1. Rodzaje natarcia

Wyróżnia się następujące rodzaje natarcia:

1). Rozpoznanie walką - zmuszenie przeciwnika do ujawnienia ugrupowania i potencjału bojowego, zamiarów jego wojsk, zmuszając go do reagowania na prowadzone natarcie.

2) Rajd –zniszczenie lub przechwycenie ważnego obiektu przeciwnika - przez szczegółowe rozpoznanie, szybkie przeniknięcie na teren zajęty przez przeciwnika i kończy się planowym wycofaniem.

3) Kontratak - zwrot zaczepny wykonywany całością lub częścią sił będących w obronie - odzyskanie utraconego terenu, odcięcie przeciwnika lub zniszczenie jego wysuniętych oddziałów.

4) Atak wyprzedzający - do dezorganizacji działań przeciwnika, gdy jest on w trakcie ześrodkowywania lub przegrupowywania do ataku - osłabienie potencjału bojowego przeciwnika przygotowującego się do natarcia.

5) Natarcie szybkie - wykorzystanie sprzyjającej sytuacji, a czas przygotowań jest ograniczony ze względu na potrzebę szybkiego działania, utrzymania tempa działań lub zachowania inicjatywy. Powinno być rozpoczynane z niespodziewanego kierunku i wspierane przez ześrodkowany ogień wszystkich dostępnych środków ogniowych.

6) Natarcie planowe - planowane i skoordynowane użycie ognia oraz manewru, by związać walką lub zniszczyć przeciwnika.

Podstawowe formy manewru ogniem.

Wyróżniamy następujące formy manewru ogniem:

a) ześrodkowanie ognia - skupienie ognia pododdziału lub kilku środków ogniowych na jednym celu.

b) podział ognia - skierowanie ognia pododdziału (środków ogniowych) do kilku celów aby jednocześnie je razić.

c) przeniesienie ognia - przerwanie ognia prowadzonego do jednego celu i skierowaniu go na inny.

Definicja, istota i cel obrony.

Obrona - podstawowy rodzaj walki - działanie zamierzone lub wymuszone, zwykle podejmowana, kiedy przeciwnik posiada inicjatywę, w celu:

­ udaremnienia lub odparcia uderzeń jego wojsk,

­ zadania im maksymalnych strat,

­ utrzymania zajmowanego obszaru (pasa, rejonu),

­ zyskania czasu,

­ stworzenia warunków do działań zaczepnych.

Istotą obrony jest bezpośrednie fizyczne, w tym głównie ogniowe, oddziaływanie na przeciwnika, zorganizowane w oparciu o teren i znajdujące się na nim obiekty - zsynchronizowane w czasie z oddziaływaniem sąsiadów oraz sił i środków przełożonego wspierających walkę obronną pododdziału.

Celem obrony jest uniemożliwienie przeciwnikowi opanowania terenu, rozbicie zgrupowań uderzeniowych i załamania jego natarcia oraz przejęcie inicjatywy.

Charakterystyka dwóch podstawowych rodzajów obrony.

Wyróżniamy dwa rodzaje obrony:

1) Obrona manewrowa - rozbicie zasadniczych sił nacierającego przeciwnika w głębi własnego ugrupowania.

Cel: osłabienie i wyhamowanie natarcia przeciwnika, przejecie inicjatywy i rozbicie jego sił w głębi obrony.

Istota obrony manewrowej - redukowanie początkowej przewagi materialnej nacierającego przez zadawanie mu strat, a jednocześnie kosztem utraty terenu w sposób zamierzony i zorganizowany, powstrzymania dalszego ruchu przeciwnika w głębi obrony i doprowadzenia do rozbicia go kontratakiem.

2) Obronę pozycyjną - utrzymanie terenu przez zaangażowanie przeciwnika w walkę na pozycjach obronnych, z których jest on rażony ogniem.

Celem obrony pozycyjnej jest utrzymanie ważnych rejonów, załamanie natarcia przeciwnika w głównym pasie obrony.

Istotą obrony pozycyjnej jest opór i utrzymanie obszaru (pasa, rejonu) obrony. Aby to osiągnąć musi być ona silna, rozbudowana pod względem inżynieryjnym, wsparta ogniem, ubezpieczona i osłonięta przed uderzeniami z powietrza.

Charakterystyka poszczególnych form natarcia

Natarcie może być skierowane przeciwko frontowi, skrzydłu lub tyłom przeciwnika. Nacierać można na przeciwnika, który się broni, naciera lub wycofuje. Stosownie do wymienionych działań strony przeciwnej natarcie może przybierać formy: przełamania, boju spotkaniowego i pościgu.

Do przełamania - wykonanie uderzenia czołowego mającego na celu dokonanie wyłomu na wybranym odcinku w jego ugrupowaniu.

Bój spotkaniowy - gdy obie strony dążą do wykonania zadania przez natarcie, a głębokości tych zadań sięgają poza rubież starcia. Każda ze stron dąży do wykonania wyprzedzającego uderzenia, zdobycia przewagi i inicjatywy, narzucenia swej woli i rozstrzygnięcia walki przez natarcie.

Pościg - w celu rozbicia wycofujących się wojsk przeciwnika i uniemożliwienia im zorganizowanego przejścia do obrony na dogodnych rubieżach w głębi.

Podział i elementy ubezpieczeń marszowych.

Ubezpieczenie marszowe - organizuje się w celu zapewnienia ciągłości ruchu kolumn sił głównych, uniemożliwienia przenikania elementów rozpoznawczych przeciwnika oraz stworzenia dogodnych warunków do podjęcia walki.

Ubezpieczenia marszowe dzieli się na:

a) ubezpieczenia czołowe,

b) ubezpieczenia boczne,

c) ubezpieczenia tylne.

Elementy ubezpieczenia marszowego:

1) Awangarda - stanowił ją będzie pododdział w sile do wzmocnionego batalionu.

2) Szpica czołowa - w sile wzmocnionej kompanii wysyłana jest w celu rozpoznania drogi marszu, przyległego terenu, zabezpieczenia nakazanego tempa marszu oraz zabezpieczenia rozwinięcia i wejścia do walki sił głównych awangardy lub oddziału.

3) Patrol czołowy - wysyłany jest ze szpicy czołowej lub z oddziału jeżeli oddział wykonuje marsz w składzie związku taktycznego.

4) Ariergarda - od tyłu ubezpiecza się szpica tylną, którą wysyła na odległość 5-10 km. W zależności od potrzeb na boki może wysyłać patrole boczne na odległość do 3 km.

5) Szpica tylna - w sile wzmocnionej kompanii wysyłana jest w celu ubezpieczenia sił głównych ariergardy lub oddziału od tyłu.

6) Patrol tylny - jest wysłany ze szpicy tylnej z zadaniem niedopuszczenia do uderzenia elementów rozpoznawczych i ubezpieczających przeciwnika w siły główne szpicy.

7) Szpica boczna - w sile wzmocnionej kompanii (batalionu) wysyłana jest w celu ubezpieczenia maszerujących wojsk z zagrożonego skrzydła przed niespodziewanym uderzeniem przeciwnika.

8) Patrol boczny - jest w zasadzie elementem ubezpieczenia szpicy i ubezpiecza ją z zagrożonego skrzydła przed uderzeniem przeciwnika.

Elementy ubezpieczenia postoju.

Ubezpieczenie postoju - organizuje się w celu uniemożliwienia przeciwnikowi penetracji rejonów rozmieszczenia wojsk oraz dokonania niespodziewanego napadu, a w wypadku napadu, zatrzymania przeciwnika do czasu rozwinięcia się wojsk ubezpieczanych. W zależności od sytuacji wysyła się je na odległość gwarantującą zatrzymanie przeciwnika na czas niezbędny do reakcji ubezpieczanych wojsk. elementami ubezpieczenia postoju są oddziały czat i czaty.

Elementami ubezpieczenia postoju jest:

• oddział czat,

• czata.

Odział czat tworzy się na kierunkach szczególnie zagrożonych w sile do batalionu (wzmocnionej kompani), a czatę w sile wzmocnionego plutonu.

Czata działa w sile wzmocnionego plutonu, w odległości do 5 km od rejonu rozmieszczenia pododdziałów. W celu niedopuszczenia do niespodziewanego napadu na swoje pododdziały ubezpiecza się elementami ubezpieczenia bezpośredniego takimi jak:

• placówka (w składzie drużyny zmechanizowanej);

• patrole piesze, drużyny patrolowe lub szperacze;

• czujki (w nocy - podsłuchy - w składzie 2-3 żołnierzy).

MASKOWANIE

Obejmuje przedsięwzięcia mające na celu wprowadzenie przeciwnika w błąd przez ukrycie pododdziałów, obiektów fortyfikacyjnych i urządzeń logistycznych oraz przyjętego sposobu działania.

Celem maskowania bezpośredniego jest ukrycie pododdziałów, ich ugrupowania, sprzętu bojowego i uzbrojenia, składów materiałowych, rozbudowy fortyfikacyjnej terenu, punktów dowódczo-obserwacyjnych, dróg manewru oraz dowozu i ewakuacji przed wszystkimi rodzajami rozpoznania przeciwnika lub wprowadzenia go w błąd, co do zamiaru działania własnych pododdziałów. Maskowanie, niezależnie od tego, na jakim szczeblu jest prowadzone, powinno być aktywne, ciągłe, wiarygodne i różnorodne

Maskowanie bezpośrednie:

• naturalne (wykorzystanie warunków do ukrycia wojsk i sprzętu bojowego)

naturalne właściwości maskujące terenu: pokrycie terenu, rzeźba terenu, kontrast tła terenu

warunki ograniczonej widoczności: warunki nocne, warunki atmosferyczne

• techniczne (wykorzystanie środków maskowania): sztuczne maski, malowanie maskujące, maskowanie dymami, maskowanie roślinnością, maskowanie świetlne, maskowanie dźwiękowe, maskowanie przeciwtermiczne

Zasady dowodzenia

wojskami to opracowane (ustalone) teoretycznie i zweryfikowane w praktyce prawidłowości i reguły, które określają racjonalne sposoby działalności dowódcy. Wskazują one, co i jak należy robić, by spełnić wymagania stawiane wobec dowodzenia.

Do zasad dowodzenia należą: jednolitość, jednoosobowość oraz dowodzenie przez określenie celu działania.

Jednolitość dowodzenia opiera się na takim samym pojmowaniu obowiązków, praw, zasad dowodzenia, wychowania wojskowego, wyszkolenia oraz interpretacji pojęć. Stosowanie tej zasady zapewnia zgodność myślenia i działania wszystkich dowódców i pododdziałów w realizacji zamiaru (planu działania) przełożonego.

Przez pojęcie jednoosobowego dowodzenia rozumie się takie dowodzenie, w toku którego każdym pododdziałem dowodzi wyznaczony dowódca, ponoszący pełną odpowiedzialność za całokształt działalności podwładnych. Ma ono zapewnić efektywne użycie środków walki, operatywne i niezawodne dowodzenie podległymi pododdziałami (żołnierzami) w skomplikowanych warunkach walki (działań).

Dowodzenie przez określenie celu działania zapewnia podporządkowanym dowódcom swobodę działania. Jej zakres zależy od rodzaju wykonywanego zadania. Dowódca zapoznaje podwładnych ze swoim zamiarem, określa wyraźnie zadanie i przekazuje do dyspozycji konieczne siły i środki. Szczegóły określa tylko w celu koordynacji działań służących osiągnięciu wspólnego celu. Ingerować może tylko wówczas, gdy niewłaściwe działania podwładnych zagrażają realizacji jego zamiaru. Podwładni osiągając wspólny cel, mogą działać samodzielnie, wykazywać się inicjatywą, natychmiast reagować na rozwój sytuacji i wykorzystywać sprzyjające okoliczności. Stosowanie tej zasady opiera się na zaufaniu przełożonego do profesjonalizmu podwładnego.

Elementy sytstemu dowodzenia

System dowodzenia - to zespół stanowisk dowodzenia, sieci telekomunikacyjnych, sieci teleinformatycznych, stacji i samodzielnych urządzeń telekomunikacyjnych, teleinformatycznych i pocztowych sprzężonych relacji dowodzenia wraz z elementami podsystemu informacyjnego, sprzętem specjalistycznym i pomocniczym, organami dowodzenia, całą infrastrukturą zabezpieczenia logistycznego i operacyjnego systemu, współpracujący ze sobą według przyjętych i uzgodnionych wcześniej zasad i wymagań.

Wymagania stawiane dowodzeniu.

Dowodzenie wojskami powinno być elastyczne, efektywne, sprawne, trwałe, skryte

Elastyczność to taki sposób zorganizowania systemu dowodzenia, który zapewnia dowódcy swobodę działania i możliwość reagowania w różnych nieprzewidzianych sytuacjach jak również umiejętne przystosowanie planów działania, procedur, elementów struktury, itp. do nowych warunków na polu walki W efekcie zapewnione zostają dogodne warunki do realizacji zadań dla organów dowodzenia stanowisk dowodzenia oraz dla wojsk. Wymaga to zrozumienia celu działania, podejmowania błyskawicznych decyzji oraz posiadania mobilnych sił i środków dowodzenia.

Efektywność to taki sposób działania, który pozwala osiągnąć lepsze rezultaty przy jednakowych zasobach. Efektywność może być uzależniona od czynników niematerialnych np. wyszkolenia dowódców i wojsk, umiejętności dowódców lub morale.

Sprawność to możliwość szybkiego podejmowania decyzji i doprowadzenia jej do wykonawców. Warunkiem sprawności dowodzenia jest przede wszystkim dobrze zorganizowana łączność umożliwiająca sprawny obieg informacji oraz realizowanie poszczególnych czynności zgodnie z przyjętym i procedurami i założeniami

Trwałość to odporność systemu dowodzenia na oddziaływanie czynników rażenia przeciwnika oraz negatywny wpływ środowiska. W celu jej zachowania prowadzi się przedsięwzięcia zapewniające zwiększenie oporności na zniszczenie i zakłócanie elementów systemu dowodzenia oraz umożliwiające ich szybkie rozwijanie i funkcjonowanie w różnych warunkach.

Skrytość to konieczność zachowania w tajemnicy przed przeciwnikiem treści, formy i organizacji przedsięwzięć z zakresu dowodzenia, a przede wszystkim własnych zamiarów. Skrytość dowodzenia osiąga się między innymi poprzez ograniczenie dostępu do szczególnie ważnych informacji, przestrzeganie przepisów o ochronie informacji niejawnych oraz zasad maskowania.

Proces dowodzenia – komponenty procesu.

Proces dowodzenia jest to powtarzający się cykl organizacyjny utrzymywany w ruchu poprzez ciągłe zbieranie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji. Na bazie tych informacji dowódca podejmuje decyzję, określa zamiar walki (działania) i opracowuje graficzny plan walki (działania), który jednocześnie jest podstawą realizacji czynności stanowiących o gotowości pododdziału do walki (działania) i dowodzenia nim w toku wykonania zadania.

Definicje: Dowodzenie, system dowodzenia.

Dowodzenie to proces, poprzez który dowódca narzuca swoją wolę i zamiary podwładnym. Obejmuje władzę i odpowiedzialność za użycie podległych mu sił i środków do wykonania zadania. Odpowiedzialność dowódcy jest niepodzielna i nie może być przekazywana. To również proces w ramach którego dowódca planuje, organizuje, koordynuje i ukierunkowuje działania podlegającego mu pododdziału poprzez użycie standardowych procedur działania i wszelkich dostępnych środków przekazywania informacji.

System dowodzenia to: uporządkowana, zgodnie z zasadami dowodzenia, całość złożona z organów dowodzenia i środków dowodzenia sprzężonych ze sobą informacyjnie i zapewniająca podejmowanie stosownych decyzji na wszystkich szczeblach dowodzenia oraz ich sprawną, terminową i bezwzględną realizację. Obejmuje trzy komponenty: organizację dowodzenia, proces dowodzenia i środki

Rozkaz bojowy wydawany jest ustnie w celu zapoznania podwładnych z sytuacją, sposobem wykonania zadania oraz zadaniami. Dodatkowo jego celem jest spowodowanie skoordynowanego wysiłku pododdziałów (żołnierzy) dla osiągnięcia powodzenia w wykonaniu zadania. Wydanie rozkazu bojowego podwładnym upewnia ponadto dowódcę, że przekazane zostały im wszystkie potrzebne dane do właściwego wykonania powierzonych zadań. Konsekwentne użycie standardowego układu, pozwala dowódcy przekazać niezbędne informacje oraz uczynić treści rozkazu bardziej zrozumiałymi.

Elementy składowe rozkazu bojowego to:

1. SYTUACJA (zawiera tylko informacje, zadania nie)

a) siły przeciwnika

b) siły własne

c) zmiany w podporządkowaniu

2. ZADANIE.

KTO (pododdział),

CO ZROBIĆ (atakować, bronić, opóźniać, itd.);

KIEDY (czas);

W JAKIM CELU (opanować, nie dopuścić do przerwania);

GDZIE (ogólnie, koordynaty).

3. REALIZACJA (informacje pozwalające zrozumieć sposób, w jaki zadanie ma być wykonane)

a) zamiar walki (działania)

- podział sił;

- sposób działania

- wsparcie ogniowe

b) zadania dla podległych pododdziałów

c) wytyczne koordynujące

4. ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE

- zabezpieczenie materiałowe (amunicja, paliwo, oleje, smary, itp.);

- zabezpieczenie medyczne

- świadczenie usług gospodarczo-bytowych i innych (postępowanie z jeńcami).

5. DOWODZENIE I SYGNAŁY

a) dowodzenie - wskazanie miejsca dowódcy plutonu oraz pomocnika dowódcy plutonu, określenie zastępcy dowódcy.

b) sygnały – sygnały dowodzenia i łączność

3. Formy manewru ogniem.

- ześrodkowanie ognia, - podział ognia, - przeniesienie ognia.