Zasady wykonywania prób wysiłkowych

Stanowisko American Heart Association

wg Exercise standards for testing and training A statement for healthcare professionals from the American Heart Association

G.F. Fletcher, G.J. Balady, E.A. Amsterdam, B. Chaitman, R. Eckel, J. Fleg, V.F. Froelicher, A.S. Leon, I.L. Pia, R. Rodney, D.G. Simons-Morton, M.A. Williams, T. Bazzarre

Circulation, 2001; 104: 1694-1740

Data utworzenia: 06.05.2002

Ostatnia modyfikacja: 18.04.2008

Pobierz PDF

Opublikowano w Medycyna Praktyczna 2002/03

Względna czułość odprowadzeń

Boczne odprowadzenia przedsercowe (V4-V6) pozwalają na wykrycie 90% wszystkich przypadków obniżenia odcinka ST, obserwowanych w układach wieloodprowadzeniowych. Uniesienie odcinka ST (w obszarach bez załamka Q) jest rzadką, ale ważną zmianą, spowodowaną przez pełnościenne niedokrwienie, które pojawia się równie często w odprowadzeniu V2 i aVF, jak i w V5.

Rejestratory

Istnieje wiele dobrych urządzeń, których celem jest rejestracja wysokiej jakości danych EKG podczas wysiłku. W wielu aparatach znajdują się mikroprocesory do generowania uśrednionych krzywych oraz wykonywania pomiarów elektrokardiograficznych. Lekarz musi porównać rzeczywisty zapis analogowy z danymi opracowanymi przez komputer, aby ocenić ich wiarygodność. Na przetwarzaniu danych przez komputer nie można w pełni polegać, ponieważ oprogramowanie nie eliminuje wszystkich zakłóceń, a dostępne algorytmy nie odpowiadają potrzebom.

Aparatura i protokoły

(...) Bieżnia ruchoma oraz cykloergometr rowerowy to obecnie najczęściej stosowane urządzenia służące do wykonywania dynamicznych prób wysiłkowych.

Rower

Rowery z hamulcami elektrycznymi zmieniają opór stawiany obracającym się pedałom (ergometry niezależne od szybkości), umożliwiając lepszą kontrolę obciążenia, co jest istotne, gdyż często pacjenci, którzy są zmęczeni lub nie potrafią współpracować w trakcie badania, zmniejszają szybkość pedałowania. Największe wartości VO2 i częstotliwości rytmu serca uzyskuje się przy prędkości pedałowania wynoszącej 50-80 obrotów na minutę. Rowery są wyskalowane w kilopondach (kp) lub w watach (W); 1 W równa się około 6 kilopondometrom na minutę (kpm/min). Ponieważ wysiłek na cykloergometrze rowerowym nie ma związku z masą ciała, kilopondy lub waty można przeliczać na zużycie tlenu w mililitrach na minutę. MET-y (MET - równoważnik metaboliczny [metabolic equivalent] jest jednostką spoczynkowego poboru tlenu [ok. 3,5 ml O2 na kilogram masy ciała na minutę]) uzyskuje się, dzieląc VO2 (w ml/min) przez iloczyn masy ciała (w kg) x 3,5. Liczbę 3,5 przyjmuje się jako wartość odpowiadającą zużyciu tlenu w spoczynku i wyraża w mililitrach O2 na kilogram masy ciała na minutę. (...)

W porównaniu z bieżnią ruchomą cykloergometr rowerowy jest zwykle tańszy, zajmuje mniej miejsca i pracuje ciszej. Ruchy górnej połowy ciała są zwykle ograniczone, dzięki czemu łatwiej jest uzyskać pomiary ciśnienia tętniczego oraz rejestrować EKG. Należy zwrócić uwagę, by nie dopuścić do izometrycznego lub oporowego wysiłku kończyn górnych podczas trzymania uchwytów.

Głównym ograniczeniem prób wysiłkowych na cykloergometrze rowerowym jest dyskomfort i zmęczenie mięśni czworogłowych. Zmęczenie kończyn dolnych u nieprzyzwyczajonego do jazdy na rowerze pacjenta może go skłonić do zakończenia próby przed osiągnięciem prawdziwego maksymalnego zużycia tlenu (VO2max). Dlatego VO2max u osób nieprzyzwyczajonych do jazdy na rowerze jest o 10-15% mniejsze w czasie próby na cykloergometrze niż na bieżni ruchomej.

Bieżnia ruchoma

Bieżnia powinna być wyposażona w poręcze z przodu i(lub) z boków, ułatwiające badanemu utrzymanie równowagi. Należy jednak przestrzegać przed silnym trzymaniem się poręczy z przodu lub z boków, ponieważ ta czynność podtrzymuje masę ciała i przez to zmniejsza obciążenie na każdym z etapów. Gdy pacjenci przyzwyczają się do chodzenia po bieżni, pomocne może się okazać zdjęcie rąk z poręczy, zaciśnięcie ich w pięść i położenie po jednym palcu obu rąk na poręczach dla utrzymania równowagi. Bieżnia powinna mieć możliwość zmiany zarówno prędkości przesuwu, jak i stopnia nachylenia, oraz musi być dokładnie wykalibrowana.