Rodzaje śodków smarnych stosowanych do smarowania części maszyn.

Gazowe:

Gaz jest stosowany jako smar w smarowaniu gazostatycznym lub gazodynamicznym wysokoobrotowych, niskoobciążonych łożysk ślizgowych.

Płynne:

• Oleje mineralne będące produktami przeróbki ropy naftowej są najszerzej stosowane w smarowaniu maszyn. Na ich bazie wytwarzane są oleje smarowe które, w zależności od potrzeb i zastosowania są mieszaniną różnych olejów bazowych i dodatków uszlachetniających poprawiających smarność i odporność olejów na oddziaływania zewnętrzne.

• Oleje syntetyczne dzielą się na dwie grupy: oleje węglowodorowe i oleje niewęglowodorowe. Otrzymuje się je na drodze syntezy chemicznej w celu uzyskania bardzo określonych właściwości fizyko-chemicznych; są to na przykład trudnopalne oleje hydrauliczne, oleje silnikowe o wysokim wskaźniku lepkości, obojętne chemicznie oleje spożywcze.

• Wodę lub emulsje wodne stosuje się w mechanizmach gdzie woda występuje jako czynnik roboczy (pompy wody) , w przypadkach, gdzie potrzebne jest intensywne chłodzenie smarowanych elementów, lub w miejscach zagrożenia pożarowego lub wybuchowego (górnictwo).

Plastyczne:

Są to przeważnie smary plastyczne, powstałe przez zagęszczenie olejów mineralnych lub syntetycznych specjalnymi mydłami (wapniowymi, sodowymi, litowymi, baru i innych pierwiastków). Stosowane są w mechanizmach, gdzie trudno utrzymać lub dostarczać olej smarowy.

Stałe:

materiały te mają budowę płytkową, co ułatwia wytworzenie charakterystycznych płaszczyzn poślizgu, dzięki czemu zmniejszony jest współczynnik tarcia. Stosowane są jako samoistne środki smarne w warunkach podwyższonej temperatury, lub jako dodatki do olejów smarowych i smarów.

Sposoby smarowania zazębień kół zębatych oraz łożysk przekładni zębatych

zamkniętych.

Zanurzeniowe - Polega na zanurzeniu elementu ruchomego w oleju i przeniesieniu środka smarnego do miejsca smarowania dzięki przyczepności oleju do powierzchni tego elementu. Wieniec powinien być zanurzony w oleju na głębokość dwóch zębów.

Zalety:

• Prosta budowa

• Wysoka wydajność

• Proces odbywa się automatycznie

Wady:

• Ograniczenia prędkości

• Konieczność stosowania uszczelnień

• Opieka nad przekładniom i sprawdzanie czy olej się nie wylewa

Grawitacyjne - Polega na dostarczaniu oleju smarnego ze zbiorniczka poprzez siły grawitacji. Jest to najprostszy sposób podawania oleju do przekładni zamkniętej. Jednak możliwości podawania oleju do przekładni są niskie dlatego metoda ta jest wykorzystywana jest w przekładniach wolnobieżnych. Pojemność tych smarowniczek jest również niska gdyż wystarcza na od 2 do 8 godzin pracy.

Zalety:

• Prosta budowa

• Łatwość obsługi

Wady:

• Ograniczone zastosowanie

• Duża częstość wymiany oleju

Wyjaśnić różnicę pomiędzy charakterystykami lepkościowymi olejów wielosezonowych i jednosezonowych.

Oleje wielosezonowe powinny wykazywać się mniejszą podatnością lepkości przy zmianie

temperatury. Powinny mieć w miarę stałą charakterystykę lepkości przy wzrastającej

temperaturze. Powinny pracować dobrze zarówno w niskiej, jak i wysokiej temperaturze.

Wskaźnik lepkości jest to miara wrażliwości oleju na zmianę temperatury. Wskaźnik lepkości

olejów wielosezonowych powinien być jak największy. Mały wskaźnik lepkości oznacza dużą

wrażliwość (podatność) lepkości oleju na zmianę temperatury.

W zimie stosuje się oleje o mniejszej lepkości niż oleje letnie. lepkość wpływa na wartość wyporu (pozytywnie) i

oporu tarcia (negatywnie). Jej zmniejszenie wskutek podwyzszenia temperatury oleju moze wywolac zmianę

tarcia plynnego na mieszane. Obnizenie temperatury może tak zwiększyć lepkość, że mogą wystąpić duże opory

ruchu. Oleje wielosezonowe powinny cechować się małą zmianą lepkości wraz ze zmianą temperatury

Wyjaśnić różnic pomiędzy lepkością dynamiczną a kinematyczną.

ɳ współczynnik lepkości dynamicznej (lepkość dynamiczna): lepkość dynamiczna stosowana jest w obliczeniach łożysk hydrodynamicznych i hydrostatycznych

Jednostka lepkości dynamicznej: 1 paskalosekunda [Pa·s]

Lepkość dynamiczna jest to stosunek naprężeń ścinających do szybkości ścinania lub

zdolność cieczy do przekazywania pędu między kolejnymi warstwami cieczy poruszającymi

się z różnymi prędkościami.

Lepkość kinematyczna jest to lepkość dynamiczna odniesiona do gęstości (masy właściwej):

Do celów klasyfikacji lepkościowej olejów smarowych używa się współczynnika lepkości kinematycznej.

Wyjaśnij związek nazwy „progresywne układy smarowania” ze sposobem działania tych układów.

Stosowane są zarówno do smarowania olejem jak i smarem, zapewniają wyporowe

smarowanie ciśnieniowe, tłokowe wyporowe podawanie zadanych objętości środka smarnego

umożliwia pracę w warunkach wysokiego ciśnienia, posiadają centralną sygnalizację

poprawności pracy układu smarowania z możliwością lokalizacji uszkodzeń, są odporne na

rozregulowanie, dodawanie punktów smarowania wymaga na ogół przebudowy układu.

Projektowanie układu jest dość skomplikowane.

Przedstawić i omówić sposoby doprowadzenia środka smarnego do miejsca smarowania.

· Knotowe

· Zanurzeniowe

· Ciśnieniowo – natryskowe

· Powielaczowe

· Okresowe

· Kombinowane kroplowo – powielaczowe

· Obiegowe

· Przelotowe

· Samoczynne smarowniczki

Dopływ środka smarnego:

• ciśnieniowy

• bezciśnieniowy

o grawitacyjne

o kapilarne

o powielaczowe

o zanurzeniowe

o rozbryzgowe

o inne

Obieg środka smarnego: przelotowe, obiegowe

Zespołowość: indywidualne, grupowe

Obsługa: ręczne, automatyczne

Sposoby smarowania zazębienia i łożysk w przekładni zębatej pracującej z

pionowym układem wałów.

• Smarowanie zanurzeniowe – nie zapewnia efektywnego smarowania górnych łożysk wałów pionowych

• Natryskowo (mgła olejowa)

• Obiegowe – kosztowne przy zastosowaniu w przekładniach małej i średniej mocy z pionowymi osiami wałów

• Smarami plastycznymi – ograniczone możliwości odprowadzania ciepła z węzłów łożyskowych

Brak efektywnego smarowania łożysk w przekładniach zębatych pracujących z pionowymi osiami wałów uzasadnia potrzebę poszukiwań nowych rozwiązań.

Nowe rozwiązania:

• Podnoszenie oleju w wirującym cylindrze – czynnik smarny wpływa dołem i wypływa górnym otworem wypływowym

*Rodzaje środków smarnych i zastosowanie

Rodzaje środkow smarnych:

• płyny (ciecze, gazy)

• smary plastyczne

• smary stałe

• kompozycje smarowe (emulsje, mgły olejowe, olej/smar plastyczny + smar stały)

Smary plastyczne są stosowane w tych przypadkach, gdy zastosowanie olejow jest nieuzasadnione względami

technicznymi, ekonomicznymi lub ze względu na liczne zalety smaru jako substancji smarującej.

Przedstawic i omówić z sposoby doprowadzania smaru do łożysk

Generalnie stosowane są dwa rodzaje czynnikow smarujących: smar stały lub olej.

Smary stałe stosowane są w przypadkach, gdy konstrukcja urządzenia nie zapewnia smarowania łożysk, łożyska

pracują z niewielkimi prędkościami, nie rozgrzewają się nadmiernie podczas pracy lub gdy konstrukcja węzła

łożyskowego jest zamknięta.

Smarowanie smarami stałymi wymaga zazwyczaj wypełnienia oprawy z łożyskiem tylko w ilości 30% do 60%

całkowitej objętości,

W przypadku łożysk silnie obciążonych i pracujących z dużymi prędkościami obrotowymi wymagane jest

stosowanie smarowania olejem. Spotykane są następujące sposoby dostarczania oleju do łożyska:

- smarowanie w kąpieli olejowej – Jest to najczęściej spotykany sposob smarowania. Łożysko powinno być

zanurzone do wysokości osi dolnego elementu tocznego łożyska w przypadku wałow poziomych lub w 50% do

80% w przypadku wałow pionowych.

- smarowanie dyskiem olejowym W przypadkach, gdy poziom oleju jest za niski na wale umieszczony

jest dysk o średnicy, pozwalającej na zanurzenie w oleju. Olej z dysku dostaje się do łożyska poprzez zgarniacz

lub w przypadku małych prędkości obrotowych spływa bezpośrednio do łożyska,

- smarowanie natryskowe – Olej dostarczany jest pod ciśnieniem bezpośrednio na elementy toczne

łożyska. To rozwiązanie stosowane jest przy dużych prędkościach obrotowych i dużych temperaturach działąnia

w silnikach turbinowych i odrzutowych,

- smarowanie mgłą olejową – Olej jest rozpylany do postaci mgły przy pomocy powietrza. Mgła olejowa

smaruje wszystkie elementy urządzenia w tym łożyska. Ze względu na niewielkie opory spowodowane

przepływami oleju rozwiązanie to jest stosowane w przypadku dużych prędkości obrot

- smarowanie kropelkowe – Olej dostarczany jest bezpośrednio na elementy toczne łożyska grawitacyjnie

w postaci kilku kropel na minutę. Rozwiązanie takie jest stosowane przy niewielkich obciążeniach i w przypadkach łożysk przystosowanych konstrukcyjnie do takiego

Czy wielopunktowy układ centralnego smarowania z dławikami dozującymi

można stosować do smarowania mechanizmów sprężarki powietrza, które

poddane są działaniu wysokiego ciśnienia. Jeżeli nie, zaproponuj inny układ smarowania.

Wielopunktowe układy smarowania z dławikami dozującymi olej nie nadają się do

smarowania sprężarki ponieważ mogą pracować tylko w układach niskociśnieniowych. Do

smarowania sprężarki nadaje się wielopunktowy układ smarowania z pompą wielowylotową

o nastawialnych wydatkach oleju.

W dwuliniowych układach centralnego smarowania następuje przełączanie dozowania środka smarnego z jednej linii na drugą. Co powoduje przełączenie w sposób bezpośredni lub służy jako impuls do przełączenia?

W dwuliniowych układach centralnego zasilania za przełączenie dozowania środka smarnego

z 1 linii na 2 odpowiada zawór rewersyjny. W przypadku blokady przepływu w dowolnym

miejscu układu, zawór rewersyjny może zadziałać nieprawidłowo i zbyt wcześnie wykonać

kolejną sekwencję smarowania bez wyraźnych oznak uszkodzenia układu.