Nauka administracji wykład dn. 12/12/2013

• Akty Prawa Miejscowego

# Przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa , wydane na podstawie upoważnienia ustawowego przez uprawnione do tego organy

# Są dwa znaczenia terminu prawo miejscowe:

- w szerszym znaczeniu – normy stanowione przez organy centralne jak i terenowe, obowiązujące na części terytorium państwa

- w węższym znaczeniu – normy stanowione przez organy terenowe dla całego lub części obszaru właściwości miejscowej każdego z tych organów.

• Rola Prawa w Administracji Publicznej

# Organy terenowe wydające Akty Prawa Miejscowego Powszechnie Obowiązujące:

- Wojewoda

-Organy administracji niezespolonej ( terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej np. dyrektorzy izb celnych, dyrektorzy izb skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej, dyrektorzy urzędów morskich )

-sejmik województwa, rada powiatu, rada gminy

-wyjątkowo – zarząd powiatu, wójt/burmistrz/prezydent miasta

• Prawo miejscowe – szczególny typ: przepisy porządkowe:

- Przepisy, których przedmiotem regulacji mogą być zakazy lub nakazy określonego zachowania się związane z koniecznością ochrony życia lub mienia obywateli ochrony środowiska albo zapewnienie spokoju i porządku publicznego

- Mają moc powszechnie obowiązującą na obszarze powiatu lub gminy lub województwa lub części tych jednostek

• Prawo miejscowe –poziom województwa:

# Sejmik województwa – stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące w województwie na podstawie ustawy o Samorządzie województwa. Nie stanowi przepisów porządkowych. Na poziomie województwa uprawnienie przyznano Wojewodzie.

# Wojewoda – przedstawiciel RM w województwie, zadania w sprawach ochrony porządku publicznego. Wydaje rozporządzenia porządkowe i niektóre inne akty prawa miejscowego ( akty wykonawcze do ustaw szczególnych )

• Prawo miejscowe –poziom lokalny ( gminy i powiaty )

- organy powiatów i gmin – mają prawo do stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących na obszarze powiatu – samorząd powiatowy i na obszarze gminy – samorząd gminny, na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych

- podmiotami upoważnionymi do stanowienia tych przepisów są Rada Powiatu, Rada Gminy, a w wyjątkowych przypadkach Zarząd Powiatu, Wójt, Burmistrz lub Prezydent Miasta.

• Prawo miejscowe – szczególny typ: przepisy porządkowe:

- na poziomie lokalnym powiatów i gmin przepisy porządkowe wydają rady powiatów i rady gmin, ale w wypadach niecierpiących zwłoki przepisy te mogą wydawać organy wykonawcze tzw. Zarząd powiatu w formie uchwały na obszarze gminy – wójt/burmistrz/ prezydent miasta

-na poziomie województwa nie samorząd lecz wojewoda wydaje przepisy porządkowe ( wtedy są to rozporządzenia porządkowe )

• Źródła prawa wewnętrznego

• Źródła prawa o ograniczonym zakresie obowiązywania tzn. :

- adresatami zawartych w nich norm mogą być tylko jednostki administracji publicznej organizacyjne podlegające organowi, który ten akt wydał

- nie mogą kształtować sytuacji prawnej obywateli, ani innych podmiotów spoza administracji

- nie mogą też być podstawą decyzji administracyjnych

• Konstytucja zalicza do nich na mocy art.93 Konstytucji :

- uchwały RM

- zarządzenia Prezesa RM

- zarządzenia Ministrów

• Katalog niezamknięty!

- Poza regulacją konstytucyjną zarządzenia wydawać mogą: kierownicy centralnych urzędów, organy terenowej administracji rządowej, organy wykonawcze gminy tzn. wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, organy zakładów administracyjnych.

• ROLA PRAWA W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Uchwały RM

- uchwałą w sensie ogólnym jest każde rozstrzygnięcie organu kolegialnego a organem kolegialnym jest RM

-Konstytucja wyodrębnia rozstrzygnięcia prawotwórcze RM o mocy powszechnie obowiązującej i taki akt nazywany jest rozporządzeniem RM oraz rozstrzygnięciem prawotwórcze o mocy wewnętrznej – uchwała RM

- Podstawę prawną wydania uchwał RM stanowi bądź tylko ogólna kompetencja RM z Konstytucji i to są uchwały samoistne bądź także ustawa zwykła – uchwały wykonawcze.

2 rodzaje uchwał RM :

# Samoistne – maja podstawę wyłącznie w Konstytucji i dzięki temu cechuje je duża samodzielność decyzyjna. Te uchwały są podstawowym narzędziem polityki administracyjnej kierowania podległym RM aparatem administracji rządowej

#Wykonawcze – uchwały, które mają na celu wykonanie ustawy. Nie mogą naruszać ustaw. Regulacja w uchwale musi mieścić się w granicach ustaw, nie wolno także takimi aktami regulować spraw zastrzeżony dla ustawy czyli wkraczać w materię ustawową, bo byłoby to niezgodne z Konstytucją.

• Zarządzenie Ministra lub PRM

- akt prawny wydany przez organ jednoosobowy (nigdy organ jednoosobowy nie podejmuje uchwał )tzn. PRM lub ministra

- charakter wewnętrzny tzn. obowiązują tylko jednostki organizacyjne podlegające organowi wydającemu zarządzenie. Nie mogą stanowić podstawy decyzji oraz innych aktów określających prawa i obowiązki obywateli i innych podmiotów, które organizacyjnie nie podlegają Prezesowi RM lub któremuś z ministrów, który wydał zarządzenie.

- Niedopuszczalne są zarządzenia samoistne. Mogą być tylko zarządzenia o charakterze wykonawczym do ustawy tzn. ustawa winna określać organ właściwy do wydania zarządzenia oraz kompetencję, któ®a w tej formie wydania zarządzenia ma być realizowana.

- Zarządzenia nie mogą naruszać ustawy ani regulować spraw objętych wyłącznością ustawy

- Art. 39 Ustawy o Radzie Ministrów:

Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia nadaje ministerstwu statut w któ®ym określa jego szczegółową strukturę organizacyjną.

• Zarządzenia Prezydenta RP:

# Mają jedynie wewnętrzna moc obowiązującą, nie można regulować tymi zarządzeniami praw i obowiązków obywatelskich, sytuacji prawnej innych podmiotów spoza administracji, ale także nie można nimi regulować sytuacji prawnej tych podmiotów administracji, które nie podlegają Prezydentowi.

• Prawo Wewnętrzne

Poza regulacją konstytucyjną wydawane mogą być na podstawie innych ustaw:

- zarządzenia centralnych organów administracji publicznej, które to nie wchodzą w skład RM i nie mogą wydawać rozporządzeń – chodzi głównie o kierowników urzędów centralnych to ten kierownik jest organem i to on wydaje zarządzenie ! )

- zarządzenia wojewodów i innych terenowych organów administracji rządowej zespolonej i niezespolonej

- zarządzenia organów zakładów administracyjnych: szkół, DPS-ów ( mają moc obowiązującą do osób korzystających z zakładów )

• Wytyczne dotyczące prawa tworzonego przez administrację:

- zasada demokratyzmu – wymóg ograniczenia tworzenia prawa przez administrację( to naród wybiera prawodawcę, wybiera parlament, który jest jego przedstawicielem i to on powinien tworzyć prawo. W praktyce konieczność określenia przez organy przedstawicielskie granic regulacji tworzonych przez administrację)

- zasady prakseologii – postulat ilościowego ograniczenia prawodawstwa administracyjnego

• Rola Prawa w Administracji Publicznej

Dyrektywy dotyczące prawa tworzonego przez administrację publiczną :

• Może wydawać tylko przepisy zgodne z ustawami

• Powinna wydawać tylko takie przepisy które są realnie potrzebne

• Powinna wydawać przepisy jasne i przejrzyste, zrozumiałe zarówno dla pracowników administracji jak i osób z zewnątrz aparatu

• W jej aktach prawnych nie powinno zamieszczać się zbyt wielu fragmentów, które mają charakter apeli czy postulatów

Przestrzegania prawa jako obowiązek administracji:

- pociągnięcie osób działających w organach administracji niezgodnie z prawem do odpowiedzialności

- rozwiązywania organu działającego niezgodnie z prawem

- odwołanie organów pochodzących z wyborów powszechnych w drodze referendum

- sankcje nieoficjalne – kontrola społeczna, śledztwa dziennikarskie i ich konsekwencje