POLITECHNIKA ŁÓDZKA
KOLEGIUM GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ
WSTĘPNE PROJEKTOWANIE URBANISTYCZNE
ANALIZA URBANISTYCZNA NOWEGO RYNKU
W ŁOWICZU I JEGO KWARTAŁU
OPRACOWANIE:
ALEKSANDRA ANDRZEJCZYK
KAROLINA DZIEDZIC
Nowy Rynek znajduje się w centrum Łowicza. Jest jednym z trzech zachowanych w pierwotnej formie trójkątnych rynków w Europie. W 1993 roku został wpisany do rejestru zabytków, natomiast w 2007 roku otrzymał prestiżową nagrodę Towarzystwa Urbanistów Polskich w kategorii „Zrewitalizowana przestrzeń publiczna”.
Zdjęcie . Nowy Rynek z lotu ptaka
Nawierzchnia placu wykonana jest z kostki granitowej. Poprzez zastosowanie innego koloru kostki zaznaczono usytuowanie dawnego ratusza. Pochodził on z okresu późnogotyckiego i posiadał pięciokondygnacyjną wieżę. Wyodrębniony jest także fragment renesansowego bruku z 1525 roku. W centrum placu znajduje się fontanna, która w letnie wieczory jest podświetlona. Wokół fontanny, a także w innych miejscach placu ustawione są ławeczki. Występują tutaj również klomby z kolorowymi kwiatami, w południowej części placu rosną zabytkowe lipy. W części północnej placu znajduje się pomnik ku czci Powstańców 1863r.
Zdjęcie . Zarys dawnego ratusza
Zdjęcie . Fontanna
Zdjęcie . Fragment renesansowego bruku
Zdjęcie . Pomnik ku czci powstańców 1863 r.
Dzięki zwartej zabudowie Nowego Rynku łatwo dostrzegalna jest granica między przestrzenią publiczną, a prywatną. Wysokość budynków to zazwyczaj dwie, czasami trzy kondygnację. Większość kamieniczek w pierzejach Rynku pochodzi z okresu baroku i klasycyzmu. Budynki te są odnowione. Ich zróżnicowana kolorystyka tworzy klimat, atmosferę miejsca. Układ o charakterze spoistym mocno wpisuje się w pamięć obserwatora. Kompozycja przestrzenna Nowego Rynki jest pozamykana budynkami. Stanowi to ciekawe rozwiązanie architektoniczne, gdyż określa punkt docelowy przemieszczania się. Ponadto układ ten jest urozmaicony, gdyż jedna z ulic jest lekko ugięta.
Zdjęcie . Widok na zachodnią część Nowego Rynku
Zdjęcie . Widok na południową część Nowego Rynku
Zdjęcie . Ulica Nowego Rynku z charakterystycznym ugięciem
Zdjęcie . Jedno z przestrzennych zamknięć ulicy wokół placu
Nowy Rynek, który zachował swój średniowieczny układ urbanistyczny, z pewnością nie jest przestrzenią martwą. Stanowi on jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych regionu i województwa. Na placu odbywają się różnego rodzaju imprezy okolicznościowe np. Jarmark Łowicki, Księżackie Jadło, Jarmark Antyków i Rękodzieła Ludowego, Giełda Kwiatowa. W ciepłych miesiącach plac stanowi miejsce spotkań ludzi w różnym wieku.
Zdjęcie . Plac wypełniony ludźmi w trakcie jednej z imprez masowych
Zdjęcie . Plac w wiosenne popołudnie
Plac Nowy Rynek
Ulica Stanisława Stanisławskiego
Ulica Kurkowa
Ulica Eugeniusza Konopackiego
Ulica Browarna
Ulica Podrzeczna
Plac Przyrynek
Ulica Bonifraterska
Ulica Długa
Ulica Wąska
Ulica Batalionów Chłopskich
Ulica Bielawska
Ulica Koszarowa
Ulica Zduńska
Ulica Ciemna
Rysunek 12. Kwartał wokół Nowego Rynku
Zabudowa ulicy jest spójna. Wysokość kondygnacji zróżnicowana – znajdują się przy niej budynki zarówno parterowe, jak i dwu- trzykondygnacyjne. Przez to zróżnicowanie nie mamy wrażenia monotonii. Przestrzeń prywatna wyraźnie oddzielona jest od przestrzeni publicznej. Granicę przestrzeni wyznacza linia zabudowy. Ulica ta jest jedną z głównych ulic odchodzących od Nowego Rynku. Wśród zwartej zabudowy elementem, który przykuwa uwagę jest jedna działka. Znajduje się na niej oddalony od ulicy dom jednorodzinny. Przez takie usytuowanie budynku wkraczamy w przestrzeń prywatną jego mieszkańców oraz widoczna jest „ślepa” ściana sąsiadującego budynku. Przy końcu ulicy znajduje się gotycki, orientowany kościół Św. Ducha, którego wieża widoczna jest z różnych miejsc ulicy.
Zdjęcie . Ul. Stanisława Stanisławskiego widok od strony Nowego Rynku
Zdjęcie . Zabudowa ul. Stanisława Stanisławskiego. Widoczna ślepa ściana i wieża kościoła Świętego Ducha
Zdjęcie . Kościół Świętego Ducha
Ulica ta charakteryzuje się różnym typem zabudowy. Głównym budynkiem po jednej stronie jest dawne więzienie przerobione aktualnie na mieszkania komunalne. Budynek ten stanowi ciągłą zabudowę, będącą jednocześnie granicą między przestrzeniami. Ma on zmienną wysokość – poczynając od parterowej, a kończąc na trzykondygnacyjnej. Po przeciwnej stronie ulicy widoczna jest rozproszona zabudowa składająca się z budynków gospodarczych, mieszkalnych oraz kiosków. Przestrzeni tej nie da się jednoznacznie podzielić na publiczną i prywatną. Wokół zabudowań usytuowana jest zieleń składająca się z traw i drzew.
Zdjęcie . Ulica Kurkowa
Zdjęcie . Budynek dawnego więzienia
Ulicę możemy podzielić na dwie części. Jedną jej część stanowią budowane w latach 70 bloki, które zostały w ostatnich latach odnowione. Są one ustawione równolegle do siebie i prostopadle do ulicy. W bocznych ścianach bloków umieszczone są okna. Pomiędzy nimi znajduje się przestrzeń z zielenią. Nie jest to typowe, szare blokowisko. Linia zabudowy, mimo że nie jest ciągła, prowadzi nas wzdłuż drogi. Druga cześć ulicy to ogrodzone wysokim płotem działki prywatne po jednej stronie oraz boisko szkolne z drugiej. Na całej długości ulicy występują duże różnice proporcji pomiędzy szerokością ulicy a wysokością zabudowy. Znajduje się tutaj przejście między tą ulicą a ulicą Zduńską.
Zdjęcie . Bloki przy ulicy Eugeniusza Konopackiego
Zdjęcie . Zieleń pomiędzy blokami przy ul. Eugeniusza Konopackiego
Zdjęcie . Ulica Eugeniusza Konopackiego
Zdjęcie . Przejście pomiędzy ulicami Eugeniusza Konopackiego i Zduńską
Ciekawym rozwiązaniem, które możemy zaobserwować przy tej ulicy, jest zwiększenie przestrzeni użytkowej budynku poprzez zastosowanie nadwieszonego piętra. Przestrzeń publiczna i prywatna są wyraźnie od siebie oddzielone. Występują budynki dwu- i trzykondygnacyjne. Zabudowa jest spójna. Na rogu ulic Browarnej i Podrzecznej znajduje się dawny kościół poewangelicki, wybudowany w epoce klasycyzmu, który aktualnie pełni funkcje galerii sztuki. Przy nim znajduje się parking dostępny dla mieszkańców.
Zdjęcie . Ulica Browarna
Zdjęcie . Dawny kościół ewangelicki
Zdjęcie . Nadwieszone piętro
Zabudowa w większości jest zwarta. Po jednej stronie ulicy kamienice z wyraźnie oddzieloną przestrzenią publiczną i prywatną. Po drugiej zaś kamienice oraz bloki. Między blokami brak wyraźnie wydzielonych granic przestrzeni. Kamienice są zazwyczaj dwupiętrowe, bloki natomiast 3-4 piętrowe. Wzdłuż ulicy występuje zieleń planowana w postaci drzew.
Zdjęcie . Zabudowa przy ulicy Podrzecznej
Zdjęcie . Ulica Podrzeczna
Zdjęcie . Bloki przy ulicy Podrzecznej
1
Zdjęcie . Bloki i zieleń planowana przy ulicy Podrzecznej
Plac jest terenem dawnego podgrodzia i z tego powodu ma kształt owalnicy. Układ taki jest rozwiązaniem ciekawym i niemonotonnym. W centrum Przyrynku znajduje się wysepka pokryta zielenią. Wysepkę otacza parking. Budynki wokół placu to zabudowa jednorodzinna o różnej wysokości. W większości zwarta. W jednym miejscu natomiast występuje wyjątek w spójności. Jest nim teren prywatny, niezagospodarowany w żaden sposób i z tego powodu przez mieszkańców traktowany jako przejście. Ten pusty teren skutkuje także widoczną „ślepą” ścianą budynku obok.
Zdjęcie . Plac Przyrynek. Charakterystyczne ugięcie ulicy i widoczna "ślepa" ściana
Zdjęcie . Plac Przyrynek
Zdjęcie . Zabudowa Placu Przyrynek
Wyraźną granicą między przestrzeniami publiczną i prywatną po jednej stronie ulicy są budynki dwukondygnacyjne, wysoki mur i jeden trzykondygnacyjny budynek. W budynku tym znajduje się Komenda Powiatowej Policji. Wzdłuż jego muru usytuowany jest parking wyłącznie dla funkcjonariuszy policji. Druga strona ulicy to budynek liceum, oddzielony ogrodzeniem i pasem zieleni od drogi, oraz nowoczesny budynek w którym znajduje się kawiarnia. Oba budynki są jednakowej wysokości i optycznie tworzą swoje przedłużenie. Pas zieleni tworzą drzewa pomiędzy, którymi znajduje się chodnik.
Zdjęcie . Ulica Bonifraterska - strona z budynkiem liceum
Zdjęcie . Bonifraterska. Budynek Komendy
Zabudowa po obu stronach ulicy jest przeważnie zwarta. Występują bloki jak i domy jednorodzinne. Interesująco rozwiązane jest „schodkowe” ustawienie części budynków, po obu stronach ulicy. Pomiędzy blokami znajduje się przestrzeń wypełniona zielenią, nie istnieje jednoznaczna granica przestrzeni. Reszta budynków wyznacza wyraźną granicę między przestrzenią publiczną i prywatną. Linia zabudowy jest ciągła. Wytycza sposób poruszania się. Po jednej stronie ulicy znajduje się parking. Wysokość budynków jest zróżnicowana. Od ulicy Długiej znajduje się także ogrodzenie kościoła Św. Ducha.
Zdjęcie . Ulica Długa. „Schodkowe" ustawienie budynków
Zdjęcie . Bloki przy ulicy Długiej
Zdjęcie . Ulica Długa
Jest ulicą tranzytowa pomiędzy Nowym Rynkiem, a ulicą Długą. Posadzka wyłożona jest płytą chodnikową w kształcie sześciokątów foremnych. Widoczny jest kontrast między budynkami w jednej części ulicy a starymi kamienicami w drugiej. Żaden z budynków nie stoi frontem do ulicy Wąskiej, a mimo to nie występują tutaj „ślepe” ściany. Ulica swoją nazwę zawdzięcza rozmiarom. Szerokość jej jest nieproporcjonalna do wysokości zabudowy.
Zdjęcie . Ulica Wąska
Zdjęcie . Ulica Wąska
Jest to typowa ulica z zabudową jednorodzinną, szeregową. Ma kształt przybliżony do litery „L”. Wysokość zabudowy to trzy kondygnacje. Ulica ta łączy ulice Długą i Wąską. Służy głównie mieszkańcom, chociaż dostęp do niej jest nieograniczony. Posadzka jej wyłożona jest kostką granitową. Domy od ulicy oddzielone są poprzez płoty równej wysokości.
Zdjęcie . Ulica Batalionów Chłopskich – widok od strony ulicy Wąskiej
Zdjęcie . Ulica Batalionów Chłopskich – widok od strony ulicy Długiej
Jest to jedna z ulic dochodzących do Nowego Rynku. Występuje zabudowa zróżnicowana pod względem wysokościowym (jedna, dwie lub trzy kondygnacje). Kamienice są proste, nie posiadają elementów ozdobnych. Budynki znajdujące się bliżej Nowego Rynku są odnowione. Perspektywa wywołuje wrażenie, że budynki zbiegają się w kierunku placu. Bieg ulicy nie jest prosty, a jej granicę wytyczają elewacje budynków i płoty.
Zdjęcie . Ulica Bielawska
Zdjęcie . Ulica Bielawska
Jest kolejną drogą przechodnią, zwęża się w kierunku Nowego Rynku. Ma pewien klimat. Posadzka wyłożona jest kostką granitową i płytami chodnikowymi. Droga służy wyłącznie pieszym. Proporcje wysokości zabudowy i szerokości ulicy są nieprawidłowe. Od strony ulicy znajdują się wejścia do kamienic, mimo że nie są to ich fronty. Ich wysokość to 3 kondygnacje. W dalszej części ulicy widoczne są bloki oddzielone wyłącznie metalowym płotem. Ulica ta nie jest idealna i z pewnością wymaga zmian. Nie tworzy ona spójnej całości, brak w niej także światła słonecznego.
Zdjęcie . Ulica Koszarowa widok od strony Nowego Rynku
Zdjęcie . Ulica Koszarowa
Jednokierunkowa droga odchodząca od Nowego Rynku. Po jednej ze stron występuje nowa, zwarta, trzykondygnacyjna zabudowa. Z drugiej strony obok zabudowy 2-3 kondygnacyjnej występuje duży teren służący jako parking. Jest on nieutwardzony i nierówny. Przestrzeń publiczna jest wyraźnie oddzielona. Fasady budynków wyznaczają granicę ulicy.
Zdjęcie . Ulica Kozia. Zabudowa i parking
Zdjęcie . Ulica Kozia
Główny deptak miasta. Jest częścią przestrzeni sprzężonej między Nowym, a Starym Rynkiem. Ulica z obu stron kompozycyjnie zamknięta. Przy ulicy znajdują się barierki zapewniające bezpieczeństwo. Przestrzeń prywatna i publiczna wyraźnie wydzielona poprzez kamienice o różnej wysokości. Zabudowa jest zwarta. Pełni głównie funkcje usługową dla mieszkańców i turystów. Przy Zduńskiej znajduje się wiele zabytkowych kamienic.
Zdjęcie . Ulica Zduńska nocą
Zdjęcie . Ulica Zduńska. Widoczne zamknięcie
Zdjęcie . Kamienice przy ulicy Zduńskiej
Stanowi przejście z Nowego Rynku w kierunku parku w Alejkach. Posadzka wyłożona jest kostką klinkierową. Zabudowa głównie dwukondygnacyjna. Brak frontów budynków od jej strony. Na kompozycyjnym końcu znajduje się drzewo. Na ulicy nie występuje ruch samochodowy.
Zdjęcie . Ulica Ciemna widok od strony Nowego Rynku
Nowy Rynek i jego kwartał jest przestrzenią, która kształtowała się w przeciągu kilku wieków. Układ urbanistyczny jest nieregularny i nietypowy. W większości obszar ten jest zadbany i daje nam jednoznaczny przekaz. Istnieje jednak kilka punktów zapalnych, które wymagają zmian. Są to:
Parking przy ulicy Koziej
Ulica Koszarowa
Rozproszone budynki gospodarcze przy ulicy Kurkowej
Budynki w złym stanie technicznym na rogu ulicy Wąskiej i Nowego Rynku
Budynek jednorodzinny wśród zwartej, szeregowej zabudowy kamienic przy ulicy Stanisława Stanisławskiego
Zdegradowana przestrzeń prywatna przy Placu Przyrynek
Parking przy ulicy Koziej
W tej części miasta potrzebne są miejsca parkingowe. Jednak wjazd na nieutwardzoną i nierówną powierzchnie może być ryzykowny dla stanu pojazdów. Dobrym pomysłem byłoby wyrównanie i utwardzenie placu, oraz wyznaczenie na nim konkretnych miejsc parkingowych.
Ulica Koszarowa
Spotykamy się tutaj z nieumiejętnym oddzieleniem przestrzeni publicznej i prywatnej. Odpowiednim rozwiązaniem może być posadzenie zieleni typu pnącza lub żywopłotu przy istniejącym odgrodzeniu.
Rozproszone budynki gospodarcze przy ulicy Kurkowej
Szpecą one wizerunek miast. Ewentualnym sposobem pozbycia się tego obrazu może być rozbiórka tych obiektów lub oddzielenie ich od ulicy pasem zieleni.
Budynki w złym stanie technicznym na rogu ulicy Wąskiej i Nowego Rynku
Prostym i zarazem jedynym sposobem zwalczenia tego problemu jest odrestaurowanie tych obiektów.
Budynek jednorodzinny wśród zwartej, szeregowej zabudowy kamienic przy ulicy Stanisława Stanisławskiego
Jest to największy napotkany mankament. Trudno z nim walczyć ponieważ jest to przestrzeń prywatna, aktualnie użytkowana.
NIE WIEM CO, NIE WIEM CO………..!!!!!!!!!!!!!!!!
Zdegradowana przestrzeń prywatna przy Placu Przyrynek
Jeżeli pozwolą na to fundusze miasta dopuszczalną metodą walki z tym defektem może być wykupienie tego terenu i przekształcenie go w uliczkę tranzytową łączącą Plac Przyrynek z ulicą Batalionów Chłopskich.