Nauka – jest to pewien zespół czynności badawczych zmierzających do poznania istniejącej rzeczywistości przyrodniczej bądź społecznej oraz wytwór tych czynności badawczych , na który składa się system twierdzeń i hipotez dotyczących badanej rzeczywistości przyrodniczej bądź społecznej.

Funkcja opisowa – opisujemy dane zjawisko

Funkcja wyjaśniająca – próby wyjaśnienia istniejącej rzeczywistości przez określenie związków i zależności między badanymi zjawiskami ( dlaczego? )

Funkcja prognostyczna – przewiduje rodzaj , zasięg zmian jakich można się spodziewać w bliższej i dalszej perspektywie w badanym zjawisku , czy obiekcie ( jak będzie ? )

WYJAŚNIANIE :

Dedukcyjne : od ogółu -> do szczegółu

Indukcyjne : od szczegółu -> do ogółu

Prohabilistyczne - wyjaśnienie przewidujące następstwa ( jak dziecku się pomoże, to będzie dobrze )

Metodologia- to system jasno określonych zasad i reguł postępowania stosowanych w jakiejś nauce bądź naukach.

Cel poznawczy – związany jest z opisem , wyjaśnieniem i przewidywaniem zjawisk ( ustalenie, zbadanie , opis i wyjaśnienie ) Cel teoretyczny – związany jest z teoretycznym lub empirycznym opracowaniem modelu jakiegoś zjawiska, procesu , który podczas badań będzie uzasadniony i zweryfikowany ( opracowany) Cel praktyczny – związany jest z opracowaniem dyrektyw praktycznych adresowanych do nauczycieli, rodziców lub uczniów ( ustalenie, sformułowanie i opracowanie ) Problem badawczy : to pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczać pytanie
Pytania badawcze :

Ilościowe ( powtarzalne , czyli możemy to zbadać w Koszalinie ale też w Słupsku ) np. ilu uczniów dojeżdża do szkoły ?

Jakościowe ( są niepowtarzalne , tych badań nie da się powtórzyć , są to badania przeprowadzane tu i teraz ) np. jak młodzież spędza czas wolny .

Problem główny : Problem główny jest pytaniem wokół, którego występują pytania szczegółowe dopełniające pytanie np. o które są problemami szczegółowymi .

Hipoteza - zdanie nie w pełni uzasadnione , rozważane jako racja pewnych uznanych już zdań, założenie oparte na prawdopodobieństwie , wymagające sprawdzenia, mające na celu odkrycie nieznanych zjawisk lub praw ; jakiekolwiek orzeczenie niezupełnie pewne , przypuszczenie .

Hipoteza badawcza – jest pewnym przypuszczeniem lub stwierdzeniem naukowym, odnoszącym się do dających się zaobserwować faktów , zjawisk czy procesów , których prawdziwość lub fałszywość rozstrzygamy na podstawie prowadzonych badań empirycznych.

Podział hipotez : Ogólne – szczegółowe, Teoretyczne – robocze, Zerowe – alternatywne, Istotnościowe (wprowadzamy coś) – zależnościowe (sprawdzamy tylko coś),

Zmienna to właściwość empiryczna mająca dwie lub więcej wartości ( np. płeć K/M , klasa społeczna – niższa, średnia , wyższa .

Zmienna , która ma tylko 2 wartości nazywana jest dychotomiczną
Wskaźnikiem jakiegoś zjawiska „ Z” nazywać będziemy takie zjawisko „ W” , którego zaobserwowanie pozwoli nam ( w sposób bezwyjątkowy lub z określonym choćby większym od przeciętnego prawdopodobieństwem ) stwierdzić ,iż zaszło zjawisko „Z”.
Z. Krzystoszek – „ Wskaźnik to pewna cecha , zdarzenie lub zjawisko , na podstawie którego wnioskujemy z całą pewnością bądź z określonym prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego , iż zachodzi zjawisko , jakie nas interesuje.
Rodzaje wskaźników : Wskaźniki definicyjne – związane z przyjętą definicją dotyczącą przedmiotu badań kiedy dobór wskaźnika jest zarazem zdefiniowaniem pewnego terminu, ustaleniem jego znaczenia . Wskaźniki empiryczne – cecha opisywana przez definicję i wskaźnik jej da się zaobserwować . Wskaźniki inferencyjne – o wystąpieniu danego zjawiska wnioskujemy pośrednio , ponieważ ma ono ukryty charakter np. wypieki na twarzy studenta podczas egzaminu można przyjąć za wskaźnik inferencyjny stanu zdenerwowania, wskaźniki rzeczowe – wszelkie pojęcia służące dla oznaczenia zjawisk obserwowalnych zewnętrznie , wskaźniki o charakterze mieszanym – sytuacje kiedy badamy cechy dyspozycyjne , gdy badamy większe zespoły cech.
Metoda badawcza- z gr. methodos – badanie. Zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badawczego, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu badawczego.
Techniki badawcze to sposoby zbierania materiału oparte na starannie opracowanych dyrektywach ( dokładnych, jasnych, ścisłych), weryfikowanych w badaniach różnych nauk społecznych i dzięki temu posiadających walor użyteczności międzydyscyplinarnej”
Podział : Bezpośrednie – badacz zdobywa informacje bezpośrednio od respondenta, sposób komunikacji
Pośrednie- pisemne wypowiedzi respondentów, ankiety, prace pisemne, wytwory, analiza dokumentów, środki badawcze Standaryzowane Niestandaryzowane
Narzędzie badawcze jest przedmiotem służącym do realizowania wybranej techniki badań.
Karty obserwacji, Arkusze obserwacyjne- scheduły?, Dziennik obserwacji
Eksperyment pedagogiczny -to szczególny sposób gromadzenia wiedzy o badanym osobniku lub zbiorowości, polegający na organizowaniu sytuacji nietypowej, która wywala postawy i reakcje badanych lub badanego.
Monografia pedagogiczna – metoda badań, której przedmiotem są instytucje wychowawcze, metoda to prowadzi do gruntownego rozpoznania struktury, zasad i efektywności działań wychowawczych instytucji.
Metoda indywidualnych przypadków – jest sposobem badań, polegających na analizie jednostkowych losów ludzkich, uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej widzianych przez prymat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych.

Metoda sondażu diagnostycznego- jest sposobem gromadzenia wiedzy o cechach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, instytucjonalnie niezlokalizowanych a posiadających znaczenie wychowawcze, o opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju tych zjawisk na podstawie badania dobranej grupy reprezentującej populację generalną, w której badane zjawisko występuje.
Obserwacja- planowe i systematyczne gromadzenie danych przez spostrzeganie przez jakiegoś badacza czynności dydaktyczno- wychowawczych nauczycieli i uczniów oraz skutków tych czynności.
Wywiad – jako metoda badań socjologicznych jest rozmową prowadzoną z osobą badaną, w toku której uzyskiwane są odpowiedzi na określone pytania.
Ankieta – jest metodą zdobywania informacji przez pytanie wybranych osób za pośrednictwem drukowanej listy pytań, zwanej kwestionariuszem. Internetowa Telefoniczna Ustna ( wywiad) Pisemna Pocztowa Prasowa Audytoryjna
Kafeteria- zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi spośród których badany wybiera te, które jego zdaniem są najwłaściwsze bądź odzwierciedlające jego poglądy.
Wyczerpująca i Rozłączna
Dokumenty- każda rzecz stanowiąca źródło informacji o ludziach, przedmiotach, procesach czy zjawiskach.
Analiza dokumentów- metoda lub technika badawcza, polegająca na opisie i interpretacji konkretnych dokonań w procesie uczenia się, pracy produkcyjnej, zabawy lub innego rodzaju działalności, zakończonych bardziej lub mniej gotowym produktem.
Jakościowa- odczytywanie podstawowych informacji w dokumentach i subiektywna ich interpretacja
Ilościowa- ilościowy opis pojawiających się w dokumentach zjawisk, rzeczy, osób, procesów
Ocena zewnętrzna- formalna, cechy zewnętrzne, nazwa dokumentu, rodzaj, posiadane znaki, cechy, symbole
Ocena wewnętrzna merytoryczna- ustalenie wiarygodności treści zawartych w dokumencie
Test osiągnięć szkolnych – jest zbiorem zadań , dostosowanym do określonej treści nauczania w taki sposób, by na podstawie wyniku testowania można było ustalić, w jakim stopniu treść ta jest opanowana przez ucznia, oraz przeznaczonym do rozwiązania w toku jednego zajęcia szkolnego.
Arkusz obserwacyjny to wcześniej przygotowany kwestionariusz z wytypowanymi wszystkimi zagadnieniami , które objąć ma obserwacja. W odpowiednich rubrykach, pod określonym zagadnieniem notujemy wszelkie spostrzeżone fakty, zdarzenia i okoliczności mające związek z danym zagadnieniem.Kwestionariusz- zestaw pytań, zbudowany według specjalnych zasad.Skala- jest szeregiem zdań ułożonych według określonego porządku, wyczerpujących możliwe określenia badanego zjawiska, cechy lub układu.Kategoryzacja- zbudowanie ścisłych pytań których nie można zmieniać oraz ustalenie kolejności ich zadawania.Korelacja- związek zmiennych czynników, cech. Jeśli wzrostowi jednej zmiennej , np. uspołecznienia , towarzyszy wzrost innej zmiennej, np. patriotyzmu, mówimy, że te zmienne są skorelowane.