Edyta Jabłonowska

DSA semestr II

CNiB ,,Żak”

Zduńska Wola

Przedmiot: Ekonomika

Temat: Procedury przy zakładaniu działalności gospodarczej

W warunkach gospodarki rynkowej coraz więcej osób decyduje się na podjęcie działalności gospodarczej. Powodów, dla których osoby chcą podjąć się takiego przedsięwzięcia jest wiele. Wymaga to jednak pewnej podstawowej wiedzy, umiejętności przedsiębiorczych i analitycznego myślenia.

W pierwszej kolejności warto zapoznać się z podstawowymi informacjami, dostarczającymi informacji o:

- podstawie prawnej, która reguluje procedury związane z działalnością gospodarczą,

- tym kto może zostać przedsiębiorcą,

- wszelkiego rodzaju zezwoleniach jakie działalność musi posiadać, w zależności od rodzaju prowadzonego przedsięwzięcia.

Informacje takiego typu w znacznym skróceniu zostały chronologicznie opracowane poniżej.

Głównym aktem prawnym, w którym zawarte są wytyczne dotyczące działalności gospodarczej jest ustawa z dnia 19 listopada 1999 roku Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz.1178 z późn. zm.). W rozumieniu tej ustawy działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i ekspolatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

W myśl ustawy osoba prowadząca działalność gospodarczą określana jest jako przedsiębiorca. Przedsiębiorcą zgodnie z prawem może być:

• osoba fizyczna (każda osoba od momentu urodzenia aż do śmierci);

• osoba prawna (osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy

szczególne przyznają osobowość prawną. Osobowość prawną nabywają jednostki organizacyjne w drodze aktu właściwego organu państwowego, koncesji czy wpisu do odpowiedniego rejestru. Osobowość prawną przyznaną szczególnymi przepisami posiadają m.in. przedsiębiorstwa państwowe, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie czy fundacje. Osobami prawnymi nie są szkoły, jednostki wojskowe, urzędy państwowe czy gminne, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą);

• nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą

• za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanych przez nich

działalności gospodarczej.

Spółki handlowe, czyli spółki od jawnej do akcyjnej, mają obowiązek rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Działalność osoby fizycznej do końca 2003 roku rejestruje się w urzędzie gminy, dopiero od 1 stycznia 2004 roku wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązek rejestracji w KRS.

Po zapoznaniu się z podstawowymi niezbędnymi informacjami wprowadzającymi, przed przystąpieniem do zapoczątkowania jakichkolwiek procedur związanych z uruchamianiem działalności gospodarczej należy w pierwszej kolejności zastanowić się nad kilkoma aspektami tzn.:

- jaki rodzaj działalności przyszły przedsiębiorca zamierza prowadzić; ta decyzja będzie miała bezpośredni wpływ na rodzaj opodatkowania, jaki wybierze przedsiębiorca. Niektóre rodzaje działalności wykluczają na przykład możliwość skorzystania z prostszych w prowadzeniu form płacenia podatków, takich jak ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i karta podatkowa,

- czy chce działalność gospodarczą prowadzić samodzielnie czy zamierza podjąć współpracę z innymi osobami; pozwoli to zadecydować, czy przedsiębiorca zarejestruje jednoosobową działalność gospodarczą, czy też raczej będzie musiał przeprowadzić o wiele bardziej kosztowną i czasochłonną procedurę rejestrowania spółki,

- czy jest gotów zaryzykować całym swoim majątkiem (także przyszłym); pozwoli to określić, czy ryzykując całym swoim majątkiem osobistym przedsiębiorca założy jednoosobową działalność gospodarczą (bądź spółkę cywilną), czy też raczej zmuszony będzie - w celu oddzielenia majątku i długów firmowych od prywatnych - zarejestrować w sądzie spółkę prawa handlowego (najprawdopodobniej byłaby to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością).

Proces zakładania własnej firmy do tej pory był wieloetapowy, od 2008 roku istnieje jednak pewne udogodnienie - system uproszczonej rejestracji - tzw. jednego okienka.

Poniżej przedstawione zostały kolejno kroki, w oparciu o które przebiega proces zakładania działalności gospodarczej.

I WYBÓR FORMY ORGANIZACYJNEJ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:

- Indywidualna działalność gospodarcza osób fizycznych- to jednoosobowa działalność gospodarcza, w obrębie której zgłoszenie wpisu do ewidencji gospodarczej wypełnia się w Urzędzie Gminy lub Urzędzie Miasta.

- Spółka prawa cywilnego- decydując się na taki rodzaj działalności należy spisać umowę spółki, a następnie każdy wspólnik oddzielnie wypełnia zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej w swoim Urzędzie Gminy, zaznaczając w zgłoszeniu, że działalność prowadzić będą na zasadzie spółki cywilnej.

Najprostszą formą organizacyjną jest indywidualna działalność gospodarcza osób fizycznych.

Prowadzenie niektórych rodzajów działalności wymaga uzyskania zezwolenia lub koncesji, regulują to przepisy Prawa działalności gospodarczej i innych ustaw, które wymagają różnego rodzaju pozwoleń, upoważnień, zgód i licencji. Każdy przedsiębiorca, który pragnie rozpocząć działalność gospodarczą, musi przemyśleć, czy podlegać musi ona koncesjonowaniu, czy wymaga określonego zezwolenia.

Koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

• poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego

magzynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych

• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią

o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią

• ochrony osób i mienia

• transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych

• budowy i eksploatacji autostrad płatnych

• zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywanie przewozów kolejowych

• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

Zezwolenia wymaga pozostała działalność gospodarcza podlegająca koncesjonowaniu na podstawie:

• ustawy o zwalczaniu niedozwolonego wyrobu spirytusu

• ustawy o łączności

• ustawy o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i Inspekcji

Farmaceutycznej

• ustawie o ochronie roślin uprawnych

• Prawa łowieckiego

• ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami

• ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym.

Dodatkowo należy pamiętać, iż na podstawie 1 wpisu działalność gospodarczą może prowadzić

tylko 1 osoba, a nie - jak to było możliwe jeszcze do końca 2005r. - oboje małżonkowie działający w ramach spółki małżeńskiej.

II NAZWA FIRMY

Tworzenie idealnej nazwy jest mieszanką fonetyki, lingwistyki, psychologii oraz strategii marketingowej. Dobra nazwa wysyła do odbiorców wyraźne sygnały - przywołuje emocje i skojarzenia, które często mają wpływ na ich decyzję. Idealna nazwa jest zawsze wybierana spośród setek atrakcyjnych rozwiązań.

III WPIS DO REJESTRU PRZEDSIĘBIORSTW

Każdy przedsiębiorca musi zarejestrować swoją działalność:

- albo w Krajowym Rejestrze Sądowym (wszystkie spółki prawa handlowego).

- albo w prowadzonej przez urzędy gmin ewidencji działalności gospodarczej, jeżeli jesteśmy przedsiębiorstwem jednoosobowym lub spółką cywilną.

Do niedawna aby otrzymać wpis do ewidencji należało udać się z dowodem do siedziby Urzędu Gminy (właściwym dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, a nie dla miejsca prowadzenia firmy) i wypełnić formularz wpisu (zgłoszenia) EDG-1, w którym podajemy:

- oznaczenie przedsiębiorcy /tj. imię i nazwisko przedsiębiorcy wraz z numerem PESEL/,

- adres zamieszkania właściciela,

- adres siedziby firmy,

- przedmiot wykonywanej działalności zgodnie z nową wersją Polską Klasyfikacją Działalności obowiązującą od 2008 r. (pierwsze PKD wprowadzono w 2004 r.)

- datę rozpoczęcia działalności /może być przewidywana.

Natomiast od dnia 1 lipca 2011 r. obowiązują nowe przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz nowy formularz CEIDG-1 (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) wniosku do rejestracji działalności gospodarczej osób fizycznych, w miejsce dotychczasowego formularza EDG-1. Wniosek ten stanowi jednocześnie zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS oraz naczelnika urzędu skarbowego. Obecnie on zwolniony od opłat. Inaczej rzecz się ma w przypadku przedsiębiorców których forma prawna wymaga wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - w takim przypadku konieczne jest opłacenia wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym w kwocie 500 zł, poza tym obowiązkowa jest także opłata za zamieszczenie ogłoszenia lub obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w wysokości 500zł

Wniosek CEIDG jest więc jednocześnie

- wnioskiem o wpis do ewidencji,

- wnioskiem nadania bądź zmiany wpisu do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON),

- zgłoszeniem płatnika składek (albo jego zmiany) w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych do ZUS- u, bądź kontynuowania ubezpieczenia społecznego rolników stosownie do właściwych regulacji do KRUS- u.

Przedsiębiorca w ZUS-ie posiada podwójną osobowość. Występuje on jednocześnie jako tak zwany Płatnik, czyli osoba wpłacająca składki (za swoich pracowników i siebie samego) oraz jako Ubezpieczony (jakby na równi ze swoimi pracownikami).

Uzupełniamy druk ZUA, jeśli wykonywana działalność jest jedynym naszym źródłem dochodów.

Z kolei ZZA używa się w sytuacji, gdy jesteśmy jednocześnie zatrudnieni na umowę o pracę, w której zarabiamy powyżej minimalnej pensji krajowej - w innym przypadku (np. pensja jest niższa) pozostajemy przy ZUA. W przypadku spółki cywilnej, będzie to druk ZPA.

Druki te można składać w dowolnych oddziałach ZUS. Należy to uczynić po złożeniu wniosku CEIDG, ale nie później niż 7 dni od momentu powstania obowiązku ubezpieczenia (czyli daty rozpoczęcia działalności, jaką się podało we wniosku CEIDG). Możliwa jest również wysyłka pocztowa,

- zgłoszeniem do Urzędu Skarbowego, przyjęcia oświadczenia o wyborze formy opodatkowania - podatek dochodowy od osób fizycznych, karta podatkowa, VAT (do wniosku można dołączyć zgłoszenie rejestracyjne lub aktualizacyjne).

Obowiązek stania się podatnikiem VAT następuje w przypadku przekroczenia progu 150 tysięcy złotych rocznych przychodów - do tej kwoty jest się zwolnionym z takiego obowiązku. Dobrowolną rezygnację należy złożyć wypełniając w Urzędzie Skarbowym druk zgłoszeniowy VAT-R oraz opłacają rejestrację płatnika VAT (jednorazowo 170 zł).

Podatek wpłaca się do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczanym. Istnieje również możliwość kwartalnego rozliczania VAT-u. Wówczas termin wpłaty podatku na konto Urzędu Skarbowego mija 25 dnia miesiąca następującego po zakończeniu rozliczanego kwartału. Przy okazji miesięcznego rozliczania podatku składa się w Urzędzie Skarbowym lub wysyła pocztą deklarację VAT-7. W przypadku rozliczeń kwartalnych jest to analogiczna deklaracja VAT-7K. 

Należy pamiętać, że podatek VAT płaci się w urzędzie właściwym ze względu na miejsce wykonywania działalności, czyli najczęściej siedziby firmy (w odróżnieniu od podatku dochodowego, który wpłaca się do urzędu właściwego ze względu na adres zamieszkania). Jeśli jednak posiada się dwa lub więcej miejsc wykonywania działalności, a jedno z nich odpowiada miejscu zamieszkania, to można w nim rozliczać się z obu podatków.

Warto zaznaczyć, iż NIP wnioskodawcy stanowi numer identyfikacyjny w bazie CEIDG.

Tym samym z chwilą rozpoczęcia działalności gospodarczej NIP osoby fizycznej staje się NIP nowego przedsiębiorcy. Natomiast jeśli zakładamy spółkę, to należy w Urzędzie złożyć druk NIP-2 (wraz z załącznikami m.in. NIP-D informacja o wspólnikach, NIP-C informacja o miejscach wykonywania działalności - jeśli więcej niż jedno)

Aby zarejestrować działalność gospodarczą jako osoba fizyczna można wybrać jeden z trybów postępowania:

- Zalogowanie się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line i złożenie (podpisanie) go elektronicznie.

- Zalogowanie się do CEIDG, przygotowanie wniosku on-line i podpisanie go w dowolnej gminie (zapamiętaj nr wniosku).

- Bez logowania się do CEIDG, przygotowanie wniosku on-line i podpisanie go w dowolnej gminie (zapamiętaj nr wniosku).

- Pobranie i złożenie wniosku papierowego w gminie. Gmina przekształca go na wniosek elektroniczny.

- Przesłanie wniosku listem poleconym do wybranej gminy. Podpis musi być notarialnie potwierdzony.

Wraz z wnioskiem należy złożyć oświadczenie - pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia - iż w stosunku do wnioskodawcy nie zostały orzeczone zakazy prowadzenia działalności.

Pod warunkiem poprawnie złożonego wniosku, wpis do CEIDG powinniśmy uzyskać z chwilą wprowadzenia danych do systemu, jednakże nie później niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu wniosku. Zmiany danych można wnosić w terminie 7 dni liczonych od dnia złożenia wniosku.

Po dokonaniu wpisu organ prowadzący ewidencję przesyła wniosek do urzędu statystycznego, ZUS-u i urzędu skarbowego, gdzie dopełniane są pozostałe formalności związane z podejmowaniem działalności.

IV PRZYGOTOWANIE PIECZĄTKI FIRMOWEJ

Jej posiadanie często okazuje się przydatne, a że jej uzyskanie nie stanowi wielkiego trudu, to należy się o taką pieczęć postarać, gdyż nadaje ona formalny charakter poszczególnym dokumentom. Można jej używać przy fakturach i na umowach handlowych, lecz nie jest to wymogiem. Na pieczęci firmowej zamieszcza się następujące dane:

- pełna nazwa firmy (wraz z imieniem i nazwiskiem przedsiębiorcy)

- adres siedziby

- może być telefon i faks

- REGON

- NIP

V ZKŁADANIE KONTA BANKOWEGO

W polskim systemie prawnym nie ma przepisu nakładającego obowiązek posiadania konta bankowego przez przedsiębiorcę. Posiadanie konta jest wyjątkowo wymagane do przeprowadzania określonych typów transakcji czy płatności. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej określa obowiązek używania firmowego konta w przypadku transakcji, których wartość przekracza 15 000 euro. 

Nie ma także przepisu nakładającego na osobę zakładającą tzw. firmowy rachunek bankowy obowiązek przedkładania w banku zaświadczenia o wpisie w ewidencji działalności gospodarczej, REGON-u czy NIP-u.

Banki zgłaszają jednak takie żądania.

Po założeniu firmowego konta bankowego należy poinformować o tym fakcie Urząd Skarbowy oraz ZUS za wypełniając wniosek aktualizacyjny CEIDG.

Wybierając bank, który poprowadzi konto naszej firmy, należy zwrócić uwagę na takie szczegóły jak:

- wysokości opłat za: prowadzenie rachunku, przelewy, wpłaty i wypłaty gotówkowe

- możliwość obsługi konta poprzez Internet i/lub telefon

- ilość oddziałów i bankomatów/wpłatomatów.

VI ZAWIADOMIENIE PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI PRACY

Każdy pracodawca (czyli również przedsiębiorca jeżeli chce zatrudnić pracowników) rozpoczynający działalność jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności zawiadomić na piśmie właściwego państwowego inspektora pracy o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.

Obowiązek ten ciąży na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników - art. 209 kodeksu pracy.

Wypełnia się wówczas specjalny formularz, czyli kartę zgłoszenia pracodawcy.

VII ZAWIADOMIENIE PAŃSTWOWEGO POWIATOWEGO INSPEKTORA SANITARNEGO

Również na podstawie art. 209 kodeksu pracy pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności zawiadomić na piśmie właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności (i o każdorazowej zmianie tych danych). W tym wypadku wypełnia się także kartę pracodawcy.

Niezależnie od powyższych obowiązków każdy kto uzyskał pozwolenie na budowę nowego obiektu albo zaadaptował istniejący obiekt lub lokal np. obiekty sezonowe, sklepy branży spożywczej, punkty gastronomiczne, stołówki, kawiarnie, restauracje, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, zakłady odnowy biologicznej, gabinety lekarskie, apteki, sklepy prowadzące sprzedaż środków ochrony roślin, pralnie oraz wszelkie zakłady zatrudniające pracowników - powinien zgłosić go do odbioru techniczno-sanitarnego.

Odbiór winien nastąpić w terminie 14 dni od złożenia wniosku. Przy odbiorze wymagane są następujące dokumenty do wglądu:

- pozwolenie na budowę (w przypadku jej wydania).

- projekty budowlane uzgodnione przez rzeczoznawców ds. sanitarnohigienicznych lub - Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych

- aktualne wyniki badania wody pitnej.

- opinia kominiarska dotycząca skuteczności wentylacji i prawidłowości jej podłączenia.

- umowa na wywóz odpadów komunalnych oraz w zależności od potrzeb umowa na utylizację odpadów poprodukcyjnych i odpadów niebezpiecznych ,

- atesty i aprobaty techniczne na zastosowane materiały budowlane,

- ewentualnie inne dokumenty w zależności od funkcji obiektu.

VIII ZAWIADOMIENIE INSPEKCJI HANDLOWEJ

Przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie sklepu lub placówki handlowej czy gastronomicznej powinien zawiadomić o tym Państwową Inspekcję Handlową (wojewódzki inspektorat lub jego delegaturę).

Inspekcja ta kontroluje legalność i rzetelność działania przedsiębiorców w zakresie produkcji, handlu i usług. Kontroluje produkty wprowadzane do obrotu w zakresie zgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach, w tym również w zakresie oznakowania i zafałszowań.

PIH kontroluje również świadczenie usług.

IX OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej przedsiębiorca zobowiązany jest:

- przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych

- wyposażyć budynek, obiekt lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach,

- zapewnić osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

- przygotować obiekt lub budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,

- ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Szczegóły należy uzgodnić z Państwową Strażą Pożarną.

X PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w swoim lub wynajmowanym lokalu jest zobowiązany uiszczać podatek od nieruchomości.

O zmianie przeznaczenia lokalu z mieszkalnego na użytkowy trzeba zawiadomić gminę (każda gmina ma swój wzór zawiadomienia i wykazu nieruchomości) w terminie 14 dni od zmiany przeznaczenia.

Jeżeli prowadzimy działalność w swoim mieszkaniu (domu), to, jeżeli nie wyodrębniliśmy na potrzeby działalności oddzielnego pomieszczenia - nie musimy zgłaszać zmiany przeznaczenia i płacić wyższego podatku.

Podatek jest płatny w czterech ratach, w terminach do dnia: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

Bibliografia:

1. Bogaczyk I., Krupski B., Lubińska H., Własna firma. Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej, Poznań: Wydawnictwo Forum, 2011

2. https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/

3. http://mojafirma.infor.pl/jak-zalozyc-firme/podejmowanie-dzialanosci/133531,1,Rejestracja-dzialalnosci-gospodarczej-od-1-stycznia-2012-r.html [dostęp 16.05.2012]

6

---