1. Niedźwiedź – Ludowa prawda o wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej

• Religijność typu ludowego

-niejasny termin, nawiązanie do dyskursu kultury typu ludowego

• Ludowe formy odczytywania rzeczywistości – np. spontaniczne zbiorowe organizowanie się społeczności wokół pewnych wyobrażeń i przekonań o charakterze religijnym,

• związane jest to z tworzeniem rozmaitych zmityzowanych przekazów kulturowych, zrytualizowanych zachowań , którym przypisuje się magiczne i symboliczne znaczenia

• Religijność typu ludowego –> skłonność do mitycznego odczytywania rzeczywistości (opowieści o cudownych zdarzeniach, pojęcie ludowego apokryfu); szczególny rodzaj sensualizmu (uwidacznia się w ludowych przejawach kultu świętych wizerunków)

• Percepcja obrazu

-obraz częstochowski funkcjonuje na różnych poziomach

-traktowanie wizerunku w kategoriach osobowych – podwójny rodzaj percepcji – malowidło i jego osobowy wymiar

-w ludowym odbiorze obraz MB jawi się przede wszystkim jako osoba – realnie istniejąca, z którą wierzący wchodzą w szczególną relację

• Nierozróżnialność w doświadczeniu obrazu MBCz – J. Tokarska –Bakir

• Legenda o pochodzeniu i dziejach wizerunku (obrona Jasnej Góry, MB Królowa Polski), wyobrażenie funkcjonuje w masowej wyobraźni

• Małe opowieści o cudach (cudowne uleczenia, ocalenia itd.)

• Powszechne poczucie cudownej mocy zawartej w wizerunku

• Peregrynacja kopii obrazu MBCz – zbiorowe i indywidualne przeżycie, nowa forma kultowa i religijna, doświadczenie bycia we wspólnocie, nowy rytuał w obrzędowości polskiej, miał budować społeczność lokalną, ale i narodową

• Rytuał jest dynamiczny, zmienny, istnieje w nim miejsce na spontaniczność,

• Peregrynacja „pustych ram” (stan wojenny), uwięzienie obrazu

• Personalne ujęcie obrazu można odnaleźć właśnie w sferze religijności typu ludowego

• Wierni – spotykając się z obrazem nie mają wątpliwości, że spotykają się z prawdziwą obecną postacią MBCz

-osobowy wymiar kontaktu wierzących z obrazem

-uosobienie, ożywienie postaci Matki Boskiej

• Kontakt z wizerunkiem powoduje wzruszenie, głębokie przeżycie, doświadczenie spotkania z czymś niezwykłym

• Wyobrażenie Maryi jako matki – Jezusa, ale i całej ludzkości

• Rozwijają się różne formy kultowe, rytualne zachowania, formuły modlitewne, pojawiające się w kontakcie z obrazem – postacią

• Wszystko to stanowi bogaty przejaw współczesnej religijności typu ludowego

• Wizerunek MBCz stanowi ważny składnik mitycznego uniwersum Polaków