Floyd Alport – opinia publiczna jest charakterystyczna dla komunikowania masowego, komunikowanie masowe rodzi się z multiosobowych relacji. W tej komunikacji mamy do czynienia z rozchodzeniem się informacji nie tylko w pionie (nadawca – odbiorca) ale też w poziomie. Musi ona zostać zainicjowana przez medium ale dalej rozchodzi się w multiosobowej relacji.

Opinia publiczna musi dotyczyć jakiegoś zjawiska pożądanego przez odbiorcę – musi być dla niego istotna. Nie będzie dotyczyć tzw. sezonów ogórkowych kiedy się politycznie nic nie dzieje. W zależności też od tego czy jest to wiadomość ważna dla jakiegoś miejsca czy dla wszystkich polaków (np. coś ważnego dla mieszkańców Katowic, nie musi być ważne dla mieszkańców całej Polski).

Informacja dla opinii publicznej musi być cechowana prawdopodobieństwem, musi dotyczyć czegoś co się prawdopodobnie ziści.

Przedmiot zainteresowań opinii publicznej musi być dla obywateli nieobojętny – musi być interesujący.

Otoczenie społeczne możemy podzielić na grupy pierwotne i wtórne:

- pierwotne – relacje rodzinne; formalne ale towarzyszące emocjom,

- wtórne – osoby połączone relacjami interpersonalnymi ale instytucjonalnymi.

Żeby coś było opinią publiczną musi się wiązać z przekazem, który jest w polu wspólnym nadawcy i odbiorcy. Np. rodzina na swoim – kredyty dla młodych rodzin – mnie to nie dotyczy, nie interesuje bo nie mam rodziny.

Herbert Grummer – opinia publiczna rodzi się tam gdzie wzajemnie oddziałują na siebie grupy społeczne. Z istnieniem grup społecznych związany jest proces warstwowania (wiek, płeć, wykształcenie, status majątkowy, pochodzenie, wygląd). Biorąc pod uwagę procesy warstwowania mamy do czynienia z niezliczonymi ilościami grup społecznych. Opinia publiczna rodzi się z oddziaływania różnych grup społecznych. Grupy oddziałujące na siebie muszą reprezentować odmienne od siebie poglądy.

Johannes Mesner – zwraca uwagę na fakt, że opinia publiczna może się narodzić tylko wtedy kiedy dotyczyć będzie autentycznych przekonań i faktów. I one muszą dotyczyć przekonań warstwujących, czyli muszą pozwalać nam się różnić. Jeśli wszyscy będziemy mieli na jakiś temat jedną opinię to nie ma mowy o opinii publicznej. Mesner wiąże opinię publiczną z takimi wydarzeniami, które dotyczą konstytuowania się porządku publicznego (np. co Polacy sądzą o przemianach demokratycznych a nie to czy Polacy się bogacą).

Franciszek Ryszka – opinia publiczna musi być opinią zbiorowości (nie warstwowanie, nie grupy tylko zbiorowość). Tylko co to jest zbiorowość? Zbiorowość w skali makro i mikro. Mieszkańcy Olsztyna w stosunku do mieszkańców Warmii i Mazur są skalą mikro ale mieszkańcy Olsztyna w stosunku do mieszkańców Ostródy są już skalą makro. Skala makro jest definiowana przez dodatkowe pojęcie – to skala globalna. Opinia publiczna to opinia zarówna na działania pojedyncze jak i na zbiorowe (np. jeśli będziemy mieli swoją opinię na temat kontrowersyjnego polityka to nasza opinia na jego temat będzie opinią publiczną). To sformułowanie pozwala nam w kategoriach opinii publicznej ujmować opinię zbiorowości na każdy temat. Opinia publiczna może się wyrażać poprze dwa stany – aprobatę i dezaprobatę działań. Przede wszystkim chodzi tu o działania polityczne – chodzi o przebieg (rozwój sytuacji - poziomo) jak i kierunek (władza <--> społeczeństwo - pionowo).

Jerzy Wiatr – dla całego zjawiska opinii publicznej najpierw ważny jest określony stan świadomości. Opinia społeczeństwa na jakiś temat musi wygenerować się w świadomości wielkich grup ludzkich. Ta opinia musi być wyrażona zewnętrznie– samo myślenie nie wystarcza. Opinia publiczna jest związana z procesami politycznymi, które musza być przynajmniej potencjalnie kontrowersyjne (kontrowersja będzie się rodzić na styku wszelkich tematów tabu).

Władysław Kuśmierski – opinia publiczna to jest zmienny stan świadomości dużych grup ludzkich. Musi to dotyczyć poglądów mniej lub bardziej trwałych (nie reprezentujemy cały czas takiego samego poglądu na pewne kwestie) - tymczasowa. Musi się on odnosić do kwestii dyskusyjnych.

Kontrowersją będzie to gdzie mówimy o utracie zdrowia, życia jesteśmy, co będzie nie zgodne z prawem. Dyskusyjne będzie to co dotyczy z obyczajowości, to co wynika z różnic kulturowych, to co jest na styku świętości i laickości.

Coś co jest opinią publiczną może się koncentrować albo na kwestiach teraźniejszych albo na przyszłych przy czym muszą być one związane z problemami państwa i społeczeństwa.

Gabriel Tarde – opinia publiczna jest to opinia chwilowa. Tymczasowość – mamy przeciwstawne argumenty z którymi możemy się zgadzać bądź nie, natomiast chwilowość jest bardziej związane ze sferą emocji niż intelektu, np. chwilowy sąd zmienia się pod wpływem impulsu a nie argumentu. Opinia publiczna to jest mniej lub bardziej logiczna grupa sądów – znaczy to, że jeśli ktoś ma zestaw argumentów i ma jakieś zdanie na jakiś temat to jest opinia publiczna ale jeśli nie ma pojęcia na konkretny temat i się na ten temat wypowiada to to też jest opinia publiczna. Opinia publiczna musi dotyczyć spraw doby bieżącej (to co tu i teraz), czyli teraźniejszej. Opinią publiczną jest opinia jednej i tej samej warstwy społecznej.

Walter Lipman – opinia publiczna jest wynikiem wzajemnych stosunków między ludźmi. Te stosunki mogą się wiązać z manifestowanymi zamierzeniami czy potrzebami. Opinia publiczna jest obrazem tego co powstaje w świadomości człowieka.

Hans Speyer – opinia publiczna to opinia dotycząca tego co interesuje społeczeństwo, ważne jest jednak to że ta opinia musi móc być wyrażana swobodnie i publicznie. Opinia publiczna to sądy ludzi spoza administracji państwowej. Opinia ta jest charakterystyczna dla systemów politycznych otwartych (nie ma jej w systemach totalitarnych). Opinia publiczna przede wszystkim dotyczy tzw. spraw obywatelskich.

Floyd Aport postanowił stworzyć pewien schemat dzięki któremu można będzie wskazać stałe elementy które pozwolą charakteryzować opinię publiczną obiektywnie:

- musi być zwerbalizowana;

- musi odzwierciedlać zachowanie wielu ludzi;

- do jej wyrażania niezbędna jest wiedza;

- z reguły dotyczy spraw bieżących (chodzi tu o dojrzałe demokracje nie takie jak Polska, która jest młoda i sprawy historii często budzą spory);

- powinna pozostawiać w przestrzeni komunikowania jakiś ślad;

- dotyczy za równo zbiorowości jak i grup ludzkich (społeczeństwo polskie to zbiorowość i w nim wyróżniamy różne grupy ludzkie biorąc pod uwagę choćby różne zawody jakie wykonujemy);

- musi być podmiotowo suwerenna ( jako podmioty wyrażające opinię musimy być suwerenni).

Włodzimierz Sieczkowski wyróżnił pięć etapów procesu opiniotwórczego:

1. Fakt (wydarzenie, informacja, komunikat) wzbudza opinię publiczną. Powstają opinie indywidualne oraz grupowe. Opinia publiczna jest zaskoczona, zbulwersowana, wzburzona, ale także zadowolona. Indywidualne opinie jednostek to spontaniczny, często subiektywny komentarz. Media reagują również na ten sam fakt i zaczynają informować społeczeństwo.

2. Media wzbudzają opinię publiczną. Nośnikami treści o fakcie są media i duże grupy społeczne z nimi związane. Są to grupy opiniotwórcze, które się aktywizują w procesie opiniotwórczym. Również inne podmioty społeczne wchodzą w relacje z mediami. Pojawiają się tutaj komentarze oraz interpretacje treści nadawanych przez media.

3. Etap dialogu mediów z opinią publiczną ( sprzężenie zwrotne ). Tutaj opinia publiczna już jako podmiot życia społecznego zaczyna wywierać presję na media. Na tym etapie pojawiają się badania opinii publicznej, które obiektywizują treści. Media aktywizują swoje oddziaływanie na opinię publiczną. Mają wysokie poczucie swojej niezależności w systemie demokratycznym. Są one włączone we współczesny wymiar życia społecznego, gospodarczego i politycznego. Media dynamizują swoje oddziaływanie i rywalizują w procesie opiniotwórczym o odbiorcę. Opinia publiczna w różnych formach artykułuje swoje treści.

4. Etap racjonalizacji i obiektywizacji treści o fakcie. W reakcjach opinii publicznej następuje zminimalizowanie emocji. Media wzbogacają swoje działanie wobec opinii publicznej o racjonalną argumentację ( liczby, analizy, porównania, opinie ekspertów, autorytetów, odwołanie się do doświadczenia zbiorowego )

5. Etap końcowy – media i opinia publiczna wykazują brak zainteresowania konkretnym faktem. Opinia publiczna zanika.