PRAWO KARNE

PRAWO KARNE

Literatura:

*”Prawo Karne” Andrzej Marek, wydanie 8 lub 9

*Lech Gardocki „Prawo Karne”, wyd. 14 lub 15

*Dietrich & Namysłowska, „Prawo Karne część ogólna”

*Kodeks Karny!

Temat: Pojęcie, przedmiot i funkcje prawa karnego materialnego 1.03.2010r.

Pojęcie i podział prawa karnego materialnego.

  1. Ogólne pojecie prawa karnego materialnego:

    1. czyn zabroniony

    2. przestępstwo

    3. wina

    4. formy popełniania przestępstwa

  2. Funkcje prawa karnego materialnego

  3. Podstawowe informacje o przestępczości:

    1. Źródła wiedzy o przestępczości

    2. Statystyka przestępczości

    3. Etiologia przestępczości

Prawo Karne Powszechne

Prawo Karne Materialne

Kodeks karny

(6 czerwca 1997 - 1 września 1998)

Prawo Karne Procesowe

Kodeks postępowania karnego

Prawo Karne Wykonawcze

Kodeks Karny wykonawczy

Prawo karne materialne – przepisy prawne regulujące stosowanie środków przymusowej reakcji państwowej na antyspołeczne zachowania, zabronione pod groźbą tych środków.

Prawo karne procesowe – przepisy prawne, regulujące proces karny, określający jego model przez zespół podstawowych elementów

Prawo karne wykonawcze – przepisy prawne regulujące wykonywanie kar orzeczonych za przestępstwo oraz uprawnienia osób skazanych.

Prawo Karne Specjalne

Prawo Karne Skarbowe

Kodeks Karny skarbowy

(10.09.1999)

Prawo Karne Gospodarcze

Kodeks Spółek Handlowych

(15.09.2000)

Prawo o postępowaniu w sprawach nieletnich

Ustawa o postępowaniu w spr. nieletnich (26.10.1982)

Prawo Karne Wojskowe

Kodeks Karny część wojskowa

(art. 317 – 363)

Prawo Karne Skarbowe – przepisy prawne określające stosowanie sankcji za czyny społeczne szkodliwe, skierowane przeciwko interesom skarbowym państwa; wyodrębnienie ze względu na szczególną sferę interesów

Prawo Karne Gospodarcze – Przepisy prawne określające przestępstwa przeciwko porządkowi gospodarowania, naruszające w szczególności reguły ustanowione w tej dziedzinie przez państwo

Prawo o postępowaniu w sprawach nieletnich - Przepisy prawne regulujące stosowanie sankcji w odniesieniu do nieletnich, którzy popełnili czyn zabroniony pod groźbą kary lub przejawiają przejawy demoralizacji.

Prawo Karne wojskowe – przepisy prawne regulujące stosowanie sankcji w sprawach o czyny zabronione popełnione przez żołnierzy, jak również przepisy w sprawach podlegających orzeczeniu sądów wojskowych; wyodrębnione ze względu na szczególne grupy osób.

Funkcje prawa karnego

Ochronna

Afirmacyjno – motywacyjna

Gwarancyjna

Prewencyjno wychowawcza

Kompensacyjna

Represyjna

F. ochronna – prawo karne chroni stosunki społeczne i dobro przedmiotów tych stosunków przed zamachami na nie.

F. afirmacyjno-motywacyjna – prawo karne określa podstawowe standardy postępowania w społeczeństwie, wskazuje, jakie dobra i w jakim zakresie podlegają ochronie, a poprzez stosowanie sankcji zmierza do kształtowania motywacji do przestrzegania prawa.

F. gwarancyjna – zakres czynów zabronionych ma być dla obywatela jasny (lex certa) i taki, aby sąd mógł stosować tylko takie kary, które zostały określone w ustawie.

F. prewencyjno-wychowawcza – prawo nie ogranicza się do represjonowania czynów zabronionych, celem kary i innych środków karnych jest oddziaływanie wychowawczo na sprawcę a także na ogół społeczeństwa w kierunku przestrzegania prawa.

F. kompensacyjna – prawo powinno przez odpowiedni system środków karnych umożliwić sprawcy przestępstwa starania o naprawienie wyrządzonej poszkodowanemu szkody.

F. represyjna – pierwszoplanowym celem kary jest zaspokojenie społecznego poczucia sprawiedliwości w związku z dokonanym naruszeniem lub zagrożeniem odpowiedniego dobra prawnego.

Temat: Etiologia przestępczości – przyczyny

Temat: Źródła prawa karnego

Źródła formalne:

*Kodeks Karny

*ustawy traktowane równolegle (tematyczne)

Źródła nieformalne:

*orzecznictwo sądu najwyższego

*wytyczne Sądu Najwyższego

*doktryny

*zwyczaj (szczególnie w artykułach podlegającej społecznej ocenie)

Zasady

Lex retro non agit – prawo nie działa wstecz!!

Nullum crimen sine lege (poenali anteriori) – nie ma przestępstwa bez ustawy (bez ustawy wcześniejszej)

Nullum crimen sine culpa - nie ma przestępstwa bez winy

Budowa kodeksu karnego

CZĘŚCI

*do art. 115 – część ogólna

*od art. 115 – część szczególna

ROZDZIAŁY

ARTYKUŁY

Metody i rodzaje wykładni przepisów

*w Polsce nie wolno stosować analogi i wykładni rozszerzającej

Obowiązywanie ustawy w miejscu i czasie

*Czasem popełnienia przestępstwa jest czas, w którym przestępca działał lub zaniechał działania.

Określenie służy do:

*art. 6 § 2

*Miejscem przestępstwa jest teren działania przestępcy.

Np. Kradzież w pociągu – miejscem przestępstwa jest miejsce ujawnienia tego przestępstwa.

Określenie służy do:

Terytorium państwa - część powierzchni Ziemi należąca do określonego państwa, ograniczona wytyczoną granicą państwową.

Terytorium obejmuje :

Za ruchomą część terytorium państwa uważa się:

Zasada podmiotowości (obywatelstwa):

-jak podczas pobytu za granicą osoba dopuści się przestępstwa to po powrocie do kraju będzie zastosowany wobec tej osoby POLSKI kodeks karny. (art. 109)

Zasada podwójnej karalności: (art. 111)

- żeby zastosować ustawę wobec osoby, czyn popełniony musi być zabroniony zarówno w kraju ojczystym jak i w miejscu popełnienia czynu. (np. bigamia jest zabroniona w PL ale w krajach arabskich nie; aborcja u nas zabroniona a w niektórych krajach nie)

-WYJĄTEK: jeśli dotyczy określonych podmiotów: np. funkcjonariuszy publicznych

-Nie ma znaczenia w miejscu nieposiadającego żadnego zwierzchnictwa. (Np. na morzu pełnym)

Zasada przedmiotowa zwykła (art. 110 §1 i §2)

-dotyczy zastosowania ustawy polskiej wobec cudzoziemca przebywającego za granicą

Zasada przedmiotowa zaostrzona (art. 112)

Zasada odnosi się do obywateli polskich i do cudzoziemców. Z treści wynika, że chodzi tutaj o popełnienie przez te osoby specyficznych i poważnych przestępstw:

1) przeciwko bezpieczeństwu zewnętrznemu lub wewnętrznemu RP

2) przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom publicznym

3) fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu polskiego

4) przestępstwa przeciwko istotnym interesom gospodarczym Polski,

5) z jakich została osiągnięta choćby bezpośrednio korzyść majątkowa na terytorium RP

Nie obowiązuje tutaj zasada podwójnej karalności czynu.

Zasada represji wszechświatowej (art. 113)

Reguluje kwestie odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełnione za granicą tego państwa. Państwo stosujące tę zasadę w swoim prawie karnym może ścigać i karać każdą osobę, także cudzoziemca, który popełnił przestępstwo w dowolnym miejscu za granicą państwa.

Zasada samodzielnej jurysdykcji polskiej (art. 114)

-Państwo może wszcząć lub przeprowadzić postępowanie karne wobec osób, które zostały już wcześniej osądzone w innym kraju za popełnienie tego samego czynu zabronionego przed sądem polskim. (czyli sprawca może być 2 razy sądzony za to samo)

- drugi wyrok może być pomniejszony o ten co już zapadł wcześniej (np. jeżeli za granicą został skazany na 2 lata więzienia, a w Polsce na 4… to w Polsce odsiedzi tylko 2 lata – 4-2=2)

Niestosuje się gdy:

*zagraniczny wyrok został przekazany do odbycia do RP – lub ściganie zostało przekazane RP

Temat: Struktura przestępstwa 11.03.2010r.

DEFINICJA PRZESTĘPSTWA

formalna – czyn zabroniony przez ustawę, zagrożony karą

mieszana

materialna - czyn społecznie szkodliwy

Elementy definicji formalnej i materialnej

Zarówno formalne jak mi materialne podejście do definiowania przestępstwa jest niewystarczające, dopiero połączenie tych dwóch elementów daje pełną definicję przestępstwa.

PRZESTĘPSTWO (art. 1, art. 115 §1 k.k.)

Kodeks karny nie zawiera definicji przestępstwa, a definicję taką można próbować stworzyć w oparciu o kilka przepisów Kodeksu karnego, wśród których najbardziej istotne są art. 1 i art. 115 § 1.

Wszystkie te elementy przestępstwa muszą wystąpić ŁĄCZNIE, co oznacza, że brak jakiegokolwiek z nich powoduje niemożność przypisania odpowiedzialności za przestępstwo.

DOKTRYNALNE KONCEPCJE CZYNU

naturalistyczne

(naturalistyczno-kauzalne, kauzalne)

najszersze

 aktywność woli człowieka (np. prowadzenie auta)
socjologiczne zachowanie społeczne doniosłe (np. trener biegnie ze sportowcami po parku)
jurydyczno-wartościujące zachowanie sprzeczne z normą i podlegające negatywnej ocenie z tego punktu widzenia (np. trener uderza kogoś z grupy sportowców)

finalistyczne, finalne

najwęższe

 zachowanie przyczynowe i kierunkowe (np. trener kradnie zegarek sportowcowi, czym dopuszcza się czynu z art. 278 § 1 ukierunkowanego na przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej)

CZYN

Zachowanie się aktywne

(działanie)

Zachowanie się pasywne

(zaniechanie)

Np. Art.193 k.k

Czyn człowieka – w rozumienia prawa karnego to zachowanie się przejawione na zewnątrz i będące przejawem decyzji woli człowieka.

Wyłączenie czynów w prawie karnym:

PRZYMUS

Bezwzględny

(absolutny, fizyczny)

Vis absoluta

Względny

(kompulsywny, psychiczny)

Vis compulsiva

Odmiennie do przymusu bezwzględnego przymus względny (psychiczny) nie wyłącza istnienia czynu w prawie karnym.

Dla przyjęcia czynu w rozumieniu prawa karnego istotna jest treść art. 115 § 1 odnoszącego się do czynu zabronionego rozumianego, jako zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej.

BEZPRAWNOŚĆ

-niezgodność z normami obowiązującego prawa, a zatem przełamanie normy nakazu lub zakazu.

Wyróżniamy różne rodzaje bezprawności:

Z punktu widzenia prawa karnego istotne znaczenie ma tylko bezprawność kryminalna, a zatem niezgodność zachowania sprawcy z zakazami przewidzianymi w prawie karnym materialnym.

KRYTERIA OCENY SPOŁECZNEJ SZKODLIWOŚCI CZYNU

Podmiotowe

(dot. sprawcy)

Podmiotowo-przedmiotowe

(dot. sprawcy i czynu)

W polskim kodeksie karnym

Przedmiotowe

(dot. czynu)

MIERNIKI SPOŁECZNEJ SZKODLIWOŚCI CZYNU

(art. 115 § 2 k.k.)

O charakterze podmiotowym:

O charakterze przedmiotowym:

Katalog mierników z art. 115 § 2 k.k. zbudowany jest w sposób taksatywny, czyli wyczerpujący.

STOPNIE SPOŁECZNEJ SZKODLIWOŚCI CZYNU

Ustawodawca ułożył

12.03.201

Tezy:

  1. Pojęcie winy w prawie karnym

    1. Teorie winy – t. normatywna i t. psychologiczna

    2. Formy winy – wina umyślna, wina nieumyślna, culpa doro exorta

  2. Ustawowe znamiona przestępstwa

    1. Pojęcie i charakterystyka: przedmiot ochrony, podmiot przestępstwa, strona przedmiotowa przestępstwa, strona podmiotowa przestępstwa

  3. Typu przestępstw i ich podział wg różnych kryteriów

WINA – (wg teorii normatywnej) personalna, czyli osobista zarzucalność czynu, o której możemy mówić w chwili przedstawienia sprawcy zarzutu popełnienia przestępstwa.

– (wg teorii psychologicznej) stosunek psychiczny sprawcy do czynu, którego się dopuszcza

FORMY WINY (zawinienie)

Umyślność

(art. 9 §1 k.k.)

Sprawca ma zamiar popełnić czyn zabroniony, tj. chce go popełnić

Sprawca ma zamiar popełnić czyn zabroniony, tj. godzi się go popełnić

Sprawca ma zamiar popełnić czyn zabroniony w konkretnym celu (cel działania) np. osiągnięcie korzyści majątkowej

Nieumyślność

(art. 9 § 2)

Sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego i nie mając zamiaru jego popełnienia popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach (narusza reguły ostrożności, które są wymagane w danej sytuacji)

Sprawca nie przewiduje możliwości popełnienia czynu zabronionego, choć popełnienie takiego czynu mógł przewidzieć i nie mając zamiaru jego popełnienia popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach.

Strona podmiotowa czynów zabronionych kwalifikowanych przez następstwo (culpa dolo exorta)

(wg d.k.k. wina kombinowana) (art. 9 § 3 k.k.)

Reguła:

Przestępstwa popełniane są umyślnie, natomiast nie umyślnie są popełniane tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi.

USTWOWE ZNAMIONA PRZESTĘPSTWA

Przedmiot ochrony

(zamachu)

Strona przedmiotowa przestępstwa

Podmiot przestępstwa

Strona podmiotowa przestępstwa

Ustawowe znamiona przestępstwa

Opisane w ustawie karnej cechy charakterystyczne przestępstwa, które są konieczne (niezbędne) i wystarczające dla uznania (zakwalifikowania) konkretnego czynu, jako konkretne przestępstwo.

PRZEDMIOT OCHRONY (zamachu)

Przedmiot ochrony (z punktu widzenia funkcji prawa karnego)

Przedmiot zamachu (z punktu widzenia treści czynu zabronionego)

  1. ogólny

  2. rodzajowy

  3. bezpośredni

    1. główny

    2. uboczny

ogólny przedmiot ochrony (zamachu)

ogół dóbr chronionych przez przepisy prawa karnego

rodzajowy przedmiot ochrony (zamachu)

synteza norm, które chronią analogiczne dobra pod względem rodzajowym

bezpośredni przedmiot ochrony (zamachu)

dobro, na które skierowany jest zamach przestępczy, a które jest przedmiotem ochrony danego przepisu prawnego

PODMIOT PRZESTĘPSTWA (sprawca)

Osoba fizyczna

W chwili popełnienia czynu

Poczytalna

Indywidualnie określona

Mająca ukończone 17 lat w chwili popełnienia czynu zabronionego


Podmiot przestępstwa:

STRONA PRZEDMIOTOWA PRZESTĘPSTWA

Jest przedmiot materialny lub osoba lub rzecz, na którym dokonany jest przestępstwo

Określonej zmiany w świecie zewnętrznym będzie następstwem zachowania się sprawcy, bądź też wywołanie uzasadnionej obawy określonego zachowania.

Nie można kogoś pociągnąć do odpowiedzialności za skutek, który nie pozostaje w związku przyczynowym z jego zachowaniem się.

  1. Czas

  2. Miejsce, np. w lesie

  3. Sytuacja np. wspólnie z inną osobą

  4. Użyte środki, np. niebezpieczny przedmiot

Część podmiotowa:


Temat: Formy popełnienia przestępstwa 15.03.2010r.

Tezy:

  1. Pojęcie form popełnienia przestępstwa:

    1. Formy stadialne popełnienia przestępstwa (inter delicti – droga przestępstwa)

    2. Formy zjawiskowe

  2. Charakterystyka form stadialnych popełnienia przestępstwa:

    1. Przygotowanie

    2. Usiłowanie

    3. Dokonanie

  3. Zasady odpowiedzialności karnej za formy stadialne

  4. Charakterystyka form zjawiskowych popełnienia przestępstwa

  5. Sprawstwo i jego postacie:

    1. Jedno sprawstwo (sprawstwo wykonawcze):

      1. Współsprawstwo

      2. Sprawstwo kierownicze

      3. Sprawstwo polecające

      4. Sprawstwo równoległe

  6. Charakterystyka podżegania i pomocnictwa

  7. Zasady odpowiedzialności karnej za formy zjawiskowe

  8. Odpowiedzialność za podżeganie i pomocnictwo do przestępstw indywidualnych

FORMY STADIALNE (iter delicti – droga przestępstwa) – przedstawiają nam etapy realizacji zaawansowania przestępstwa w dochodzeniu do dokonania.

  1. Przygotowanie

  2. Usiłowanie

  3. Dokonanie

PRZYGOTOWANIE:

Odpowiedzialność za przygotowanie (art. 16-17 k.k.):

USIŁOWANIE

Znamiona

Formy

Pozakodeksowe postacie usiłowania

Odpowiedzialność za usiłowanie:

DOKONANIE – realizacja wszystkich ustawowych znamion danego czynu zabronionego

FORMY ZJAWISKOWE – określają formę udziału innych osób zaangażowanych w dokonanie czynu zabronionego

Sprawstwo (art. 18 §1 k.k.):

Podżeganie (art. 18 §2 k.k.)

-przed dokonaniem czynu zabronionego!

Kwalifikacje przestępstw z orzeczeń:

Pomocnictwo

Kwalifikacje przestępstw:

Przestępstwa gdzie przewidziana jest karalność za przygotowanie:

Temat: Wyłączenie odpowiedzialności karnej

Wyłączenie odpowiedzialności karnej następuje wówczas, gdy brakuje któregokolwiek z elementów strukturalnych składających się na przestępstwo.

OKOLICZNOŚĆI WYŁĄCZAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNĄ

Okoliczności wyłączające bezprawność czynu (kontratypy)

Okoliczności wyłączające winę

Znikoma społeczna szkodliwość czynu

Kontratyp – okoliczność wyłączająca przestępność czynu ze względu na brak cechy bezprawności.

Wg prof. Woltera (teoria negatywnych znamion) – obejmuje określone prawem okoliczności, które z powodu braku szkodliwości lub niecelowości karania uchylają bezprawność podjętych w ich ramach czynów wypełniających ustawowe znamiona czynu zabronionego i skoro czyn objęty kontratypem nie jest karnie bezprawny to usunięta jest podstawa do stosowania jakichkolwiek środków przewidzianych przez prawo karne.

Skoro zgodnie z zasadą nullum crimen sine lege typ czynu zabronionego musi być określony w ustawie, to podobnie kontratyp, jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu musi być także określony w ustawie. (kontratypy ustawowe)

OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE BEZPRAWNOŚĆ CZYNU

(KONTRATYPY)

Kodeksowe

Pozakodeksowe

WARUNKI DZIAŁANIA W OBRONIE KONIECZNEJ

(art. 25 §1 k.k.)

Zamach

Obrona

Rzeczywisty - oznacza, że istnieje on w obiektywnej rzeczywistości (nie jest zamachem pozornym).

Bezpośredni – następuje tu i teraz.

Bezprawny – niezgodny z normami prawa

Na jakiekolwiek dobro chronione prawem – oznacza, że skierowany jest przeciwko dobrom podlegającym ochronie prawnej, np. życie, zdrowie, mienie, wolność

Dla przyjęcia kontratypu obrony koniecznej niezbędne jest działanie wyłącznie w celu obrony, a nie dla załatwienia własnych porachunków.

Zamach przez zaniechanie – art. 193 (naruszenie miru domowego – wbrew żądaniu nie opuszcza lokalu)

PRZEKROCZENIE GRANIC OBRONY KONIECZNEJ – EKSCES

Intensywny

(co do sposobu obrony)

Sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu

Ekstensywny

(co do czasu obrony)

Obrona przedwczesna Obrona spóźniona

Obrona konieczna nie ma charakteru subsydiarnego tzn. nie należy unikać konfrontacji w sytuacji obrony koniecznej i salwować się ucieczką. Prawo nie może ustępować przed bezprawiu.

Podejmowanie obrony powinno być równoległe w czasie z zamachem.

Eksces sprawcy stanowi przestępstwo!

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA PRZEKROCZENIE GRANIC OBRONY KONIECZNEJ

(art. 25 § 2 i 3 k.k.)

Odpowiedzialność na zasadach ogólnych złagodzenie kary

Nadzwyczajne złagodzenie kary odstąpienie od wymierzenia kary

(fakultatywne)

Fakultatywne obligatoryjne

Działanie w wyniku strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu

Obligatoryjne odstąpienie od wymierzenia kary jest jedynym wypadkiem określonym w kodeksie karnym przy okazji obrony koniecznej.

WARUNKI DZIAŁANIA W STANIE WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI

(art. 26 k.k.)

Niebezpieczeństwo

Działanie w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa

Niebezpieczeństwo nie jest pojęciem tożsamym z zamachem jest pojęciem szerszym, gdyż zamach pochodzi zawsze od człowieka, a niebezpieczeństwo może być spowodowane siłami przyrody.

KONSEKWENCJE DZIAŁANIA W STANIE WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI

(art. 26 § 1 i 2 k.k.)

Wyłączenie bezprawności czynu

(art. 26 §1 k.k.)

kontratyp

Wyłączenie winy (art. 26 §2 k.k.)

(Anormalna syt. motywacyjna)

PRZEKROCZENIE GRANIC STANU WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI

Niezachowanie zasady subsydiarności

Brak bezpośredniości niebezpieczeństwa

Niezachowanie zasady proporcjonalności dóbr

OBRONA KONIECZNA STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI
Zamach człowieka Niebezpieczeństwo ze strony człowieka lub sił przyrody
Zamach bezprawny ----------------------------------------------
Zamach bezpośredni Niebezpieczeństwo bezpośrednie
Dobro chronione prawem Dobro chronione prawem
------------------------------------------- Zasada subsydiarności
------------------------------------------- Zasada proporcjonalności
------------------------------------------- Zasada wyłączenia
Czyn całkowicie prawny na gruncie prawa karnego i cywilnego Czyn może pozostawiać bezprawiem cywilnym
Przekroczenie granic jest przestępstwem Przekroczenie granic jest przestępstwem
Odparcie zamachu Poświęcenie dobra

WARUNKU RYZYKA SPORTOWEGO:

OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE WINĘ

błąd co do znamion (błąd co do faktu) – wyłącza nam umyślność; jeżeli popełnia w postaci umyślnej to będzie odpowiadać za nieumyślne spowodowanie śmierci

błąd co do prawa (art.30 k.k.) – nieświadomość bezprawności czynu

błąd co do okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną (art. 28 §2 k.k. i art. 29 k.k.):

błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego (art. 28 §2 k.k.) – odpowiedzialność następuje na podstawie przepisu, który przewiduje łagodniejszą odpowiedzialność, jeżeli sprawca dopuszcza się czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu (np. taki sam samochód na parkingu – pomyłka)

Temat: Zbieg przepisów ustawy i zbieg przestępstw

Tezy:

  1. Pojęcie zbiegów przepisów ustawy:

    1. Zbieg rzeczywisty przepisów ustawy (kumulatywna kwalifikacja prawna czynu)

    2. Zbieg pozorny przepisów ustawy – reguły wyłączania wielości ocen

  2. Zasady zapisu kwalifikacji prawnej zbiegów przepisów ustawy

  3. Pojęcie zbiegu przestępstw

    1. Pozorny zbieg przestępstw i jego postacie

      • Przestępstwa o wieloszynowo określonych znamionach

      • Przestępstwa złożone

      • Czyny współukarane (z podziałem na uprzednie i następne)

      • Przestępstwa o alternatywnie określonych znamionach

      • Przestępstwa trwałe

      • Czyn ciągły (art. 12 k.k.)

    2. Rzeczywisty zbieg przestępstw

      • Wielorodzajowy

      • Jednorodzajowy

Instytucja kary łącznej

Ciąg przestępstw (art. 91 k.k.)

ZBIEG PRZEPISÓW USTAWY

-zachodzi wtedy, gdy sprawca jednym czynem wypełnia znamiona dwóch lub więcej przepisów ustawy

Jeden czyn

Jedno przestępstwo – ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo

(art. 11 §1 k.k.)

Zbieg przepisów ustawy – jeżeli czyn wyczerpuje znamiona w dwóch lub więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów (art. 11 §2 i 3 k.k.)

Kara orzekana jest na podstawie przepisu przewidującego najsurowszą karę

Rzeczywisty

Pozorny, inaczej pomijalny

(brak zbiegu)

Reguły wyłączenia wielości:

Zbieg rzeczywisty – polega na tym, że sprawca jednym czynem wypełnia znamiona jednego lub więcej przepisów ustawy, a do kwalifikacji prawnej podajemy wszystkie zapisy przepisów, bo są one równie ważne

Rzeczywisty (kumulatywny)

Zbieg przepisów ustawy

(art. 11 §2 k.k.)

Jeden czyn

Naruszony przepis

Np. art. 197 §2 k.k.

Naruszony przepis

Np. art. 200 §1 k.k.

Naruszony przepis

Np. art. 201 k.k.

Jedno przestępstwo kwalifikowane kumulatywnie ze zbiegających się przepisów: art. 197 §2 k.k. i art. 200 §1 k.k. i art. 201 k.k. ich w zw. z art. 11 §2 k.k.

Innym przykładem może być znęcanie i naruszenie w związku z tym nietykalności własnej:

Art. 207 §1 k.k. i art. 157 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.

Usiłowanie udolne i spowodowanie uszczerbku na zdrowiu

Art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 §1 k.k. i (w zb.) art. 156 §1 pkt.2 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.

Pozorny zbieg – sprawca jednym czynem wypełnia znamiona jednego lub więcej przepisów ustawy, przy czym naruszone przepisy pozostają do siebie w stosunku podrzędności lub nadrzędności i w zapisie kwalifikacji prawnej czynu dochodzimy wyłącznie do zapisu tylko z jednego naruszonego przestępstwa.

Reguły wyłączania wielości ocen:

Lex specialis derogat legi generalis

„Przepis szczególny wypiera zastosowanie przepisu ogólnego”

Jeżeli jakoś przepis karny ma w stosunku do innego przepisu karnego charakter przepisu szczególnego, tj. określa typ przestępstwa odznaczający się pewnymi cechami specyficznymi (typy przestępstw uprzywilejowanych, które powoduje załagodzenie kary, np. art. 149, typy przestępstw kwalifikowanych, które są bardziej rozbudowane niż w typie podstawowym, i powoduje zaostrzenie kary, np. art. 148 §2 pkt.1) w porównaniu z typem sformułowanym ogólnie, to ma ono pierwszeństwo przed przepisem ogólnym, a więc w rezultacie do zbiegu przepisów nie dochodzi np. jeżeli sprawca zabija człowieka pod wpływem wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, to wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 148 §4 k.k. Na pozór wydawać się może, że czyn ten wyczerpuje również znamiona zwykłego zabójstwa z art. 148 §1 k.k.. Tak jednak już jest, ponieważ art. 148 §4 jest przepisem szczególnym wobec art. 148 §1 k.k. Podobnie kradzież w włamaniem (art. 279 k.k.) pozornie tylko wyczerpuje równocześnie znamiona kradzieży zwykłej z art. 278 k.k.

Lex konsument derogat legi consumptae

„przepis pochłaniający uchyla zastosowanie przepisu pochłoniętego”

W przypadku tej reguły chodzi o sytuację, gdy konkretny czyn wyczerpuje znamiona jednego przestępstwa, a jednocześnie fragment tego czynu wyczerpuje znamiona innego przestępstwa, np. X dopuszcza się zgwałcenia grożąc pokrzywdzonej okaleczeniem jej twarzy przy pomocy noża. Czyn ten wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 190 k.k.. Zbieg przepisów jest też jednak pozorny, ponieważ stosowanie groźby jest już wliczone w zestaw znamion przestępstwa zgwałcenia i uwzględnione przy określeniu ustawowego zagrożenia za zgwałcenie. Zakwalifikowanie tego czynu z 2 przepisów (art. 190 i 197) byłby dwukrotnym zarzutem sprawcy tego samego zachowania się. Inny przykład. Art. 279 k.k. (zniszczenie mienia, kradzież 288) Tak też art. 279 pochłania art. 288. Jeżeli jednak wartość zniszczonej rzeczy, pokonywanej przeszkody jest wielokrotnie wyższa od wartości zagarniętej rzeczy i w tej sytuacji zachodzi kumulatywna kwalifikacja prawa (zbieg rzeczywisty)

Art. 279 §1 k.k. i art. 288 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.

Art. 287 k.k. i art. 277 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.

Lex prymaria derogat legi subsidiariae

„przepis zasadniczy wyłącza zastosowanie przepisu pomocniczego”

Reguła dotyczy sytuacji, gdy ustawodawca traktuje jakoś przepis krany, jako posiłkowy. Przepis ten stosuje się tylko wtedy, gdy czyn nie może być zakwalifikowany z innego przepisu. Ten 2 przepis nazywa się główny. Pomocniczy (subsydiarny) charakter ma przepis z art. 231 §4 k.k., dotyczy przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, ponieważ wg §4 art. 231 przepisu §2 nie stosuje się, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego określonego z art. 228.

Np. celnik przyjmuje pieniądze za zaniechanie kontroli i pobrania cła od przemytnika przewożącego towar przez granice. Czyn ten jest zabroniony (art. 231 §2 k.k.) Jednocześnie jest to jednak przyjęcie łapówki przewidziane w art. 228 §3. Ponieważ w konkurencji z art. 228 przepis z art. 231 §2 ma charakter subsydiarny, czyn zostanie zakwalifikowany tylko z art. 228 §3 k.k.

IDEALNY ZBIEG PRZESTĘPSTW

Jeden czyn

Naruszony przepis A

Przestępstwo A

Naruszony przepis B

Przestępstwo B

Idealny zbieg przestępstw

Np. art. 6 ustawy karnej skarbowej

ZBIEG PRZESTĘPSTW

-polega na tym, że jest wiele popełnianych czynów przez jednego sprawcę, ale tych wiele czynów na podstawie wyraźnego przepisu bądź reguł wykładni i stosowania prawa uważa się za jedno przestępstwo.

Pozorny zbieg przestępstw – wiele czynów uważa się za jedno przestępstwo i wtedy zachodzi prawna jedność przestępstwa.

Dwa lub więcej przestępstw

Wiele przestępstw

Realny zbieg przestępstw: -> kara łączna

(art. 85 k.k.)

Ciąg przestępstwa

(art. 91 §1 k.k.)

->sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Zbieg przestępstw i przestępstwa -> kara łączna

Jedno przestępstwo

Czyn ciągły (art. 12 k.k.)

Przestępstwo wieloczynowe

Czynności współukarane

Postacie pozornego zbiegu:

Np. art. 207, art. 130, art. 209., art.. 218

Np. art. 280, art. 281, art. 282

Np. art. 189, art. 239, art. 339

Np. art. 270-> wystarczy, że dopuści się jednego z zachowań i jest to przestępstwo, nie trzeba wypełniać wszystkich naraz, bo oddzielone są spójnikami „lub” i „albo”

Uprzednie

-czyny, które stanowią etapy realizacji czynu zabronionego; tyczy się to głównie form stadialnych np. przygotowanie, usiłowanie.

Między tymi czynami musi zachodzić więź czasowa i sytuacyjna.

Następcze

Np. korzystanie z owoców przestępstwa, niektóre przypadki zachowań skierowanych na zacieranie dowodów przestępstwa. Występuje bezpośrednio po dokonaniu przestępstwa (np. kradzież samochodu i jeżdżenie do momentu aż skończy się benzyna)

Zabójstwo i zbezczeszczenie zwłok - osoba będzie odpowiadała za dwa przestępstwa

(krótkimi odstępami są okresy od 3 do 5 dni – tak miało być w założeniu, ale w praktyce sądowej ustala się za okres/odstęp do 1 miesiąca)

Jeżeli zachowania wymierzone są w dobro osobiste, warunkiem jest uznanie wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego (art. 12 k.k.) np. Zniesławienie – tej samej osoby przez tę samą osobę.

Zbieg przestępstw rzeczywisty polega na tym, że ten sam sprawca popełnił dwa lub więcej czynów, które traktowane są, jako odrębne przestępstwa i które rozpoznawane są w jednym postępowaniu.

Warunkiem łącznego rozpozna jest, aby sprawca za żadne ze zbiegających się przestępstw nie był dotychczas osądzony chociażby nieprawomocnym wyrokiem.

Temat: Kary, środki karne i postępowanie w sprawach nieletnich

System sankcji karnych

Kara za przestępstwo, czyli kara kryminalna jest formą ujemnej reakcji społecznej na fakt popełniania przestępstwa, co oznacza, że jest z nią nierozłącznie związana określona dolegliwość. Inaczej kara kryminalna jest przewidzianą przez prawo karne konsekwencją popełnienia przestępstwa, i jego sprawcy. Kara kryminalna w sposób zasadniczy różni się od innych kar (dyscyplinarnych, administracyjnych, porządkowych i innych). Na jej wyróżnienie pozwalają cechy szczególne, do których zaliczamy:


Cele kary

Zaspokojenie społecznego poczucia sprawiedliwości, czyli kara a dokładniej jej dolegliwość powinna być współmierna do społecznej szkodliwości (ciężkości) przestępstwa.

Oddziaływanie wychowawcze, zapobiegawcze, na społeczeństwo poprzez ukazanie, że popełniony czyn zabroniony nie pozostaje bezkarny, lecz rodzi określoną dolegliwość w postaci nieuchronnej kary.

Oddziaływanie wychowawcze, zapobiegawcze, na sprawcę przestępstwa, które ma zapobiec powrotowi do przestępstwa i wdrożyć go do poszanowania prawa.

Czyli poprzez orzekaną szeroko rozumianą karę (nawiązkę, naprawienie szkody) dążenie do naprawienia wyrządzonej czynem zabronionym szkody i przynajmniej częściowe usatysfakcjonowanie pokrzywdzonego przestępstwem.

Kary:

Sąd może wymierzyć grzywnę (kumulatywną) także obok kary pozbawienia wolności, jeżeli sprawca dopuścił się czynu:

Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę art. 33 § 3 k.k.

W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany (art. 34 §2 k.k.)


Środki karne art. 39 k.k.

Zasady wymiaru kary i środka karnego:

Sąd orzeka karę (środek karny) według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę. Oczywiście biorąc pod uwagę inne zasady i okoliczności mające wpływa na jej wymiar.

Sąd wymierzając karę (środek karny) musi uwzględnić indywidualne właściwości i warunki samego sprawcy. Kara musi być dostosowana do okoliczności osobistych sprawcy, a nie innych osób. To, co ma wpływ na wymiar kary np. podżegacza, który działał z chęci zemsty nie może mieć wpływu na wymiar kary podżeganego chyba, że i jego ta okoliczność dotyczy

Sąd orzekając karę (środek karny) ma obowiązek dokładnie ją sprecyzować w zakresie rodzaju i rozmiaru zasadniczo orzeczona kara nie może już ulec zmianie chyba, że ustawa stanowi inaczej, np. kara łączna.

Jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, sąd orzeka karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary

Grzywny nie orzeka się, jeżeli dochody sprawcy, jego stosunki majątkowe lub możliwości zarobkowe uzasadniają przekonanie, że sprawca grzywny nie uiści i nie będzie jej można w drodze egzekucji

Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.

Okoliczności wpływające na wymiar kary:

Wymiar kary łącznej

(art. 86 §1 k.k.)

Minimum

-najwyższa z kar orzeczonych za zbiegające się przestępstwa

(zasada absorpcji).

NP.:

Maksimum I

Suma kar (zasada kumulacji)

Maksimum I

810 stawek dziennych grzywny, w lata ograniczenia wolności albo 15 lat pozbawienia wolności kara łączne grzywny określonej w art. 71 §1 nie może przekraczać 270 stawek dziennych – jeżeli jest ona związana z zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności oraz nie może przekraczać 135 stawek dziennych – jeżeli jest ona związana z zawieszeniem wykonania kary ograniczenia wolności.

  1. 6 lat i 4 m-ce

  2. 2 lata i 2 m-ce

  3. 1 rok i 6 m-cy

  4. 3 lata i 6 m-cy

RAZEM: 13 lat i 6 m-cy (nie mniej niż 6 lat nie więcej niż 13)

Ustawowy i sądowy wymiar kary

Ustawowy:

Zwyczajny

-rodzaj sankcji

-rodzaj i wysokość kary

-kara łączna

Nadzwyczajny

-złagodzenia

fakultatywne (art. 60 k.k.)

-zaostrzenie

Obligatoryjne (art. 64 §1, 65, 91 k.k.)

Fakultatywne (art. 64 §1 k.k.)

Sądowy

Zasady

-swobodnego uznania sędziowskiego w ramach ustawy

-indywidualizacja kary

-oznaczoność kary

Dyrektywy

-ogólne

(art. 53 §2 i 3 k.k. oraz art. Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności)

Sąd przy wymiarze kary powinien uwzględnić:

  1. Stopień winy sprawcy

  2. Humanitaryzm kary

  3. Stopień szkodliwości społecznej czynu

  4. Cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do skazanego (prewencja indywidualna)

  5. Potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (prewencja ogólna)

-szczególne ( art. 53 §2 i 3 k.k.)

Tezy:

Systematyka kar:

  1. Kary o charakterze wolnościowym

  2. Kary o charakterze izolacyjnym

  3. Kary o charakterze wyjątkowy

  4. Charakterystyka kar i zasad ich wymiaru

Kary wolnościowe:

Kary izolacyjne:

Kary wyjątkowe:

-przewidziane w niewielkiej liczbie przestępstw, duża szkodliwość społeczna czynu)

KARY

Zwykłe:

Kara pozbawienia wolności

(art. 32 pkt3, 37, 38, 54 §1 k.k.)

Kara ograniczenia wolności

(art. 32 pkt2, 34, 35, 36, 38 k.k.)

Zastępcza kara ograniczenia wolności

(art. 58§3 k.k.)

Grzywna

(art. 32 pkt1, 33§3, 38 k.k.)

Ograniczenie stosowania kary

(art. 58 §2 k.k.)

O charakterze wyjątkowym

(art. 53 §2, 54 k.k.)

Ograniczenie stosowania kary

(art. 53 §2, 54 k.k.)

(art. 32 pkt4 k.k.)

Ograniczenie stosowania kary

(art. 53 §2 k.k.)

Grzywna: orzekano w systemie dniówek dziennych grzywny do 98r. system kar grzywny to system kwotowy (kara od… do…) (obecnie grzywna kwotowa w prawie skarbowym i wykroczeń)

2 etapy:

  1. Określenie przez sąd liczby stawek grzywny (art. 33 §1)

  2. Określenie wysokości kwotowej 1 stawki dziennej (art. 33 §3)

Od 10zł – 2000zł

Grzywna = liczba * stawka

Art. 33 §3 – co się bierze pod uwagę przy wymiarze kary grzywny

Kara ograniczenia wolności (34 §2 k.k.)

- bez zgody sądu skazany nie może zmienić miejsca pobytu

- obowiązek wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne (art. 34 §2 pkt.2 k.k.)

- obowiązek udzielania informacji dot. przebiegu odbywania kary (zgłaszanie się do kuratora)

Praca społeczna:

Kara pozbawienia wolności

Kara dożywotniego pozbawienia wolności:

Skazany będzie mógł się o instytucje „warunkowe/przedterminowe zwolnienie z odbywania kary”.

CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW KARNYCH

Środki karne – orzekane obok kar; nigdy nie są orzekane samodzielnie!

Rodzaje środków karnych

(art. 39 k.k.)

(art. 40, 43 §1 i 2 k.k.)

(art. 41, 43 §1 i 2 k.k.)

Stan nietrzeźwości (art. 115 §16) :

– zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenie przekraczającego tą wartość lub

- zawartość w 1dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tą wartość.

Stan pod wpływem środka odurzającego

Zbiegnięcie z miejsca zdarzenia – świadome w celu ukrycia czegoś

Podanie wyroku do publicznej wiadomości (art. 50 k.k.)

Przepadek (art. 44, 45 k.k.)

Obowiązek naprawiania szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (art. 46 §1 k.k.)


Tezy:

RECYDYWY

  1. Warunki zaistnienia recydywy specjalnej podstawowej (art. 64 §1 k.k.)

  2. Warunki zaistnienie recydywy specjalnej wielokrotnej (multirecydywa) (art. 64 §2 k.k.)

  3. Obostrzenie wymiaru kary w stosunku do sprawców określonych w art. 65 k.k.

Recydywa – okoliczność, która powoduje albo fakultatywne zaostrzenie kary albo obligatoryjne zaostrzenie wymiaru kary.

Przykład kwalifikacji: (sprawca odpowiada w warunkach recydywy)

Recydywa specjalna podstawowa

(art. 64 §1 k.k.)

Sprawca:

  1. Uprzednio skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności

  2. Odbył conajmniej 6 miesięcy kary

  3. W ciągu 5 lat od jej odbycia popełnia przestępstwo:

    1. Umyślne

    2. Podobne do przestępstwa, za które był już skazany (art. 115 §3 k.k.)

Sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Podwyższenie górnego ustawowego zagrożenie nie do tyczy zbrodni (art. 64 §2 k.k.)

Recydywa specjalna wielokrotna

(art. 64 §2 k.k.)

Sprawca

  1. Uprzednio skazany w warunkach określonych w §1 art. 64 (recydywy specjalnej podstawowej)

  2. Odbył łącznie, conajmniej rok kary pozbawienia wolności

  3. W ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnia ponownie:

    1. Umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu,

    2. Przestępstwo zgwałcenia

    3. Rozboju

    4. Kradzieży z włamaniem

    5. Inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia

Sąd wymierza karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Fakultatywny: sąd może podwyższyć ustawowe górne zagrożenie o połowę

Podwyższenie górnego zagrożenia nie dotyczy zbrodni (art. 64 §3 k.k.)

Zaostrzenie wymiaru kary dot. recydywy (art. 65 k.k.)

Zastosowana kara z art. 64 §2, jeśli:

-dot. sprawców, którzy z popełnianych przestępstw zrobili sobie stałe źródło dochodu

-dot. osób, które popełniają przestępstwo w zorganizowanej grupie

-dot. osób, które popełniają przestępstwo o charakterze terrorystycznym

Temat: Charakterystyka wybranych kategorii przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu. 23.04.2010

Tezy:

I Charakterystyka według ustawowych znamion:

1. przestępstwo zabójstwa

2. przestępstwo pomocy do zabójstwa art. 151

3.przestępstwo nieumyślnego spowodowania śmierci art. 155

4.przestępstwo związane ze spowodowaniem uszczerbku na zdrowiu,

5. przestępstwo spowodowania średniego naruszenia czynności narządu ciała art. 157§1

6. przestępstwo spowodowania lekkiego naruszenia czynności narządu ciała

7. przestępstwo brania udziału w bójce lub w pobiciu

8. przestępstwo narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia

9. przestępstwo narażenia na zarażenie wirusem HIV lub chorobą zakaźną art. 160

10. przestępstwo nieudzielania pomocy art. 162

II Przestępstwa związane z przerywaniem ciąży

  1. przerywanie ciąży art.152

  2. doprowadzenie kobiety ciężarnej do przerwania ciąży art 153, 154.

Kryreria określające człowieka

Śmierć człowieka w rozumieniu prawa karnego następuje z chwilą śmierci biologicznej tj. z chwilą, w której pień mózgu przestaje pracować, następuje zanik prądów mózgowych

Wyróżnić można jeszcze śmierć kliniczną tj. podstawowe układy człowieka pracują za pomocą urządzeń, mózg pracuje.

Pojęcie użycie- jest to posługiwanie się urządzeniem w sposób, do jakiego został przeznaczony (użycie broni-strzelanie)

Silne wzburzenie- jest to taki stan psychiczny, w którym intensywna reakcja emocjonalna bierze górę nad kontrolną częścią rozumu. Reakcja dotyczy wzburzenia równowagi psychicznej człowieka.

Usprawiedliwione okoliczności- usprawiedliwiają naganne zachowanie, przy czym naganność ta podlega ocenie z punktu widzenia przyjętych norm moralnych i zasad współżycia społecznego.

Okres porodu- za okres porodu uważa się czas od początku akcji porodowej do 26 dnia życia noworodka.

Antydystanazja- odłączenie aparatury osobie, która nie rokuje żadnych szans wyzdrowienia, członkowie rodziny muszą wyrazić zgodę.

Naruszenie czynności narządu ciała- obejmuje uszkodzenia ciała w postaci naruszenia ciągłości tkanek, które polegać może na zewnętrznym zranieniu jak też sięgającym w głąb ciała w tym na obrażeniach narządów wewnętrznych, a istotą tych obrażeń są zmiany anatomiczne.

Rozstrój zdrowia- zakłócenie funkcji organizmu o charakterze czynnościowym, fizjologicznym, które mogą wynikać z zadanego urazu jak i mieć charakter bezurazowy (zatrucie organizmu, spowodowanie szoku psychicznego, wszczepienie żółtaczki).

CIĘŻKI USZCZERBEK NA ZDROWIU

Pozbawić- całkowicie uniemożliwić funkcjonowanie organizmu (wzrok, słuch)

Choroba długotrwała-kiedy naruszenie czynności ciała lub rozstroju zdrowia wynosi powyżej 6 miesięcy. Znaczenie ma opinia biegłych, nie zaś długość hospitalizacji czy zwolnienia lekarskiego.

Choroba nieuleczalna- znajduje się w wykazie chorób nieuleczalnych.

Choroba realnie zagrażająca życiu- w każdym jej momencie może zajść śmierć człowieka, bezpośrednie zagrożenie śmiercią.

Istotne zeszpecenie- spowodowanie zmian na zewnętrznych powłokach ciała, które są widoczne dla innych osób.

Zniekształcenie- kościec zostaje zniekształcony i jest to widoczne dla innych.

ŚREDNI USZCZERBEK NA ZDROWIU

- Powoduje naruszenie czynności ciała lub rozstrój zdrowia na okres powyżej 7 dni.

Lekkie uszczerbek na zdrowiu

-Powoduje j.w. na okres do 7 dni i jest ścigany z oskarżenia prywatnego.

Temat: Przestępstwa (26.04.2010r.)

Bójka- jest to starcie się przynajmniej 3 osób, w którym naraża się człowieka na następstwa połączone, co najmniej ze wzajemnym naruszaniem nietykalności cielesnej polegającym na spowodowaniu bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia, albo spowodowaniu ciężkiego bądź średniego uszczerbku na zdrowiu, przy czym każdy z uczestników występuje jednocześnie jako atakujący i broniący się i tym samym każdy z uczestników bójki występuje w podwójnej roli.

Pobicie- jest to czynna napaść 2 lub więcej osób na jedną lub więcej osób charakteryzująca się przewagą strony atakującej na broniącą się, gdzie występuje wyraźny podział na atakujących i broniących się, w którym to zatargu naraża się człowieka na bezpośrednią utratę życia lub ciężkiego bądź średniego uszczerbku na zdrowiu.

Brać udział w bójce-używanie siły fizycznej w stosunku do osoby, ale też polega na dołączeniu uczestników w celu uczestniczenia w zajściu i tym samym branie udziału w bójce lub pobiciu oznacza działania czynne jak też bierne. Bierne np. stanie obok i podżeganie, prowokowanie, podawanie narzędzi uczestnikom.

Inny podobnie niebezpieczny przedmiot- ze swoich właściwości jest podobny do noża lub broni palnej ze względu na skutek, jaki tym przedmiotem można wykonać(może to być nawet kartka papieru)

Narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo- wytworzenie sytuacji, która grozi niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia człowieka, przy czym groźba niebezpieczeństwa jest bezpośrednia

Obowiązek opieki- rodzina, zastępcza, obowiązek wynikający z pracy: opiekunki, nauczyciele, przewodnicy wysokogórscy)

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI W SENSIE FIZYCZNYM I PSYCHICZNYM

Wolność w sensie fizycznym-możliwość wyboru miejsca pobytu

Wolność w sensie psychicznym-wolność od gróźb i zmuszania do określonego zachowania

Pozbawienie wolności- zatrzymanie człowieka bez podstawy prawnej bądź nieuwolnienie go wbrew obowiązkowi prawnemu a także użycie jakiegokolwiek środka stwarzającego istotną przeszkodę w korzystaniu z wolności fizycznej

( może być to np. zabranie wózka inwalidzkiego)

Szczególne udręczenie- sytuacja i warunki niegodne, np. pomieszczenie gdzie nie można stanąć pionowo, zanieczyszczone fekaliami lub wodą, nie podaje sie wody i pożywienia.

Formy groźby- mową, gestem, mimiką, pismem, telefonem

Uzasadniona obawa- sytuacja, przeżycie psychiczne, które odbierane jest w sposób subiektywny, natomiast ocena odbierana jest w sposób obiektywny przez normy moralne, zasady współżycia społecznego.

Przemoc- w sensie fizycznym – użycie siły w celu przełamania oporu

Określone zachowanie- sprawca zmusza daną osobę do należnego lub nienależnego zachowania, lecz dochodzonego w pominięciem drogi prawnej przewidzianej dla wyegzekwowania takiego zachowania np. żądanie zwrotu wierzytelności

Zabieg leczniczy- każda czynność związana z naruszeniem integralności cielesnej innego człowieka np usunięcie zęba

Osoby w zakładzie karnym są poddawane zabiegom bez ich zgody

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJNOŚCI

Pojęcie wolności seksualnej charakterystyka wybranych kat. Przestępstw

wolność seksualna- wolność każdego człowieka w zakresie wyboru partnera seksualnego

obcowanie płciowe- fizyczny akt spółkowania, dochodzi do stosunku seksualnego w jakiejkolwiek formie( oral, anal, homo i normalnie;))

inna czynność seksualna- czynności, które nie obejmują obcowania płciowego, polegają na tzw. Manipulacjach seksualnych w obrębie narządów płciowych (np. dotykanie narządów płciowych, zmuszanie do masturbacji)

NIE WYMAGA SIĘ ABY OFIARA CAŁY CZAS STAWIAŁA OPÓR!!!

Temat: 30.04.2010r.

Stan bezradności- stan upojenia alkoholowego, środki odurzające, jeśli choroba lub stan w jakim znajduje się człowiek nie pozwala mu się bronić.

Treść pornograficzna- ukazuje organy płciowe, i f-cje seksualne, jakim mają służyć w celu wywołania podniecenia.

Stręczycielstwo- nakłanianie innej osoby w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Kuplerstwo- ułatwianie uprawniania prostytucji w celu osiągnięcia korzyści materialnych.

Sutenerstwo- czerpanie korzyści majątkowych z prostytucji np. alfonsi.

Zwabienie- wprowadzenie w bląd w sposób świadomy.

Raz złożony wniosek nie może być wycofany!!

Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece od art.207

  1. przestępstwo znęcania się

  2. rozpijanie małoletniego

  3. przestępstwo uchylania się od alimentacji

  4. porzucenie osoby małoletniej lub nieporadnej

  5. przestępstwo uprowadzenia lub zatrzymania małoletniego

osoby najbliższe- wstępni, zstępni, przesposobieni, przysposabiający, osoby pozostające we współnym pożyciu.

Wspólne pożycie cechy:

- osoby bez małżeństwa

- wspólność ekonomiczna

- wspólność fizyczna i psychiczna

- trwałość danego pożycia

znęcanie się- jest to jednorazowe albo wielokrotne zachowanie polegające w przypadku znęcania fizycznego na wyrządzaniu dolegliwości fizycznych w postaci działania lub zaniechania.

Jednorazowe- bardzo duże nasilenie psychiczne lub fizyczne rozłożone w czasie w ciągu jednego dnia.

Znęcanie psychiczne- jest to zachowanie wielokrotne, którym sprawca narusza godność psychiczną drugiej osoby.

Przykład zbiegu rzeczywistego: znęcanie się i spowodowanie uszczerbku na zdrowiu.

Rozpijanie małoletniego- dostarczanie napoju alkoholowego, ułatwianie jego spożycia, nakłanianie do spożycia

Napój alkoholowy - każdy produkt przeznaczony do spożycia zawierający więcej niż 0,5% alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego. Napoje alkoholowe można podzielić ze względu na zawartość procentową alkoholu (niskoprocentowe lub wysokoprocentowe) oraz ze względu na ich skład (alkohole lub koktajle).

Przestępstwo niealimentacji (art. 209 k.k.) :


Porzucenie osoby małoletniej (poniżej lat 15) i nieporadnej (art. 210 k.k.)

Uprowadzenie, zatrzymanie małoletniego lub osoby nieporadnej (art. 211 k.k.)

Temat: Przestępstwa przeciwko mieniu 04.05.2010r.

Tezy:

  1. Pojęcie mienia:

    1. W znaczeniu wąskim

    2. W znaczeniu szerokim

  2. Pojęcie rzeczy:

    1. Rzeczy ruchome

    2. Nieruchomości

  3. Charakterystyka wybranych kategorii przestępstw:

    1. Przestępstwo kradzieży zwykłej (art. 278 §1 typ podstawowy, §3 typ uprzywilejowany, §5 kradzież energii lub karty bankomatowej, §2 uzyskanie cudzego programu komputerowego)

      1. Czyn przepołowiony

    2. Przestępstwo kradzieży z włamaniem (art. 279 §1 typ podstawowy, art.283 typ uprzywilejowany)

    3. Triada rozbójnicza:

      1. Rozbój (art. 280 §1 typ podst., §2 typ kwalifikowany, art. 283 typ uprzywilejowany)

      2. Kradzież rozbójnicza (art. 281, art. 283 typ uprzywilejowany)

      3. Wymuszenie rozbójnicze (art. 282, art. 283 typ uprzywilejowany

    4. Przestępstwo przywłaszczenia (art. 284 §1 typ podst., §2 sprzeniewierzenie, §3 typ uprzywilejowany

    5. Kradzież impulsów telefonicznych (art.285 k.k.)

    6. Przestępstwo oszustwa (art. 286, §3 typ uprzywilejowany)

    7. Przestępstwo niszczenia lub uszkodzenia rzeczy (art. 287, §2 typ uprzywilejowany)

    8. Przestępstwo zaboru pojazdu mechanicznego w celu krótkotrwałego użycia (art. 289 §1 podst., §2 i 3 typy kwalifikowane)

    9. Przestępstwo kradzieży leśnej (art. 290)

    10. Przestępstwo paserstwa umyślnego (art. 291 §1 podst. §2 uprzywilejowany)

    11. Przestępstwo nieumyślnego paserstwa (art. 293 §1 podst., §2 uprzywilejowany)

    12. Przepis zbiorczy dot. typów kwalifikowanych z uwagi na mienie znacznej wartości (art. 294 §1 k.k.)


MIENIE – w znaczeniu wąskim – są to dobra, które charakteryzują się następującymi cechami:

  1. Fizyczna – istnienie dobra można stwierdzić za pomocą zmysłów (mienie widzialne)

  2. Ekonomiczna – dobro ma wartość, którą można wyrazić w pieniądzu

  3. Prawna – sprawca nie jest osobą uprawnioną do dysponowania danym dobrem jak własnym; oznacza, że dobro to stanowi własność określonej osoby (podmiotu)

MUSZĄ WYSTĄPIĆ TE 3 CECHY ŁĄCZNIE!!

- w znaczeniu szerokim – są to wszelkie prawa majątkowe, rzeczowe i obligacyjne oraz wchodzą tutaj w skład mienie w znaczeniu wąskim (oprócz cech dochodzą prawa majątkowe…)

Np. ktoś dostaje w darowiźnie określoną rzecz (jest to prawo majątkowe) i ktoś to przywłaszcza

RZECZ – wyłącznie przedmioty materialne, 2 cechy:

  1. Materialny ich charakter

  2. Wyodrębnienie z przyrody

MUSZĄ WYSTĄPIĆ TE CECHY ŁĄCZNIE

- może występować, jako:

Czyn przepołowiony – pozwala na odróżnienie przestępstwa przeciwko mieniu od wykroczenia przeciwko mieniu. (Elementem różniącym jest wartość rzeczy: >250zł to przestępstwo, <250zł wykroczenie)

PRZESTĘPSTWO KRADZIEŻY ZWYKŁEJ (art. 278 k.k.)

KRADZIEŻ – zabór w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej.

ZABÓR – działanie polegające na wyjęciu rzeczy spod czyjegoś władca (właściciela, posiadacza, wierzyciela, dzierżyciela) i objęcie władania nad rzeczą przez sprawcę, tj. objęcie faktycznej mocy nad rzeczą niezależnie od zakresu praw, jakie sprawca ma w stosunku do tej rzeczy.

CEL PRZYWŁASZCZENIA - cel dysponowania rzeczą jak własną.

Rzecz zgubiona – właściciel nie wyzbywa się praw do rzeczy (osoba obejmująca taką rzecz dokonuje kradzieży)

Rzecz porzucona – właściciel sam, z własną wolą wyzbywa się praw do tej rzeczy (już nie jest właścicielem) (osoba obejmująca taka rzecz nie dokonuje kradzieży)


KRADZIEŻ Z WŁAMANIEM (art. 279 k.k.)

- sytuacja, kiedy sprawca dokonuje zaboru w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej z pomieszczenia w następstwie usunięcia przeszkody materialnej będącej częścią konstrukcji tego pomieszczenia lub specjalnym jego zabezpieczeniem. Przeszkoda ta musi być celowa i świadcząca wyraźnie o woli dysponenta tegoż pomieszczenia, iż sprzeciwia się on dostępowi do tego pomieszczenia osób postronnych. Pomieszczeniem jest np. lokal, budynek, skarbiec, schowek, a również środki transportu służące do przewozu osób lub mienia, zbiornik, pojemnik.

TRIADA ROZBÓJNICZA

Rozbój (art. 280 k.k.) – sprawca kradnie używając przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej użyciem, albo w wyniku swojego działania doprowadza osobę do stanu nieprzytomności lub do stanu bezbronności. (albo zabiera sam, albo doprowadza ofiarę do stanu, że sama mu odda daną rzecz)

Przemoc wobec osoby – stosowanie siły fizycznej przewyższającej siłę ofiary. Musi ona być zastosowana w celu zaboru rzeczy, czyli musi mieć miejsce wcześniej niż zabór lub przynajmniej równocześnie z zaborem. Jest stosowana wobec osoby, ale nie oznacza to, że ta przemoc musi być tylko wobec poszkodowanego. (np. chce zabrać cos osobie A, a pistolet przystawia osobie B)

Stany pokrzywdzonego:

Skutek

– przestępstwo materialne (skutkowe)

- następuje w momencie objęcia rzeczy we władanie przez sprawcę (dokonanie)

§1 -> typ podstawowy, dolus directus

§2 -> typ kwalifikowany, zbrodnia

Art. 283 -> typ uprzywilejowany

Posługiwanie – używanie broni w sposób zgodny z ich przeznaczeniem, ponadto obejmuje manipulowanie tymi przedmiotami poprzez manifestację woli ich użycia i konieczne jest okazanie tych przedmiotów. (szersze od używania)

Czas użycia przemocy:

Przed lub w czasie rozboju

PRZESTĘPSTWO KRADZIEŻY ROZBÓJNICZEJ

2 fazy:

  1. Kradzież

  2. Sprawca stosuje przemoc lub groźbę użycia przemocy w celu utrzymania się w posiadaniu skradzionej rzeczy (bezpośrednio po kradzieży lub po upływie pewnego czasu ale w sytuacji gdy istnieje ciągłość zdarzeń pozwalająca ocenić kradzież i następujące po niej zachowanie jako całość.)


Skutek

PRZESTĘPSTWO WYMUSZENIA ROZBÓJNICZEGO

-zmuszenie innej osoby do rozporządzenia mieniem poprzez stosowanie przemocy, groźby zamachu na życie lub zdrowie bądź gwałtownego zamachu na mienie albo do zaprzestania działalności gospodarczej. Cel: osiągnięcie korzyści majątkowej.

Groźba zamachu na życie lub zdrowie – groźba spowodowania śmierci człowieka lub naruszenia czynności narządu ciała w postaci średniego lub ciężkiego.

Gwałtowny zamach na mienie – szczególny przypadek groźby karalnej, ponieważ musi ona wzbudzać w zagrożonym uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, przy czym jest ona zawężona wyłącznie do mienia. Celem zachowania sprawcy jest taki wpływ na psychikę ofiary by podjęła ona określone decyzje w stosunku do mienia. Gwałtowność oznacza znaczne nasilenie czy też dużą intensywność.

Np. groźba spalenia lokalu/obiektu, zniszczenia, uszkodzenia

Rozporządzenie mieniem – dokonanie przesunięcia mienia majątkowego (mienie w znaczeniu wąskim i szerokim) (np. odstąpienie praw własności do jakiejś rzeczy).

Korzyść majątkowa – (art. 115 §4) – korzyść dla siebie lub innego

Skutek:

Różnice:

PRZESTĘPSTWO PRZYWŁASZCZENIA (art. 284 k.k.)

- sprawca przyjmuje rzecz, której nie musiał wyjmować spod władztwa innej osoby!!

- rozporządzenie cudzą rzeczą ruchomą lub prawem majątkowym, w którego posiadanie sprawca wszedł legalnie. To rozporządzenie sprawca dokonuje jak własną rzeczą, przy czym jest to wbrew woli osoby uprawnionej do rozporządzenia tym mieniem z zamiarem pozbawienia jej na stałe możności dysponowania mieniem.

Np. pożyczenie książki i dysponowanie ją jak własną

Skutek

Podmiot indywidualny

PRZYWŁASZCZENIE IMPULSÓW TELEFONICZNYCH

-bezprawne podłączenie się do urządzenia telekomunikacyjnego na cudzy rachunek

Podmiot powszechny, dolus directus & ewentualis

Włączenie się do urządzenia telekomunikacyjnego – wykonywanie zabiegów o charakterze technicznym, np. sprawca podłącza się do cudzego aparatu przez przewód na zewnątrz mieszkania lub przez urządzenia centrali telefonicznej.

Nie jest przestępstwem, gdy znajomy podczas opieki nad domem będzie korzystał z telefonu.

Art. 294 -> typ kwalifikowany -> ze względu na mienie dużej wartości

PRZESTĘPSTWO OSZUSTWA art.

-doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

3 alternatywne sposoby działania sprawcy:

Niekorzystne rozporządzanie mieniem – zmniejszają się aktywa danej osoby

Skutek:

PRZESTĘPSTWO ZNISZCZENIA LUB USZKODZENIA CUDZEGO MIENIA

Skutek


PRZESTĘPSTWO ZABORU POJAZDU MECHANICZNEGO W CELU KRÓTKOTRWAŁEGO UŻYCIA

-nie w celu przywłaszczenia, a w celu krótkotrwałego użycia!

Krótkotrwałe użycie – sprawca zaboru zamierza jedynie czasowo korzystać z pojazdu, tzn. chce tylko przejściowo korzystać z tego pojazdu, co oczywiście jest różnicą z celem przywłaszczenia.

Pojazd mechaniczny – każdy pojazd napędzany umieszczonym w nim fabrycznie silnikiem bez względu na pojemność skokową silnika i maksymalną prędkość, jeżeli nie posiada cech konstrukcyjnych, które pozwalają na poruszanie go za pomocą siły mięśni.

Skutek:

  1. Pokonuje zabezpieczenie pojazdu

  2. Pojazd stanowi mienie o wysokiej wartości

  3. Sprawca porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub okolicznościach w których może nastąpić uszkodzenie tego pojazdu lub utrata jego zawartości

  1. Używa przemocy

  2. Grozi przemocą

  3. Doprowadza do stanu bezbronności lub utraty przytomności

PASERSTWO

Art. 291 umyślne

Art. 292 – nieumyślne

Art. 294

-mienie o znacznej wartości


Temat: Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu komunikacji 13.05.2010r.

WYPADEK DROGOWY (komunikacyjny) (art. 177 k.k.)

między naruszeniem reguł bezpieczeństwa ruchu drogowego, a wypadkiem musi być związek przyczynowo-skutkowy

PROWADZENIE POJAZDU W STANIE NIETRZEŹWOŚCI LUB POD WPŁYWEM… (art. 178a)

Prowadzić – korzysta z urządzeń służących do kierowania pojazdem, w pojeździe, który się przemieszcza na własnych kołach (nie istotne czy silnik jest włączony) -> musi się ruszyć.

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WYMIAROWI SPRAWIEDLIWOŚCI

FAŁSZYWE ZEZNANIA (art. 233 k.k.)

Można odmówić składania zeznać bez konsekwencji.

Zeznania fałszywe ze strony subiektywnej jak i obiektywnej.


FAŁSZYWE OSKARŻENIE (art. 234 k.k.)

Oskarżony nie może bronić się zwalając winę na Iksińskiego!

FAŁSZOWANIE DOWODÓW (art. 235 k.k.)

ZAWIADOMIENIE O NIEPOPEŁNIONYM PRZESTĘPSTWIE (art. 238 k.k.)

ŁAPÓWKARSTWO


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo karne 1
DYD 9 PRAWO KARNE Folie
Prawo karne i prawo wykroczeń
PRAWO KARNE wykad 1, Prawo Karne
4. budowa k.k.- do wyslania, Prawo karne
material, Prawo Karne(10)
STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI, prawo karne
Test apl. adw, Prawo, prawo karne
3.funkcja gwarancyjna konstytucyjbe żrodła prawa, Prawo karne
Prawo karne, prawa człowieka(2)
prawo karne i prawo wykroczeń-w1, prawo
18 kazusy, Prawo karne
PRAWO KARNE
PRAWO KARNE I PRAWO WYKROCZEŃ wykład 4 TEMAT 5
Prawo karne wykład nr 3 z dn ) 10 2011
Prawo karne ćwiczenia nr 3 z dn 0 10 2011r

więcej podobnych podstron