Cel bada艅 ekologicznych:
poznanie istoty proces贸w i zjawisk ekologicznych (np. sukcesja, regresja),
* poznanie og贸lnych i szczeg贸艂owych prawid艂owo艣ci rz膮dz膮cych w czasie i przestrzeni uk艂adami ekologicznymi oraz zmianami w 艣rodowisku,
* monitoring regionalny i krajowy
szata ro艣linna- zewn臋trzna okrywa ziemi
flora- zbi贸r jednostek genetycznych zasiedlaj膮cych ziemi臋 lub jej wybrane regiony
ro艣linno艣膰- forma wype艂nienia przestrzeni przez naturalne ugrupowania ro艣lin
zbiorowisko ro艣linne- (fitocenoza) jest podstawow膮 jednostk膮 ro艣linno艣ci o powtarzalnej strukturze przestrzennej i gatunkowej, utworzon膮 przez populacje r贸偶nych gatunk贸w ro艣lin pozostaj膮cych ze sob膮 w r贸偶nych zale偶no艣ciach i wykorzystuj膮cych siedlisko czyli biotop wsp贸lnie z zoocenoz膮.
ekosystem- wycinek biosfery, obejmuj膮cy wszystkie organizmy 偶yj膮ce na danym obszarze (biocenoza) wraz z fizycznym 艣rodowiskiem, kt贸re powi膮zane s膮 ze sob膮 procesami przep艂ywu energii i obiegu materii.
populacja- zbi贸r osobnik贸w jednego gatunku, zamieszkuj膮cych w danym czasie wsp贸lna przestrze艅. W艣r贸d tych osobnik贸w zachodzi swobodnie wymiana gen贸w.
amplituda ekologiczna- zakres warunk贸w 艣rodowiskowych w jakich dany gatunek wyst臋puje lub mo偶e wyst臋powa膰
艣rodowisko- ca艂okszta艂t warunk贸w siedliskowych, 艂膮cznie z przekszta艂caj膮cym wp艂ywem, jaki wywieraj膮 na nie oraz nawzajem na siebie ro艣liny i zwierz臋ta
siedlisko-zesp贸艂 fizyczno-geograficznych warunk贸w 艣rodowiska abiotycznego, niezale偶nych od biocenozy
eurybionty-organizmy cechuj膮ce si臋 szerok膮 tolerancj膮 wobec czynnik贸w 艣rodowiskowych.
stenobionty-organizmy cechuj膮ce si臋 w膮sk膮 tolerancj膮 wobec czynnik贸w 艣rodowiskowych.
Znaczenie i zastosowanie wiedzy o ro艣linno艣ci:
* nauka- poznanie struktury i dynamiki zbiorowisk ro艣linnych,
* architektura krajobrazu:
- szata ro艣linna jako wska藕nik warunk贸w 艣rodowiska,
- szata ro艣linna jako wska藕nik antropogenicznych przekszta艂ce艅 艣rodowiska przyrodniczego,
- optymalny dob贸r ro艣linno艣ci w procesie kszta艂towania krajobrazu
r贸偶norodno艣膰 biologiczna-
Czynniki kszta艂tuj膮ce r贸偶norodno艣膰:
-konkurencja,
- heterogenno艣膰 艣rodowiska,
- sie膰 pokarmowa,
- stabilno艣膰 艣rodowiska,
- area艂 zajmowany przez zbiorowisko,
- czas,
- grabie偶cy
-zmienno艣膰 艣rodowiskowa
####################################################################
Osobnik jednego gatunku mo偶e by膰 dla drugiego:
zasobem
konkurentem
wrogiem
komensalem
w reakcjach mutalistycznych
KOEWOLUCJA!!-> r贸偶nica pomi臋dzy doborem stymulowanym
przez nieo偶ywione czynniki 艣rodowiskowe a doborem naturalnym.
Zmiany genetyczne zachodz膮ce w wyniku doboru &&&&&&&&&&&
Koncepcja koewolucji :
koewolucja gatunk贸w 鈫 dwa gatunki ewoluuj膮 w wyniku wzajemnych oddzia艂ywa艅 .鈥滶wolucyjny wy艣cig zbroje艅鈥
koewolucja rozproszona 鈫 pomiedzy kilkoma gatunkami ekologicznie ze sob膮
powi膮zanymi.( Odporno艣膰 偶ywiciela na dwa r贸zne
gatunki paso偶yt贸w)
koewolucja typu ucieczka i radiacja 鈫 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Mutualizm mo偶e by膰 :
obligatoryjny 鈫 jeden partner nie mo偶e 偶y膰 bez drugiego
fakultatywny 鈫 jeden mo偶e 偶y膰 bez drugiego
Stosunki antagonistyczne:
odzia艂ywanie negatywne
konkurencja, drapie偶nictwo
Konkurencja :
wewn膮trz gatunkowa
mi臋dzy gatunkowa
Mimikra 鈫 bezbronny gatunek(mimik) chroni si臋 przed drapieznikami upodobniaj膮c si臋 do gatunku (modela), kt贸ry jest dla drapie偶nika
niebezpieczny.
Mimikra mullerowska 鈫 szkodliwe toksyczne niejadalne gat.upodabniaj膮 si臋
do siebie.
Uk艂ad paso偶ytniczy powstaje gdy :
dojdzie do 艣cis艂ego kontaktu
&&&&&&&&&&&&&
&&&&&&&&&&&&&
Allelopatia 鈫 korzystne lub niekorzystne oddzia艂ywanie chemiczne jednych ro艣lin naczyniowych na drugie
Biogeografia, fenetyka,kladystyka i filogeneza
Cecha homologiczna 鈫 cecha kt贸ra w filogenezie powsta艂a z tej samej cechy ich najbli偶szego przodka
Cechy konserwatywne 鈫 cechy, kt贸re wykazuj膮 tendencj臋 do pozastawiania stosunkowo ma艂o zmienionymi przez d艂ugi okres rozwoju ewolucyjnego,a tym samym, wykazuja niewielkie r贸偶nice mi臋dzy blisko spokrewnionymi taksonami.
Analiza fenetyczna 鈫 ukazuje podobie艅stwo
Analiza filogenetyczna 鈫 ukazuje pokrewie艅stwo
Analiza biogeografii kladystycznej 鈫 ukazuje zale偶no艣膰 pomiedzy zr贸偶nicowaniem taksonomicznym &&&&&&&&&
Cecha homoplastyczna(homoplozja)
paralelizm ewolucyjny-> wsp贸lna cecha i wsp贸lny przodek
konwergencja 鈫 wspolna cecha, brak wsp贸lnego przodka
rewersja 鈫 powr贸t cechy do postaci wyj艣ciowej w serii przemian
TAKSONOMIA FILOGENETYCZNA
!!!!! Cechy apomorficzne 鈫 cechy nowatorskie,zaawansowane w stosunku do przodk贸w
Cechy fizjomorficzne 鈫 cecha prymitywna,wyst臋puj膮ca u filogenetycznie wcze艣niejszych takson贸w.
Takson monofiletyczny 鈫 takson kt贸ry obejmuje wszystkich potomk贸w jednego przodka
Takson parafiletyczny 鈫 obejmuje tylko cz臋艣膰 potomk贸w wsp贸lnego przodka
Takson polifiletyczny 鈫 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
POROSTY
grzyb + glon i/lub sinica 鈫 porost
Typy morfologiczne porost贸w :
skorupiaste
listkowate
krzaczkowate
Plecha heteromeryczna 鈫 wida膰 wyra藕nie foto i mikobionty
Plecha &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Porosty :
p艂ciowe 鈫 soredia i sorelia
bezp艂ciowe 鈫 fragmentacja plechy
Soredia 鈫 kilka kom贸rek gonidialnych otoczone strz臋pkami grzyba.
Grzyby
Apotecja 鈫 miseczki
epitecjum 鈫 tarczka
hymenium 鈫 warstwa rodzajna gdzie prod. s膮 zarodniki
perytecjum 鈫 banieczka, zarodniki powstaj膮 w workach
Cechy wykorzystywane do identyfikacji :
Morfologiczne:
typplechy(krzaczkowate,listkowate,laseczkowate,skorupiaste)
typ owocnik贸w
kszta艂t i kolor struktury
2)Anatomiczne
3)Chemiczne
obecno艣膰 wt贸rnych metabolit贸w(tzw.kwas贸w porostowych)
zmienno艣膰 chemosynfromowa
4)
Markery molekularne:
a) okre艣lenie granic gatunku
b)wyr贸偶nianie gat.kryptycznych ro偶ni膮cych si臋 sekwencjami marker贸w
Chemotaksonomia 鈫 wykorzystywanie cech chemicznych w taksonomi
3 typy substancji:
metabolity pierwotne 鈫 cukry
Metabolity wt贸rne 鈫 terpenoidy
kwasy nukleinowe i bia艂ka
Chromatografia cienkowarstwowa 鈫 pozwala rozdzieli膰 mieszaniny substancji barwnych i bezbarwnych
Eluent 鈫 mieszanina substancji , kt贸ra podchodz膮c po p艂ytce wynosi substancje na r贸zne wysoko艣ci w zale偶no艣ci od ich w艂a艣ciwo艣ci.