Renesans

8 Proteusz – Proteusz; w mitologii greckiej jeden z Bogów morskich, mądry ,nieuchwytny, przybierający różne ,nie tylko ludzkie kształty; dla myślicieli z epoki renesansu ,m.in. Giovaniego Pico Della Mirandoli, był symbolem człowieka prawdziwego ,kreującego swoją osobowość .

Ta epikurejska fraszka jest bardzo osobistym wyznaniem Kochanowskiego. Opowiada on w niej o swoim własnym życiu – o zagranicznych podróżach, nauce, pobytach na dworze. Z perspektywy lat ( bo przecież już „srebrne w głowie nici”) widzi ,jak bogaty w wydarzenia był jego żywot , w którym zdążył już spróbować wszystkiego. Nie zwalnia go to jednak z rozterek i pytań – co będzie dalej? Podmiot liryczny nie martwi się jednak. Pozostawia wszystko z ufnością Bogu, zamierzając wykorzystać jak najlepiej czas, który mu jeszcze pozostał i deklaruje : „A ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci „.

Informacje biograficzne Cytaty z fraszki
Bardzo dużo podróżował „Jakżem przez morze głębokie żeglował”
Studiował w Powie potem miał zostać rycerzem „Dziś żak spokojny, jutro przypasany do miecza rycerz”
Przebywał w pałacu jako dworzanin króla Zygmunta „W pańskim pałacu, jutro zasię cichy”
Był księdzem ale bez święceń „Ksiądz w kapitule”

Wnioski na temat puenty utworu we fraszce Jana Kochanowskiego można dostrzec:

- echa tradycji horacjańskiej- carpe diem hasło filozofii epikurejskiej „A ja z tym trzymam kto co w czas uchwyci”

- topos zmienności- Proteusz jest to symbol zmienności, mitologiczny bożek zmieniający swe oblicze.

- topos świata teatru w którym człowiek odgrywa różne role

Poeta wykorzystując sytuacje i fakty ze swego życia kreuje żywot typowy dla człowieka renesansu który :

- żyje pełnią życia

- korzysta z życia, chwyta chwilę

- jest wszechstronny, otwarty na różne doświadczenia

- oświadcza wszystkiego czego może doświadczyć człowiek.

b) Jan Kochanowski Pieśń XXV „Czego chcesz od nas, Panie”

KLASYCZNY:

a) odnoszący się do antyku, na przykład klasyczna sztuka grecka/rzymska, filologia klasyczna

b) oparty na harmonii i proporcji, idealny na przykład klasyczne piękno, rysy twarzy

c)doskonały w swoim rodzaju, uznany za wzór, typowy na przykład klasyczny model, klasyczny przykład

d) charakterystyczny dla klasycyzmu prąd stanowiący powrót do antyku, wzorce antyczne na przykład klasyczna literatura, architektura

Klasycyzm to nie tylko prąd panujący w sztuce ale także światopogląd.

Cechy stylu klasycznego:

-ład i porządek

-jasność i prostota

- harmonia

- synteza

- uniwersalizm

Czego chcesz od nas, Panie za Twe hojne dary?

czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary?
Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie:

I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie.

Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszystko Twoje,

Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje

Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawajmy,

Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy.

Tyś Pan wszystkiego świata, Tyś niebo zbudował

I złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował.

Tyś fundament założył nieobeszłej 2 ziemi

I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi.

Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi

A zamierzonych3 granie przeskoczyć się boi.

Rzeki wód nieprzebranych wielka hojność mają.

Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają.

Tobie k’woli4 rozliczne kwiatki Wiosna rodzi,

Tobie k’ woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,

Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa,

Po tym do gotowego gnuśna Zima wstawa.

Z Twej łaski nocna rosa na mdłe5 zioła padnie,

A zagorzałe6 zboża deszcz ożywia snadnie7.

Z Twoich rąk wszelkie zwierzę patrzą swej żywności,

A Ty każdego żywisz z Twej szczodrobliwości.

Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie!

Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie.

Chowaj nas, póki raczysz , na tej niskiej ziemi,

Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi.

1 mieni swoje- nazywa swoim

2 nieobeszłej- niedającej się obejść

3zamierzonych- wytyczonych ( przez Stwórcę)

4Tobie k’woli- zgodnie z Twoja wolą

5mdłe- omdlałe wskutek suszy

6zagorzałe- spalone przez słońce

7snadnie- łatwo, bez trudu

Pieśń ta, wciąż uważana za jeden z najpiękniejszych hymnów sławiących Stwórcę, jest dziękczynieniem wznoszonym do Boga w poczuciu wdzięczności i zachwytu nad Jego darami dla człowieka. Rozpoczyna się ona pytaniem skierowanym do Boga: „Czego chcesz od nas, Panie, za twe hojne dary?”. jest to pytanie retoryczne, bowiem poeta doskonale zdaje sobie sprawę, że „Pan wszystkiego świata” nie potrzebuje niczego od człowieka, który swoje podziękowanie może wyrazić mu jedynie przez modlitwę i wiarę . Przedstawiony w utworze Bóg różni się od groźnego Stwórcy średniowiecza. Nie jest już nieruchomą i zimną postacią z fresków, wysyłająca na świat bezlitosna śmierć oraz grożąca nieposłusznym straszliwym rządem. Bóg, którego wizję można odnaleźć w wierszu Kochanowskiego, to hojny, dobry, szczodrobliwy władca, z miłości do świata opiekujący się i czuwający nam nim.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Renesans w polsce 3
Słowniki renesansowe i późniejsze, Polonistyka, Leksykografia
Kochanowski Satyr, polski, lektura+notatki, Renesans, Notatki
Prezentacja - Barok i renesans - dwie epoki, mAtUrA
Renesans na zachodzie Europy, Pomoce do matury, wypracowania z jpolskiego
Renesans inf, Szkoła, WOK
Przedstaw główne prądy renesansu, Język polski
8. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
03 renesans, polski epoki
ROCZNIKIi, Polonistyka, staropolka, lektury - opracowania, Średniowiecze, renesans
Troska o losy ojczyzny w literaturze polskiego renesansu i b, wypracowania
ARCHITEKTURA RENESANSU
Renesans!
Renesans
pojęcia renesans
1 Renesansowa Europaid?76
28 A 1500 r 1530 r renesans, manieryzm
Renesans (Seru), Język polski

więcej podobnych podstron