Pytanie 14. Scharakteryzuj istotę i przyczyny powstawania różnic trwałych i przejściowych w podatku odroczonym.
Podział na podatek dochodowego bieżący i odroczony jest kategorią rachunkową, która została określona w art. 37 ust.8 ustawy o rachunkowości. Podatek dochodowy bieżący, to podatek dochodowy wymagający zapłaty, zgodny z rocznym zeznaniem podatkowym. Natomiast część odroczona podatku, stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego.
Potocznie mówiąc: podatek odroczony jest to podatek „niedopłacony” lub „nadpłacony” w danym okresie sprawozdawczym wyłącznie w sensie księgowym. Podatek odroczony występuje wyłącznie w prawie bilansowym. Przyczyna istnienia odroczonego podatku dochodowego tkwi w różnicach między prawem bilansowym i prawem podatkowym.
Wstępują różnice trwałe i przejściowe między prawem bilansowym a podatkowym.
Różnice trwałe to takie, które mają charakter nieodwracalny. Różnice trwałe w zakresie przychodów to takie przychody, które zgodnie z prawem bilansowym są przychodami, a prawo podatkowe nie uznaje ich za przychody ani danego, ani wcześniejszego, ani późniejszego roku (różnice dodatnie) lub takie przychody podatkowe, które nigdy nie będą uznane jako przychody przez prawo bilansowe (różnice ujemne).
Natomiast różnice trwałe w zakresie kosztów to takie koszty, które w żadnym roku podatkowym nie były, nie są i nie będą kosztami podatkowymi, a są kosztami w rozumieniu prawa bilansowego (różnice ujemne) lub kosztami uznawanymi przez prawo podatkowe, a niebędące nigdy kosztami w rozumieniu prawa bilansowego (różnice dodatnie).
Różnice przejściowe
Przyjmując za kryterium odwracalność różnic, uzyskuje się różnice o charakterze przejściowym, czyli takie, które dowodzą, że w trakcie wystąpienia zdarzeń prawo podatkowe nie uznaje ich za koszty uzyskania przychodów lub przychody do opodatkowania, ale w innym czasie takimi się staną. Wystąpienie tych różnic oraz ich charakter decydują o potrzebie tworzenia i wartości rezerwy na podatek odroczony lub aktywów z tego tytułu.
Dodatnie różnice przejściowe to takie, które spowodują w przyszłości zwiększenie podstawy opodatkowania, a więc wartości zrealizowanych aktywów lub pasywów zwiększą podstawę opodatkowania. Natomiast różnice ujemne to takie, które spowodują w przyszłości obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, co oznacza, że wpłyną one na zmniejszenie ustalanych obciążeń podatkowych