Zasady koordynacji w zabezpieczeniu społecznym. W UE utworzone zostały zasady, które mają na celu wyeliminowanie konfliktów przepisów prawnych państw poszczególnych stron. Zasady koordynacji gwarantują wszystkim pracownikom zachowanie określonych uprawnień na takich samych zasadach jakie stosowane są w stosunku do obywateli własnego państwa.

Zasada równego traktowania oznacza ona, że zakazana jest wszelka dyskryminacja osób ze względu na obywatelstwo. Trybunał Sprawiedliwości uznał że przejawom, dyskryminacji może być ustalenie takich warunków nabywania i korzystania ze świadczeń, których nie byłyby w stanie wykonać osoby będące obywatelami innych państw.

Zasada sumowania okresów ubezpieczenia, zatrudnienia i zamieszkania zasada ta jest konsekwencją rozwiązań stosowanych w krajowych systemach zabezpieczenia, które uzależniają nabycie i prawo do emerytury od długości okresu ubezpieczenia. Sumowanie okresów zatrudnienia i ubezpieczenia ma na celu zagwarantowanie tym osobom zachowanie ciągłości ubezpieczenia.

Zasada zachowania praw nabytych w wielu państwach prawo do określonych świadczeń przysługuje wyłącznie wtedy gdy osoba przebywa na terenie danego państwa. W niektórych sytuacjach wyjazd za granicę na okres powyżej 12 miesięcy może powodować wstrzymanie wypłaty świadczenia. Żeby uniknąć takich sytuacji osoba, która zmienia miejsce zamieszkania i pobytu w ramach UE nie traci czasowo prawa do tych świadczeń.

Zasada jedności ustawodawstwa mogą powstać takie sytuacje, które będą budziły wątpliwości jakiemu ustawodawstwu podlega pracownik przemieszczający się w ramach wspólnoty unijnej.

Od reguły ustawodawstwa danego państwa dotyczą: pracowników tymczasowo oddelegowanych do pracy za granicą. Jeżeli okres oddelegowania nie przekracza 12 m-cy osoba ta podlega ustawodawstwu państwa, które osobę oddelegowało za granicę; pracowników transportu międzynarodowego podlegają oni ustawodawstwu państwa w którym dana firma transportowa jest zarejestrowana; pracownicy wykonujący pracę na terytorium kilku państw członkowskich; osoby pracujące na własny rachunek na terytorium kilku państw członkowskich. Osoby te podlegają przepisom tego państwa w którym zamieszkują na stałe pod warunkiem, że prowadzą tam również część swojej działalności.

Minimalne normy zabezpieczenia społecznego:

Przedmiotem ochrony w ramach opieki lekarskiej są wszelkie stany choroby bez względu na przyczynę choroby a także ciąże i poród oraz inne skutki.

Zasiłki chorobowe przedmiotem ochrony jest niezdolność do pracy wskutek choroby, która pociąga za sobą utratę zarobku lub dochodu.

Oświadczenia w czasie bezrobocia przedmiotem ochrony jest utrata zarobku z powodu niemożności otrzymania odpowiedniego zatrudnienia przez osobę chronioną, która jest zdolna do pracy i może być do prawa użyta.

Świadczenia na starość przedmiotem ochrony powinien obejmować przypadki osiągnięcia wieku emerytalnego.

Wypadki przy pracy i choroby zawodowe przedmiotem ochrony jest zapewnienie świadczeń w razie wypadku przy pracy i choroby zawodowej jeżeli występuje określony stan chorobowy albo niezdolność do pracy z powodu tego stanu a także gdy nastąpiła całkowita utrata zdolności do zarobkowania lub częściowa powyżej pewnego stopnia a także gdy jest utrata środków utrzymania przez wdowę lub dzieci z powodu śmierci żywiciela rodziny.

Świadczenia rodzinne każdy przedmiot ochrony powinien obejmować odpowiedzialność za utrzymanie dzieci. Ochroną objęte są grupy pracownicze i spełnione są wymogi konwencji jeżeli zagwarantowane jest prawo dla 50% ogółu pracowników. Świadczenia rodzinne obejmują wypłaty periodyczne dla osób objętych ochroną a także dostarczane dzieciom bądź dla dzieci żywność, mieszkania, odpoczynek wakacyjny i inne.

Świadczenia macierzyńskie konwencja obejmuje przedmiotem ochrony kobiety w ciąży, poród i skutki porodu, które stanowią utratę zarobku.

Świadczenia razie inwalidztwa ochrona dotyczy wykonywania jakiejkolwiek działalności zawodowej jeżeli niezdolność ta istnieje po wyczerpaniu zasiłku chorobowego.

Świadczenia w razie śmierci żywiciela rodziny dotyczą małżonków a także dzieci w przypadku gdy osoba przez 15 lat opłacała składkę albo jeżeli żywiciel rodziny miał staż ubezpieczeniowy 3leyni i składki były płacone od co najmniej przeciętnego wynagrodzenia.

Koszty świadczeń powinny być pokrywane zbiorowo ze składek lub podatków w ten sposób aby osoby o niewielkich dochodach nie ponosiły zbyt dużego obciążenia. Konwencja nie dotyczy marynarzy a także marynarzy rybaków, ponieważ odrębna konwencja z 1946 r ustala zasady dotyczące tych osób.

Rozwiązania emerytalne w Szwecji System ubezpieczenia w Szwecji obowiązuje od początku XX wieku i od początku obejmował osoby w wieku od 16 do 66 lat. Obowiązek ubezp. Dotyczył wszystkich zawodów i wszystkich osiąganych dochodów. Program ten przewidywał prawo do emerytury w wieku 67 lat. Pod koniec lat 40 w Szwecji wprowadzono model gwarantujący wszystkim osobą emeryturę o charakterze obywatelskim czyli każda osoba miała prawo do takiej samej kwoty świadczenia. Reforma wprowadzona w 99 roku oznacza, że każda osoba urodzona co najmniej w 1938 roku jest uprawniona do ustalania emerytur ba nowych zasadach i ubezpieczeniem objęte są wszystkie osoby pracujące powyżej 16 roku życia. Emerytura systemu repartycyjnego może być pobrana najwcześniej po ukończeniu 61 roku życia. Podstawowy wiek emerytalny wynosi 65 lat i jest podwyższony już do 67. W niektórych przypadkach możliwe jest przejście na emeryturę częściową, która wynosi 25, 50 albo 70%. Emerytura kapitałowa będzie pochodną ze składek na ubezpieczenie opłaconych w wysokości 25%, które to składki podlegają inwestowaniu. Emerytura gwarantowana jest świadczeniem niezależnym od posiadanych źródeł dochodów a także od uczestnictwa w innych formach dodatkowego zabezpieczenia.

Świadczenia emerytalne na Węgrzech ubezpieczenie powstało na początku XX wieku i początkowo prawo do emerytury ustalone było w jednakowym wieku 65 lat życia. Po wojnie wiek emerytalny obniżono do 60 lat. Od 54 roku składką obciążono również pracowników. Od 49 roku obniżono wiek emerytalny kobiet do 55 lat a mężczyźni mieli 60 lat. Prawo do emerytury przysługiwało po 25 latach ubezpieczania a do emerytury częściowej po 10 latach ubezpieczenia. Aktualnie system składa się z systemu repartycyjnego i kapitałowego i obejmuje wszystkie osoby, które osiągają dochody na poziomie co najmniej 30% minimalnej pracy. Trzecim filarem są funkcjonujące fundusze ubezpieczeń wzajemnych. Prawo do emerytury z pierwszego filaru przysługuje po osiągnięciu 62 lat życia i co najmniej 20 latach ubezpieczenia.

Bułgaria System bułgarski w okresie powojennym zlikwidował bezpośredni udział w składce ponoszonych przez pracowników. W latach 90 na skutek rosnącego bezrobocia powstały możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę. W połowie lat 90 przygotowano zatem koncepcję nowego systemu emerytalnego, który składa się z kilku filarów: 1 filar stanowi zakład ubezpieczenia społecznego, który funkcjonuje od 96 roku. Składki emerytalne są jedne z najwyższych w Unii bo wynoszą ponad 29%. Emerytura w nowym systemie jest pochodną wynikającą z osiąganych wcześniej zarobków i zastosowania określonej ilości punktów. W 2 filarze wszystkie osoby urodzone po 1959 roku są zobowiązane do uczestnictwa w Otwartym Funduszu Emerytalnym. Na ubezpieczenie do OFE trafia składka na poziomie 2%. Natomiast pozostała część składki 27% wypłacana jest do systemu repartycyjnego.

Włochy system ten wprowadzony pod koniec XX wieku obejmował ubezpieczenie osób zatrudnionych w przemyśle. W latach 90 wprowadzono reformę systemu, której głównym celem było ograniczenie zachęt przechodzenia na emeryturę. Wcześniej nowy system objął jednak tylko osoby, które weszły na rynek pracy od 1996 roku. Wprowadzono zatem bardzo długi okres przejściowy, który sięga 2035 roku. W systemie Włoskim składka ubezpieczeniowa wynosi prawie 33% z czego większość płaci pracodawca. W nowym systemie wiek emerytalny wynosi dla kobiet 60 a dla mężczyzn 65 lat i w niektórych przypadkach można przejść na emeryturę wcześniej.

Sys kapitałowy w Ameryce łacińskiej systemy ubezpieczeń w Ameryce łacińskiej zaczęły rozwijać się na początku XX weku w Chile, Argentynie i Urugwaju. Do lat 70 systemy ulegały różnym przekształceniom i charakteryzowały się bardzo szerokim zakresem podmiotowym, a także szerokim zakresem przedmiotowym. W systemach tych charakterystyczne było rozszerzanie zakresu podmiotowego na różne grupy zawodowe. Niektóre warunki demograficzne występujące w latach 60 i 70 przyczyniły się do propanowania nowych rozwiązań zamierzających do wprowadzenia radykalnej reformy w ramach ubezpieczenia społecznego. Nowy proponowany system o charakteryzował się następującymi elementami: należało stworzyć system efektywny aby spełniał warunki zamierzające do ograniczenia udziału państwa w wydatkach przede wszystkim na emerytury; należało przygotować system w taki sposób aby był przygotowany do przejęcia aktualnie pobieranych emerytur; należało przenieść uczestników starego systemu z długim stażem pracy do systemu kapitałowego co wiązało się z koniecznością przeniesienia odpowiedniej kwoty funduszy za osoby, które mają już przyznane emerytury. Wśród ekonomicznych przyczyn uzasadniających reformy emerytalne wyróżnić można: zmniejszenie obciążeń państwa; wzmocnienie i poprawę rynków kapitałowych; zwiększenie zainteresowania indywidualnego osób za środki zgromadzone na starość; oczekiwana wzrostu oszczędności i wzrostu inwestycji a w rezultacie przyspieszenie wzrostu gospodarczego.

Chile i Argentyna w 80 i 90 latach przeprowadzono znaczne korekty poziomu i struktury składek emerytalnych. Wprowadzono możliwość oszczędzania w ramach III filaru łącząc ją z możliwościami korzystnych dla ulg podatkowych ponieważ składka obniża podstawę opodatkowania i traktowana jest wówczas jak składka przymusowa. W latach 2000 w Chile wprowadzona została modyfikacja systemu emerytalnego. Wynikała ona z następujących faktów: z grona osób zobowiązanych do płacenia składek opłaca je około 50% osób; poziom świadczeń emerytur kapitałowych jest bardzo niski ponieważ większość świadczeń będzie na poziomie ok. 40% osiąganych zarobków; dyskryminacja kobiet – bardzo mało kobiet opłaca składki ubezpieczeniowe i od niższych niż mężczyźni zarobków a także kobiety mają więcej przerw w pracy w czasie aktywności zawodowej; wzrost wydatków na świadczenia publiczne, które stanowią uzupełnianie do minimalnych świadczeń emerytalnych. W nowym systemie, który jest finansowany z budżetu państwa: wprowadzono ubezpieczenie obowiązkowe osób pracujących na własny rachunek; wprowadzono część solidarnościową systemu emerytalnego w postaci bardziej solidarnościowej emerytury dla osób, które nie mają żadnych oszczędności.

Drugi system emerytalny w Argentynie modyfikacja systemu argentyńskiego była przeprowadzona po 2000 roku po wielkim kryzysie gospodarczym w Argentynie. Po 2000 roku ówczesny prezydent zaproponował możliwość wyjścia z systemu kapitałowego. Obecna prezydent doprowadziła do likwidacji całego systemu funduszy emerytalnych i przejęła wszystkie zgromadzone w funduszach środki uzasadniając takie postępowanie kryzysem ekonomicznym i troską o zabezpieczenie dochodów na starość dla osób ubezpieczonych.

W Słowacji system wprowadzony został w 2004 roku ze składką 9% i także rozważa się w jaki sposób zabezpieczyć środki, aby osoby ubezpieczone miały zagwarantowane prawo do określonej wartości środków po zakończeniu aktywności zawodowej.

Umowa między Polską a stanami Po stronie Polskiej umowa dotyczy świadczeń systemu ubezpieczeń społecznych powszechnych i z ubezpieczenia społecznego rolników. Umową objęte są zatem emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne, świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, a także zasiłki pogrzebowe. Umową nie są objęte świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczenia krótkoterminowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczenia zaopatrzenia emerytalnego. Po stronie amerykańskiej umowa obejmuje świadczenia, które przysługują z federalnego systemu ubezpieczeń emerytalnych, rodzinnych oraz z tytułu niezdolności do pracy. Umową objęte są: osoby, które są lub były ubezpieczone na podstawie zatrudnienia albo prowadzonej pracy na własny rachunek w obu państwach bez względu na stałe miejsce zamieszkania takich osób; osoby, które są lub były ubezpieczone w Polsce bądź w Stanach Zjednoczonych a zamieszkują w jednych z tych państw; osoby, które udowodniły swoje pochodzenie od osób ubezpieczonych na terenie Polski Bądź Stanów Zjednoczonych.

Umowa międzynarodowa dotyczy zarówno obywateli polskich jak i amerykańskich a także bezpaństwowców, którzy nie posiadają obywatelstwa żadnego z tych państw. Umowa stoi na gruncie równego traktowania obywateli i oznacza, że każda ze stron ma takie samo prawo do nabycia prawa do świadczeń i ich wypłaty a w szczególności, że obywatele Polscy mają być traktowani tak samo jak obywatele amerykańscy ubiegający się o emeryturę lub rentę i odwrotnie.

Osoby zainteresowane jeżeli mają okresy ubezpieczeniowe w Polsce i Stanach Zjednoczonych mogą uzyskać emeryturę lub rentę z oby dwu państw po spełnieniu warunków przewidzianych dla danego państwa.

W przypadku umowy Polsko-amerykańskiej następuje także uwzględnienie okresów ubezpieczenia przebytych w obu państwach, zgodnie z którym jeśli ustawodawstwo polskie lub amerykańskie uzależnia nabycie prawo doświadczenia od posiadania okresów ubezpieczenia ustala się te okresy zarówno z jednego i z drugiego państwa pod warunkiem, że nie pokrywają się one w czasie.

Po stronie polskiej zasada sumowania okresów dotyczy wyłącznie tylko tych świadczeń, których prawo zależy od okresów ubezpieczenia. Obliczenie emerytury albo renty z tytułu uwzględnienia okresów amerykańskich odbywa się dwu-stopniowo: oblicza się najpierw pełną teoretyczną kwotę emerytury z polskiego systemu jaka przysługiwałaby osobie, która udokumentuje zatrudnienie w Polsce i Stanach Zjednoczonych