Fotografowanie ruchu

Uchwycenie trzepotu skrzydeł owada wymaga znacznie krótszego czasu naświetlenia, niż możemy uzyskać w zwykłych aparatach fotograficznych. Nawet przy czasie naświetlania 0,001 s skrzydełka wychodzą nieostro. Tzw. ekspozycja musi w tym wypadku trwać dziesięć lub dwadzieścia razy krócej.

Brytyjski pionier sztuki fotografii, W. H. Fox Talbot, był również pierwszą osobą, która już w 1851 r. zgłębiała tajniki robienia zdjęć obiektów w ruchu. Talbot przymocował egzemplarz "Timesa" do koła, które wprawił w szybki ruch obrotowy i zdołał zrobić jego ostre zdjęcie oświetlając je przez krótką chwilę intensywnym błyskiem światła, który trwał 0,00001 sekundy. Gdy technikę tę stosuje się w ciemni, można pozostawić migawkę aparatu otwartą - w momencie błysku błona zostanie naświetlona. Dużą trudność sprawia uruchomienie lampy błyskowej dokładnie wtedy, gdy obiekt znajduje się w odpowiedniej pozycji. Najłatwiej jest to osiągnąć, gdy on sam uruchamia migawkę lub lampę (albo oba te urządzenia) przecinając cienką wiązkę światła podczerwonego lub promień świetlny padający na fotokomórkę.

Możemy też zastosować serię błysków, po każdym przesuwając błonę filmową. Pionierem tej techniki w latach 30-tych był Amerykanin Harold Edgerton. Po wykonaniu dziesięciu błysków na sekundę i nałożeniu obrazów na jedną klatkę zdołał on przedstawić kroplę mleka spadającą z pluskiem do miski.

UTRWALONA KROPLA WODY Technika wykonywania zdjęć obiektów w ruchu. Dzięki serii krótkich, szybkich błysków, sfotografowano kroplę wody w chwili spadania, zetknięcia z powierzchnią cieczy, zanurzania się i wzbudzania ruchu słupka wody.

Jak fotografować poruszających się ludzi, zwierzęta lub pojazdy, aby zdjęcia nie były zamazane? Najważniejsza w tego typu fotografii jest umiejętność przewidywania.

Postaraj się zbliżyć do fotografowanego obiektu albo (jeśli masz aparat z wymiennym obiektywem) użyj teleobiektywu lub obiektywu o zmiennej ogniskowej, aby "zbliżyć" obiekt do siebie.

Spróbuj wcześniej wyobrazić sobie, jak skomponujesz zdjęcie oraz w którym miejscu i kiedy fotografowana akcja osiągnie punkt kulminacyjny - np. kiedy biegacz przerwie piersią taśmę na mecie. Podążaj aparatem za poruszającym się obiektem, ustawiając ostrość do chwili bezpośrednio poprzedzającej wykonanie zdjęcia. Aby tego typu zdjęcia były jak najmniej zamazane, stosuj krótki czas naświetlania.

Jeśli dysponujesz aparatem z ręcznie ustawianymi parametrami, zacznij od ustalenia wartości przysłony. Jeżeli twój aparat nie ma wbudowanego światłomierza, skorzystaj z tabelki na opakowaniu filmu, aby dostosować liczbę f do panującego oświetlenia.

Im bliżej aparatu znajduje się obiekt, tym krótszy musi być czas naświetlania, aby na fotografii nie pojawiły się przesunięcia. Czas ekspozycji musi być również tym krótszy, im szybciej porusza się obiekt.

Załóżmy, że chcesz sfotografować człowieka, który przechodzi szybko przez twoje pole widzenia, równolegle albo na ukos do aparatu. Jeśli czlowiek ów znajduje się stosunkowo daleko, tak że jego postać zajmuje okolo połowy wysokości celownika, wystarczy czas naświetlania 1/125s, aby zdjęcie wyszło nieporuszone. Jeśli natomiast zbliża się lub oddala czas ekspozycji może wynosić 1/60 s.

Jeśli ktoś biegnie lub jedzie w poprzek obrazu i, w chwili gdy robisz zdjęcie, znajduje się dość blisko aparatu, do wykonania wyraźnego zdjęcia konieczny jest czas 1/250s lub krótszy. W przypadku pędzącego samochodu lub łodzi może on wynosić 1/500 albo 1/1000s.

FILM

Jeśli użyjesz filmu o średniej czułości (IS0 100-200), automatyczne ustawianie ostrości (autofocus), stosowane w większości popularnych aparatów, pozwoli na wykonanie ostrego zdjęcia osoby idącej z umiarkowaną prędkością albo powoli poruszającego się zwierzęcia. Do szybszych akcji albo fotografowania ruchu w słabym oświetleniu konieczny jest film o większej czułości (ISO 400-1000), gdyż umożliwia on zastosowanie krótkiego czasu naświetlania przy stosunkowo wysokiej wartości przysłony.

Najlepsze rezultaty osiąga się lustrzankami jednoobiektywowymi, ale używając kompaktowych aparatów automatycznych również można otrzymać niezłe zdjęcia. Natomiast fotografie robione prostymi aparatami ze stałymi parametrami będą na ogół poruszone nawet przy dobrym oświetleniu i filmie o wysokiej czułości.

FOTOGRAFOWANIE RUCHU Z LAMPĄ BŁYSKOWĄ

Błysk flesza, trwający na ogół 1/500s, pozwala uzyskiwać ostre zdjęcia ruchomych obiektów ze względu na krótki czas trwania, ale przeciętna lampa błyskowa oświetla w wystarczającym stopniu jedynie przedmioty znajdujące się w odległości nie większej niż 4,5m.

AKCENTOWANIE SZYBKOŚCI

Aby wytworzyć wrażenie szybkości na zdjęciu przedstawiającym samochód wyścigowy albo narciarza, spróbuj panoramowania. Ustaw czas naświetlania na nie więcej jak 1/125s, ostrość zaś na punkt, w którym poruszającu się obiekt będzie wyglądał najciekawiej (np. na ostry zakręt). Następnie przesuwaj aparat w ślad za obiektem, utrzymując go w środku celownika (czasem jest to łatwiejsze przy użyciu statywu). W chwili gdy samochód lub narciarz dotrze do wybranego punktu, naciśnij spust migawki, nie przerywając ruchu aparatu i jeszcze przez chwilę prowadząc go za obiektem.

Ponieważ tego typu zdjęcia zawsze są w pewnym stopniu przypadkowe, czasem trzeba wykonać ich kilka, zanim uzyska się jedno naprawdę udane. Doskonale nadają się do tego lustrzanki jednoobiektywowe z silniczkiem przesuwu filmu, które pozwalają wykonywać serie zdjęć w minimalnych odstępach czasu.