	100,00

Lasy i zadrzewienia

	Kuty	Przerwanki	Pozezdrze	Stęgielek	Pieczarki	Wyłudy	Przytuły	Jakunówko	Harsz	Gębałka	Krzywińskie	Piłaki Wlk.
ZB	27,36	39,53	58,73	64,28	68,64	72,76	75,32	80,50	97,57	97,98	99,88	100,00
ZP	9,91	16,77	30,99	35,54	40,20	44,62	47,67	54,19	78,63	81,60	97,02	100,00

Wody, lasy i zadrzewienia

	Krzywińskie	Kuty	Harsz	Przerwanki	Pozezdrze	Stęgielek	Przytuły	Jakunówko	Pieczarki	Wyłudy	Gębałka	Piłaki Wlk.
ZB	22,49	35,92	67,79	75,11	85,69	88,87	90,87	94,77	97,49	99,55	99,78	100,00
ZP	15,42	25,33	49,77	56,63	70,85	75,40	78,45	84,97	89,63	94,05	97,02	100,00

1. Wykonanie wykresu przestrzennej koncentracji zjawisk:

Wód otwartych na tle powierzchni ogólnej gminy

Lasów i zadrzewień na tle powierzchni ogólnej gminy

Wód otwartych i lasów na tle powierzchni ogólnej gminy

1. Wnioski dotyczące:

1. metody

-metoda służy jedynie wstępnej ocenie badanego obszaru pod względem skupienia danego zjawiska

-może (ale nie musi) powodować błędy w ocenie przestrzeni ponieważ metoda ta nie bierze pod uwagę ich przydatności (obszaru mogą być niedostępne albo zniszczone)

-połączenie tej metody z metodą jakościową, która uwzględniłaby przydatność obszaru badanego dałoby nam poprawną ocenę badanego waloru

-zastosowanie metoda pozwala określić naturalny potencjał rekreacyjny terenu.

1. wyników.

-współczynnik koncentracji wód otwartych (k=0,47) osiąga bardzo wysoką wartość, a więc rozmieszczenie waloru jest nierównomierne w gminie

-największą wartość iloraz lokalizacji osiąga w Krzywińskie, wysoki iloraz lokalizacji występuje również w Harszu – jest to spowodowane dużą powierzchnią wód otwartych w odniesieniu do powierzchni całkowitej

-najmniejsze wartości ilorazu lokalizacji mają następujące obręby Gębałka, Wyłudy, Kuty, w tych wsiach możliwość wypoczynku i rekreacji nad wodą praktycznie nie istnieje, ponieważ brakuje w nich głównego waloru przestrzeni.

-współczynnik koncentracji lasów i zakrzewienia (k=0,29) jest rozmieszczony bardziej

równomiernie w badanej przestrzeni

-największe wartości ilorazu lokalizacji osiągają obręby: Kuty, Przerwanki, Pozezdrze

-najmniejsze wartości ilorazu lokalizacji mają obręby: Piłaki Wlk., Krzywińskie, Gębałka, aby poprawić walory przestrzenne w tych obrębach należałoby część terenów zalesić i zakrzewić

-współczynnik koncentracji wód otwartych, lasów i zakrzewień łącznie (k=0,18) składa nam obie wcześniejsze oceny

-w tym przypadku rozmieszczenie walorów w przestrzeni jest bardziej równomierne

-największe wartości ilorazu lokalizacji mają obręby: Krzywińskie oraz Kuty

-najmniejsze wartości ilorazu lokalizacji występują w obrębach: Piłaki Wielkie oraz Gębałka

1. Możliwości zagospodarowania rekreacyjnego.

- jednostki o najwyższym ilorazie lokalizacji powinny być przeznaczone do zagospodarowania rekreacyjnego w pierwszej kolejności

- biorąc pod uwagę wody otwarte, to obręby Krzywińskie i Harsz mają wysoki iloraz lokalizacji- obręby te są bardzo atrakcyjne jeśli chodzi o turystyke i rekreacje wodną

-w obrębach Gębałka, Wyłudy, Kuty praktycznie nie ma możliwość wypoczynku nad wodą, gdyż brakuje tam głównego waloru przestrzeni

- największa możliwość zagospodarowania rekreacyjnego w przypadku lasów i zakrzewień występuje w obrębach Kuty, Przerwanki, Pozezdrze

-w obrębach: Piłaki Wlk., Krzywińskie, Gębałka obserwujemy brak możliwości rekreacyjnego zagospodarowania

- największa możliwość zagospodarowania rekreacyjnego w przypadku wód otwartych oraz lasów i zakrzewień łącznie występuje w obrębach: Krzywińskie oraz Kuty. W obrębach tych należałoby przeprowadzić dalszą bardziej szczegółową ocenę, aby określić możliwości i zdolności rekreacyjne tych obrębów