Sen – stan czynnościowy ośrodkowego układu nerwowego, cyklicznie pojawiający się i przemijający w rytmie dobowym, podczas którego następuje zniesienie świadomości i bezruch. Czuwanie – stan aktywności układu somatycznego, będący przeciwieństwem snu, który jest spoczynkiem dla tego układu. Etogram- wszystkie stwierdzone u danego gat formy zachwoania się. Spis behawioru uporządkowany według kryterium jego funkcji. Sen o wolnych ruchach gałek ocznych (skrót: NREM – non-rapid eye movement-sen wolnofalowy. pojawiają się fale Δ aktywności elektrycznej mózgu. sen o szybkich ruchach gałek ocznych (skrót: REM, z ang. rapid eye movement; inna nazwa: sen paradoksalny). W tej fazie występują najczęściej marzenia senne. Następuje w niej całkowite rozluźnienie mięśni, dlatego śniący o ruchu człowiek nie porusza się.Sen zaczyna się fazą NREM, prawidłowo o czasie trwania 80-100 min, po której następuje faza snu REM trwająca ok. 15 min ZEGAR BIOLOGICZNY-wewnetrzny oscylator, zespól sterownych genami procesów biochemicznych zachodzących w kom i tkan orgaqnizmu umozliwiajacy ciagly pomiar czasu, niezależnie od zmian środowiska zewn. CZUCIE SOMATYCZNE –odczuwanie temp, dotyku –polozenia ciala w przestrzeni, -dostarczenia informacji o polozeniu konczyn, -o zamierzonych i wykonywanych ruchach, -kontrola ruchow napięcia mięśniowego, -czucie równowagi i bólu WZROK –ocena(krztałtów) środowiska –lokalizajca obiektów w przeszteni,-polowanie/poszukiwanie jedzenia –lokalizacja w terenie –uczenie się przez obserwacje i zapamiętywanie SŁUCH –ostrzeganie przed niebezpieczeństwem –porozumiewanie –nawolywanie odpędzanie, -ocena kierunku źródła dźwięku –rozpoznanie otoczenia –polowanie na ofiary –lokalizacja partnera odgłosy godowe CHEMICZNE –ocena zawartości niektórych zwiazkow chemicznych w powietrzu/wodzie/pokarmie Węch- inf o stanie fizj samicy –zapachy sygnalizujące –feromony –znakowanie terenu –pamiec wechowa Smak-ocena stanu pokarmu –odruchy slinowe –pamiec smakowa BADANIA BEH –pomoc behawiorystów wlascicielom zwierzat towarzyszących i gosp –zwiekszenie wiedzy o gat trzymanym w ogrodach ->polepszenie warunków –przedmiot fascynacji ludzi –obserwacje etologiczne –okreslenie budżetu czasowego-jaka jest czestotliwosc –reakcje wobec innych