|
3. Wyznaczenie sił w poszczególnych prętach
Węzeł A:
Na podstawie geometrii kratownicy:
$$sin\alpha = \frac{1}{\sqrt{1 + 5^{2}}} = \frac{1}{\sqrt{26}};cos\alpha = \frac{5}{\sqrt{26}}$$
$$sin\beta = \frac{4}{\sqrt{4^{2} + 5^{2}}} = \frac{4}{\sqrt{41}};cos\beta = \frac{5}{\sqrt{41}}$$
Z warunków równowagi sił:
$$S_{1}cos\beta = S_{2}cos\alpha = > S_{1} = S_{2}\frac{\text{cosα}}{\text{cosβ}}$$
VA − S1sinβ + S2sinα = 0
$$S_{2} = - \frac{V_{A}}{sin\alpha - cos\alpha*tg\beta}$$
$$S_{1} = S_{2}\frac{\text{cosα}}{\text{cosβ}}$$
Węzeł C:
Z geometrii kratownicy
$$sin\gamma = \frac{1,4}{\sqrt{2^{2} + {1,4}^{2}}};cos\gamma = \frac{2}{\sqrt{2^{2} + {1,4}^{2}}}$$
Z warunków równowagi sił:
S1cosβ − S3cosγ − S4cosβ = 0
S1sinβ − 30kN − S4sinβ + S3sinγ = 0
$$S_{4} = \frac{S_{1}\left( sin\beta + cos\ \beta*tg\gamma \right) - 30kN\ }{sin\beta + cos\beta*tg\gamma}$$
$$S_{3} = \left( S_{1} - S_{4} \right)\frac{\text{cosβ}}{\text{cosγ}}\ $$
Węzeł E:
Z warunków równowagi sił:
S4cosβ = S5cosβ = >S5 = S4
S4sinβ + S5sinβ − 20kN = S6
Węzeł F:
Z warunków równowagi sił:
$$S_{5}cos\beta - S_{8}cos\beta + S_{7}cos\gamma = 0 = > S_{8} = S_{5} + S_{7}\frac{\text{cosγ}}{\text{cosβ}}$$
−S5sinβ + S7sinγ + S8sinβ − 10kN = 0
$$S_{7} = \frac{10kN}{sin\gamma + cos\gamma tg\beta}$$
$$\ S_{8} = S_{5} + S_{7}\frac{\text{cosγ}}{\text{cosβ}}$$
Węzeł B:
Z warunków równowagi sił:
$$S_{8}cos\beta = S_{9}cos\alpha = > S_{9} = S_{8}\frac{\text{cosβ}}{\text{cosα}}$$
Podsumowanie:
1 |
72,6 |
ściskanie |
2 |
57,8 |
rozciąganie |
3 |
24,4 |
ściskanie |
4 |
47,0 |
ściskanie |
5 |
47,0 |
ściskanie |
6 |
38,7 |
rozciąganie |
7 |
8,1 |
ściskanie |
8 |
55,5 |
ściskanie |
9 |
44,2 |
rozciąganie |
|
S2 = 57, 8kN
S1 = 72, 6kN
S4 = 47, 0kN
S3 = 24, 4kN
S5 = 47, 0kN
S6 = 38, 7kN
S7 = 8, 1kN
S8 = 55, 5kN
S9 = 44, 2kN
|
Re = 235MPa
Xe = 3, 0
S2 = 57, 8kN
kr = 78MPa
A1 = 5, 69cm2
Jx1 = 12, 8cm4
Jy1 = 12, 8cm4
|
4. Dobór przekroju prętów ze względu na rozciąganie
Pręty oraz blacha węzłowa zostaną wykonane ze stali S235JR:
Re = 235MPa
E = 205000MPa
Współczynnik bezpieczeństwa Xe = 3, 0
$$k_{r} = \frac{R_{e}}{X_{e}} = \frac{235MPa}{3,0} = 78MPa$$
Maksymalna siła rozciągająca występuje w pręcie 2: S2 = 57, 8kN
Minimalne pole przekroju:
$$A \geq \frac{S_{2}\ }{k_{r}} = \frac{57,8kN}{78MPa} = 7,41cm^{2}$$
Pręty zostaną wykonane z dwóch kątowników równoramiennych L50x50x6.
Charakterystyki geometryczne jednego kątownika (według danych z konsorcjumstali.com.pl):
a = 50mm
g = 6mm
AL = 5, 69cm2
JxL = JyL = 12, 8cm4
e = 1, 45cm
Schemat pręta:
Charakterystyki geometryczne pręta:
A = 2A1 = 2 * 5, 69 = 11, 4[cm2]
Jx = 2Jx1 = 2 * 12, 8 = 25, 6[cm2]
Jy = 2(Jy1+A1e2) = 2 * (12,8+5,69*(1,45)2) = 49, 53[cm4]
|
kr = 78MPa
A ≥ 7, 41cm2
A = 11, 4cm2
Jx = 25, 60cm4
Jy = 49, 53cm4
|
Jx = 25, 6cm4
Jy = 49, 53cm4
A = 11, 4cm2
$$cos\beta = \frac{5}{\sqrt{41}}$$
l1 = 3, 842m
l2 = 2, 561m
μw = 1
imin = 1, 5cm
E = 205GPa
Re = 235MPa
E = 205GPa
Jx = 25, 6cm4
l1 = 3, 842m
JxL = 52, 4cm2
AL = 10, 1cm2
Jx = 104, 8cm4
A = 20, 2cm2
l1 = 3, 842m
μw = 1
imin = 1, 5cm
E = 205GPa
Jx = 104, 8cm4
l1 = 3, 842m
E = 205GPa
Jx = 25, 6cm4
l3 = 2, 561m
|
5. Sprawdzenie prętów ze względu na wyboczenie (w węźle C)
Siły ściskające w prętach: S1 = 72, 6kN; S3 = 24, 4kN
Współczynnik długości wyboczeniowej dla zamocowania przegubowego na obu końcach μ = 1, 0
$$i_{\min} = \sqrt{\frac{\min\left( J_{x},J_{y} \right)}{A}} = \sqrt{\frac{25,6cm^{4}}{11,4cm^{2}}} = 1,5cm$$
Długości prętów:
$$l_{1} = \frac{3m}{\text{cosβ}} = \frac{3m*\sqrt{41}}{5} = 3,842m$$
$$l_{3} = \frac{2m}{\text{cosβ}} = 2m*\frac{\sqrt{41}}{5} = 2,561m\ $$
smukłości prętów:
$$\lambda_{1} = \frac{\mu_{w}*l_{1}}{i_{\text{min\ }}} = \frac{1*3,842m}{1,5cm} = 256$$
$$\lambda_{3} = \frac{\mu_{w}*l_{3}}{i_{\text{min\ }}} = \frac{1*2,561m}{1,5cm} = 170$$
smukłość graniczna
$$\lambda_{\text{gr}} = \pi\sqrt{\frac{E}{R_{e}}} = \pi\sqrt{\frac{205GPa}{235MPa}} = 92,8$$
Smukłość pręta 1 jest większa od krytycznej – wyboczenie może mieć charakter sprężysty, obliczenie siły krytycznej ze wzoru Eulera
$$P_{\text{kr}1} = \frac{\pi^{2}EJ_{x}}{l_{1}^{2}} = \frac{\pi^{2}*205GPa*25,6cm^{4}}{\left( 3,842m \right)^{2}} = 35,1kN$$
Siła krytyczna jest mniejsza od przenoszonej przez pręt 1 => zmiana kształtownika na 75x75x7:
JxL = 52, 4cm4; AL = 10, 1cm2
Jx = 2 * JxL = 2 * 52, 4cm2 = 104, 8cm4
A = 2 * AL = 2 * 10, 1cm2 = 20, 2cm2
$$i_{\min} = \sqrt{\frac{J_{x}}{A}} = \sqrt{\frac{104,8cm^{4}}{20,2cm^{2}}} = 2,3cm$$
Smukłość takiego pręta:
$$\lambda_{1} = \frac{\mu_{w}*l_{1}}{i_{\text{min\ }}} = \frac{1*3,842m}{2,3cm} = 167$$
$$P_{kr1} = \frac{\pi^{2}EJ_{x}}{l_{1}^{2}} = \frac{\pi^{2}*205GPa*104,8cm^{4}}{\left( 3,842m \right)^{2}} = 143,6kN$$
Pręt 1 nie ulegnie wyboczeniu.
Smukłość pręta 3 jest większa od krytycznej – wyboczenie może mieć charakter sprężysty, obliczenie siły krytycznej ze wzoru Eulera
$$P_{kr3} = \frac{\pi^{2}EJ_{x}}{l_{3}^{2}} = \frac{\pi^{2}*205GPa*25,6cm^{4}}{\left( 2,561m \right)^{2}} = 79,0kN$$
Pręt 3 nie ulegnie wyboczeniu. |
imin = 1, 5cm
l1 = 3, 842m
l3 = 2, 561m
λ1 = 256
λ3 = 170
λgr = 92, 8
Pkr = 35, 1kN
Jx = 104, 8cm4
A = 20, 2cm2
imin = 2, 3cm
λ = 167
Pkr1 = 143, 6kN
Pkr3 = 79kN
|
z0 = 0, 75
z = 0, 65
kr = 78MPa
S1 = 72, 6kN
a = 4mm
kt′ = 38mm
S3 = 57, 8kN
S4 = 47kN
e = 14, 5mm
h = 50mm
a = 4mm
e = 20, 9mm
h = 75mm
a = 4mm
|
6. Obliczenie wymiarów spoin w węźle C
Siły w prętach:
S1 = 72, 6kN; S3 = 57, 8kN; S4 = 47, 0kN
Wytrzymałość obliczeniowa spoin pachwinowych w połączeniu: spoina ścinana, spawacz o średnich kwalifikacjach
kt′ = zzokr = 0, 75 * 0, 65 * 78MPa = 38MPa
Dobór grubości spoiny
a ≥ 3mm
a ≤ 0, 7g = 0, 7 * 6mm = 4, 2mm
przyjęto grubość spoiny a = 4mm
Określenie sumarycznych długości spoin dla poszczególnych prętów w węźle:
$$\frac{S_{i}}{a{*\Sigma l}_{i}} \leq k_{t}^{'} = > \Sigma l_{i} \geq \frac{S_{i}}{a*k_{t}^{'}}$$
$$\Sigma l_{1} = \frac{S_{1}}{a*k_{t}^{'}} = \frac{72,6kN}{4mm*38MPa} = 477mm$$
$$\Sigma l_{3} = \frac{S_{3}}{a*k_{t}^{'}} = \frac{57,8kN}{4mm*38MPa} = 380mm$$
$$\Sigma l_{4} = \frac{S_{4}}{a*k_{t}^{'}} = \frac{47\text{kN}}{4mm*38\text{MPa}} = 309mm$$
Obliczenie stosunku długości spoin po obu stronach tak, aby środek ciężkości spoiny pokrywał się ze środkiem ciężkości kątownika
Położenie środków ciężkości obu spoin:
xc1 = 0; xc2 = h + a
(początek układu w spoinie dłuższej – od strony ramienia kątownika nieprzylegającego do blachy węzłowej, ozn. H – wysokość kątownika)
Stosunek długości spoiny li2 do sumarycznej
$$x_{c} = \frac{2(a*l_{i2}*x_{c2})}{a\Sigma l_{i}} = e = > \frac{l_{i2}}{\Sigma l_{i}} = \frac{e}{{2x}_{c2}}$$
Dla prętów 3 i 4:
$$\frac{l_{i2}}{\Sigma l_{i}} = \frac{14,5mm}{2*(50mm + 4mm)} = 0,181$$
Dla pręta 1:
$$\frac{l_{i2}}{\Sigma l_{i}} = \frac{20,9mm}{2*(75mm + 4mm)} = 0,132$$
Dobrane długości spoin
1 |
477 |
208 |
31 |
478 |
3 |
380 |
158 |
35 |
386 |
4 |
309 |
126 |
29 |
310 |
|
kt′ = 38MPa
Σl1 = 477mm
Σl3 = 380mm
Σl4 = 309mm
|