Afryka natura i specyfika konfliktów: Region wyjątkowo niestabilny. Wśród konfliktów wewnętrznych można wyróżnić dwa typy: - o władzę, w ramach których strony rywalizują o kontrolę systemu politycznego i gospodarczego danego państwa (np. wojny domowe w Angoli, Liberii, Sierra Leone) - o charakterze secesjonistycznym, w których celem strony rebelianckiej jest stworzenie własnego państwa z części terytorium państwa już istniejącego (np. wojna biafrańska (Nigeria), Sudan)	Chiny -Tybet - Wietnam (1978-1980) Rosja - Węgry (stłumienie przez ZSRR powstania narodowego na Węgrzech) - Afganistan Stany Zjednoczone: Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Haiti, Somalia, Izrael, Irak, Afganistan , Gwatemala, Wietnam , Panama, Dominikana, Kuba	WIOSNA ARABSKA Arabska Wiosna - protesty społeczne i konflikty zbrojne w krajach arabskich trwające od 17 grudnia 2010 roku. Przyczyna- niezadowolenie obywateli z warunków życiowych, bezrobocie, rosnące ceny żywności, a także korupcja i nepotyzm władz oraz ograniczanie swobód obywatelskich. Państwa, przez które się przetoczyła: Tunezja – pierwsze państwo, 17.12.2010, podpalenie się sprzedawcy ulicznego, skutek obalenie wieloletniego prezydenta Zin-Al.-Abidin Ben Ali. Algieria, Jordania, Mauretania, Oman, Sudan, Jemen, Arabia Saudyjska, Liban, Palestyna, Maroko, Somalia, Kuwejt, Sahara Zachodnia, Egipt – 25.01.2011, obalenie prezydenta Hosni Mubarak. Syria – 26.01.2011, od marca wojna domowa krwawe represje i zbrodnie przeciwko ludzkości. Irak – 12.02.2011, premier Nuri al-Maliki nie będzie się ubiegał o kolejną kadencję. Libia – 15.02.2011, przerodziły się wystąpienia w wojnę domową, po 42 latach obalony i zabity Muammar AK-Kaddafi.
Afganistan Wojna radziecka-afgańska 1979-1989 Przebieg: - Wkroczenie wojsk sowieckich rozpoczęło wojnę partyzantów afgańskich(modżahedinów) z armią rządową i sowieckim korpusem interwencyjnym - Spustoszenie kraju i ucieczka ludności cywilnej do Pakistanu i Iranu, gdzie były bazy szkoleniowe i zaopatrzeniowe modżahedinów - Po dojściu do władzy Michaiła Gorbaczowa ZSRR zaczął wycofywać się z Afganistanu 15 II 1989 ostatnie oddziały interwencyjne opuściły Afganistan Skutki: Klęska w wojnie przyczyniła się do rozpadu ZSRR Rozłam wśród modżahedinów Konflikty etniczne Podział Afganistanu na kilka stref kontroli z powodu rozpadu koalicji głównych ugrupowań mudżahedinów Problem talibów Talibowie pojawili się w 1994- skrajnie fundamentalistycznie ugrupowanie muzułmańskie wywodzące się ze środowiska uczniów pakistańskich szkół koranicznych. Na opanowanych terenach tworzyli państwo wyznaniowe. W 1998 roku ONZ nałożyło na Afganistan sankcje za odmowę wydania Usamy Ibn Ladina. Inwazja amerykańska Po zamachach z 11.IX.2001 Stany Zjednoczone wraz z sojusznikami z NATO i państwami UE rozpoczęły operacje zbrojną w Afganistanie. Dołączyły również Rosja, postsowieckie państwa Azji Środkowej. Rozbito siły talibów i Al-Kaidy. Powołano nowy rząd z premierem Hamidem Karzajem	KONFLIKTY SUROWCOWE: Woda pitna- pierwszy surowiec, o który toczono wojny, konflikty 3 płaszczyzny powiązań konfliktów i surowców: - Bezpośrednie przyczyny konfliktów- surowce - Narzędzie i instrument wojny - Dochody ze sprzedaży mogą być przeznaczane na konflikty zbrojne 3 obszary występowania konfliktów surowcowych: - Bliski Wschód - Morze Kaspijskie - Morze Południowo- Chińskie Główni aktorzy: Światowe mocarstwa: Chiny, USA	ZAGROŻENIA ASYMETRYCZNE- godzą w bogatszą sferę ludzkości, a generowane są poza tą sferą. Cechy: 1. pozapaństwowy charakter podmiotu, transnarodowość i aterytorialność- nie mamy zdefiniowanego obszaru występowania 2. quasi militarny charakter- nie przyjmuje ono groźby użycia regularnych sił zbrojnych. Choć odpowiedź na użycie tej siły może mieć charakter militarny np. odpowiedź USA na ataki z 11.09. 3. konflikt asymetryczny- żadne państwo nie jest w stanie samemu podjąć działań zbrojnych np. w stosunku do USA. 4. metody stosowane przez podmioty, które stanowią zagrożenia mają charakter psychologiczny- objęcie konfliktem sfery cywilnej np. terroryzm 5. zacieranie się różnić o charakterze wewnętrznym i zewnętrznym Przeciwdziałanie zagrożeniu asymetrycznemu musi mieć charakter permanentny. 6. niska podatność podmiotów będących ich źródłem na strategie ich zwalczania 7. niewielka intensywność tego typu zagrożeń- nie stwarzają one zagrożenia dla struktur państwa.
Angola i Namibia: Angola była kolonią portugalską Organizacje wyzwoleńcze (walczyły przeciwko kolonizacji): - Narodowy Ruch Wyzwolenia Angoli (FNLA) - Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli (MPLA) - Nar. Zw. na Rzecz Całkowitej Niepodległości Angoli (UNITA) 1974- Upadek władz autorytarnych w Portugalii= otwarcie drogi do dekolonizacji 11.11.1975- przyznanie niepodległości. Ugrupowania miały powołać rząd koalicyjny, jednak już w trakcie rokowań dochodziło między nimi do starć. Wojna domowa: lipiec 1975- 1991-formalnie zakończyło wojnę domową FNLA i UNITA (zawiązały sojusz z RPA) vs MPLA (pomoc od ZSRR) Zwycięstwo MPLA Skutki: Zwycięstwo MPLA w wyborach na urząd prezydenta i do parlamentu= wycofanie się UNITA z procesu pokojowego i wznowienie w listopadzie wojny domowej Powszechne uznanie legalności rządu MPLA Śmierć lidera UNITA Jonasa Savimbiego= podpisanie 4.04.2002 porozumienia pokojowego. Zaprzestanie walk.	KURDOWIE Występowanie: Turcja, Irak, Iran, Syria. Problem: konflikt polityczny związany z kwestią samostanowienia narodu Kurdyjskiego. Kurdowie tureccy: -Mieszka tu największa liczba K. - W 1965 r. powstała Demokratyczna Partia Tureckiego Kurdystanu - W 1984 r. Kurdowie rozpoczynają wojnę partyzancką przeciwko państwu tureckiemu. - W latach 2004-2007 dochodziło do działań zbrojnych ze strony Turcji. - Wobec starań o członkostwo w Unii Europejskiej Turcja złagodziła nieco swoją politykę wobec Kurdów. Obecnie mogą między innymi używać swojego języka. Kurdowie iraccy: W 1961 r. wybuchła w Kurdystanie rebelia W 1970 r. została podpisana umowa pomiędzy Kurdami a rządem irackim o utworzeniu w północnym Iraku Kurdyjskiego Okręgu Autonomicznego. W latach 1987-1989 doszło do eksterminacji ludności kurdyjskiej, użyto nawet broni chemicznej. W latach 90 iracki Kurdystan stał się w pełni autonomiczny.
ARMENIA I AZERBEJDŻAN Konflikt o Górski Karabach Konflikt między Armenią a Azerbejdżanem sięga lat 20 XX w. W Azerbejdżanie utworzono Nagorno-Karabachski Obwód Autonomiczny zamieszkany przez Ormian. Pod koniec lat 80. XX w. w Karabachu odżyły nadzieje na zjednoczenie z resztą Armenii. Chcąc je stłumić, azerskie władze przeprowadziły antyormiańskie pogromy w azerskich miastach. 10 XII 1991 roku władze Górskiego Karabachu przeprowadziły referendum za niezależnością. Azerska armia wkroczyła na teren Karabachu i przy wsparciu Armii Radzieckiej została wyparta przez powstańców ormiańskich. 23 VI 2006 w Baku przyjęto rezolucję wzywającą Armenię do wycofania wojsk z Górskiego Karabachu.	Kurdowie irańscy: 1945 r. powstaje Demokratyczna Partia Kurdystanu 22.01.1946 r. proklamowanie Republiki Kurdystanu ze stolicą w Mahabadzie. Pod koniec roku republika poddaje się pod wpływem wojsk irańskich. Kurdowie syryjscy: W latach 50 XX w., czystki w siłach zbrojnych W 1962 r. wprowadzono regulację prawną- Kurdów uznano za uchodźców. Pozbawiono ich obywatelstwa, prawa do własności, dostępu do oświaty i służby zdrowia, Po 1976 r. rozpoczęto arabizację syryjskiego Kurdystanu. 1986 r. rozpoczęły się demonstracje i manifestacje Kurdów, które zaowocowały jedynie aresztowaniami i zaostrzeniem polityki władz syryjskich.
BAŁKANY – BOŚNIA I KOSOWO Bośnia- strony konfliktu: Serbowie vs Muzułmanie Serbowie vs Chorwaci Chorwaci vs Muzułamnie Przyczyny konfliktu: Po uzyskaniu niepodległości 3.03.1992 r., grupy etniczne w Bośni i Hercegowinie opowiadały się za różnymi wizjami przyszłości państwa: Muzułamanie chcieli zachować integralność Większość Serbów i Chorwatów opowiadała się za przyłączeniem ich terenów do Jugosławii i Chorwacji - Utworzenie przez Serbów Serbskiej Republiki Bih - Utworzenie przez Chorwatów Republiki Chorwackiej Herceg-Bosna Kosowo: Strony konfliktu: Rząd Federalny Armia Wyzwolenia Kosowa (UCK) [ organizacja Albańczyków ] Skutki ( jak się skończyło): - Mnóstwo przeprowadzonych czystek etnicznych - Kosowo od 1999 r. znajdowało się pod kuratelą ONZ - NATO postanowiło zainterweniować, a USA zajęło się statusem Kosowa - W 2008 r. Kosowo ogłosiło niepodległość	LIBERIA Geneza dyktatury: - Od 1847 r., władzę w kraju sprawowały elity pochodzenia amerykańskiego, a tubylcy byli dyskryminowani - Po 1979 r. doszło do wojskowego zamachu stanu. Elity zostały odsunięte od władzy a szefem państwa został Samuel Doe. Dyktatura: - Polityka nowych władz zmierzała do ustanowienia reżimu autorytarnego - Nowe władze sprzymierzyły się z ludami Krahn i Mandingo, dochodziło do konfliktów międzyetnicznych. 1985 r. doszło do nieudanej próby obalenia Doe. Po kolejnym wojskowym zamachu, zaczęto stosować czystki etniczne. Wojna domowa: - Pod koniec 1989 r. wybucha antyrządowe powstanie i przez granicę Liberii przechodzą oddziały NPFL - NPFL miało za sojuszników Libię i Burkina Faso, a ówczesne władze Nigerię. - Wojna trwała do 1997 r., a pierwsze wybory prezydenckie wygrał Charles Taylor (dowódca NPFL). Taylor nie zapewnił stabilizacji, pogłębił konflikt z Sierra Leone i skonfliktował Liberię ze wspólnotą międzynarodową. Wybucha rebelia. W 2003 r. rozpoczęto realizację procesu pokojowego pod kontrolą UNMIL
CHINY- TAJWAN Miejsce i strony konfliktu: Chiny(Chińska Republika Ludowa) Tajwan (Republika Chińska) Przyczyny: - militarne naciski Chin na władze Tajwanu (najpoważniejszy atak w 1958 r.) - w 2005r. chiński parlament uchwalił ustawę antysecesyjną, zezwalającą na zaatakowanie Tajwanu, gdyby ten ogłosił niepodległość - ludność Tajwanu opowiada się za suwerennością, którą prezydent chce ogłosić w 2008r. - obrona przez USA demokracji i legalnie wybranych władz na Tajwanie 28.05.2008r.- przewodniczący tajwańskiej partii rządzącej spotkał się z chińskim przywódcą Hu Jintao- obaj politycy opowiedzieli się za pokojowymi relacjami między ChRL a Tajwanem.	SIERRA LEONE Wojna domowa: - Joseph Momoh (prezydent) decydując się wziąć udział w inicjatywie ECOMOG, naraził swój kraj na działania ze strony NPFL. - W 1991 r. rebelianci na terytorium liberyjskim tworzą RUF, a ich przywódca FodaySankoh, wzywa Momoha do ustąpienia urzędu. W marcu granicę przekracza RUF i oddziały NPFL i kraj pogrąża się w wojnie domowej. Rok później Momoh zostaje odsunięty od władzy przez swoją armię. Na jaw wychodzi proceder nielegalnej wydobywania surowców naturalnych na terenach kontrolowanych przez opozycję. W 1996 r. poprzez zamach stanu do władzy dochodzi gen. Julius Maada Bioi przeprowadza wolne wybory (wygrywa AhmadTejanKabbah). Wkrótce Ahmad obalony. Działania militarne trwają do połowy 1999 r., strony przyjmują porozumienie pokojowe.
FILIPNY Wojna domowa na Filipinach jest konfliktem na tle religijnym. Muzułmanie kontra rząd Filipiński (Filipiny zdominowane przez chrześcijan) Rozpoczął się pod koniec lat 60, po masakrze w Jabidah [chrześcijanie wymordowali modlących się w meczecie muzułmanów.] Listopad 2007 osiągnięto kompromis w sprawie przebiegu granic muzułmańskiej autonomii na południu Filipin. Przebieg: - Walkę zbrojną rozpoczął MNLF utworzony w 1969 - W latach 1972-75 z powodzeniem prowadził walkę zbrojną, aż do 1976 kiedy zawarł porozumienie z rządem w zamian za obietnicę autonomii. - Jednak 1977 po rozpadzie MNLF powstaje MILF i wtedy działania zbrojne prowadzą obie organizacje. - W 1987 władze stolicy obiecywały autonomię; MNLF zaakceptował ofertę, ale MILF odmówił i stał się wtedy największą organizacją zbrojną separatystów na Filipinach. - 1996 rząd podpisuje z MNLF układ i w jego wyniku powołano do życia Autonomiczny Region. Układu nie zaakceptował MILF. - 2001 żołnierze MNLF zbuntowali się i znów przystąpili do walki z rządem. W maju 2003 armia filipińska opanowała sytuację na wyspie Mindanao i niedługo potem nastąpiło formalne zwieszenie broni. Walki trwały jeszcze w latach 2005-2007. Ostatecznie osiągnięto kompromis i możliwa autonomia dla muzułmanów.	PAKISTAN Pakistan jest zagrożeniem głównie z tego powodu, że ma bardzo silną i waleczną opozycje wewnętrzną połączoną z islamem, której celem jest przejęcie władzy w tym kraju. Jest to widoczne w częstych zamachach terrorystycznych. Celem fundamentalistów islamskich jest przejęcie władzy i arsenału nuklearnego. W sytuacje Pakistanu zaangażowane są Stany Zjednoczone. Nikomu w historii nie udało się wygrać wojny w Afganistanie, jest to teren trudny do zdobycia, gdyż na tym obszarze nie ma wpływów zewnętrznych, istnieje tam siedlisko terroryzmu i jest to problem dla Pakistanu Konflikty na tle religijnym i politycznym.
GRUZJA-ROSJA Konflikt gruzińsko-rosyjski Po uzyskaniu niepodległości stosunki Gruzji i Rosji cały czas się rozluźniały i pogarszały. Gruzja zarzucała Rosji wspieranie separatystów w Adżarii, Abchazji i Osetii Południowej, a Moskwa oskarżała Tibilisi o wspieranie separatystów czeczeńskich Po rewolucji róż (2004) Rosja wprowadza sankcje na Gruzję. Zaostrzenie konfliktu w 2006 po zgłoszeniu przez Gruzję chęci przystąpienia do NATO Od połowy 2008 starcia na granicy gruzińsko-osetyjskiej przekształciły się w stałą wymianę 15 sierpnia strony podpisały wynegocjowane przez UE i Stany Zjednoczone porozumienie o zawieszeniu broni Skutki: Abchazję i Osetię Południową pozostawiono pod kontrolą Rosji Armii rosyjskiej przyznano prawo patrolowania przygranicznej "strefy buforowej" Gruzji. Wykluczenie możliwości monitorowania sytuacji w kraju przez międzynarodowe siły pokojowe Ograniczono dostep obserwatorów OBWE do Osetii Południowej Osetia Południowa (niepodległość) W referendum 12 listopada 2006 mieszkańcy Osetii południowej opowiedzieli się za niepodległością Państwa uznające niepodległość Osetii Południowej: Rosja, Nikaragua, Wenezuela, Nauru, Tuvalu. Adżaria: W 1991 r. Ogłosiła jednostronnie niepodległość. W latach 91-2004 rządzona przez Asłana Abaszydze. Pod presją Tibilisi i mieszkańców republiki ustąpił ze stanowiska. Adżaria odzyskała status republiki autonomicznej Gruzji	PERU Świetlisty szlak – założony w końcu lat 60 przez Abimela Guzmana. Twórca maoistowskiej doktryny organizacji – początkowo lewicowego ruchu peruwiańskich środowisk akademickich, który w 1980 przekształcił się w terrorystyczną partyzantkę antyrządową. Jej celem miało być obalenie tradycyjnych struktur państwowych i zbudowanie w ich miejsce nowego państwa ludowego. Historia: - Świetlisty szlak rozpętał wojnę przeciwko państwu peruwiańskiemu . - Używali metod terrorystycznych do zmuszenia do współpracy różne środowiska społeczne, zwłaszcza społeczności wiejskie. - Największe nasilenie przypadło na koniec lat 80. Władze peruwiańskie podjęły wtedy skuteczną walkę z tym ugrupowaniem i ostatecznie ŚSz. został rozbity w połowie lat 90. Tupamaros – Ruch Rewolucyjny im. TupacaAmaru. Organizacja antyrządowo o orientacji marksistowskiej. Jej celem było ustanowienie w Peru rządów socjalistycznych. Historia: - Wypowiedział wojnę partyzancką rządowo w 1986 - Rozbita na początku lat 90 przez siły rządowe. - W 1996 zajęli ambasadę Japonii w Limie, w której przez 4 miesiące przetrzymywali 72 zakładników. W akcji odbicia wybito wszystkich członków tej grupy.
INDIE- PAKISTAN O problem kaszmirski toczono wojny w latach: 1947-1948 (zakończona rozejmem podpisanym 1.01.1949 przyznającym część północno-zachodnią Pakistanowi, a południową-wschodnią Indiom) 1965-1966 (Pakistan bezskutecznie liczy na wsparcie kaszmirskich muzułmanów) 1971-1972 (także nie doszło do rozstrzygnięć) Od 1989 trwają tam walki z powodu antyindyjskiego powstania w Kaszmirze - Indie nigdy nie akceptowały podziału Kaszmiru, a Pakistan uznaje je za terytorium sporne. - W 2003 roku doszło do zawieszenia broni w Kaszmirze - W 2007 ministrowie spraw zagranicznym obu państw podpisali porozumienie , mające zmniejszyć prawdopodobieństwo nieumyślnego wywołania wojny jądrowej w regionie.	RWANDA I BURUNDI 2 królestwa afrykańskie stworzone z migracyjnych ludów pasterskich Tutsi i osiadłych ludów rolniczych Hutu. Wybuch powstania Hutu w Rwandzie (1959r.) dał początek dyskryminacji dotychczas dominujących Tutsi. 1962- podział obszaru na dwa niepodległe państwa: Rwandę i Burundi Lata 90 XX w.- próba pokojowego uregulowania konfliktów(nacisk państw zachodnich) Kwiecień- sierpień 1994 r.-ludobójstwo w Rwandzie (szacuje się, ze zginęło ok. 800 tys. Ludzi) Przyczyna: zabójstwo prezydenta Juvenala Habyarimany. 25.07.1996- wojskowy przewrót- w konsekwencji trzeci prezydent został odsunięty (dwaj jego poprzednicy zamordowani) 2001- Zawieranie kolejnych porozumień pokojowych z rebeliantami- prowadzona jest polityka pojednania narodowego. 2004-Operacja ONZ w Burundi. Cel: wygaszanie niepokojów wewnętrznych wywołanych wojną domowa w sąsiedniej Rwandzie.
IRLANDIA PŁN.- IRA Przyczyny: - podział wyspy - waśnie na tle religijnym (katolicy- Irlandia, protestanci- Anglia) - dyskryminacja mniejszości katolickiej Historia: IRA zwalczała administrację brytyjską W 1972 rząd brytyjski zniósł funkcję gubernatora generalnego przejmując bezpośredni zarząd nad Irlandią Płn. W 2000 Londyn zawiesił autonomię Irlandii Płn., ponieważ IRA nie chciała się zgodzić na rozpoczęcie zdawania uzbrojenia. IRA– Założona w 1919 r., jej celem było doprowadzenie do powstania niepodległego państwa irlandzkiego. W 1922 doszło do jej rozłamu na tle oceny traktatu brytyjsko-irlandzkiego. We wrześniu 2005 ogłosiła koniec walki zbrojnej i zakończyło samo rozbrojenie.	SRI LANKA Tamilskie tygrysy– tamilska organizacja zbrojna. Powstała 5.05.1976. Była najważniejszym ugrupowaniem reprezentujące interesy Tamilów. Najpierw ich głównym celem było oderwanie się od Sri Lanki terenów zamieszkałych przez Tamilów, ale ostatecznie zgodzili się na autonomię dla Tamilów w ramach Sri Lanki. Wojna domowa: - Rozpoczęła się w 1983 r. i skończyła 17.05.2009 - Tamilskie Tygrysy vs rząd w Kolombo - W podłożu religijnym Tamilowie vs Syngalezi Przyczyna: Syngalezi zdominowali życie polityczne kraju od uzyskania niepodległości i wprowadzali prawa faworyzujące własną społeczność, zdarzały się pogromy ludności tamilskiej. Na mocy konstytucji z 1972 buddyzm- priorytetową religią, a oficjalnym językiem został syngaleski. To doprowadziło do powstania Tamilskich Tygrysów i ich walki o odrębne państwo. 19.05.2009r. prezydent ogłosił całkowite wyzwolenie od TT.
Katalonia- separatyzm: - Radykałowie w 1934 r. ogłaszają powstanie Państwa Katalońskiego w ramach Federacyjnej Republiki Hiszpanii. - W 1977 r., po demokratyzacji Hiszpanii, Katalonia uzyskuje tymczasową autonomię i potem zostaje autonomicznym regionem Hiszpanii i własnymi władzami regionalnymi. - W efekcie Katalonia po 2006 r. ma nowy statut autonomii ze zwiększonymi kompetencjami. Terroryści: Terra Lliure – 1979 r., grupa zbrojnych radykalnych separatystów Rozwiązała się 1995 r. Kraj Basków- separatyzm: - Zaczęło się od powstania Baskijskiej Partii Narodowej w 1895 r. - W 1993 r. aprobowano autonomię Basków i utworzono rząd, ale podczas wojny domowej zniesiono ją i tępiono przejawy baskijskiej narodowości. - W 1979 r., zostaje przyjęty Statut Autonomiczny Kraju Basków, powstaje parlament i rząd z premierem, ale to dla separatystów za mało. - W 2004 r. prawie doszło do przyjęcia rezolucji w sprawie niepodległości Kraju Basków. Terroryzm: ETA – separatystyczna baskijska organizacja terrorystyczna. 28.06.2001 r. zamach w centrum Madrytu	SUDAN Podział Państwa na 2 odrębne kultury: - Północna część to ludy arabsko-języczne wyznające islam - Prowincje południowe to głównie ludy negroidalne, wśród dominują religie afrykańskie oraz chrześcijaństwo. Podziały te doprowadziły nawet do wojny domowej, w której stawką były złoża ropy naftowej oraz kwestie religijne [ Południe nie zgadzało się na islamizację]. Na mocy porozumienia w Nairobi, ludność południowych prowincji uzyskała autonomię. Powstanie w Darfurze: - Wybuchło w 2003 r. w zachodnich prowincjach Sudanu - Lokalne społeczności negroidalne przeciwko rządowi w Chartumie - Rząd nie dba o rozwój infrastruktury i Darfur jest uzależniony całkowicie od sił przyrody. - Walki przeciw władzom prowadzą w Darfurze – SLM oraz JEM W 2004 r. wysłano misję pokojową do Darfuru AMIS, potem w 2007 UNAMID
KOLUMBIA Największe zagrożenie ze strony zbrojnej partyzantki kolumbijskiej- Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC)- odwołuje się do marksizmu. Ich celem miało być zbrojne obalenie istniejącego systemu politycznego i zastąpienie państwem o charakterze socjalistycznym. Poza rozbojami, napadami i konfiskatami, swą działalność finansują z narkobiznesu. Metody walki FARC: terroryzm, porwania słynnych osób.	TYBET - Od 1721 r. pozostaje pod zwierzchnictwem Chin. - Uzyskał faktyczną niepodległość w 1911 r. po rewolucji Chińskiej, ale Chiny tego nie uznawały. Przyczyny: - kulturowa i religijna (Tybetańczycy – buddyzm, Chińczycy – ateizm) - walka rządu komunistycznego z religią; - wypędzenie Dalajlamy; - poczucie narodowej odrębności i godności Tybetańczyków; - imperializm komunistyczny Chin Przebieg: - W 1950 r. armia chińska wkracza do Tybetu - W 1951 r. rząd podpisał porozumienie z Dalajlamą XIV, którym gwarantował podtrzymanie buddyzmu tybetańskiego (lamaizm), ale już niedługo potem zaczęli walkę z nim. - Dalajlama tworzy rząd na wygnaniu w Indiach. - Od 1951 Chiny przystąpiły do tworzenia komun ludowych i osadnictw ludności chińskiej w Tybecie. - W 1965 z części ziem tybetańskich utworzono Tybetański Region Autonomiczny (TRA) - Chiny nie odpuszczały, a więc sam Dalajlama w latach 70 proponował model „drogi środka”. Od 1989 Tybet przypomina kraj okupowany. - Od 1996 nasilono represje w klasztorach, oczekiwano od mnichów wyrzeczenia się Dalajlamy. - Od 2007 rozpoczęto nową kampanię ateizacji. Skutki: Obecnie w Tybecie żyją dwie obce społeczności: - Chińczycy – uprzywilejowani - Tybetańczycy – będący mniejszością, dyskryminowani i marginalizowani we wszystkich sferach życia.