POJMOWANIE LUDZKIEGO LOSU I ROLI PRZEZNACZENIA NA PRZYKŁADZIE DZIEJÓW EDYPA I HIOBA

Fatum miało zwykle negatywny wydźwięk, oznaczało zły los, walkę człowieka z przewyższającymi go siłami. Przeznaczenie miało decydujący wpływ na losy ludzi, na losy bohaterów, często dzięki przepowiedniom znali oni swą przyszłość i próbowali ją zmienić, bezskutecznie, cokolwiek robili wróżba spełniała się. Mówi się, że „każdy jest panem swojego losu”, że to od człowieka zależy jak będzie wyglądało jego życie. Zdanie można zmienić czytając dzieła literatury starożytnej. Chciałbym porównać dwóch różnych bohaterów, dwie różne reakcje.
Głównym bohaterem tragedii antycznej Sofoklesa pt. „Król Edyp” jest tytułowy bohater, syn Lajosa i Jokasty. Na jego ojca zostaja rzucona klątwa, która głosiła, że jego pierworodny syn zabije go i ożeni się ze swoją matką. Rodzice aby zapobiec tragedii postanowili oddać syna swojemu słudze, aby ten pozbawił go życia. Nikt nie chciał aby przepowiedziana się dokonała, nawet to niemowlę. Mały Edyp trafił w ręce rodziny, która nie mogła mieć dzieci. Gdy chłopak urósł koledzy śmiali się z niego, że jest podrzutkiem. On chcąc dowiedzieć się prawdy udał się do wyroczni delfickiej, która przekazała mu tę samą przepowiednię co niegdyś jego ojcu. Edyp myśląc, że Merope i Polybos są jego prawdziwymi rodzicami bał się wracać do Koryntu, porzucił dom i udał się do Teb. W czasie wędrówki zabił napotkanego mężczyznę ( Lajosa, swego ojca), tak wypełniła się pierwsza część przepowiedni . Gdy dotarł do celu swej wędrówki, zauważył, że miasto nęka Sfinks, a żeby go pokonać trzeba było rozwiązać jego zagadkę. Dzielny młody Edyp dokonał tego, a w zamian dostał królestwo i rękę Jokasty ( swojej matki). Tak dokonała się reszta przepowiedni. Sytuacja Edypa jest o tyle tragiczna, że nie ma możliwości wyboru pomyślnego dla siebie. Chcąc ominąć pisany mu los coraz bardziej ‘wpada w sidła’ przeznaczenia. Podejmując kolejne decyzje nie wie, iż będą prowadziły one do klęski. Edyp cierpi nie zawinienie . Cokolwiek uczyni, skazane jest na niepowodzenie. Fatum ciążące nad jego rodem nie da się pokonać. Edyp był dobrym człowiekiem i wspaniałym władcą. Dbał o swoich poddanych, jednak próbował przezwyciężyć fatum, co jest niemożliwe.
Innym bohaterem wystawionym na próbę przeznaczenia jest Hiob, bohater „Księgi Hioba”. Był on człowiekiem bogobojnym, szlachetnym, sprawiedliwym, bogatym, szczęśliwym ojcem siedmiu synów. Został wystawiony przez Boga na bardzo ciężką próbę, która kryła się pod postacią okrucieństw i ogromnego cierpienia. Hiob stracił rodzinę, przyjaciół, stada zwierząt, a sam zachorował na trąd. Był człowiekiem o czystym jak łza sumieniu, toteż głęboko zastanawiał się, dlaczego musi cierpieć. Mimo tego ani razu nie odwrócił się od Boga, zachował wiarę nawet w tak tragicznej sytuacji. Owszem, narzekał na swój los, przeklinał dzień swych narodzin, ale nigdy nie rzekł złego słowa w stronę Stwórcy. Całe zło przyjął z rąk Boga tak pokornie, jak zawsze był w stanie przyjmować dobro. Swoim życiem udowodnił celowość wiary oraz sensowności istnienia cierpienia. Hiob był pewien swojej wiary i pewien decyzji Boga. Pragnął żyć zgodnie z zasadami Boga i „zachciankami”.
Postawy Hioba i Edypa znacznie różnią się od siebie. Hiob bezgranicznie oddany Bogu, ufający mu ponad wszystko, Edyp sprzeciwiający się woli bogów. Jeden z nich pogodził się z losem, zaś drugi pragnął go pokonać. Obaj cierpieli, strasznie cierpią, nie z swojej winy . Obrazują oni współczesnych ludzi. których możemy podzielić na dwie grupy: jedni akceptują "kłady pod nogami", zaś drudzy pragną przeżyć życie z jak najmniejszymi startami. Pojmują oni różnie fatum, Hiob jako nakaz Boga któremu nie można się sprzeciwiać, zaś Edyp jako „sytuację”, którą można zmienić dobrze przemyślanym planem.