Teoria Rogersa, Teorie osobowości

Psychologia humanistyczna

1. Przeciwstawienie się psychoanalitycznym i behawioralnym poglądom na człowieka

2. Wyraża przekonanie, że każda jednostka ma potencjalne zdolności zdrowego i twórczego rozwoju

3. Bardziej optymistyczny i pełen nadziei pogląd na naturę człowieka

Psychoterapia niedyrektywna lub skoncentrowana na kliencie

1. Terapeuta potrafi wejść w głęboki związek z klientem (jak osoba do drugiej osoby, nie jak naukowiec)

2. Klient dostrzega, że terapeuta ma do niego bezwarunkowy szacunek i przejawia empatyczne zrozumienie

3. Zmiany w kliencie pod wpływem skutecznej terapii: otwartość na doświadczenie, brak nastawienia obronnego, jasna i dokładna świadomość, bezwarunkowe poczucie własnej wartości i harmonijne relacje z innymi ludźmi.

Ogólna teoria stosunków międzyludzkich

Zakładając, że

1. Dwie osoby mają przynajmniej minimalną ochotę być ze sobą w kontakcie

2. Każda z nich ma zdolność i minimalną chęć odbierania tego co przekazuje inna

3. Kontakt ten trwa przez pewien czas

To można przypuszczać, że związek ten będzie autentyczny i ważny

Struktura osobowości

Organizm

1. Organizm jest umiejscowieniem wszelkiego doświadczenia. Doświadczenie to wszystko co dzieje się w obrębie organizmu i jest potencjalnie dostępne świadomości.

2. Pole fenomenologiczne: tworzy je całość doświadczenia. Od pola fenomenologicznego (rzeczywistość wewnętrzna) a nie od warunków bodźcowych (warunki zewnętrzne) uzależnione jest zachowanie jednostki.

Pole fenomenologiczne składa się z:

• Doświadczeń świadomych ( w formie symbolicznej)

• Doświadczeń nieświadomych ( nie mających postaci symboliczne)

1. Testowanie rzeczywistości: porównywanie usymbolizowanego doświadczenia z rzeczywistym światem zewnętrznym.

Pojęcie ja

1. Ja: część pola fenomenologicznego wyodrębniającego się z całości.

„ zorganizowana, spójna postać pojęciowa, składająca się ze spostrzeżonych wartości „ja” (samego siebie) oraz relacji między „ja” a innymi i „ja” a innymi aspektami życia”

Obraz ja jest płynny i zmienny !

1. Ja idealne: wyraża to, jaka dana osoba chciałaby być

2. Zgodność między spostrzeganym ja a rzeczywistym doświadczeniem: osoba przystosowana, dojrzała, funkcjonująca w sposób pełny, akceptuje doświadczenia bez lęku i zagrożenia

3. Niezgodność: prowadzi do poczucia zagrożenia i niepokoju

Dynamika osobowości

1. Teoria motywacji Rogersa ma charakter monistyczny

- podstawowa tendencja organizmu: dążenie do urzeczywistnienia, podtrzymania i udoskonalenia organizmu

- jedna siła motywacyjna

- jeden cel życia

1. Dwie potrzeby: potrzeba uznania (powstaje w dzieciństwie) i potrzeba szacunku dla samego siebie. Obie te potrzeby są potrzebami wyuczonymi.

Rozwój osobowości

1. Nie wyodrębnia poszczególnych stadiów, przez które przechodzi jednostka.

2. Koncentruje się na wpływie, jaki wywiera ocenianie jednostki przez innych ludzi, szczególnie w czasie dzieciństwa, szczególnie na powstawanie rozbieżności między doświadczeniami ja.

3. Konieczne jest ocenianie dziecka zarówno pozytywnie jaki i negatywnie. Dzięki temu między organizmem a ja powstają rozbieżności i niezgodności.

4. W trakcie dzieciństwa obraz ja staje się coraz bardziej zafałszowany na skutek oceniania ja przez innych.

5. Sposoby zlikwidowania rozdźwięku między ja a innymi ludźmi:

• Asymilacja: zagrażające uczucia zostają zasymilowane i włączone do struktury ja.

• Stałe sprawdzanie swych wartości

Charakterystyczne badania i metody badawcze

1. Badania jakościowe: fragmenty nagranych wypowiedzi klientów, które ukazują jaki jest ich obraz samych siebie i jakie w nim zaszły zmiany w trakcie terapii

2. Analiza treści: polega na utworzeniu zbioru kategorii, za których pomocą można klasyfikować, a następnie zliczać wypowiedzi pacjentów. Stwierdzono, że na początku terapii u klientów przeważał negatywny stosunek do siebie, wraz z zaawansowaniem terapii zachodziły wahania w kierunku samoakceptacji i wzrost ambiwalencji.

3. Skale ocen: pomiary procesu psychoterapii i zmian podczas niej zachodzących za pomocą skal ocen. Dwie skale: do pomiaru postaw terapeuty, do pomiaru zmian zachodzących u klienta. Jak dotąd skale te zastosowano w sposób najbardziej ambitny w psychoterapii ze schizofrenikami.

4. Badania z zastosowaniem techniki Q: jest to metoda służąca do systematycznego badania wyobrażeń jednostki o sobie samej, może służyć również do innych celów. Osoba badana tą techniką dostaje plik twierdzeń i ma je posortować zgodnie z ustalonym rozkładem, obejmującym kontinuum od twierdzeń najlepiej charakteryzujących osobę wykonującą sortowanie do najmniej do niej pasujących.

Sortowanie obronne: sortowanie, w którym jednostki przedstawiają zafałszowany obraz samych siebie, tak, że wydaje się, iż są one dobrze przystosowane, a w rzeczywistości nie są.

Obecny status i ocena

1. Bardzo dobry klimat dla rozwoju badań nad obrazem ja.

2. Optymizm i wiara we wrodzona dobroć każdego człowieka przyciąga wielu zwolenników.

3. Głównym zarzutem jest to, że teoria opiera się na naiwnym typie fenomenologii.

4. Zarzuca się Rogersowi, że nie przedstawił opisu istoty organizmu.