Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
(RzZJ, łac. enterocolitis pseudomembranacea, ang. pseudomembranous enterocolitis) – ostra choroba biegunkowa jelita cienkiego lub grubego. Charakterystyczna dla niej jest obecność szarożółtych błon rzekomych na powierzchni błony śluzowej.
Etiologia i patogeneza
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest spowodowane działaniem toksyn A i B wytwarzanych przez bakterię Gram-dodatnią Clostridium difficile. Nadmierne rozmnażanie drobnoustroju w jelitach jest spowodowane zaburzeniem równowagi naturalnej flory jelitowej spowodowane stosowaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania.
Czynniki ryzyka
antybiotykoterapia – ampicylina, amoksycylina, klindamycyna, linkomycyna, cefalosporyny
złamania kręgosłupa
niedrożność jelit
rak okrężnicy, białaczki i inne nowotwory
chemioterapia
ciężkie oparzenia
wstrząs
mocznica
zakażenia o ciężkim przebiegu
niedokrwienne zapalenie jelita grubego
choroba Hirschsprunga
Objawy kliniczne i przebieg
U większości chorych przebieg jest łagodny.
biegunka – o różnym stopniu nasilenia, czasami z domieszką krwi
ból brzucha
gorączka
W ciężkich przypadkach:
odwodnienie
wstrząs
obrzęki z hipoalbuminemii
Rozpoznanie
Rozpoznanie RzZJ opiera się na dwóch badaniach potwierdzających:
endoskopii z pobraniem wycinków do oceny histologicznej
badaniu stolca – wykonanie posiewu w kierunku Clostridium difficile i oznaczenie zawartości toksyn A i B
Leczenie
odstawienie antybiotyku, który jest domniemaną przyczyną schorzenia
wyrównanie zaburzeń wodnych, elektrolitowych i hipoalbuminemii
metronidazol lub wankomycyna
rzadziej inne antybiotyki np. teikoplanina lub ramoplanina
powikłania (megacolon toxicum i perforacja okrężnicy) wymagają leczenia chirurgicznego
Powikłania
ostre rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum)
przedziurawienie okrężnicy