Strunowce niższe

Typ: Strunowce

Podtyp: Osłonice (żachwy, ogonice, sprzągle)

Bezczaszkowce (lancetnik)

Kręgowce

1. Osłonice:

Są to zwierzęta, które zachowały strunę grzbietową, lub występuję przynajmniej u larw.

Pokrycie ciała i ruch:

Nabłonek wytwarza galaretowatą osłonkę - tunikę. Osłonicę są zwierzętami osiadłymi lub unoszą się w toni wodnej.

Układ pokarmowy i oddechowy:

Syfon wpustowy wiedzie do szerokiej, urzęsionej gardzieli, przebitej licznymi szczelinami skrzelowymi (kosz skrzelowy). Ruch rzęsek sprawia, iż woda przepływa przez szczeliny, dostarczając pożywienia i tlenu.

Układ rozrodczy:

Występuje rozwój złożony. Larwa posiada strunę grzbietową, cewkę nerwową oraz kosz skrzelowy. Cechy te jednak zostają utracone w postaci dorosłej (żachwa zjada swój układ nerwowy).

2. Bezczaszkowce:

Są to zwierzęta żyjące w morzach pełnosłonych. Prowadzą przydenny tryb życia jako filtratory.

Pokrycie ciała i ruch:

Tworzy ją cienka skóra zbudowana z jednowarstwowego, urzęsionego nabłonka. Szkielet wewnętrzny tworzy tu struna grzbietowa. Ruch jest możliwy dzięki mięśniom ułożonym w segmenty - miomery oraz dzięki nieparzystym fałdom skóry (płetwa grzbietowa, ogonowa, brzuszna oraz listewkowate płetwy boczne).

Układ pokarmowy:

Rozpoczyna się otworem przedgębowym zaopatrzonym w wieniec czułków pełniących funkcje czuciowe. Otwór ten prowadzi do jamy przedgębowej, na dnie której znajduję się właściwy otwór gębowy prowadzący do gardzieli. Gardziel poprzebijana jest szczelinami skrzelowymi, przez które woda wpływa do jamy okołogardzielowej (okołoskrzelowej), a stamtąd na zewnątrz. Pobrany pokarm wędruję do endostylu, następnie do jelita , gdzie uchodzi gruczoł wątrobowy.

Układ nerwowy:

Zbudowany z cewki nerwowej, położonej nad struną grzbietową. Od niej odchodzą nerwy. Brak mózgu - występuję tylko niewielkie pęcherzykowate rozszerzenie cewki. Narządami zmysłów są komórki światłoczułe, wieniec czułków (smak, węch).

Układ wydalniczy:

Protonefrydia w postaci rureczek otwierających się do jamy okołoskrzelowej, skąd wydostają się na zewnątrz.

Układ rozrodczy:

Bezczaszkowce są rozdzielnopłciowe. Gonady rozmieszczone są parzyście w ścianie gardzieli. Gamety wydostają się podczas pęknięcia ścian gonad. Występuję więc zapłodnienie zewnętrzne. Z zygoty rozwija się larwa o asymetrycznej budowie ciała.

Układ krwionośny:

Zamknięty i jednoobiegowy. Brak serca - krew tłoczona jest dzięki skurczą naczyń oraz zatoce żylnej. Krew z zatoki żylnej kierowana jest ku przodowi ciała tętnicą brzuszną, a następnie dostaję się do naczyń krwionośnych oplatających szpary skrzelowe. Natlenowana krew spływa do aorty gdzie jest transportowana do przodu oraz na tył ciała. Krew odtlenowana jest transportowana żyłami do zatoki żylnej.

Występuję tu układ wrotny: z żyły oplatającej jelito krew trafia do żyły wrotnej dochodzącej do uchyłka wątroby, gdzie dopiero stamtąd spływa żyłą wątrobową do rozszerzenia żylnego.

Układ oddechowy:

Jego rolę pełni kosz skrzelowy. Wymiana gazowa może się również odbywać całą powierzchnią ciała.