Motyw Itaki to temat bardzo często występujący w literaturze, architekturze, ale także malarstwie i innych dziedzinach sztuki. Pochodzi on z niewyczerpanego źródła tematów, jakim jest mitologia. Poeci, zarówno starożytni jak i współcześni, często reinterpretują mity, czerpią z nich inspirację i nadają im zupełnie nowe znaczenie.. Itaka stała się również popularnym symbolem funkcjonującym w kulturze jako wymarzone miejsce, do którego człowiek dąży przez całe życie. Itaka to także upragniony cel znajdujący się u kresu długiej oraz wyczerpującej podróży.

Właśnie dzieło Homera, „Odyseja”, zawiera motyw powrotu do domu. Tego literackiego powrotu nie da się porównać z żadnym innym. Podróż Odyseusza jest dowodem niezłomności i determinacji bohatera, który przez dziesięć lat wracał do swojej ojczyzny i, co najważniejsze, rodziny. Był zmuszony pokonywać przeciwności losu, zmagać się z bólem, śmiercią towarzyszy, coraz to nowymi wyzwaniami rzucanymi mu przez bogów olimpijskich. A przede wszystkim zmierzył się z tęsknotą i samotnością. Gdy nastąpił moment powrotu do ojczyzny, Odyseusz, za sprawą Ateny, nie poznał swojego kraju. Przeklinał wędrowców, którzy przywieźli go znów na obce ziemie. Jego przybycie do ukochanej Itaki wydawało się być niepowodzeniem i pomyłką.

„Każdy z nas jest Odysem, / Co wraca do swej Itaki” – uznaje w swym krótkim wierszu Leopold Staff. Utwór („Odys”) daje nam wyraźnie do zrozumienia, że pielgrzymowanie do Itaki – czyli jakiegoś celu w życiu – jest przeznaczeniem każdego z nas, a los Odysa –przeznaczeniem losu każdego człowieka. W tym znaczeniu Itaka jest nie tyle utraconą ojczyzną, ile jakimś celem, którego istnienie mobilizuje nas do działania. Czasem ten cel bywa złudny, ponieważ „manowce” są wszędzie, a nie zawsze znajdujemy drogę prowadzącą dokładnie tam, gdzie byśmy chcieli pójść.

Utwór Sandora Marai’a „Pokój na Itace” skupia się na prawdziwych myślach i przeżyciach podróżującego Odyseusza. Boi się on, iż znów powróci do swojej „małej” Itaki. Nie chce widzieć końca przygód na morzu, chociaż chwilami przeżywał koszmarne przygody.. Sandor Marai ukazuje go inaczej niż podaje źródło. Obnaża jego prawdziwe pragnienia, obawy, żale i troski oraz zwraca uwagę na dotychczasowe życie Odyseusza. Dwadzieścia lat samotności i przygód mogą zmienić człowieka pomimo jego tęsknoty za ojczyzną.

Autor, nadając tytuł swojemu wierszowi („Itaka”), nawiązał do mitologii, oraz do wydarzeń znanego eposu Homera „Odysei”. Podczas swojej podróży będziemy w wielu interesujących i pięknych miejscach oraz nabierzemy doświadczeń. Będąc tam, nie możemy zapomnieć o celu naszej podróży, jakim jest Itaka. Gdyby nie Itaka, nie wzbogacilibyśmy duszy i nie osiągnęli pełnego spełnienia czy harmonii ducha. To właśnie ona dała nam wiedzę, przygody, bogactwo i doświadczenie. Itaka to dla Odyseusza ostoja i dom, do którego warto wracać, lecz dopiero po latach rozłąki i wędrowania.

Każdy w życiu dostąpił odejścia i powrotu. Każdy wie z czym to się łączy. Są to w pewnym sensie powtarzania gestów mitologicznych bohaterów, których czyny i przeżycia możemy odczytywać uniwersalnie – pozytywnie lub negatywnie. Każdy postrzega to niejako inaczej. Odyseusz symbolizuje ludzką determinację, męstwo, odwagę i konsekwencję w dążeniu do celu, jakim w tym przypadku jest Itaka.