Grupy enzymów ze względu na rozkładany pokarm: A)enzymy amylolityczne – rozkładają węglowodany; B)enzymy proteolityczne – rozkładają białka: egzpoeptydy – hydrolizują wiązanie peptydowe w białkach, egzopeptydazy – odrywają końcowy aminokwas; C)enzymy lipolityczne – rozkładają tłuszcze; D)nukleazy – rozkładają kwasy nukleinowe;

Jama ustna (ślina): Jest wydzielana z ślinianek (3 dużych), nawilżają błonę śluzową jamy ustnej.

Skład śliny: 99% - woda, śluzowa (więcej wody) i ślina surowicza – więcej białka mniej wody; Jony:

Na, K, Mg, Ca, śladowe ilości mocznika. Organiczne: a)mucyny- glikoproteina (śluz); b)bakteriobójcze: bakteriostatyczne, laktoferyna, lizozym (nadtrawienie), białko dopełniacza, przeciwciała IGA; C)amylaza ślinowa (pierwszy enzym w śliniankach) – rozkłada węglowodany (enzym amelolityczny) substrat: skrobia,

Wiązanie – które hydrolizuje to α1,4-glikoazydowe Nie rozkłada: α1,6-glikozydowych i α1,4-glukozydowych i przyległych do nich α1,6-glikozydowych. Produkty: dekstryny 6 glukoz 5-6 glukoz (przy dokładnym żuciu) malto-trioza i maltoza. Przy amylazie aktywator to jony Cl^- synteza enzymu zachodzi w śliniankach, działa w jamie ustnej pH 6,9-7 i jest u zwierząt wszystkożernych. Są tu śladowe ilości: maltazy i sacharazy, cholesterolu i lipidów. Funkcje śliny: nawilżanie błony śluzowej jamy ustnej, ułatwia połykanie, wstępne trawienie cukrów, utrzymanie stałego pH, bakteriobójcze i bakteriostatyczne, ułatwia mowę, rozpuszczalnik dla związków smakowych, do termoregulacji. Amylaza działa przez całą drogę do żołądka. Odźwiernik otwiera się i pokarm wpada do żołądka.

Mamy tu Komórki Okładzinowe (robią kwas solny), główne i śluzowe. Śluzowe są podobne do mucyn, chronią żołądek, po wydzieleniu pokrywają żołądek, twardnieją w styku z kwasem solnym i go chronią. Komórki Okładzinowe - wrzucają do żołądka jony chloru i wodoru do światła żołądka i tam jest synteza (Komórki główne syntetyzują enzymy). Sok żołądkowy: ma wodę, jony H, Cl, pH 1,5-2, inne jony. HCL Funkcje: aktywator pepsynogenu, działanie bakteriobójcze, stymuluje do wydzielania soku trzustkowego. Enzymy soku żołądkowego – produkują i syntetyzują je komórki główne: a)pepsyna (forma nieaktywna pepsynogen); aktywator to HCL. Jest to endopeptydaza (hydrolizuje wiązanie peptydowe w środku łańcucha białka) produktami są całe polipeptydy. B)lipaza żołądkowa – trawi tłuszcz zemulgowany. Jest w postaci emulsji i nim zajmuje się lipaza. Hydrolizuje trójglicerydy. Ma największe powinowactwo do wiązań estrowych przy 1 i 3 atomie węgla i odcina kwasy tłuszczowe będące tu. Produktem są wolne kwasy tłuszczowe i monacylo-glicerole. Nie potrzeba aktywatora. C) Podpuszczka – przeprowadza rozpuszczoną kazeinę w para kazeinian-wapnia. Skrobia + jod = granatowa skrobia (jod wnika w łańcuch i się odbarwia). Skrobia jest tworzona przez amylazę. Fazy wydzielania soku żołądkowego: -głowowa, -żołądkowa, -jelitowa.

Dwunastnica: uchodzi tu przewód żółciowy i trzustkowy, łączą się w bańce wątrobo-trzustkowej.

Skład żółci: woda, jony, sole kwasów żółciowych, sole sodowe i potasowe kwasu glikolowego i tauroholowego. Barwniki żółci: bilirubina i biliwerdyna. Śladowe ilości lipidów: cholesterol, fosfolipidy. Rola żółci: sole kwasów żółci, obniża napięcie powierzchniowe i emulguje tłuszcze, bierze udział w transporcie lipidów przez błonę enterocytów. Tworzą Micele – otaczają lipidy aby mogły być transportowane w wodnym środowisku. Enterocyty- komórki błony śluzowej jelita. Hamują wydzielanie kwasu żołądkowego a pobudzają trzustkowego. Enzymy proteolityczne soku trzustkowego: trypsyna (forma nie aktywna trypsynogen)- aktywator (enteropeptydaza – pobudzana przez enterocyty błony śluzowej jelita cienkiego). Jest tu auto aktywacja aktywna trypsyna aktywuje trypsynogen. Jest endopeptydazą. Hydrolizuję wiązanie peptydowe tam gdzie jest lizyna lub argininina. Produktem są polipeptydy. pH około 7. pH soku trzustkowego lekko zasadowe. W trzustce jest inhibitor trypsyny. Chymotrypsyna – endopeptydaza- forma nie aktywna to chymotrypsynogen. Aktywator trypsyny, hydrolizuje wiązania peptydowe tam gdzie jest aminokwas aromatyczny. Karboksypeptydaza A- egozopeptydaza – odrywa końcowy aminokwas aromatyczny lub alifatyczny z rozgałęzionym łańcuchem bocznym z wolną grupą karboksylową. Forma nie aktywna to prokarboksypeptydaza A. Aktywatorem jest trypsyna. (Produkty: aminokwasy i polipeptydy). Karboksypeptydaza B- odrywa końcowy aminokwas z grupą wolną zasadową, Aktywator trypsyna.

Enzym amylolityczny soku trzustkowego: α-amylaza-trzuskowa. Enzymy amylolityczne soku trzustkowego: lipaza trzustkowa- hydrolizuje wiązania estrowe w trójglicerydach przy 1,2,3 atomie węgla. Produkty: wolne kwasy tłuszczowe i glicerolu. Brak aktywatora. Kolipaza – zakotwicza lipazę w zemulgowanym tłuszczu. Forma nieaktywna to prokolpiaza i aktywatorem jest trypsyna. Hydrolaza estrów cholesterolu – bez aktywatora, rozkłada estry cholesterolu, wiązanie estrowe. Powstają wolne kwasy tłuszczowe i cholesterol. Fosfolipaza A2 – rozkłada fosfolipidy. Enzymy trawiące kwasy nukleinowe: Deoksyrybonukleaza – DNA rozkłada na nukleotydy. Rybonukleaza – RNA rozkłada na nukleotydy. Dekstrynaza- rozkładają wiązanie α1,6- glikozydowe. Sacharaza- rozkłada sacharozę na glukozę i fruktozę. Maltaza- na 2 cząsteczki glukozy. Laktoza- galaktoza i glukoza. Aminopeptydaza- odrywa końcowy aminokwas z wolną grupą aminową. Dipeptydazy – rozkładają dipeptydy na 2 aminokwasy. Nukleazy – rozkładają nukleotydy. Żołądek wielokomorowy : - Żwacz – ma bakterie; -Trawieniec – to co u nas. Żwacza – bakterie trawią celulozę, mają enzymy celulolityczne. Enzymy proteolityczne rozkładają białka na aminokwasy. Aminokwasy są zjadane przez bakterie i są trawione na: -NH2 (amoniak wątrobamocznik--ureazaamoniak) + keto kwas. Amoniak – wydalany z bakterii i wykorzystany przez ureazę lub dyfunduję do krwioobiegu. Idzie do wątroby i zmienia się w mocznik. Mocznik do krwi i wydalany jest z moczem. Część mocznika z krwią dostaje się do ślinianek, do śliny i jest połykana i z powrotem do żwacza. Są tam bakterię z ureazą. Mocznik jest zmieniany w amoniak. Inne bakterie tam z niego syntetyzują białko. Węglowodany- są rozkładane na monosacharydy idą do środka bakterii i powstaje z nich kwas pirogronowy. A z niego lotne kwasy tłuszczowe (LKT) mrówkowy, izo-masłowy, octowy, propionowy i masłowy. I idą do krwioobiegu. Glicerol tak jak węglowodany. A wolne kwasy tłuszczowe idą do dalszych odcinków przewodu pokarmowego. Budowa układu moczowego – 2 nerki, 2 moczowody, żyły i tętnice. Budowa nerki:

Miąższowa- bez przestrzeni wolnych. Jest kora i rdzeń. Piramidy nerkowe w rdzeniu nerki. W korze nerki: kłębuszki nerkowe (nefrony) + torebka Bowmana ciałko nerkowe. Nefron –ciałko nefronu, ślepo zakończony kanalik wpuklony do środka, sieć naczyń włosowatych, tętniczki (sieć dziwna) + torebka Bowmana (blaszka trzewna, ścienna i jama). Błona filtracyjna – śródbłonek naczynia włosowatego, błona podstawna, warstwa komórek nabłonkowych podocytów (ściany torebki).