Zakład karny
Zakłady karne podlegają Ministerstwu Sprawiedliwości. Są miejscem, w którym osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu odbywają karę pozbawienia wolności. To instytucja, w której odbywa się kara pozbawienia wolności, będąca jedną z zasadniczych kar za popełnione przestępstwa, trwającą najmniej 3 miesiące najwięcej 15 lat; za przestępstwa zagrożone karą śmierci można orzec pozbawienie wolności na okres 25 lat. Zakłady karne mogą być tworzone, jako samodzielne zakłady, jako oddziały zakładu karnego lub areszty śledcze. Kilka zakładów karnych może posiadać wspólną administracje.1
Na czele zakładu karnego stoi dyrektor. Do jego uprawnień należy:
Ustalanie porządku wewnętrznego zakładu karnego
Podejmowanie decyzji o cenzurowaniu korespondencji skazanych
Wydawanie zezwoleń na podjęcie nauki
Pracy poza zakładem karnym
Przyznawanie skazanym nagród za związanych z opuszczeniem zakładu karnego
Wymierzanie najsurowszych kar dyscyplinarnych
Składanie wniosków o przedterminowe zwolnienie2
Zakłady karne mogą być organizowane, jako:
Zakład karny typu zamkniętego: dla skazanych, którzy w bardzo poważny sposób zagrażają społeczeństwu i innym skazanym. Umieszcza się tu skazanych między innymi na dożywotnią karę pozbawienia wolności. Cele mieszkalne skazanych mogą być otwarte w porze dziennej przez określony czas, jeżeli względy bezpieczeństwa nie stoją temu na przeszkodzie. Skazani mogą być zatrudnieni poza terenem zakładu karnego w pełnym systemie konwojowania. Zajęcia kulturowo-oświatowe i sportowe oraz nauczanie organizuje się w obrębie zakładu karnego. Ruch skazanych po terenie zakładu karnego odbywa się w sposób zorganizowany i pod dozorem. Skazani mogą korzystać z własnej bielizny i obuwia, a za zezwoleniem dyrektora zakładu karnego także z odzieży.3
Zakład karny typu półotwartego: można tu odbywać karę za przestępstwa nieumyślne lub karę zastępczą aresztu. Cele mieszkalne skazanych pozostają otwarte w porze dziennej, natomiast w porze nocnej mogą być zamknięte. Skazani mogą być zatrudnieni poza terenem zakładu karnego w systemie zmniejszonego konwojowania lub bez konwojenta, w tym również na pojedynczych stanowiskach pracy. Skazani mogą brać udział w organizowanych przez administrację poza terenem zakładu karnego grupowych zajęciach kulturalno-oświatowych lub sportowych. Skazani mogą poruszać się po terenie zakładu karnego w czasie i miejscach ustalonych w porządku wewnętrznym. Mogą korzystać z własnej odzieży, bielizny i obuwia. Skazanym można udzielać przepustek z zakładu karnego nie częściej niż raz na 2 miesiące, łącznie na okres nieprzekraczający 14 dni w roku.4
Zakład karny typu otwartego: można odbywać tu karę aresztu, np. wojskowego. Cele mieszkalne skazanych pozostają otwarte przez całą dobę. Skazanych zatrudnia się przede wszystkim poza terenem zakładu karnego, bez konwojenta, na pojedynczych stanowiskach pracy. Skazanym można zezwalać na uczestniczenie w nauczaniu, szkoleniu oraz zajęciach terapeutycznych organizowanych poza terenem zakładu karnego. Skazanym można zezwalać na udział w zajęciach i imprezach kulturalno-oświatowych lub sportowych organizowanych poza terenem zakładu karnego. Skazani mogą poruszać się po terenie zakładu karnego w czasie i miejscach ustalonych w porządku wewnętrznym. Skazani mogą korzystać z własnej odzieży, bielizny i obuwia. Skazani mogą otrzymywać z depozytu zakładu karnego pieniądze pozostające do ich dyspozycji. Można im również udzielać przepustek z zakładu karnego, nie częściej niż raz w miesiącu, łącznie na okres nieprzekraczający 28 dni w roku.5