SOCJOLOGIA PRACY I ORG
Saint – Simon: fizjologia społ (społ – wew spójna, rządząca się własnymi prawami całość)
Comte – socjologia
NAUKI: formalne (logika, matma) i empiryczne (przyrodnicze: fizyka, biol oraz społeczne: psycho, socjologia, eko, histo, prawo, filozofia)
SCHEMAT POZNANIA NAUKOWEGO W NAUKACH EMPIRYCZNYCH fakty -> (świat faktów empir i konstrukcji teoret; budowanie teorii) teorie -> (dedukcja) przewidywania -> (sprawdzanie) fakty
FUNKCJE NAUK EMPIRYCZNYCH: naukowe: deskryptywna (opisowa) dokł opis cech badanej rzeczywistości (gromadzenie faktów); eksplanacyjna (wyjaśniająca) wyjaś mechanizmu funkcjonowania badanego zjawiska (bud teorii); predyktywna (prognostyczna) przewid przyszłych zjawisk z określonym prawdopodobieństwem, na podstdotychcz wiedzy o badzj; pozanaukowe: ideologiczna, socjologiczna
SOCJOTECHNIKA zesp dyrektyw dot dokonywania racjonal przemian życia społ. Dyrektywy te (socjotechniczne) określają, jak przy pomocy odpow środków dokon celowych przemian społ, opier się przy tym na ocenach i wartościach społ
SOCJOLOGIA nauka o zbiorowościach społ: zj i proc tworz się róż form życia zbior ludzi; struktura tych zbiorowości; zj i proc w nich zach a wynik ze wzaj oddział ludzi na siebie; siły skupiaj i rozbij te zbiorowości; zmiany i przekształc w nich zach
PODZIAŁ SUBDYSCYPLIN SOCJOLOGICZNYCH socjologia: ogólna (teorie: struktur społ, zmian/rozwoju społ, zachspoł zbiorowości i jednostki) i szczegółowa (grup społ – wsi, miasta subkultur, wojska, ludzi starych oraz zwiąż z poszcz strefami ludzkiej aktywności – polityki, medycyny, oświaty, wiedzy, kultury, pracy, religii, gospodarki)
SOCJOLOGIA PRACY opis i wyjaś zachowań społ ludzi w proc pracy, podczas prod dóbr i usług. Zagadnienia szczegółowe: 1) def pracy, klasyfikacja róz form i rodz pracy, sprawne dział 2)społkonsekw pracy, skutki społ podziału pracy, rozwój narzędzi pracy 3) czynniki wpł na motywacje pracowników, na intens ich wysiłków – wydajność pracy 4)czyn wpł na identyf interesów załogi z interesem zakł pracy oraz utożsamianie celów osob z celami i wartościami zakł pracy 5) zj i proc dezorgsystspołzakł pracy 6) stos między załoga a kierownictwem, cechy jakie powinien posiadać kierownik 7)biurokracja 8)wpływ pracy na tworzenie się róż typów osobowości, typów zawodowych
PRACA każda celowa czyn społ użyteczna, zapew określ pozycję w społecz 1) praca – czyn społ 2) zaspokaj potrzeb, kt są określ przez strukturę i kulturę grup do kt jednostka należy 3) środki realizacji celów pracy i metody posług się nimi 4)współpraca wielu jednostek i grup

GRUPA SPOŁ
CZYNNIKI GRUPOTW: cel grupowy, normy grupowe, interakcje
STRUKTURY GRUPOWE: pozycje i role społ, struktura zależności hierarchicznych, struktura komunikacyjna i socjometryczna
POWSTANIE GRUPY = czynniki + struktury
GRUPA SPOŁ dowolil osób, ktwspółdział ze sobą, są psychol świadome siebie nawzajem oraz postrzegają siebie jako grupę / zbiorowość o wykrystalizowanych strukturachwew, systemach wartości, trwałych komponentach świadomościowych i specyf kulturze
WPŁ WIELK GRUPY NA JEJ FUNKCJONOWANIE im większa liczba członków tym: większa możliwość osiągania celów, mniejsza jednolitość gr, mniejsza tendencja do aktywnego uczestnictwa członków gr w jej działaniu, mniejsza częstotliwość i niż poziom komunikacji
CEL GRUPY końcowy stan dział do kt dąży większ członków grupy
NORMY GRUPOWE zasady postęp, standardy, kt określ właściwe zach w grupie Rola: punkt odniesienia dla właś postaw i zachowań, określ wzorc postaw i zachowań, ustalenie st tolerancji wobec gwałcenia norm, określ pozyt i negatyw sankcji
INTERAKCJE wielość wzaj dział, oddział tych samych partnerów
POZYCJA SPOŁ zbiór funkcji, kt mają być realizowane przez zajm ją osobę
ROLA SPOŁ zbiór oczekiwań, jakie mają członkowie grupy i inne osoby względem osoby zajmującej daną pozycję w grupie
STRUKTURA ZALEŻ HIERARCH pozycja = określ wartość, im wyż pozycja tym większe zadowolenie z uczestnictwa w grupie; prestiż – miernik wartości produkcji
STRUKTURA KOMUNIKACYJNA typ dla danej gr spos obiegu info
STRUKTURA SOCJOMETRYCZNA poz każdej os w gr w wymiarze sympatia – antypatia (sytuacje zadaniowe i czas wolny)
FAZY ROZWOJU GRUPY: formowanie, docieranie, wytwarzanie norm, wykonywanie
TYPOLOGIA GR SPOŁ wielkość (małe: bezpośr interakcje, silna więź; duże: członkowie nie znają się osobiście, więź przedmiotowa); rodzaj więzi (o przewadze osobistej i rzeczowej); st zorganizowania (wysoce i mniej), sp zorganizowania (formalne, celowe: wykon określ zadań, schematy org, każdy świadomy swoich obowiązków, hierarchia oraz nieformalne: poza schematami, powstspontan, zapokoj potrzeb jej członków)

WPŁ SPOŁ I KONFORMIZM GRUPOWY
WPŁ SPOŁ jedna os kontrolzach drugiej os, powoduje, że ktoś in zach się w pewien określ sp – zgodnie z jej intencją
KONFORMIZM postęp pol na podporządkowaniu się normom i wzorom gr społ, do kt dana jednostka należy/którą przyjmuje za grupę odniesienia / zmiana zachowania lub opinii danej os spowod rzeczywistym albo wyobrażonym naciskiem ze str os lub grupy ludzi PRZYCZYNY: natura czł – skłonny jest podporządkować się wpłspoł w kt żyje; poszukiwanie info
CZYNNIKI MAJĄCE WPŁ NA ZACH JEDNOSTKI: cechy podm dział (osobowościowe), uwarunkowania społ (np. typ relacji między jednostką a grupą; rodzaj, cechy grupy; społeczna ważność problemu, cechy zadania)
CECHY PODMIOTU DZIAŁ A ST KONFORMIZMU płeć kobiety częściej i większym st ulegają naciskowi gr; umiej twórczego i abstrakcyj myślenia osoby te są w mniejszym st podatne na wpł gr; poczucie wiary we własne siły oraz przekonanie o wł kompetencjach
UWARUNKOWANIA SPOŁ A KONFORMIZM: wielkość grupy konformizm największy w grupach 3 osobowych, 8 lub 16 malał; jednomyślność grupy wzmaga konformizm; skład grupy im wyższe kompetencje os wywierającej nacisk tym bardziej jest on skuteczny; spójność grupy im wyższa tym wyższy konformizm; cechy zad lub sprawy, ktdot naciskim mniej jasne jest zad, ktdot nacisk grupowy tym bardziej jest on skuteczny
Im trudniejsze zadanie, tym bardziej skuteczny jest nacisk grupowy
MECHANIZMY WPŁYWU SPOŁ przymus – uleganie – efekt nietrwały; atrakcyjność – identyfikacja – względnie trwały; wiarygodność – internalizacja – trwały

FACYLITACJA I PRÓŻNIACTWO SPOŁ
FACYLITACJA napięcie wynikające z obecności innych i, w zw z tym, możliwości oceny naszego działania, co powoduje leprze wykonanie zadań łatwiejszych, ale też gorsze zadań trudnych
Dlaczego obecność innych wywołuje poruszenie? 1) pobudzenie wywołuje żywotność i czujność 2)uwrażliwia nas fakt, że jesteśmy poddawani ocenie 3) pobudzenie rozprasza uwagę
PRÓŻNIACTWO SPOŁ uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania. Osłabia to wykonanie zadań prostych, ułatwia wykonywanie zadań trudnych

INTERAKCJE SPOŁ
DO INTERAKCJ DOCHODZI GDY: 1) 1 organizm wysyła znaki 2) inny org widzi te znaki i zmienia swój sp postępowania (wysyła własne sygnały) 3) pierwszy org rozpoznaje te sygnały i zmienia swoje działanie muszą zajść 3 elementy łącznie
FUNKCJE INTERAKCJI łączenie ludzi ze sobą i szersza kulturą, co ułatwia współdziałanie, integracja społ
UMYSŁ przewidywanie konsekwencji różnych możliwych rodzajów działania i wybrania na ich podstawie konkretnego działania
„JA” każdy widzi siebie we wszsyt, w kt się znajduje jako odrębny obiekt. Kiedy z kimś się komunikujemy, odczytujemy jego gesty i w ten sposób uzyskujemy obraz samego siebie jako obiektu. Chcemy podtrzymać swoje wyobrażenie o sobie, jako określonego rodzaju osobie. Zaczynamy się zachowywać w sp przewidywalny
REKWIZYTY W INTERAKCJI ciało i jego układ, przedmioty, ubranie
STOSUNEK SPOŁ jest pewnym odgórnie ustalonym schematem zachowań – relacji między osobami pełniącymi określone role społeczne, jakie wynikają z zajmowanych przez nich pozycji w społeczeństwie.
POZYCJE I ROLE A STOSUNKI SPOŁ Rola – konfiguracja zachowań, kt oznaczają określony rodzaj i kierunek działania. Jest określona przez kody kulturowe oraz miejsce w strukturze społ. Pozycja społ – wyróżnione i nazwane typowe miejsca w społ, kt zajmować może wiele różnych osób. Rola społ – zbiór praw i obowiązków wiążących każdego, kto zajmuje daną pozycję społ, bez względu na jego cechy osobiste.

FORMY ŻYCIA SPOŁ
WIĘŹ SPOŁ oparta na styczności społ, wzaj oddział i określ działaniach społ, zależności społ, kontroli społ i organizacji społ, skupiający jednostki, podgrupy, grupy i in elementy składowe zbiorowości w całość zdolną do trwania i rozwoju
ELEMENTY KSZTAŁTOWANIA WIĘZI styczność przestrzenna spostrzeżenie in czł, zlokalizowanie go w przestrzeni, uświadomienie sobie iż funkcjonuje on w tej przestrzeni i ten fakt ma dla nas jakieś znaczenie; styczność psychiczna spostrzeżenie drugiego czł i stwierdzenie, że posiada on cechy, kt mogą być użyteczne w zaspokajaniu naszych potrzeb. Zainteresowanie jest wzajemne.; styczność społ pewne układy, złożone przynajmniej z 2 osób oraz pewnej wartości, kt jest przedmiotem styczności oraz pewne czynności dot tej wartości) Podział: sp kontaktu(pośrednie i bezpośrednie), czas trwania (trwałe i przelotne), zakres styczności (publiczne i prywatne), przedmiot (osobiste i rzeczowe); wzajemne oddziaływania rozwijające się na podst styczności społ systematyczne i trwałe działania, skierowane na wywołanie odpowiedniej reakcji ze str partnera. Są to działania na samego partnera, przy czym wywołana reakcja wywołuje z kolei reakcje działającego.; działania społ pewne układy czynności, środków i metod za pomocą kt jednostka lub grupa chce modyfikować postawy czy opinie in osób lub grup; stosunki społ trwały system unormowanych wzajemnych oddziaływań między 2 partnerami na gruncie określonej platformy; zależności społ gdy 1 czł jest zależny od 2 ze wzgl na pewne przedmioty czy wartości, kt znajd się w posiadaniu, wladaniu lub mocy tego, od którego się zależy, a ważne są dla osoby, ktzal od 2 czł; kontrola społ rozwijany przez każdą grupę system, zaw miary, sugestie, spos przekazu, nakazy, zakazy, dzięki kt doprowadza się do zachowania jednostek i podgrup w zgodności z przyjętymi wzorami działania, do respektowania przyjętych wartości. Charakter: instytucjonalny (państwowa, społ, organizacyjna), nieinstytucjonalny (machanizmypsychospoł i materialno-społ oraz zwyczaj i obyczaj); organizacja społukł wzorów zachowań, ról społ, środków kontroli społ, sieć powiązanych jednostek i grup, instytucji, kt zapewniają współżycie członków zbiorowości, przystosowują ich dążenia i działania w procesie zaspokajania potrzeb i rozwiązują problemy i konflikty powstające w toku współżycia; instytucje społelementy: personalne, czynnościowe, baza materialna, społeczne Warunki: wyraźne określenie celu i zakresu czynności, racjonalny podział pracy i organizacja wew instytucji, zapewnienie uniezależnienia wykonywanych czynności od interesów i osobistych dążeń, uznanie i zaufanie

CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU GRUPY – ETAPY: Etap pierwszy to formowanie się grupy. Uczestnicy grupy, których łączy jakiś wspólny cel, starają się wzajemnie poznać i ustalić zasady, wzory zachowania, czyli to, co wolno, a czego nie wolno robić w grupie; co jest akceptowane, a co nie. Odnosi się to zarówno do czynności związanych z przydzielonymi rolami (np. normy dotyczące wydajności pracy każdego z członków zespołu), jak i stosunków międzyludzkich (np. zasad przydzielania nagród czy kar, uznania, sympatii i poważania, sposobu zwracania się). Etap ten charakteryzuje duża ostrożność we wzajemnych zachowaniach; uczestnicy nie są jeszcze pewni, czy dokonali właściwego wyboru grupy. Umownie przyjmuje się, że etap ten kończy się w momencie, kiedy członkowie zaczynają się identyfikować z grupą.

Etap drugi to docieranie się i wyłanianie przywódcy. Gdy jednostki poznają się już lepiej, przetestują zaczynają w sposób bardziej otwarty wyrażać swoje poglądy. W związku z tym pojawiają się różnice zdań, niechęć, a czasami wręcz wrogość pomiędzy członkami grupy, często jest to wrogość wobec przywódcy. Pojawiają, czy mogą pojawić się inne autorytety, które zaczynają ze sobą konkurować o najwyższą pozycję w grupie, a wtedy pojawia się sprzeczność interesów i groźba konfliktów. To, co dzieje się na tym etapie jest zarówno zagrożeniem jak i szansą dla grupy. Jeśli te sprzeczności i konflikty nie zostaną rozwiązane może to prowadzić do unicestwienia, rozpadu grupy. Z drugiej strony konflikty są areną do dyskusji, stwarzają każdemu członkowi grupy szansę zaprezentowania swych poglądów. Jeśli konflikt zostanie rozwiązany w sposób satysfakcjonujący członków grupy, wówczas przyczynia się to do wzrostu spójności grupy i jest istotnym elementem formowania efektywnego zespołu.

Etap trzeci, normowanie, wzrost spójności. Na tym etapie mamy do czynienia ze wzrostem spójności, polegającym na identyfikacji uczestników grupy z jej celami, przyjętymi wzorami zachowań. Efektem tego są ściślejsze stosunki wewnątrzgrupowe. Inaczej możemy powiedzieć, że etap ten to utrwalanie się norm, czyli zaakceptowanych przekonań dotyczących sposobów zachowania. Członkowie grupy rozumują kategoriami myślenia grupowego (pojawia się świadomość MY) i działają na rzecz realizacji wspólnych korzyści i akceptowanych przez wszystkich rozwiązań To, co zasługuje tu na szczególne podkreślenie, to fakt, że normy są zaakceptowane. Czym innym bowiem jest narzucenie pewnych wzorów, sposobów zachowania, a czym innym identyfikowanie się z nimi, przyjęcie ich przez jednostkę za swoje. Jest to bardzo ważne, gdyż normy są ogromnym modulatorem ludzkich zachowań., a ich uzgodnienie jest warunkiem sine qua non efektywnego funkcjonowania grupy.

Etap czwarty czyli utrwalanie. Grupa, która przeszła przez trzy poprzednie etapy, ma już strukturę i spójność pozwalającą na skuteczną pracę jako zespół. Na tym etapie może więc skoncentrować swe wysiłki na realizacji zadań, na efektywnej pracy. Wykonywanie konkretnego zadania sprzyja łączeniu uprawnień poszczególnych członków grupy z odpowiedzialnością, co z kolei rodzi wzajemne zaufanie między uczestnikami grupy. Dzięki temu pojawia się nowy mechanizm regulujący indywidualne i grupowe zachowania. Tym mechanizmem staje się samokontrola.