12. Kultura ponowoczesna – koncepcja Jean-Francois Lyotarda

1. Odrzucenie klasyki – kontestacja przeszłości – KRYZYS WIELKICH NARRACJI 2. Możliwość kształtowania własnych kanonów – kreacja- WIELOŚĆ DYSKURSÓW 3. Interpretacja

Nietzsche i przewartościowanie wszystkich wartości

Nietzsche artykułował pewne ważne tendencje w kulturze europejskiej, a mianowicie rewizję dotychczasowego porządku aksjologicznego i uznanie go za bezwartościowy i niemoralny - miłość, solidarność itd. (cnoty chrześcijańskie) są wyrazem degeneracji moralnej – są dla ludzi słabych.

Odrzuceniu tego porządku towarzyszy przekonanie o konieczności zbudowania nowego porządku, tym razem opartego na witalności, radości i indywidualizmie.

Manifest filozoficznego postmodernizmu: krytyka metafizyki i wszelkich fundamentów, reguł na regułami, pochwała pluralizmu, różnicy.

PONOWOCZESNOŚĆ : odnosi się do kryzysu nowoczesności rozumianej jako pewien projekt cywilizacyjny, w szczególności filozoficzny. U Layotarda ponowoczesność zarysowana jest jako nadchodząca, a po części już istniejąca epoka.

KRYZYS WIELKICH META(NARRACJI)

Podstawowy wyróżnik ponowoczesności: nieredukowalna heterogeniczność rozmaitych rodzajów dyskursu (np. etyka i wiedza naukowa), a nawet rozmaitych wypowiedzi i rożnych typów zdań.

Odrzucenie przekonania o istnieniu tzw. metanarracji, uzasadniających i fundujących poszczególne dyskursy szczegółowe.

- każdy dyskurs jest autonomiczny w swojej dziedzinie i żaden nie może dyktować warunków drugiemu. Zatem każda nauka, sfera kultury czy życia społecznego ustanawia swe własne kryteria, i nie ma żadnego meta-kryterium, które mogłoby rozstrzygać pomiędzy rozmaitymi kryteriami.

- nauka staje się sztuką, której reguły mają charakter arbitralny, lokalny i tymczasowy - utrzymują się pod warunkiem przekonania do nich partnerów.

- denacjonalizacja /sprywatyzowanie/ moralności i procesów estetyzacji

* nie ma jakiegoś nakazu, który mówiłby nam jak mamy żyć

*normy znikają – są raczej interpretacje /nie ma czytania jest interpretowani re-reading/

* skoro każdy może interpretować na swój sposób nie ma BEZWZGLĘDNYCH WARTOŚCI

* nie odwołujemy się do JEDNOZNACZNYCH WIELKICH NARRACJI (Boga, honoru), współcześnie są tylko małe narracje

* pozostają małe dyskursy, sposoby mówienia

Uniwersytety mają kształtować kompetencje, a nie tworzyć ideały (..) Celem przekazywania wiedzy nie jest już kształtowanie elity mogącej prowadzić naród ale dostarczać systemowi graczy, potrafiących dobrze wypełnić swoją rolę na pragmatycznych stanowiskach, niezbędnych w rożnych instytucjach

MGŁAWICOWA WIZJA SPOŁECZEŃSTWA (wielość dyskursów i gier językowych)

Społeczeństwo ponowoczesne przypomina mgławicę składającą się z wielu dyskursów, wielu gier językowych. Jednostki żyją na skrzyżowaniu rożnych gier i tylko w ten sposób tworzą swoją tożsamość. Jest to tożsamość graczy, którzy w gąszczu możliwości dokonują mniej lub bardziej udanych posunięć.

* raczej nie produkujemy własnych zasad, raczej dostosowujemy się do tych już istniejących – przyjmujemy ideologie

* jesteśmy zmuszeni by poddać się pewnym dyskursom, bez żadnego opisu (gdy siebie nie zdefiniujemy) nie mamy tożsamości – przyjmując dane dyskursy określam siebie np. jestem katolikiem

Wiedza a władza

-Odrzucenie podziału na kulturę „wysoką” i „niską”

- Jeżeli nie ma jednostkowych norm – wszystko zależy od kontekstu (dobro, zło jest zależne wobec kogo, co robimy)

- Osłabienie znaczenia ustaleń krytyki i dopuszczenie wielości równouprawnionych interpretacji

- Status nauki zmienia się wraz z wkraczaniem społeczeństw w epokę postindustrialną, a kultur w epokę ponowoczesną.

- Nabywanie wiedzy nie jest już nierozerwalnie związane z kształtowaniem umysłu czy osoby - przybiera charakter wymiany handlowej wraz z dostarczycielami i użytkownikami

- kryzys wiedzy naukowej wynika z wewnętrznej erozji zasady legitymizacji nauki - klasyczne podziały w obszarze naukowym zostają zakwestionowane, niektóre dyscypliny znikają, granice innych zaczynają się zazębiać, co rodzi nowe dziedziny

- uniwersytety tracą funkcje spekulatywnej legitymizacji, ograniczają się do przekazywania wiedzy uznanej za ustaloną i dzięki dydaktyce zapewniają raczej reprodukcję profesorów niż produkcję uczonych

- wiedza prawdziwa jest zawsze wiedzą pośrednią, składającą się z wypowiedzi przytaczanych