Nyndro - Praktyki podstawowe

Autor: Szamar Rinpocze
Tlumaczenie, opracowanie: Paulina Czaja

Praktyka nyndro ma ogromne znaczenie, pozwala oczyścić negatywną karmę oraz rozwinąć mądrość. Naprawdę naszą właściwą praktyką jest mahamudra. Nie możemy jej jednak praktykować bez oczyszczenia i błogosławieństwa. W tym kontekście praktyki podstawowe są niezbędne.

Teraz jesteście w samsarze i tak długo, jak w niej pozostaniecie, będziecie doświadczać przeszkadzajacych emocji. W przeciwnym wypadku bylibyście oświeceni. W przeszłych życiach, niezależnie od tego, gdzie się odradzaliście, w waszych umysłach było obecnych wiele splamień. Było tak niezależnie od tego, czy odradzaliście się w wyższych, czy niższych światach. Wasza obecna egzystencja jest na to dowodem. Gdyby było inaczej, nie doświadczalibyście teraz przeszkadzajacych emocji.
Tak długo, jak posiadacie przeszkadzajace emocje, gromadzicie negatywną karmę. Karmę – miliony różnych wrażeń – gromadzi się nie tylko w tym życiu, ale również w wielu poprzednich żywotach. Dodatkowo na co dzień nieustannie stwarzacie nową karmę poprzez myśli, słowa i działania. Czasami są one pozytywne, czasami nie. Niestety w większości przypadków są one negatywne. Jako ludzie jesteśmy bez przerwy zaangażowani w przeszkadzajace emocje, ktore nie mogą zaowocować niczym pozytywnym.
To nie oznacza, że powinniśmy pograżać się w depresji. Powinniśmy raczej zaakceptować naszą sytuację. To nasza karma przesłania w tej chwili madrość, ktorą posiadamy – naturę naszego umysłu. Przeszkadzajace emocje także ją przesłaniają, poza tym wciąż tworzymy nową karmę. Efekt jest taki, że jesteśmy bardziej i bardziej pograżeni w samsarze.
Nasza karma jest bardzo silna. Powinniśmy ją osłabić poprzez wykonywanie praktyk podstawowych aż do momentu, kiedy nie można nas będzie już więcej zranić. Poprzez ofiarowanie mandali, trzecią część nyndro, gromadzimy zasługę. To stwarza warunki niezbędne do osiagnięcia oświecenia. Kiedy jesteśmy wolni od karmicznych wpływów i uzyskaliśmy wszystkie pozytywne okoliczności, możemy z powodzeniem rozpocząć praktykę mahamudry. Jeżeli jednak po 111.111 powtorzeniach każdej z podstawowych praktyk zdamy sobie sprawę, że rozwój nie nastapił, musimy kontynuować naszą ciężką pracę z nyndro, aby osłabić negatywną karmę. Podczas praktyki może pojawić się wiele pozytywnych znaków. Są one wskazówkami, że pojawiają się efekty medytacji. Jednak nie powinniśmy mieć zbyt wielu oczekiwań odnośnie tych doświadczeń. Powinny pojawić się naturalnie, ponieważ nie można ich wyprodukować w sztuczny sposób. Po skończeniu nyndro otrzymuje się nauki mahamudry. Gdybyśmy mieli otrzymać je wcześniej, nie byłoby z tego zbyt wielkiego pożytku, ponieważ nie bylibyśmy w stanie ich właściwie zrozumieć. Aby mogło się to wydarzyć, umysł powinien być oczyszczony. Głębokich aspektów mahamudry nie powinno się nauczać za wcześnie, ponieważ uczniowie nie byliby w stanie ich docenić – kiedy ktoś czegoś właściwie nie zrozumie i już wiele na ten temat słyszał, może go to znudzić. Może wówczas doświadczyć przeszkód w urzeczywistnieniu celu praktyki. Z tego powodu wielcy mistrzowie, tacy jak Milarepa czy Gampopa, przekazywali nauki mahamudry w bardzo ograniczony sposób.
Mowi się, że nyndro jest głębsze i ważniejsze niż główna medytacja, następujaca po nich. Jest tak dlatego, że stwarza ono warunki do praktyki mahamudry. Wielka Pieczęć pozwala osiagnąć oświecenie w jednym momencie. Jednak, żeby być w stanie to osiagnąć, potrzebujemy odpowiednich warunków. Poprzez praktykę nyndro, zamieniamy się w „wykwalifikowanego praktykujacego”. Nie oznacza to jednak, że gdy je skończymy, jesteśmy całkowicie wykwalifikowani. Oprócz nyndro potrzebne nam jest również solidne zrozumie dharmy – powinniśmy na przykład znać nauki o właściwościach natury buddy. Ten temat wyjaśniony jest w Uttaratantrasiastrze (tyb. Dziu Lama). Inne ważne teksty to: „Różnica pomiędzy świadomością a madrością” (tyb. Namszie Jeszie) i „Ukazując esencję natury umysłu” (tyb. Ningpo Tenpa). „Ningpo Tenpa” jest krótką wersją „Dziu Lama”. Oba teksty zostały napisane przez XVI Karmapę Rangdziung Rigpi Dordże. Ważne jest również poznanie nauk madjamaki, Wielkiej Środkowej Ścieżki. Madjamaka wyjaśnia iluzoryczność samsary oraz to, że umysł buddy jest poza iluzją. Dzięki jej studiowaniu rozumiemy, że uwarunkowana egzystencja i obecny stan naszego umysłu są jedynie złudzeniami. Umysł buddy jest czymś zupełnie innym, poza iluzją. Ale nie jest też różny ani oddzielony od naszego umysłu. Oba są nieoddzielne, są jednością. Madjamaka wyjaśnia dokładnie, w jaki sposób natura umysłu jest dharmakają. Jednak za pomocą tego pogladu nie możemy określić stanu prawdy w jakiś szczególny sposób tak, jak ktoś mógłby wskazać na kwiat i powiedzieć: „To jest biała roża”. To, co możemy zrobić, to pokazać dokładnie naturę iluzji. Dla medytujacego na tej drodze bardzo ważne jest nauczenie się filozoficznego pogladu madjamaki. Poza tym jest coś, co musimy rozpoznać i zrozumieć sami. Tym czymś jest realizacja mahamudry.
Nauki Wielkiej Środkowej Ścieżki wyjaśniają również, że łańcuch przyczyn i skutków będzie kontynuowany tak długo, jak długo umysł pozostanie pod wpływem iluzji. Pozytywne i negatywne działania zawsze prowadzą do odpowiadajacych im rezultatów. Dlatego właśnie medytujacy, ktorzy znają pogląd madjamaki mają szacunek dla prawa karmy. Nawet bodhisattwowie na wysokich poziomach doświadczają rezultatów negatywnych działań podczas fazy pomedytacyjnej. Jednak dzięki wielkiej zasłudze zwykle osiagają dobre i pozytywne rezultaty. Choć czasami mogą się pojawić przeszkody. Madjamaka jest tak ważna, gdyż daje nam podstawowe zrozumienie dharmy. W dzisiejszych czasach niektorzy mistrzowie publikują książki z krótkimi, łatwymi do zrozumienia wyjaśnieniami o pewnych częściach abidharmy, na przykład wyjaśniają różne etapy medytacji szine. Istnieje wiele wyjaśnień dotyczacych tego, w jaki sposób filozoficzny pogląd na różnych poziomach wpływa na różne formy niewiedzy i przeszkadzajace uczucia w umyśle. Podczas praktyki medytacji szine bardzo ważne jest, aby dokładnie znać te instrukcje. Dlaczego? Ponieważ, gdy spoczywamy w głębokiej medytacji, jesteśmy zwykle prowadzeni przez naszą własną wiedzę, a nie przez osobę na zewnątrz. Jeśli mamy solidną wiedzę, nie napotkamy żadnych przeszkód. Bez informacji istnieje ryzyko, że w medytacji zostaniemy sprowadzeni na manowce. Czasami na przykład podażamy za własnymi błędnymi pogladami, ktore uważamy za prawdziwe. Innym razem, możemy nie wiedzieć, jak sobie poradzić z pewnymi intelektualnymi problemami lub nie znać potrzebnego antidotum. Możemy być również podekscytowani różnymi doświadczeniami, ale nie powinniśmy być do nich przywiazani. Potrzebny nam jest dobry nauczyciel medytacji – w przeciwnym razie istnieje niebezpieczeństwo popełnienia błędów. Kiedy praktykujemy nagromadzenie zasługi, potrzebujemy lamy, ktory dokładnie się na tym zna. Nauczyciel nie musi koniecznie znać innych aspektów dharmy, ale powinien być na tyle wykwalifikowany, aby dać nam wskazówki jak zgromadzić zasługę.

Gdy pojawiają się doświadczenia medytacyjne, praktykujacy także potrzebuje odpowiedniego nauczyciela. Jako przykład zawsze lubię opowiadać historię o Gampopie. Pewnego dnia miał problem w medytacji i przestał widzieć. Przyczołgał się do Milarepy i spytał go, co powinien zrobić. Milarepa odpowiedział: „Twój pas medytacyjny jest za ciasny, powinieneś go poluzować”. Jeżeli nauczyciel medytacji nie ma własnych doświadczeń, nie może nas niczego nauczyć. W jakiej książce moglibyśmy przeczytać, że pasek jest za ciasny i musimy go poluzować? Nie ma takich tekstów. Gesze czy khenpo mogą studiować wszystkie buddyjskie dyscypliny nawet przez 25 lat, ale w żadnej książce nie znajdą takiej informacji. Liczba istot jest nieograniczona, dlatego liczba problemów jest nieskończona. Kto mógłby opisać wszystkie osobiste problemy wszystkich istot z przeszłości, teraeniejszości i przyszłości? Dlatego, gdy napotykamy te doświadczenia w medytacji, nasz nauczyciel musi mieć odpowiednie przygotowanie. Innym ważnym punktem jest rozwinięcie oświeconej postawy. Jest ona przyczyną naszego rozwoju z życia na życie. Z tego powodu wszyscy nauczyciele mahajany i wadżrajany radzą nam, żeby skupić się na bodhiczicie, aspekcie współczucia umysłu bodhisattwy.
Obietnica bodhisattwy pomaga nam rozwinąć naszą pozytywną stronę, dzięki czemu możemy być pomocni dla czujacych istot. Powstrzymuje nas od odradzania się w niższych światach, co jest konsekwencją gniewu, zazdrości itd. Nawet gdy takie przeszkadzajace emocje powstają, obietnica bodhisattwy natychmiast je oczyszcza. Dlatego nigdy nie powinniśmy się poddawać w rozwoju bodhiczitty. Zarówno gniew, zazdrość, jak i „ego” zaburzają rozwój oświeconej postawy. To nasi wrogowie. Te trucizny są powodem, dla ktorego istoty są tak agresywne i wszędzie istnieje tak dużo gniewu. Jeżeli z tym gniewem połaczona jest energia, zaczynają one być niebezpieczne dla siebie i stwarzają sobie warunki do odradzania się w niższych światach. Obietnica bodhisattwy jest ochroną przed gorszym odrodzeniem. W praktykach podstawowych nagromadzenie zasługi (na przykład podczas podarowania mandali) jest wzmocnione przez wcześniejsze złożenie obietnicy bodhisattwy, a również przez siłę praktyk oczyszczajacych.