Yerba mate- to powszechnie uprawiane wiecznie zielone drzewo średniej wysokości, osiągające do 20 m w środowisku naturalnym. W uprawie zazwyczaj przycina się je do postaci krzewiastego drzewka mierzącego 4-8 m, by ułatwić zbiór.
- Yerba mate należy do rodzaju ostrokrzewów. Jej liście przypominają znany nam ostrokrzew, są sztywne i skórzaste. W naturze występuje w pobliżu strumieni, na około 450-600 metrach n.p.m.
- Czas kwitnienia ostrokrzewu przypada na okres od października do grudnia. Białe lub kremowe, drobne kwiaty skupione są w pęczkach, z których rozwijają się czerwone, czarne lub żółte owoce podobne do jagody. Plony z jednego drzewa są zbierane co trzy lata.
- Najważniejsze w Yerba Mate są liście – to je stosuje się w medycynie oraz używa do sporządzenia naturalnego, odświeżającego napoju.
-Yerba mate występuje w naturze w Paragwaju, Brazylii, Argentynie i Urugwaju, także w niektórych krajach Bliskiego Wschodu, głównie w Syrii i Libanie.
- Nazwa yerba mate, wymyślona najprawdopodobniej przez jezuitów, pochodzi od przekształconego łacińskiego słowa herba – ziele i mati co w języku keczua oznacza tykwę, w której parzy się ziele.
- Zawartość kofeiny jest inna w różnych gatunkach yerby. Waha się ona od 0,7 do 2 procent.
- Yerba jest podawana w naczynkach zwanych mate oraz guampa. Mate może być wykonane z tykwy, ceramiki lub z drewna. Guampa jest to naczynie zrobione z rogu bawolego lub częściej krowiej racicy.


Sposób przygotowania napoju:
1. Susz wsypuje się w ilości od 1/4 do 3/4 objętości naczynia.
2. Naczynie przykrywa się dłonią i odwraca do góry dnem, a następnie parę razy potrząsa. Ma to na celu przesunięcie najdrobniejszych listków w stronę dłoni.
3. Delikatne odwrócenie matero w pozycję wyjściową tak, aby susz zgrupował się po jednej stronie naczynka, tworząc skos.
4. Po odpowiednim przygotowaniu naczynia można umieścić w nim rurkę bombillę – służącą do picia, często posrebrzaną lub pozłacaną metalową rurkę zakończoną filtrem.
5. Następuje zalanie wodą. Musi być to koniecznie woda ostudzona (65-80 °C). Pierwsze zalanie wykonuje się małą ilością wody – aby cały susz ją wchłonął.
6. Po pewnym czasie wodę dolewa się do pełna. Napar można uzupełniać nawet kilkanaście razy, dopóki nie straci swojej mocy i smaku.

- Odmianą mate jest tereré – napój popularny w Paragwaju. Różnica polega na tym, że zalewany jest bardzo zimną wodą, zamiast gorącej; podawany często z cytryną lub innym owocem cytrusowym; dobrze orzeźwia.
- Inna odmiana yerba mate zwana jest mate russo od pijących ją na początku XX wieku przybyszów z Rosji do Brazylii, którzy dolewali do niej duże ilości soku, np. pomarańczowego.

-Indiańska tradycja nakazuje „oddać” pierwsze zalanie św. Tomaszowi (susz wciąga wodę), a zużytą yerbę wysypać na ziemię lub spalić – „zwrócić” Pachamamie (dla Matki Ziemi).
- Picie mate jest swoistym rytuałem. W Ameryce Południowej wita się nią nawet nieznanego przybysza.

- Yerba mate ma szereg właściwości zdrowotnych:
*Ma działanie pobudzające, znosi zmęczenie psychiczne i fizyczne.
*Jest przeciwutleniaczem (antyoksydantem)- grupa związków chemicznych, które same występując w małych stężeniach, wstrzymują lub opóźniają proces utleniania tej substancji. W głównej mierze przeciwutleniacze to naturalne substancje roślinne, które wspierają naturalne mechanizmy obronne komórek człowieka, ale przeciwutleniaczami mogą być także jony metali przejściowych (manganu, cynku, selenu)
* Zapobiega otyłości, wspomaga odchudzanie.
*Obniża poziom złego cholesterolu (LDL).
*Działa przeciwnowotworowo.
*Działa przeciwzapalnie.

- W skład yerba mate wchodzą:
*Kofeina, teobromina
*Polifenole
*Saponiny
*Witaminy
*Minerały