Wywiad- jest sposobem gromadzenia danych przez bezpośredni kontakt z określonymi osobami,
które mogą udzielić informacje na temat interesujących badaczy zagadnień.

Wywiad służy zbieraniu danych empirycznych o charakterze jakościowym tj. m.in.:

-fakty
-wydarzenia
sądy i opinie badanych
-postawy
-uczucia

Wywiad traktuje się jako formalną metodę uzyskiwania informacji.

Typy wywiadu:

1. Jawny- respondent badania jest świadomy, że jest przedmiotem badania, wyraża na niego zgodę.

2. Ukryty- respondent nie jest świadomy, że jest przedmiotem badania i dlatego też nie wyraża na niego zgody.

3. Nieformalny- respondent jest świadomy, że jest przedmiotem badania, wyraża na niego zgodę, ale nie zna jego celu.

4. Formalny- respondent zna cel przeprowadzanego wywiadu.

5. Swobodny- stawia się głównie pytania otwarte, otrzymuje się dane jakościowe, indywidualne.

6. Skategoryzowany- stosuje się pytania zamknięte.

7. Indywidualny- przeprowadzany z 1 osobą.

8. Zamknięty- przeprowadzany z udziałem większej ilości osób, może być ustny lub pisemny.

9. Zwykły- jednorazowy, przeprowadzany dla opisu badanego stanu rzeczy

10. Panelowy- przeprowadzany w co najmniej dwóch sesjach lub w 2grupach, stosowany dla uwydatnienia różnic.

11. Psychologiczny- związany z badanie cech jednostkowych.

12. Środowiskowy- służy poznaniu charakteru i zależności pomiędzy indywidualnym funkcjonowaniem jednostki a wpływem nań środowiska.

13. Ustny- informacje zdobywane są w komunikacji werbalnej.

14. Pisemny- informacje przekazywane są w formie pisemnej

Rozmowa- jest sposobem gromadzenia informacji, jest metodą bardziej swobodną, indywidualną niż
wywiad.

Reguły przeprowadzania wywiadu i rozmowy wyznaczają m.in.:

-sposób budowania pytań,
-język jakim posługuje się diagnosta,
-sposób prowadzenia wywiadu i rozmowy.

Pytania wykorzystywane w wywiadzie można podzielić na:

1. pytania proste i rozwinięte

2. pytania zamknięte i otwarte

3. pytania wprost i nie wprost

Pytania zadawane w trakcie wywiadu nie mogą być przypadkowe i powinny mieć określona strukturę.

Sekwencje pytań organizuje się stosując reguły:

1. konstrukcji lejkowej- czyli od ogółu do szczegółu.

2. konstrukcji odwróconego lejka- od pytań konkretnych do bardziej ogólnych.

3. progresji- najpierw pytamy o sprawy zbliżone do tych, o których naprawdę chcemy się dowiedzieć, a później zbliżamy się do treści właściwych.

W czasie przeprowadzanego wywiadu należy uwzględnić:

-logikę badającego
-logikę badanego.

Struktura wywiadu:

1. Rozpoczęcie wywiadu, należy m.in.

1. Przedstawić siebie i instytucji, którą się reprezentuje,

2. Przedstawić cel wywiadu

3. Zbudować atmosferę poufności i życzliwości

4. Motywować do szczerych odpowiedzi

1. Część zasadnicza

Zadawanie pytań o zasadniczej treści związane z problem

1. Zakończenie

Rozładowanie emocji, pytania respondenta, podziękowanie.

W czasie wywiadu należy zwrócić uwagę na parę istotnych rzeczy:

1. Sekwencję tematów w wywiadzie ( nie należy tematów trudnych emocjonalnie, omawiać kolejno po sobie, należy je przedzielić tematami neutralnymi, łatwiejszymi

2. Zmianę tematu (nie może być nagła)

3. Zakończenie wywiadu (należy stopniowo wychodzić z sytuacji badawczej stosując pytania ogólne, podsumowania)

4. Czas trwania (zależy od możliwości badającego oraz stanu osoby badanej, nie powinna trwać dłużej niż 1h)

Wywiad:

Należy w ogólnym zarysie zaplanować jego przebieg, a w nim należy uwzględnić stopień standaryzacji.

Należy używać języka zrozumiałego, prostego, nie należy używać slangu, gwary.

Należy uwzględnić głębokość przeprowadzanej rozmowy lub wywiadu. Głębokość- czyli stopień, w jakim dociera się do treści emocjonalnie ważnych, intymnych, często trudno dostępnej dla osoby badanej.

Rejestrowanie przebiegu wywiadu:

1. Zapis magnetofonowy (najlepszy, ze względu na to, ze nie trzeba mieć podzielności uwagi )

2. Sporządzanie notatek odręcznych( sporządzana jest w trakcie wywiadu, lub bezpośrednio po nim)

3. Protokół z badań, zawiera m.in.:

- kwestionariusz wywiadu

-odpowiedzi respondenta

-uwagi o zachowaniu

-wygląd pacjenta.

Warunki poprawności:

-wstępna znajomość respondenta, jego środowiska oraz pewna wiedza teoretyczna dotycząca badanych zagadnień
-Czynniki zewnętrzne m.in. należy zagwarantować spokój i dyskrecję
-Należy przewidzieć zakłócenia ze strony respondenta, gdyż badany może nie posiadać potrzebnych informacji, być osobą mało inteligentną.
-Do czynników determinujących prawidłowość badania techniką zadawania pytań zaliczamy m.in. :

• Tworzenie życzliwej atmosfery, zaufania, poczucia bezpieczeństwa

• Tworzenie możliwie partnerskich stosunków diagnozującego i badanego

• Odpowiedni język, proste i zrozumiałe formułowanie pytań

• Brak krytyki w odniesieniu do postaw i poglądów respondenta

• Nie ujawnianie własnego stosunku emocjonalnego

Narzędziem wywiadu jest kwestionariusz, który musi być odpowiednio sformułowany.
Powinien:

- zawierać precyzyjne pytania badawcze
-być wyczerpujący
-być skorygowany odpowiednio do zadania badawczego
- być skonstruowany przy użyciu języka dostosowanego do środowiska i możliwości intelektualnych respondenta
-mieć logiczna strukturę
-zawierać elementy kontrolne