1. Przebieg procesu inwestycyjnego oraz prawa i obowiązki ich uczestników.

INWESTOR musi iść do urzędu aby ten wydał mu warunki zagospodarowania, w których uwzględnione będzie: powierzchnia działki, kierunek wjazdu oraz wygląd elewacji (w kontekście innych budynków w sąsiedztwie). Następnie inwestor musi zająć się wykupem terenu oraz programem inwestycji. Musi powstać projekt koncepcyjny, a następnie na jego podstawie projekt budowlany. Gdy mamy już wykupiony teren oraz ustalone warunki zabudowy to z projektem budowlanym idziemy do urzędu aby uzyskać pozwolenie na budowę (czekamy 2 tygodnie aż pozwolenie się uprawomocni, ale nie możemy zacząć budowy później niż 3 lata). Gdy mamy pozwolenie oraz projekt wykonawczy (utworzony na podstawie projektu koncepcyjnego oraz map, badań geologicznych i uzupełnień o media) następuje realizacja przy udziale nadzoru budowlanego i inwestorskiego. Gdy obiekt jest gotowy następuje odbiór i zgłoszenie budynku do eksploatacji.

INWESTOR:

Obowiązki: zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie: opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów, objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy, opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wykonania i odbioru robót budowlanych, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych – przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

Prawa: ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie, zobowiązanie projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.

PROJEKTANT:

Obowiązki: opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej; zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego; sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;

uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;

wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań; sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej,

sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie: stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

zapewnienie sprawdzenia projektu architektoniczno budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego.

Prawa: wstęp na teren budowy i dokonywanie zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji; żądanie wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie: stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia, wykonywania ich niezgodnie z projektem.

KIEROWNIK BUDOWY:

Obowiązki: sporządzenie lub zapewnienie sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej, protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego; prowadzenie dokumentacji budowy; zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy

i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i

pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz

przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach, wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych; podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym; wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu; zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem; realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy; zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń

technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru; przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego; zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika

budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia

stwierdzonych wad.

Prawa: występowanie do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy; ustosunkowanie się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

NADZÓR INWESTORSKI:

Obowiązki: reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej; sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie; sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania; potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Prawa: wydawanie kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, oraz przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych; żądanie od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź powodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

1. Dokumentacja budowlana – zakres projektu budowlanego, podstawy prawne projektowania.

Zakres projektu budowlanego: projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie, obejmujący: określenie granic działki lub terenu, usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich.

(Dla projektu architektoniczno-budowlanego: określający funkcję, formę i konstrukcję

obiektu budowlanego, jego charakterystykę energetyczną i ekologiczną oraz proponowane niezbędne rozwiązania techniczne, a także materiałowe, ukazujące zasady nawiązania do otoczenia, a w stosunku do obiektów budowlanych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 -również opis dostępności dla osób niepełnosprawnych)

stosownie do potrzeb: oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg lądowych, oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą publiczną zgodnie z przepisami o drogach publicznych, wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych.

1. Podział obiektów budowlanych – według prawa budowlanego oraz PKOB.

Prawo budowlane:

1. budynki mieszkalne jednorodzinne

2. budynki służące gospodarce rolnej

3. inne niewielkie budynki, jak: domy letniskowe, budynki gospodarcze, garaże do dwóch stanowisk włącznie

4. elementy dróg publicznych i kolejowych dróg szynowych

5. obiekty sportu i rekreacji

6. cmentarze

7. obiekty służące nawigacji wodnej

8. inne budowle

kubatura: 2 500 – 10 000 m³

9. budynki kultury, nauki i oświaty

10. budynki kultu religijnego

11. budynki służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej

12. budynki administracji publicznej, budynki Sejmu, Senatu, Kancelarii Prezydenta, ministerstw i urzędów centralnych, terenowej administracji rządowej i samorządowej, sądów i trybunatów, więzień i domów poprawczych, zakładów dla nieletnich, zakładów karnych, aresztów śledczych oraz obiekty budowlane Sił Zbrojnych

13. pozostałe budynki mieszkalne

14.budynki zakwaterowania turystycznego i rekreacyjnego

15. budynki sportu i rekreacji

16. budynki biurowe i konferencyjne

17. budynki handlu, gastronomii i usług

18. budynki przemysłowe

19. zbiorniki przemysłowe

powierzchnia: 1 000 – 10 000 m²

20. stacje paliw

21. obiekty związane z transportem wodnym

22. place składowe, postojowe, składowiska odpadów, parkingi

powierzchnia: 1 – 20 ha

23. obiekty lotniskowe

24. obiekty gospodarki wodnej

długość: 1 – 20 km

25. drogi i kolejowe drogi szynowe

26. sieci

długość: 20 - 500 m

27. budowle hydrotechniczne piętrzące, upustowe i regulacyjne

28. drogowe i kolejowe obiekty mostowe

wysokość: 20 – 100 m

29. wolno stojące kominy i maszty

wydajność: 50 – 500 m³/h

30. obiekty służące do korzystania z zasobów wodnych

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych

BUDYNKI

- Budynki mieszkalne (mieszkalne jednorodzinne, o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, zbiorowego zamieszkania)

- Budynki niemieszkalne (hotele i budynki zakwaterowania turystycznego, budynki biurowe, budynki handlowo – usługowe, budynki transportu i łączności, budynki przemysłowe i magazynowe, ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej, pozostałe budynki niemieszkalne)

OBIEKTY INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ

- Infrastruktura transportu (autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe; drogi szynowe, drogi kolei napowietrznych lub podwieszanych; drogi lotniskowe; mosty, wiadukty i estakady, tunele i przejścia nadziemne i podziemne; budowle wodne)

- Rurociągi, linie telekomunikacyjne i elektroenergetyczne (rurociągi i linie telekomunikacyjne oraz linie elektroenergetyczne przesyłowe; rurociągi sieci rozdzielczej i linie kablowe rozdzielcze)

- Kompleksowe budowle na terenach przemysłowych

- Pozostałe obiekty inżynierii lądowej i wodnej (budowle sportowe i rekreacyjne; obiekty inżynierii lądowej i wodnej pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane).

1. Definicje związane z pracami budowlanymi i dokumentacją budowlaną (według prawa budowlanego).

obiekt budowlany – budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, obiekt małej architektury;

budynek – taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

budynek mieszkalny jednorodzinny – budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 % powierzchni całkowitej budynku;

budowla –każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

obiekt liniowy – obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego;

obiekt małej architektury –niewielkie obiekty, a w szczególności: kultu religijnego, posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: (to co na placu zabaw), śmietniki;

tymczasowy obiekt budowlany – obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe

budowa – wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego;

roboty budowlane – budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego;

przebudowa – wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego;

remont – wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;

urządzenia budowlane – urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki;

teren budowy – przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy;

prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych;

pozwolenie na budowę – decyzja administracyjna zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego;

dokumentacja budowy – pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu – także dziennik montażu;

dokumentacja powykonawcza – dokumentacja budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi;

teren zamknięty – teren zamknięty, o którym mowa w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego;

właściwy organ – organy administracji architektoniczno- budowlanej i nadzoru budowlanego, stosownie do ich właściwości, określonej w rozdziale 8 prawa budowlanego

organ samorządu zawodowego – organy określone w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów

obszar oddziaływania obiektu –teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu

1. Trwałość obiektów budowlanych.

Pojęcie trwałości konstrukcji związane jest z okresem jej pracy. W zależności od wartości technicznej budynku ustala się umownie trzy klasy długowieczności konstrukcji:

I klasa — okres eksploatacyjny dłuższy niż 100 lat,

II klasa — okres eksploatacyjny w granicach 50-100 lat,

III klasa — okres eksploatacyjny w granicach 20-50 lat.

Okres eksploatacyjny poniżej 20 lat odnosi się do budynków tymczasowych.

Wyposażenie budynków zużywa się wcześniej, a ponadto w miarę postępu technicznego, powinno być wymieniane. W związku z powyższym wprowadza się termin „moralnego zużycia budynku".

Na trwałość konstrukcji wpływają: właściwe rozwiązania konstrukcyjne, sumienne wykonanie, dbałość użytkowników o powierzone im obiekty budowlane oraz należyta ich eksploatacja i konserwacja.

Należy również brać pod uwagę możliwość powstania pożaru i w związku z tym przewidzieć odpowiednie środki przeciwpożarowe (przegrody przeciwpożarowe, powłoki przeciwogniowe itp.).

1. Ochrona przeciwpożarowa budynków.

Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający w razie pożaru zgodnie z Dz U nr 75 poz. 690 z 12 kwietnia 2002. :

1) nośność konstrukcji przez czas wynikający z rozporządzenia,

2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku,

3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie budynki,

4) możliwość ewakuacji ludzi, a także uwzględniający bezpieczeństwo ekip ratowniczych.

1. Odporność pożarowa budynku, kategorie zagrożenia ludzi.

W celu określenia wymagań dla wyrobów budowlanych stanowiących elementy składowe obiektów budowlanych wprowadzono w przepisach techniczno-budowlanych pięć klas odporności pożarowej budynków i oznaczono je literami A, B, C, D, E. Klasa odporności pożarowej budynku zależy od przeznaczenia, liczby kondygnacji, wysokości i obciążenia ogniowego budynku lub strefy pożarowej.

Klasa odporności ogniowej, jest to określona czasem cecha charakteryzująca odporność ogniową elementu budynku. Jest ona symbolem literowo-cyfrowym, w którym litera lub litery oznaczają kryterium lub kryteria podstawowe i/lub uzupełniające a dwu- lub trzycyfrowa liczba oznacza wyrażoną w minutach odporność ogniową np: 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240, 360.

Kryteria podstawowe klasy odporności ogniowej

R czas - klasa wyrażająca czas, w którym elementy nośne zachowują nośność ogniową, ale elementy nośne spełniające funkcje oddzielające nie zachowują szczelności i izolacyjności ogniowej,

RE czas- klasa wyrażająca czas, w którym elementy nośne zachowują nośność i szczelność ogniową, ale nie zachowują izolacyjności ogniowej,

REI czas - klasa wyrażająca czas, w którym elementy nośne zachowują nośność, szczelność i izolacyjność ogniową,

może być również E i EI dla elementów nienośnych.

Budynki oraz części budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej , stanowiące odrębne strefy pożarowe, określane jako ZL, zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii zagrożenia ludzi:

1) ZL I - budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób,

2) ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,

3) ZL III - szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których może przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne podobne,

4) ZL IV - budynki mieszkalne,

5) ZL V - archiwa, muzea i biblioteki.

1. Elementy konstrukcyjne budynków, ustroje konstrukcyjne, sztywność konstrukcji.

Sztywność konstrukcji budowli uzyskuje się przez:

Odpowiednio sztywne połączenie np. ścian podłużnych lub poprzecznych i stropów,

Wprowadzenie dodatkowych stężeń na działanie sił poziomych od pacia wiatru ,drgań itp.,

Zabezpieczenie przed nierównomiernym osiadaniem fundamentów.

Ogólna stateczność i sztywność przestrzenna budynku może zostać zapewniona przez układ pionowych i poziomych przepon usztywniających. Przeponami tymi mogą być ustroje spełniające równocześnie inne funkcje: Stropy jako przepony poziome , monolityczne ściany nośne klatki schodowej jako przepony pionowe. Stropy , ściany i słupy budynku łączy się odpowiednio z elementami stężającymi dla zapewnienia należytej stateczności i sztywności budynku. Rolę elementu stężającego w niskich budynkach murowanych odgrywa zwykle tzw. wieniec żelbetowy czyli belka żelbetowa pokrywająca się z obrysem ścian budynku, biegnące nieprzerwanie wokół całego budynku, w poziomie poszczególnych kondygnacji. W budynkach wielokondygnacyjnych, zarówno murowanych jak i wznoszonych z elementów prefabrykowanych, stateczność i sztywność przestrzenną najskuteczniej zapewniają monolityczne układy żelbetowe, wykonane w technologii „na mokro” na miejscu budowy. W zależności od technologii wznoszenia budynku może być on usztywniony za pomocą ścian pionowych , przepon lub tarcz pionowych i poziomych ram o sztywnych węzłach.

1. Koordynacja wymiarowa i moduł w budownictwie.

Koordynacja wymiarowa jest to dobór współzależnych wymiarów przy projektowaniu i wykonawstwie obiektów budowlanych zapewniających ogólna zdolność (zestawialność) elementów budowli z uwzględnieniem wymagań techniczno funkcjonalnych.

System modularny – to zbiór zasad dotyczących wzajemnego doboru wymiarów elementów obudowanej przestrzeni oraz ich zestawienie w budynkach i budowlach.

Koordynacja przestrzenna – przestrzennie koordynować należy wymiary elementów, które są powiązane z innymi w 3 kierunkach(długość, szerokość, wysokość lub głębokość)np. pustaki, bloki.

Koordynacja powierzchniowa – koordynujemy wymiary elementów, które są powiązane z innymi w 2 kierunkach np.(okna, bramy)

Koordynacja liniowa – koordynujemy wymiary elementów powiązanych z innymi w jednym kierunku(np. odcinek przewodu instalacyjnego) lub gdy stosowanie wymiarów modularnych jest niemożliwe(np. dźwigar stalowy)

Moduł jest przyjętą jednostka długości, której krotnościami są wymiary skoordynowane elementów budynku a, także ich zestawień. W Polsce za moduł podstawowy w bud. przyjęto odcinek 100mm. (M=100mm). Multimoduły- np. 3M (300mm) , submoduły- np. 0.1M (10mm). Stosując zasady koordynacji i wielkości modularne uzyskujemy zmniejszenie liczby elementów budowlanych (typizacja, której podlegają elementy budowlane, węzły i detale), możliwość produkcji długich serii tych elementów, ułatwia się projektowanie i wznoszenie obiektów.

1. Klasyfikacja i rodzaje obciążeń działających na konstrukcje, kombinacje obciążeń.

Obciążenia są to siły zewnętrzne działające na poszczególne elementy lub ustroje budynku, np. dach, ścianę, strop, fundament, powodujące powstawanie w nich naprężeń i odkształceń.

Rozróżnia się następujące rodzaje obciążeń:

a/ obciążenia stałe,

b/ obciążenia zmienne /długotrwałe, (średniotrwałe), krótkotrwałe, wyjątkowe/.

Obciążenia stałe - obciążenia o stałym działaniu i niezmiennej wartości w czasie wznoszenia i użytkowania budowli, będące wynikiem własności fizycznych ustrojów budowlanych lub stałego oddziaływania środowisk.

Obciążenia stałe:

- ciężar własny konstrukcji, np. beton zwykły 24, beton zbrojony 25, drewno 5,5 [kN/m³]

- oddziaływania stałe środowisk zewnętrznych stykających się stale z budowlą np. napór ziemi na ściany fundamentowe.

Obciążenia zmienne - obciążenia o działaniu okresowym w czasie wznoszenia lub użytkowania budowli lub o zmiennej wartości, będące wynikiem sposobu użytkowania lub okresowego oddziaływania środowiska bezpośrednio na te ustroje.

Obciążenia zmienne długotrwałe (kilka miesięcy-kilka lat):

-ciężary surowców w halach magazynowych np. cement w workach 15[kN/m³]

- obciążenia maszynami w zakładach produkcyjnych

Obciążenia zmienne średniotrwałe(tydzień-kilka miesięcy):

-osoby wchodzące i wychodzące

-sprzęt dydaktyczny

-śnieg

Obciążenia zmienne krótkotrwałe (tydzień-kilka tygodni):

-obciążenie ciężarem ludzi, np. klatka schodowa 3, hale magazynowe 15, biblioteka 6, biurowe 2-3, sala koncertowa 2-7, powierzchnie mieszkalne 1,5-4, powierzchnie handlowe 4-5 [kN/m²]

-obciążenie śniegiem ok. 0,7-2,0 kN/m²

- wiatrem ok. 0,25- 0,55 kN/m²

-obciążenia wywołane działaniem urządzeń transportowych np. startujący śmigłowiec 20 [kN]

Obciążenia wyjątkowe:

- trzęsienie ziemi

- uderzenia transportu kołowego

- nieprzewidziane lądowanie śmigłowca na dachu