1. Analityka składu - ustalenie składu próbki Analityka rozm - określa jakie jest rozmieszczenie przestrzenne w skali makro poszczególnych składników próbki.Analityka procesowa - określenie zmiany zawartości poszczególnych składników próbki w czasie.Analityka strukturalna - określa jakie jest rozmieszczenie przestrzenne w skali atomowej poszczególnych składników próbki 2. Analityka - interdyscyplinarna nauka zajmująca się tworzeniem i praktycznym wykorzystaniem metod pozwalających na określenie ze znaną precyzją i dokładnością składu chemicznego układów materialnych.Etapy procesu analitycznego:- czynności wstępne (przygotowanie literaturowe, wybór techniki, metody i liczby oznaczeń, sprzęt, odczynniki);- pobieranie próbki - próbka reprezentatywna (pobór, opakowanie, transport, przechowywanie) (6%);- przygotowanie próbki do analizy (61%)-pomiar;- obróbka wyników (27%);- wnioski i informacja analityczna - wynikiem rzetelnej analizy chemicznej jest informacja o stężeniu (zawartości) oznaczanego składnika oraz o oszacowanym błędzie tego oznaczenia.3. Pobranie próbki - to operacja w wyniku, której uzyskiwana jest próbka reprezentatywna dla obiektu badanego i określonego celu analizy. Rozróżnia się czynne i bierne pobieranie prób.Rodzaje-Losowe pobieranie próbek:- próbki są pobierane w sposób losowy z całego obiektu badanego Systematyczne pobieranie próbek:- próbki są pobierane w oparciu o zadany schemat geometryczny lub czasowy. Warstwowe pobieranie próbek:- obiekt badany dzielony jest na szereg warstw,z każdej warstwy dalsze pobieranie próbek odbywa się w sposób losowy.Reprezentatywne pobieranie próbek:- pobieranie próbek z warstw jest prowadzone tak aby każda warstwa była reprezentowana proporcjonalnie do swojej wielkości.4. Przechowywanie próbek:Próbki powinny być analizowane najwcześniej jak to jest możliwe. Jeżeli konieczne jest przechowywanie stosowane są następujące warunki:- obniżona temperatura, do ok. 4°C- głębokie zamrożenie do -20°C (-40°C), a nawet temperatury ciekłego azotu- liofilizacja- zastosowanie stabilizatorów (konserwantów) oraz innych substancji przeciwdziałających zmianom składu próbki, np. zakwaszenie - metoda zapobiegania adsorpcji śladów metali ciężkich na ścianach naczynia.Operacje przygotowania próbki:- homogenizacja i pomniejszanie- suszenie lub liofilizacja - rozdrabnianie (materiały lite: młyny agatowe; materiały biologiczne: homogenizatory chłodzone ciekłym azotem)- podział próbki- rozkład próbek (spopielanie, rozpuszczanie, roztwarzanie, stapianie i spiekanie)- rozdzielanie i zatężanie (ekstrakcja, wymiana jonowa, zatężanie na nośniku, ekstrakcja do fazy stałej)- odważanie i odmierzanie Pojemniki na próbki:Najczęściej stosowane pojemniki i naczynia laboratoryjne wytwarzane są ze szkła, kwarcu, porcelany i tworzyw sztucznych.Na naczynia szklane stosuje się:- szkło zwykłe, sodowo-wapniowe- szkło laboratoryjne typu Jena G 20- szkło boro-krzemowe typu Pyrex- szkło kwarcowe (stopiony kwarc). 5.Kalibracja-polega na odtworzeniu zależności pomiędzy sygnalem alaitycznym a stężeniem lub iloscia subst oznaczonej w celu wyznaczenia stężenia lub zawartości tej subs w analizowanej próbce danego materialu. Funkcje analityczne bedące owdrotnością funkcji kalibracyjnej są wykorzystywane do obliczenia stężenia analitu. 6. Wyznaczanie f kalibracyjnej-przebiega w trakcje procesu kalibracji empirycznej –pomiar w roztw stand o różnym stężeniu subst oznacz –pomiar w każdym rozt stand powtarzany jest 2krotnie lub więcej – z każdego pomiaru wyciągamy średnia –otrzym pary liczb x(stezroztworu wzorcowego) i y(średnia wartość syg) y=F(x) 7. Metoda dodatku wzorca jest met ekstropolacyjną, która dzięki wykorzystaniu do wyznaczenia zależności kalibracyjnej porcji rozrowru oryginalnej próbki pozwala uzyskac dokładnie wyniki w obecności interferentu o nieznanym rodzaju,ilości i mechanizmie działania.Daje poprawny wynik wtedy gdy sygnał analityczny ma wartość zero w przypadku tzw ślepej próby,przydatna jest gdy matryca próbki jest skompl lub nieznana 8.Wzorce chem-subst chem o wysokiej czystości i stechiometrycznym składzie. Certyfikowany materiał odniesienia(CRM)-opatrzony certyfikatem którego jedną lub więcej wartości określonych wlasciwie alestowo z wykorzystaniem procedury zapewniającej odniesienie do dokładnego wzorca jednostki miary wyrażanej daną właściowośc. 9. Parametry metod analitycznych-dokladnosc,precyzja,czułość,zakres liniowości,granica wykrywalności i oznaczalności,selektywnośc. Dokładnośc – stop zgodności miedzy wynikiem pomiaru a wartościa referencyjna, wyrażany przez bląd bezwzgl. Precyzja- charakt rozrzut wyników uzyskiwanych przy wielokrot oznaczaniu składnika dana metodą w zdef warunkach, wyrażana jest przed odchylenie stand wyników. 10.Kontaminacja- niekontrolowana zmiana stęż oznacz pierwiastka w próbce w trakcje etapów procesu anality. Zródła-środowisko,urządzenia i pojemniki do pobier próbek,procedury pobier,rozplanowanie i urządzenie labor,personel. 11. Jakośc to charakterystyka i parametry charakt dla metody analitycz,sprzętu oraz wyników pomiarów w odniesieniu do spełnienia stawianych wymagań 12. Zjawiska zwiazne z elektrochem analizą-przeplyw prądu przez roztw elektrolitów –reakcje zachodzące na elektrodach w zetknięciu z roztw elektrolitów 13.Podst prawa Prawo Ohma-Stosunek natężenia prądu płynącego przez przewodnik do napięcia pomiędzy jego końcami jest stały I/U=const Równanie Nernsta- E=E0+ RT/zF ln autl/ared. Prawo Faradaya- 14.Konduktometria-medora elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodności elektrolitów,zmieniającej się wraz ze zmian steż jonów. Detektor-urzadz za pomocą którego fiz lub chem wlaśc. Subst przekształcane sa na sygnal analityczny. Wyznacz stałej detektora-G = 1 / r (gdzie G to konduktancja elektrolityczna a r -rezystancja), G= κ • A / L = κ • 1/ Θ, κ – konduktywność elektrolityczna (konduktancja słupka elektrolitu o długości L = 1 cm i powierzchni elektrody A = 1 cm3 [ S • cm-1] ), Θ stała naczyńka konduktometrycznego 15.Konduktometria bezposrednia-polega na pomiarze bezwzględnej wartości przewodnictwa elektrolitów,stosowana do śledzenia procesow chem i detekcji jonów po ich wstępnym rozdzieleniu. Miareczkowanie kondukto-pomiar zmian przewodnictwa analizowanego rozt w trakcje stopniowego dodawania do niego odczynnika miareczkującego(w zw kompleksowych) 16.Siła elektormotoryczna SEM-bezwgl wartość różnicy potencjałów elektrod Zasada pomiaru SEM- pomiar umożliwia wyznaczanie oporu wew ogniwa przed dodatkowy pomiar napięcia na biegunach ogniwa podczas przepływu prądu przez znany opór zew 17.Ogniwo w potencjometrii składa się z elektrod(wskaźnikowej i porównawczej)zanurzonych w badanym roztworze Elektroda wskaźnikowa-jej potencjał ulega zmianie wraz ze zmianą stęż jonow w roztw. Elektroda odniesienia-charakt się stałym potencjałem (przy bezprądowym pomiarze potencjałów innych elektrod) 18.Potencjometria bezpośrednia-różnica potencjalós miedzy elektrodami zależy od oznaczonej subst,zalicza się do nich pehametrię oraz oznaczanie jonów nieorg za pomocą elektrod jonoselektywnych. 19.Miareczkowanie potencjometryczne-polega na pomiarze zmian napięcia elektrycznego generowanego przez ogniwo złożone z elektrody wskaźnikowej i e odniesienia w funkcji obj. Metody wyznaczania końcowego pkt miareczk-potencjometryczne(pomiar pH), konduktometryczne(wizualne), spektrofotometryczne(zmiana barwy elektrolitu) Pkt końcowy można wyznaczyć-metoda graficzna,1 lub 2 pochodnej- f(v)=deltaSEM/deltav ,met numerycznymi 20.Woltamperometria-elektochem metoda analizy oparata na pomiarze prądu związanego z przebiegiem reakcji elektrodowej. 2 elektr-pracujaca i odniesienia. Work jest zmieniany w trakcje pomiaru,jest polaryzowana obojętna, a REF niepolaryzowana.Jeżeli elekt work polaryzowana jest napięciem ujemnym z roztw musi być usuniety tlen,gdyż jego obecnośc zakłoca pomiar.Usuwa się gazem obojet. Układ pomiarowy skład: elektrody(odniesienia powinna miec wieksza pow niż e.work),mieszadła(magnety),doprowadzenia gazu obojętnego(usuwa tlen),pojemnika(szkalnego,kwarcowego)pokrywy naczynia(zabezpiecza przed kontaminacją) 21.Zakres polaryzacji elek ograniczony jest od strony potencjałów ujemnych rozkładem elekrolitu podst/a od potencjału dodat elektorchem rozpuszczeniem materiału elektrody. 22.Woltamogram-interpretacja jakosciowa-info o rodzaju substancji ulegającej reakcji elektrodowej związana jest z położeniem piku lub fali na osi potencjałów.Położenie jest określone przez poten półfali(E1/2)lub potencjał piku(Ep). Interpretacja ilościowa- związana jest z jego charakt prądem,którym może być wysokość fali lub piku.Steż oznaczonego skład wyznacza się z wielkości prądu metodą kalibracyjna lub dodatku wzorca. 23.Metody woltamperometryczne -a.polarografia b.woltamperometria i odmiany c. amperometria. Woltampero stripingowa- najwyższą czułość oznaczenia osiąga się w technikach stripingowych,gdzie pomiar realizowany jest w 2 etapach. 1-zatezanie,na e WORK gromadzony jest anolit, 2-striping, w wyniku zmiany potencjału elektrody zatężony analit ulega reakcji elektrodowej. 24.Absorpcja promieniowania elektromagne-przekształcanie energii promienistej w inne formy en wskutek oddziaływania z materią.Czast która pochłania promieniowanie zostaje wzbudzona i przechodzi w wyższy stan energetyczny.Emisja – jest procesem odwrotnym do absorpcji,wzbudzona czast wracając do swojego stanu podst uwalnia nadmiar energii,emitując promieniowanie elektromagn z całej pow we wszystkie strony z takim samym natężeniem METODY EMISYJNE 25.Spektroskopia emisyjna-zajmuje się badaniem emisji promieniowania przez poprzednio wzbudzone atomu lub inne drobiny przechodzące ze stanu wyższego do stanu o niższej energii.Jej głownym zadaniem jest identyfikacja oraz oznaczanie ilości różnych drobin. Fotometria płomieniowa- pomiar promieniowania emitowanego przez odpowiednio wzbudzoną próbke.Źródło wzbudzenia to płomien palnika do którego wprowadza się badana subst.Atomy spalonej subst emitują charakt widmo.Powstały w fotoogniwie prad jest miarą ilości badanej subst.Pozwala na ilościowe oznaczanie pierwiastków z 1,2gr ukł okresowego,jest to metoda selekcyjna bo wybieramy przez detektor tylko wybrane pierwiastki. 26.Spektrometria at-opiera się na zjawisku absorpcji prom o specyficznej dł fali przez wolne atomy metali.27.Metoda absorpcyjna ASA- obl całkowite stęż pierwiastka w próbce,promieniowanie jest absorbowanie tylko przez at Cu.Polega na wprowadzeniu próbki do aparatu atomizerem i pomiarze absorbancji,niezbędna jest lampa do ozn każdego pierw.Prawo Lamberta-Beera-opisuje ilościowa absorpcje swiatła przez roztwory subst barwnych. A-absorbancja jest proporcjonalna do stężenia c i grubości warstwy absorbującej-b roztw,a-współcz proporcjonalności A=acb 28.Spekrofotometria-metoda czasteczkowa,czast mają widmo absorpcyjne pasmowe(wykazują czasem absorpcje)Przykład oznaczania ta metoda-1.pomiar widm chromu VI-DFK,i chromu III-EDTA 29.Pomiar objętości-biurety,pipery,kolby miarowe. Kalibracja tych urządzeń polega na pomiarze masy cieczy o znanej gestosci i znanej temp zawartej w kalibrowanym naczyniu.