Celem ćwiczenia było eksperymentalne wyznaczenie względnej przenikalności elektrycznej wybranych materiałów. Użyte zostały dwie metody pomiaru. W pierwszej dokonano bepośredniego pomiaru pojemności przy pomocy miernika cyfrowego. Druga wykorzystywała mostek Wheatstone'a. Pomiar w metodzie pierwszej odbywał się w sposób następujący:
Między dwie ruchome okładki wykonane z aluminium o wymiarach (15x15)[cm] były wkładane dielektryki wykonane z próbek badanych materiałów. Wymiary dielektryków były takie same jak wymiary okładek. Po umieszczeniu dielektryka i ściśnięciu obu okładek kondensatora następował pomiar pojemności z użyciem multimetru cyfrowego. W celu wyznaczenia przenikalności magnetycznej zastosowano wzór:
$$\varepsilon r = \frac{C}{C0}$$
Gdzie:
C- wartość pojemności zmierzona multimetrem cyfrowym
C0 - pojemność kondensatora powietrznego.
Pojemność kondensatora powietrznego została obliczona w sposób analityczny przy użyciu wyrażenia:
$$C0 = \frac{\varepsilon 0 \bullet S}{d}$$
Gdzie:
ε0 - przenikalność elektryczna powietrza równa :
$$\varepsilon 0 \approx 8.85 \bullet 10^{- 12}\lbrack\frac{F}{m}\rbrack$$
S - powierzchnia okładki kondensatora
d - odległość między okładkami równa grubości próbki badanego materiału.
Przykładowe obliczenia Dla próbki wykonanej z plexi o grubości 5[mm]
S = 0.15[m] • 0.15[m] = 0.0225[m2]
$$C0 = \frac{8.85 \bullet 10^{- 12}\lbrack\frac{F}{m}\rbrack \bullet 0.0225\lbrack m^{2}\rbrack}{0.005\lbrack m\rbrack} = 3.9825 \bullet 10^{- 11}\lbrack F\rbrack \approx 40\lbrack pF\rbrack$$
$$\varepsilon r = \frac{131\lbrack pF\rbrack}{39.825\lbrack pF\rbrack} = 3.289391 \approx 3$$
Obliczona wartość przenikalność jest zgodna z danymi zawartymi w tablicach fizycznych.
Obliczenia dla pozostałych materiałów zostały wykonane w sposób analogiczny. Wyniki zostały zestawione w tabeli 1.
Dielektryk | d[m] | C0[pF] | C[pf] zm | εr(obl) | εr |
---|---|---|---|---|---|
Ebonit | 0.002 | 99.5625 | 583 | 5.855618 | 2-3, 5 |
Bakelit | 0.007 | 28.44643 | 276 | 9.702448 | 3.5, 6 |
Plexi | 0.005 | 39.825 | 131 | 3.289391 | 3, 4 |
Teflon | 0.003 | 66.375 | 124 | 1.868173 | 2, 1 |
Drewno | 0.004 | 49.78125 | 160 | 3.214062 | 2, 8 |
Wnioski: