Ekonomia 8.11

Ewolucja pieniądza i systemu pieniężnego :

Wymiana barterowa (towar za towar)

Pieniądz kruszcowy

Monety

Pieniądz papierowy

Pieniądz bezgotówkowy

Pieniądz:

To powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonywana jest wymiana produktów i usług

Pieniądz aby spełniał rolę środka wymiany musi spełniać warunki:

-powszechnie akceptowany;

-łatwo przenośny

-łatwo podzielny na mniejsze jednostki

-trudny do podrobienia

Funkcje pieniądza:

-środek wymiany [cyrkulacji]

-jednostka obrachunkowa [miernik wartości produktów i usług]

-środek płatniczy [realizacja odroczonych płatności]

-środek przechowywania wartości [środek tezauryzacji ]

Pieniądz symboliczny

-to środek płatniczy, którego wartość czy też siła nabywcza znacznie przewyższa koszt jego wytworzenia lub wartości jako towaru w innych niż pieniądz zastosowaniach

Pieniądz bezgotówkowy

-bankowy,żyrowy –występuje w formie zapisów na rachunkach depozytów bankowych

Płynność:

To szybkość dostępu i możliwość użycia pieniądza w każdej chwili, to szybkość z jaką trwałe składniki majątku przedsiębiorstwa możemy zamienić na gotówkę

Pieniądz jest najbardziej płynny

Pieniądz M1 najbardziej płynny

-gotówka plus depozyt w bankach, które w każdej chwili można zmienić na gotówkę [a vista]

Popyt na pieniądz:

To ilość pieniądza, na jaką istnieje zapotrzebowanie zgłaszane przez podmioty gospodarcze

3podmioty gospodarcze- państwo, gospodarstwo domowe, gospodarstwo?

Determinanty popytu na pieniądz

1. Wielkość produkcji różnych dóbr

2. Liczba zwieranych transakcji

3. Przeciętny poziom cen

4. Nominalna i realna stopa % środków pieniężnych

5. Koszt posiadania pieniądza

6. Koszt zmiany jednych aktywów na inne

Kategorie popytu na pieniądz

-popyt transakcyjny

-popyt przezornościowy

-popyt spekulacyjny

Podaż pieniądza

-to ilość pieniądza w obiegu

Determinanty podazy poeniądza

1)wielkość bazy monetarnej (Bm)

2) Stopa ubytku gotówki z systemu bankowego (um)

3) stosunek rezerw gotówkowych do depozytów (stopa rezerw obowiązkowych Sro , s jest małą literą ale tak jest czytleniej)

4) stopa procentowa (r)

Ogólna funkcja podaży pieniądza

M= f(um;sro;r) x Bm

Siła nabywcza pieniądza

-globalny stosunek popytu na pieniądz do jego podaży określa się nabywczą pieniądza i wypływa na wysokość stopy procentowej

Wartość przyszła i bieżąca pieniądza:

Wartość przyszła

FV-PV * (1+r)^n

Wartość bieżąca:

PV= FV *(1+r)^-n

GDZIE:

FV-wartość przyszla

PV-wartość bieżąca

r-stopa procentowa

n-liczba okresów

Banki komercyjne:

To pośrednicy finansowi, którym państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzieleniu kredytów i przyjmowaniu depozytów

Pożyczka a kredyt, różnica = kredyt jest oprocentowany i zwrotnym pożyczka jest nie oporcentowana i nie koniecznie zwrotna

Bank centralny:

Zwany bankiem emisyjnym lub bankiem banków ma pozycję nadrzędną do pozostałych banków, wypływa na ich działalność oraz jest odpowiedzialny za prowadzenie bieżącej polityki pieniężnej państwa

Funckja BC:

1. Monopol na emisję pieniądza gotówkowego

2. Bank banków

3. Bank państwa

4. Stabilizuje rynki finansowe

5. Współuczestniczy w realizacji polityki pieniężnej państwa

Narzędzia BC do kontroli podazy pieniądza:

1. Zmiany stopy rezerw obowiązkowych

2. Zmiany stopy redyskontowej

3. Operacje otwartego rynku

Polityka ekspansywna BC:

Polega na:

-Obniżeniu stopy rezerw obowiązkowych

-obniżeniu stóp procentowych

-skupie papierów wartościowych przez BC

Nastawiona jest na zwiększenie płynności banków komercyjnych, zwiększenie podazy pieniądza , pobudzenie aktywności gospodarczej

Polityka restrykcyjna BC:

Polaga na :

-podniesieniu stopy rezerw obowiązkowych

-podniesieniu stóp procentowych

-sprzedaży papierów wartościowych przez BC,

Prowadzi do zmniejszenia płynności banków komercyjnych, ograniczenia podaży pieniądza zmniejszenia aktywności gospodarczej

BC pobudza gospodarkę do działania

Rezerwa obowiązkowa:

-to nałożony ustawowo obowiązek tworzenia rezerw finansowych przez banki komerycjne od różnego rodzaju depozytów

Sro= Rg/Db < sro=Mr/Md

? 3,5% stopa procentowa , stabilna

Cel rezerwy:

Ograniczenie płynności banków komercyjnych I uniemozliwienie im nadmiernej kreacji pieniądza kredytowego

Stopa dyskontowa:

-jest stopa procentową pobieraną przez BC od pozyczek udzielanych bankom komercyjnych pod zastaw poprzednio przez nie zdyskontowanych weksli lub innych papierów wartościowych

Mnożnik depozytowy

-zwany współczynnikiem kreacji depozytów jest odwrotnością stopy rezerw obowiązkowych

Kdp =1/sro

Pieniądz :

-suma depozytów i kredytów możliwych do wykreowania przez system bankowy

Nd= Db - Rg

Sk= Nd1 * 1/sro

Dc= D1 * kdp

Mnoznik kreacji pieniądza:

Zwany mnożnikiem pieniężnym obliczamy korzystając ze wzoru:

M= mm *Bm

Mm= M/Bm

M = Mg+ Md

Bm= Mg + Mr

Gdzie M-podaż pieniądza

Bm-baza monetarna]

mm-mnoznik kreacji pieniądza [mnożnik pienięzny]

Mg-suma gotówki w obiegu

Md-depozyty płatne na żądanie

Mr-rezerwy gotówkowe systemu bankowego

Po przekształceniach:

Mm= Mg+Md/ Mg+Mr

Licznik i mianownik prawej strony równania /Md

Mm = Mg/Md +1 // Mg/Md + Mr/Md

Gdzie : Mg/Md= um

Czyli: Mm = um+1/ um+sro

Mnożnik kreacji pianiądza:

Informuje ile razy podaż pieniądza jest większa w stosunku do bazy monetarnej

Pieniądz ze względu na płynność:

M1 gotówka oraz depozyty płatne na każde żądanie

M2-M1 + depozyty nie przekraczające określonej w danym kraju kwoty

M3-M2 + depozyty przekraczające określoną w danym kraju kwotę

Prawo Greshama-Kopernika:

Grasham- skarbnik, doradca królowej angielskiek Elżebiety I

„Pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz lepszy”