„Odpukać w niemalowane drewno!”

Skinner B.F. – radykalny behawiorysta

„Przesądne gołębie” –wyjaśnienie zjawiska zwanego przesądami. Wg Skindera wszystkie zjawiska psychologiczne są behawioralne. Wszystkie zachowania zarówno wewnętrzne jak i wewnętrzne wyjaśniał wynikającymi z nich konsekwencjami środowiskowymi. Wg Skinnera w każdej sytuacji z zachowania wynikają konsekwencje. Niektóre z nich wpływają na zwiększenie prawdopodobieństwa powtórzenia danego zachowania w określonej sytuacji. – są tzw. bodźce wzmacniające, wzmocnienia. Inne konsekwencje sprawiają, że prawdopodobieństwo wystąpienia danego zachowania jest mniejsze – to czynniki karzące, kary. Rezultaty oddziaływań między zachowaniem a środowiskiem nazwane są wzmocnieniem i karaniem. Wzmacnianie i karanie SA elementami warunkowania sprawczego (instrumentalnego).

wzmocnienie = uczenie się

Sytuacja Zachowanie Konsekwencja

karanie = nieuczenie się

Wyuczone zachowania słabną, a niekiedy całkowicie zanikają gdyż wzmacnianie zachowania zostało wycofane, i w konsekwencji prawdopodobieństwo jego powtórzenia maleje, aż do całkowitego wytłumienia zwanego wygaszeniem.

Wszystkie ludzkie zachowania wg Skinnera możemy wytłumaczyć zgodnie z teoria warunkowania sprawczego.

Tylko zachowani ludzkie mogą być przesądne, gdyż przesądy wymagają ludzkich działań umysłowych takich jak: myślenie, poznawanie, rozumowanie. Skinner dowodził, że przesądy można wytłumaczyć za pomocą zasad warunkowania sprawczego. Ludzie wykonują dane zachowanie zgodnie z przesądem, ponieważ wierzą w związek między przesądnym zachowaniem a wzmacniającą konsekwencją. Związek ten powstał , ponieważ zachowanie zostało przypadkowo wzmocnione raz, dwukrotnie lub kilka razy. – wzmocnienie przypadkowe, bez związku z zachowaniem.

Wyuczenie 6 gołębi przesądnych zachowań- taniec gołębi przed uzyskaniem pokarmu. ( co 15 s. pokarm systematycznie był dostarczany do klatki) Wzmocnienia pojawiające się w długich odstępach czasowych powodują utrzymanie się danego zachowania przez dłuższy czas. Przesądy mogą się utrzymać przez całe życie człowieka.

Dalsze badania dowodzą, że na powstawanie przesądów wpływają procesy uczenia się. ( uczniowie otrzymujący nagrodę za naciśnięcie prawidłowego przycisku – wymyślenie wzorcowej sekwencji reakcji na klawiaturze.)

Znaczenie badań Skinnera:

- odkrycie natury wzmacniania instrumentalnego

- odkrycie mechanizmu powstawania przesądów ( na drodze uczenia się przez wzmacnianie przypadkowe, bez związku z zachowaniem)

- odkrycie natury przesądów ich pozytywnego wpływu na życie człowieka : poczucie kontroli sytuacji trudnych, poczucie siły, zmniejszenie lęków, zwiększenie pewności siebie, poczucia bezpieczeństwa oraz lepszego wykonania zadań

- inspiracja do odkrycia prawidłowości u dzieci z ADHD – nadmierna aktywność i impulsywność powoduje zmniejszenie zdolności do radzenia sobie z opóźnionym wzmocnieniem.