1.
Lewa półkula odpowiada za wypowiedź, liczenie w pamięci, pisanie, myślenie logiczne, słuchanie. Zatem zajmuje się liczbami, zdaniami, abstrakcją, racjonalizacją, logiką, werbalizacją i szczegółem. Reaguje lepiej na słuch i wzrok. Spostrzega odmienność. Przeważnie dominuje u praworęcznych ludzi.

Prawa półkula odpowiada za czynności, które wymagają wyobraźni i wizualizacji, gdy pojawiają się kolory, muzyka, rytm. Zatem zajmuje się twórczością, formą, kolorami, rytmem, metaforą, analogią, wyobraźnią i ogółem. Reaguje lepiej na ruch i działanie. Spostrzega podobieństwa. Przeważnie dominuje u leworęcznych.

2. Psychologia (Psyche = dusza, i logos = nauka) – nauka badająca mechanizmy i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniami człowieka. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem.

Cele psychologii
Cele psychologa przeprowadzającego badania podstawowe to: opisywanie, wyjaśnianie i przewidywanie zachowania oraz kierowanie zachowaniem. Psycholog zajmujący się psychologią stosowaną ma jeszcze piąty cel - polepszenie jakości ludzkiego życia. Cele te stanowią podstawę wszelkich przedsięwzięć psychologicznych.

UCZENIE SIĘ -proces poznawczy prowadzący do zmiany zachowania osobnika pod wpływem doświadczeń.

Warunkowanie klasyczne- jest to proces dzięki któremu uczymy się kojarzyć pewne zdarzenia z innymi zdarzeniami.

Odruch Bezwarunkowy- reakcja wrodzona, automatyczna, zachodzi przez pobudzenie odpowiednich receptorów, nie jest konieczne uczenie się. Jest on wywołany przez pewien zakres bodźców.
Bodziec to wrodzony element otoczenia prowokujący reakcje organizmu.
Odruch Warunkowy –to wyuczenie się pewnych odruchów droga skojarzeń.

Rodzaje warunkowania klasycznego

A)warunkowanie odroczone-gdzie bodziec warunkowy pojawia się w okresie poprzedzającym wystąpienie bodźca bezwarunkowego i pozostaje obecny aż do zareagowania przez organizm.
B)warunkowanie równoczesne gdzie bodziec warunkowy i bezwarunkowy pojawiają się równocześnie,
C)warunkowanie śladowe gdzie bodziec warunkowy pojawia się ,po czym znika jeszcze przed pojawieniem się bodźca bezwarunkowego .
D)warunkowanie wsteczne gdzie bodziec bezwarunkowy pojawia się przed bodźcem warunkowym wiec uczenie się jest nieskuteczne lub w ogóle nie ma miejsca.

Awersje smakowe
Awersje smakowe są przykładem warunkowania klasycznego Maja one adaptacyjny charakter, ponieważ motywują organizm do unikania potencjalnie szkodliwego jedzenia.

Uogólnianie i różnicowanie
Uogólnienie to reagowanie na różne bodźce o tej samej funkcji, w ten sam sposób.
Różnicowanie to reakcja na podobne bodźce , w inny sposób. Wiele bodźców wyglądających podobnie maja w rzeczywistości odmienne funkcje ,wiec i odmienne reakcje reagowania

Zastosowanie warunkowania klasycznego
Warunkowanie klasyczne to głównie mechanizm uczenia się ludzi. To dzięki niemu bodźce stają się zapowiedzią jakiś innych wydarzeń.. otwieranie drzwi po uprzednim pukaniu .

Warunkowanie sprawcze(instrumentalne)
Warunkowanie sprawcze koncentruje się na tym, co organizmy robią w swoim środowisku ,organizmy uczą się coś robić lub czegoś nie robić z powodu konsekwencji takiego zachowania.

Prawo Efektu-EDWARD THORNDIKE
Prawo to zakłada ,że reakcja ulega w danej sytuacji wzmocnieni u przez nagrodę .Tak wiec nagrody wzmacniają pewne związki bodzie-reakcja, natomiast kary je osłabiają .

Typy wzmocnień
Wzmocnieniem może być kazde zdarzenie nasilające częstość przyszłego występowania reakcji ,po której zdarzenie to następuje.

Wzmocnienie pozytywne-zwieksza prawdopodobieństwo przyszłego pojawienia się reakcji,po której następuje.
Wzmocnienie negatywne-zwieksza prawdopodobieństwo przyszłego pojawienia się reakcji pod warunkiem ich usunięcia z sytuacji.
Wzmocnienie natychmiastowe-krótkofalowe następstwa zachowania sa silniejszym wzmocnieniem od następstw długofalowych.
Wzmocnienie odroczone-to następstwo długofalowe,gdzie negatywne konsekwencje sa odroczone w czasie.
Wzmocnienie pierwotne-wynikają z biologicznej,wrodzonej struktury organizmu.
Wzmocnienie wtórne-nabywają swoje wartości dzieki skojarzeniu z bodzcami,które już mają własności wzmocnienia,stąd tez bywają nazywane wzmocnieniami uwarunkowymi.

Nagrody –podobnie jak wzmocnienia podnosza częstotliwość występowania zachowań.

Kary-są nieprzyjemnymi zdarzeniami obnizającymi częstotliwośc pojawienia si ę zachowań,które je poprzedzają.

Kształtowanie zachowania
To metoda uczenia się złożonych zachowań poprzez wzmacnianie kolejnych reakcji coraz to bardziej zbliżonych do właściwej.

Teoria Kontyngencji
Behawioryści i psychologowie poznawczy w odmienny sposób interpretują procesy warunkowania. Pierwsi traktują je jako rezultat współwystępowania bodźców a drudzy jako proces ,w którym bodźce dostarczają organizmowi informacji pozwalającej na wykształceniu umysłowej reprezentacji otoczenia.

Rescorla w wyniku przeprowadzonych badań ,doszedł do wniosku ,ze samo współwystępowanie zdarzeń nie jest wstanie wyjaśnić warunkowania .Według tak zwanej teorii kontyngencji uczenie występuje dlatego, ze bodziec warunkowy informuje organizm o prawdopodobieństwie wystąpienia bodźca bezwarunkowego.

Uczenie utajone- Jest to uczenie, które z początku nie ujawnia się w zachowaniu, a które polega jedynie na utworzeniu mapy poznawczej danego zachowania. Wprowadził Tolman.

Uczenie się przez obserwacje
Bandura wykazał, że ludzie potrafią się uczyć za pomocą samej obserwacji innych ludzi.

MOTYWACJA-Stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania, to wzbudzony potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określający podłoże zachowań i ich zmian. Jest to wewnętrzny stan człowieka mający wymiar atrybutowy.

MOTYWY- są hipotetycznymi stanami wewnętrznymi organizmu, które aktywizują zachowanie i popychają organizm do jakiegoś celu.

STANY PRZYPUSZCZALNE- Nie można ich bezpośrednio zaobserwować i zmierzyć, wnioskuje się o nich na podstawie obserwacji zachowania. Psychologowie zakładają, że motywy są powodem zachowania i mogą występować w postaci potrzeb, popędów i pobudek.

1) POTRZEBY: Dzielą się na fizjologiczne i psychiczne.
-Potrzeby fizjologiczne musimy zaspokoić by przetrwać.
-Przykładem potrzeby psychicznej jest chęć osiągnięć, władzy, pozytywnej samooceny i przynależności społecznej.

Potrzeby psychiczne różnią się od potrzeb fizjologicznych dwoma względami:
* Nie muszą opierać się na stanach deprywacji (brak czegoś)
* Psychiczne potrzeby mogą być nabywane w wyniku doświadczeń czyli wyuczone.

2) POPĘD: Potrzeby dają początek popędom np.: wyczerpanie się płynów, popęd pragnienia. Popęd to wewnętrzny stan organizmu motywujący do działania.
* Popędy fizjologiczne są psychicznymi odpowiednikami potrzeb fizjologicznych.
* Psychiczne potrzeby osiągnięć także rodzą popędy.

3) POBUDKA: Pobudką nazywamy obiekt, sytuację, osobę, która jest spostrzegana, jako zdolna do zaspokojenia jakiejś potrzeby, na pobudki motywujące mogą działać np.: pieniądze bądź seksualnie atrakcyjna osoba.

TEORIA MOTYWACJI

1) TEORIA INSTYNKTU
-SZTYWNE WZORCE ZACHOWAŃ: Są to zachowania, które nie wymagają uczenia się, np.: ptak w izolacji buduje gniazdo w sezonie godowym. Wzorce zachowań instynktownych pojawiają się w reakcji na wystąpienie bodźca, np.: męskie osobniki są pobudzone seksualnie przez feromony wydzielane przez samice tego gatunku. Wg. Zygmunta Freud pojęcie instynktu opisuje ludzkie potrzeby fizjologiczne.

2) REDUKCJA POPĘDÓW I HOMEOSTAZA

-REDUKCJĘ POPĘDÓW DZIELI SIĘ NA:
a) Motywy pierwotne czyli głód, pragnienie, powodują wzrost pobudzenia, pobudzają zachowanie.
b) Popęd wtórny, np.: dążenie do zdobywania pieniędzy, ponieważ stanowią one środek zaspokojenia wielu popędów podstawowych, np: zdobywania żywności.

-HOMEOSTAZA: Jest to działanie, które odbudowuje równowagę wewnątrz organizmu czyli np.: jak jesteśmy głodni to musimy zjeść.

TEORIA HUMANISTYCZNA- Maslow uważał, że ludzie są motywowani przez potrzebę osobistego rozwoju. Wg niego ludzi od zwierząt odróżnia stan realizowania swojego potencjału. Człowiek dysponuje takimi narzędziami jak intuicja.
Abraham Maslow sformułował tezę, że potrzeby ludzkie tworzą hierarchię od potrzeb fizjologicznych do samo urzeczywistnienia.

Potrzeby fizjologiczne: głód, pragnienie, wypoczynek, wypróżnianie,
Potrzeby bezpieczeństwa: ochrona przed przestępczością, kłopotami finansowymi, ochrona przed nieprzyjaznym otoczeniem dzięki ubraniu i domostwu,
Potrzeby przynależności i miłości: miłość i akceptacja innych dzięki utrzymywanie intymnych kontaktów, podtrzymywaniu przyjaźni,
Potrzeba szacunku i dowartościowania: osiągnięcia, kompetencje, szacunek,
Potrzeba samo urzeczywistnienia: realizacja własnego potencjału,.

TEORIA POZNAWCZA-Psychologowie poznawczy wychodzą z założenia, że ludzie wykształcają pewne umysłowe reprezentacje świata. Jan Piaget i George Kelly zakładali, że ludzie są urodzonymi naukowcami dążącymi do zrozumienia świata by móc przewidywać i kontrolować bieg wydarzeń. Dzieci zaczynając się orientować w swojej płci naśladują osoby z tej samej płci. Leon Festinger zakładał, że ludzie są motywowani do utrzymania wewnętrznej zgodności swoich poglądów i do usprawiedliwiania własnego postępowania. Inny punkt widzenia przyjmuje się w ramach społeczno-kulturowego podejścia do motywacji, np: jadanie mięs lub ryb, pocałunek w usta lub pocieranie nosami, ale również popędy seksualne np: w kulturze zachodniej kobiece piersi mają znaczenie erotyczne i są zakrywane, a w niektórych społeczeństwach nie piśmiennych piersi są jedynie ważne dla dziecka i w związku z tym kobiety chodzą obnażone.

GŁÓD- opiera się na potrzebach fizjologicznych, motywuje nas do jedzenia. Fizjologiczne popędy w rodzaju głodu nie wymagające uczenia się, nazywane są popędami pierwotnymi. Potrzebujemy żywności, by przetrwać, odżywianie jest symbolem wspólnoty rodzinnej, jedzenie kojarzy nam się z opiekuńczością i relacją rodzic dziecko.

OTYŁOŚĆ- Ludzie otyli częściej zapadają na choroby np.. serca, cukrzycę, układu oddechowego. Na otyłość może wpływać:
Dziedziczność- jest zjawiskiem rodzinnym.
Komórki tłuszczowe- w tych komórkach tłuszcz jest przechowywany. Kiedy cukier we krwi spada jest on pobierany z tych komórek.
Dieta a metabolizm- ludzie na diecie i osoby, które niedawno zrzuciły swoja nadwagę spalają mniej kalorii.
Czynniki psychologiczne- tj. uczenie się od innych zachowania, stres, stany emocjonalne również odgrywają role w otyłości.

MOTYWACJA ODCHUDZANIA SIĘ :Motywacja odchudzania się polega na tym ,żeby ustalić pewną dopuszczalną ilość spożywanych kalorii dziennie i sprawdzać czy się jej trzymasz, zastępować żywność wysokokaloryczną, pożywieniem niskokalorycznym. Przede wszystkim uprawiać ćwiczenia fizyczne. Jeść produkty które zawierają błonnik np: brokuły, które regulują prace jelit i wpływają na lepszą przemianę materii.

MOTYWY BODŹCOWE- Obejmują stymulację sensoryczną, aktywność, eksploracje otoczenia i dokonywanie w nim pewnych manipulacji, niektóre motywy bodźcowe mają wyraźne znaczenie ewolucyjne.

*Stymulacja sensoryczna i aktywność- (odbiór, organizowanie, interpretacja i przetwarzanie bodźców zmysłowych)

-Eksploracja: oznacza aktywność orientacyjno-poznawczą jednostki w jej najbliższym otoczeniu, występująca najczęściej w nowych sytuacjach, nie ukierunkowaną na bezpośrednie zaspokojenie potrzeb biologicznych.

-Manipulacja: to celowo inspirowana interakcja społeczna mająca na celu oszukanie osoby lub grupy ludzi, aby skłonić je do działania sprzecznego z ich dobrem, interesem.

TEORIA DYSONANSU POZNAWCZEGO- Zakłada, że ludzie unikają zaprzeczania samemu sobie i wolą, aby ich opinie i postawy zachowały wewnętrzną spójność. Została stworzona przez Leona Fetsingera w 1957roku. Np.:
* osoba paląca wie, że papierosy wywołują wiele chorób, ale i tak pali.
* osoba używająca przemocy wobec swojego dziecka uważa, że są to tylko klapsy.

OSIĄGNIĘCIA AFILIACJA I AGRESJA :
TRZY SAMODZIELNE POTRZEBY CZŁOWIEKA WEDŁUG MURRAY’A- OSIĄGNIĘCIA, AFILIACJA I AGRESJA.

Motywacja osiągnięć: ludzie z silna motywacja osiągnięć to osoby ,które potrafią uczyć się ,pomimo otaczającego je hałasu. wiele osób potrafi nieugięcie posuwach się do przodu aby’’ dopiąc swego ‘’

Potrzeba afiliacji: „Ludzie, którzy potrzebują ludzi”. Motyw afiliacji nakłania nas do zawierania przyjaźni, łączenia się w grupy i preferowania pracy wspólnej z innymi nad samotną. Motywacja afiliacji jest częścią spoiwa utrzymującego rodziny i inne grupy społeczne.

Teorie agresji:
-perspektywa biologiczna
-perspektywa psychodynamiczna
-perspektywa poznawcza
-perspektywa uczenia się.
-Perspektywa społeczno-kulturowa

PAMIĘĆ- to zdolność do rejestrowania i ponownego odtwarzania wrażeń zmysłowych, skojarzeń czy informacji.

1. Trzy rodzaje pamięci:

• Pamięć epizodyczna - to wspomnienie zdarzeń osobiście doświadczanych, jakie przytrafiły się człowiekowi lub miały w jego obecności miejsce.

• Pamięć semantyczna - to ogólna wiedza dotycząca znaczeń. Jest to efekt rozumienia z przeszłości, ale również wiedza przyszła.

• Pamięć proceduralna - nazywana także pamięcią umiejętności. Posiadamy wiedzę o tym, jak coś się robi. Pamięć proceduralna jest bardzo trwała i może funkcjonować całymi latami pomimo braku jej używania.

2. Trzy stadia pamięci - Niektóre myśli przepadają bezpowrotnie. Pewne elementy innych myśli pozostają kilka chwil, godzin lub dni. Jeszcze inne pozostawiają po sobie niezniszczalne ślady, a ich wspomnienie może trwać do końca życia. Te stadia to pamięć: sensoryczna, krótkotrwała i długotrwała.
Procesy pamięci zachodzące u człowieka: rejestr sensoryczny, pamięć krótkotrwała, pamięć długotrwała, zapominanie

Pamięć sensoryczna (zmysłowy) - jest to ludzki system pamięci, który na chwile zachowuje wrażenia, a potem je wymazuje.

• pamięć ikoniczna – rejestr bodźców wzrokowych . Jest ona bardzo dokładna, ale nie trwała.

• wyobraźnia eidetyczna - jest to inaczej pamięć wzrokowa

• pamięć ikoniczna i sakadyczne ruchy oczu - pozwala zachować ciągłość postrzegania wzrokowego

• pamięć echoiczna - umysłowe reprezentacje dźwięków

Pamięć krótkotrwała - dostają się tu w bardzo krótkim czasie wybrane informacje z rejestru sensorycznego. W porównaniu z nim, pojemność tej pamięci jest bardzo mała.

• Kodowanie - powtarzanie myśli kilkakrotnie tego samego w celu zapamiętania

• Efekt kolejności - zjawisko zapamiętania pierwszej i ostatniej litery, dlatego, że w szeregu liter obdarzamy je największą uwagą. Efekt pierwszeństwa jest to bodziec, że informacje np. o innym człowieku, które odbierane jako pierwsze mają największy wpływ na jego ocenę. Efekt świeżości jest to tendencja do lepszego przypomnienia bodźców ostatnich z kolei.

Pamięć długotrwała- ogromnym magazynie informacji, w którym przechowywane są imiona, daty. Niektórzy psychologowie (m.in.Freud) sądzili, że pamięć przechowuje wszystkie spostrzeżenia i myśli.

Wspomnienie migawkowe - są to ważne wydarzenia w naszym życiu o których nigdy nie zapominamy.

Organizacja pamięci długotrwałej - dane zawarte w pamięci długotrwałej są zwykle dobrze zorganizowane. Informacje są organizowane hierarchicznie oznacza pewne uporządkowanie pojęć lub obiektów w grupy czy klasy według ich cech.

Na końcu języka - polega na tym, że nie mamy konkretnej wiedzy, nie znamy dokładnej odpowiedzi, choć wiemy coś na temat kwestii o którą nam chodzi.

Uczucie, że coś się wie - jest wynikiem nie kompletnego lub nie doskonałego wyuczenia się danej informacji.

3. Trzy procesy pamięci:

• Kodowanie - jest to pierwszy etap przetwarzania informacji polega na zmianie formy by możliwe było umieszczenie jej w pamięci- zakodowanie. Odbywa się to za pomocą kodów wizualnych, słuchowych i semantycznych.
  Kod wizualny - próbując zapamiętać ciąg liter przedstawiamy go jako obraz.
  Kod akustyczny - zapamiętywanie pewnej sekwencji dźwięków.
  Kod semantyczny- reprezentuje bodźce na podstawie ich znaczenia.

• Przechowywanie - jest drugim procesem pamięciowym to utrzymywanie informacji mimo upływu czasu.

• Przypominanie - wydobycie informacji z pamięci długotrwałej, które wymaga sięgnięcia do jej zasobów.

Trzy „trójki” pamięci:

1. Trzy rodzaje pamięci

• Epizodyczna - wspomnienia zdarzeń osobiście doświadczanych

• Semantyczna - wiedza ogólna

• Proceduralna - wiedza o sposobach robienia rzeczy, pamięć umiejętności

1. Trzy procesy pamięci

• Kodowanie- przekształcenie informacji w taki sposób, by mogła zostać umieszczona w pamięci

• Przechowywanie- utrzymywanie informacji pomimo upływu czasu

• Wydobywanie- odnajdywanie przechowywanej informacji i jej przywrócenie świadomości

1. Trzy stadia pamięci

• Pamięć sensoryczna- typ lub stadium pamięci, którą odbierany bodziec najpierw napotyka, w której jest na krótko przechowywany

• Pamięć krótkotrwała- typ lub stadium pamięci, w którym informacja może być przechowywana przez około minutę, po czym ślad pamięciowy zanika- pamięć robocza

• Pamięć długotrwała- typ lub stadium pamięci zdolny do względnie trwałego przechowywania informacji

Zapominanie - utrata zdolności do przypominania sobie, rozpoznawania tego co poprzednio zostało zapamiętane.

• Rozpoznawanie - jest najłatwiejszym rodzajem zadania pamięciowe.

• Odtwarzanie - jest trudniejsze od rozpoznawania. Psychologowie często mierzą odtwarzanie metodą par sylab bezsensownych. Badani proszeni są o odtworzenie z listy sylab para po parze i pokazuje im sylabę z każdej pary z prośba o przypomnienie drugiej sylaby.

• Ponowne uczenie się - jest trzecią metoda badania poziomu pamięci. Ponowne ich nauczenie się wymagać będzie mniej czasu niż za pierwszym razem.

Teoria hamowania – zakłada, że informacja może być zapomniana także z tego powodu, że w jej pamiętaniu przeszkadza nowo wyuczony materiał lub wiedza już posiadana.

Hamowanie wsteczne - polega na tym, że uczenie się jakiegoś nowego materiału przeszkadza w przypomnieniu materiału wyuczonego w przeszłości

Hamowanie następcze - polega natomiast na tym, że wyuczenie danego materiału przeszkadza w późniejszym uczeniu się jakiegoś innego materiału.

Wyparcie - Zygmund Freud zakładał, że jesteśmy motywowani do zapominania bolesnych wspomnień i niemożliwych do zaakceptowania myśli, ponieważ wywołują one lęk, wstyd i poczucie winy.

Amnezja dziecięca – to zjawisko gdzie nie pamiętamy zdarzeń z naszego życia w wieku 2-3 lat a wspomnienie tego co działo się przed ukończeniem 5 roku życia było mgliste i niepełne.

STRES- wymaganie od organizmu by się do czegoś dostosował zaradził sobie, poradził z czymś. Niektóre stresy są konieczne i potrzebne dla utrzymania nas w stanie czujności i aktywności. Hans Selye nazywa takie stresy EUSTRESAMI.

ŻRÓDŁA STRESU mogą się kumulować w naszym organizmie jednak jak już będzie ich zbyt wiele przestaniemy sobie z nimi radzić. Jednymi ze stresów są
- UCIĄŻLIWOŚCI CODZIENNE -czyli regularnie powtarzające się warunki i doświadczenia zagrażające naszemu zdrowiu psychicznemu.
-ZMIANY ŻYCIOWE – Lazarus i jego współpracownicy analizowali codzienne uciążliwości i ich przeciwieństwa i doszli do wniosku ,że można podzielić je w następujące sposób :

1. Uciążliwości domowe: przygotowanie posiłków, zakupy, utrzymanie domu.
2. Uciążliwości zdrowotne: choroba fizyczna, kłopoty z leczeniem, skutki uboczne leczenia.
3. Uciążliwości czasowe: zbyt wiele rzeczy naraz, za dużo zobowiązań, mało czasu
4. Uciążliwości własnego życia psychicznego: samotność
5. Uciążliwości środowiskowe: przestępczość, ciężkie sąsiedztwo, hałaśliwość ruchu drogowego
6. Uciążliwości finansowe: obciążenie finansowe, kredyty, pożyczki
7. Uciążliwości związane z pracą: niezadowolenie z pracy, nieakceptowanie w miejscu pracy,
8. Uciążliwości związane z perspektywami na przyszłość: martwienie się o utratę pracy, emerytura

KONFLIKT

Konflikt motywacyjny to odczuwanie sprzecznych motywów, gdzie realizacja jednego wyklucza realizację drugiego. Będąc pod wpływem tego konfliktu, czujemy się rozdarci pomiędzy dwoma różnymi pragnieniami, wiedząc, że spełnić możemy tylko jedno z nic. Jest on stresujący i kłopotliwy. Psychologowie wyróżniają 4 rodzaje konfliktów:

1. dążenie-dążenie- jest konfliktem najmniej stresującym. Jest to sytuacja w której dwa cele są osiągalne ale nie możemy ich realizować jednocześnie,

2. unikanie-unikanie- jest on konfliktem bardziej stresującym ponieważ wynika z pragnienia uniknięcia dwóch niepożądanych stanów rzeczy, gdy możemy uniknąć tylko jednego z nich,

3. dążenie-unikanie- powstaje w tedy gdy ten sam cel budzi w nas pozytywne jak i negatywne uczucia.

4. Piętrowy konflikt dążenie- unikanie- jest to konflikt gdy każde z możliwych działań ma zarówno swoje dobre i złe strony.

IRRACJONALNE PRZEKONANIA-PROSTA DROGA DO STRESU

Zdarzenie → przekonanie→ konsekwencje

A → B → C

Ellis twierdzi, że często wierzymy w irracjonalne przekonania. To właśnie one prowadzą do stresu, a nawet stanowią źródło problemów. Takimi przekonaniami są m.in. takie przykłady jak:

1. Jeśli ktoś mnie krytykuje, to ze mną coś jest nie tak.

2. Jeśli wszystko się układa, na pewno coś się zepsuje.

3. To ważne aby wszyscy mnie lubili.

4. Sprawy muszą toczyć tak jak chcę. Życie staje się okropne, jeżeli nie mam możliwości wyboru.

PSYCHOLOGICZNE MODYFIKATORY STRESU

-OCZEKIWANIA DOTYCZĄCE WŁASNIEJ SKUTECZNOŚCI.

-TWARDOŚĆ PSYCHICZNA. Kobasa stwierdziła u odpornych na stres trzy charakterystyczne cechy:

• Wysoki poziom zaangażowania w to co robią.

• Skłonność do interpretowania zmian jako wyzwania – normalnym stanem życia są zmiany, a nie stabilność; zmiany nie są zagrożeniem, lecz interesującym wyzwaniem dla własnego rozwoju.

• Silne przekonanie o sprawowaniu kontroli nad własnym życiem.

Osoby twarde psychicznie są bardziej odporne na stres, ponieważ same wybierają stresujące sytuacje. Istotnym składnikiem twardości psychicznej jest wewnętrzne umiejscowienie źródła kontroli.

-POCZUCIE HUMORU

-PRZEWIDYWALNOŚC

-WSPARCIE SPOŁECZNE- Rodzaje wsparcia:

• Zainteresowanie emocjonalne- bycie wysłuchanym przez innych, spotkanie się z wyrazami zrozumienia, troski, sympatii i współczucia, wpływa na poprawę samooceny osoby wspieranej i na jej samopoczucie.

• Pomoc instrumentalna- udzielanie bezpośredniej pomocy w formie pożyczek, darów lub usług.

• Informacja- wymiana i udzielanie informacji oraz dawanie rad, które sprzyjają lepszemu zrozumieniu sytuacji, własnego położenia życiowego i problemów

• Ocena-informacje zwrotne od innych na temat tego jak człowiek sobie radzi z sytuacją.

• Kontakt społeczny- zwyczajna rozmowa, spotkanie czy zakupy.

OGÓLNY ZESPÓŁ PRZYSTOSOWANIA

Hans Selye zauważył, że w warunkach stresu nasz ogranizm jest niczym budzik, który nie przestaje dzwonić, dopóki niewyczerpie się mu energia. Dlatego Selye nazwał cykl ogólnym zespołem przystosowania, który przebiega w 3 fazach: reakcja alarmowa, faza oporu i faza wyczerpania.

Reakcja alarmowa: system reakcji walki/ucieczki. W różnych układach w organizmie zachodzi szereg zmian, które zapoczątkowane są przez mózg i układ nerwowy.
Faza oporu: organizm się mobilizuje, a stresor nie znika. W tej fazie organizm próbuje odbudować utracone zasoby energii i naprawić doznane szkody.
Faza wyczerpania: stresor nadal oddziaływuje na organizm. Możliwości radzenia sobie ze stresem nie są jednakowe, ale kiedy organizm ulega wyczerpaniu będąc narażonym na stres przedłużający się w nieskończoność.

8. WPŁYW STRESU NA UKŁAD ODPORNOŚCIOWY

Badania wskazują na to ,iż stres hamuje działania układu odpornościowego.
Tak naprawdę największą rolę w zwalczaniu chorób odgrywa nasz układ odpornościowy więc należy na niego zwracać szczególną uwagę.
Nasz układ odpornościowy zwalcza choroby między innymi poprzez wytwarzanie białych ciałek krwi, które wyszukują i niszczą zarazki ,bakterie a nawet komórki rakowe. Inna nazwa białych ciałek to LEUKOCYTY.

9. STRES A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY
Badania wykazały, że stres stymuluje wytwarzanie steroidów ,które hamują funkcjonowanie układu odpornościowego.

10.PSYCHOLOGIA A ŻYCIE CODZIENNE

Radzenie sobie ze stresem

Stres może przybierać różne formy i jest szkodliwy dla samopoczucia psychicznego i zdrowia fizycznego. Zwalczyć poprzez:

Kontrola irracjonalnych myśli częstym źródłem stresu są nasze myśli

Obniżenie pobudzenia

CHOROBY ZWIĄZANE ZE STRESEM :

A) BÓLE GŁOWY :

B) WIEŃCOWA CHOROBA SERCA
C) RAK

WRAŻENIA są skutkiem stymulacji narządów zmysłów i przesyłania przez nie informacji do ośrodkowego układu nerwowego.

Spostrzeganie ( percepcja) nie ma charakteru mechanicznego. Jest procesem, dzięki któremu wrażenia zostają zorganizowane i zinterpretowane, tworząc wewnętrzną reprezentację świata.

Próg absolutny - oznaczenie bodźca o najmniejszej wielkości, który ludzie potrafią odróżnić od braku jakiegokolwiek bodźca.

Wielkość progów absolutnych przedstawia się w przybliżeniu następująco:

• Dla wzroku jest to wielkość odpowiadająca płomieniowi świecy widzianemu z odległości pięćdziesięciu kilometrów w ciemną, pogodną noc.

• Dla słuchu – dźwięk tykającego zegarka z odległości około sześciu metrów.

• Dla smaku – łyżeczka cukru rozpuszczona w mniej więcej siedmiu litrach wody.

• Dla zapachu – kropla perfum rozproszona w małym domu ( 1 cząsteczka na 500 milionów).

• Dla dotyku – nacisk skrzydła muchy spadającego na twarz z odległości pół centymetra.

Próg różnicy – minimalna różnica w natężeniu dwóch bodźców niezbędna do ich różnienia.
WRAŻENIA WZROKOWE

Wzrok stanowi nasz najważniejszy zmysł, ślepota jest uważana za najpoważniejszy rodzaj upośledzenia zmysłów. Wrażenia wzrokowe wywołuje światło widzialne.

WRAŻENIA SŁUCHOWE
Dźwięki, czyli stymulacja słuchowa, podróżują w powietrzu w postaci fal. Są wywoływane zmianami w ciśnieniu powietrza, które powstają w postaci wibracji. Wymiarami dźwięku są wysokość i głośność.

Wysokość dźwięku jest uzależniona od częstotliwości dźwięku, czyli od liczby cykli na sekundę. Im większa liczba cykli przypada na sekundę, tym wyższy ton dźwięku.

Głośność dźwięku jest uzależniona od amplitudy fali dźwiękowej. Dźwięki zarówno wysokie, jak i niskie mogą być, zatem albo głośne, albo ciche. Jest zwykle wyrażana w decybelach.

ZMYSŁ WĘCHU
Jest to zmysł chemiczny. Rozpoznajemy cząsteczki odczuwanej substancji. Węch odgrywa ważną rolę w ludzkim zachowaniu. W dużym stopniu przyczynia się do reagowania na zapach jedzenia. Zapachy są wykrywane za pomocą neuronów receptorowych mieszczących się w nabłonku węchowym, znajdującym się w górnej części obu nozdrzy.

ZMYSŁ SMAKU
Są cztery podstawowe jakości smakowe, czyli smak: słodki, kwaśny, słony i gorzki. Smaki są odczuwane za pomocą komórek smakowych – neuronalnych receptorów umieszczonych w kubkach smakowych. Człowiek ma około dziecięciu tysięcy kubków smakowych.

ZMYSŁY SKÓRY
Skóra odróżnia wiele rodzajów wrażeń – dotyk, nacisk, ciepło, zimno i ból. Mamy odrębne receptory zmysłowe dla nacisku, temperatury i bólu, choć pewne zakończenia nerwowe mogą odbierać więcej niż jeden rodzaj stymulacji.

Kiedy dotyka się skóry, następuje pobudzenie receptorów zmysłowych umieszczonych wokół korzeni włosów. Aktywne dotykanie umożliwia nie tylko uzyskanie informacji dotykowych, ale także informacji o nacisku i temperaturze oraz informacji zwrotnych od naszych mięśni zaangażowanych w ruchu dłoni.

Temperatura
Receptorami temperatury są neurony znajdujące się tuż pod skórą. Gdy temperatura skóry wzrasta, wyładowują się neurony wrażliwe na ciepło, gdy spada – neurony wrażliwe na zimno.

KINESTETYKA
Kinestezja polega na przekazywaniu do mózgu informacji z narządów zmysłowych rozmieszczonych w stawach, ścięgnach i mięśniach.

ZMYSŁ RÓWNOWAGI
Informuje nas, czy zachowujemy równowagę fizyczną. Receptory tego zmysłu są umieszczone w kanałach półkolistych i innych obszarach uszu. Kontrolują one pozycję i ruchy naszego ciała w stosunku do siły grawitacji.

SPOSTRZEGANIE inaczej zwane percepcją to uporządkowany zdarzenie psychiczne, dzięki któremu wrażenia zostają zorganizowane i zinterpretowane, tworząc wewnętrzny obraz świata. Spostrzeganie jest aktywnym a nie mechanicznym procesem, dzięki któremu człowiek nadaje sens własnym wrażeniom.

Organizacja spostrzeżeń

• Figura-tło - zaobserwowano, że w niektórych sytuacjach otoczenie lub tło bodźca nie jest dokładnie określone. W takich przypadkach doświadczamy zjawiska „przełączenia” percepcji.

• Prawo podobieństwa – elementy tej samej wielkości czy tego samego kształtu skłonni jesteśmy spostrzegać jako grupę czy wzór niż jako odmienne elementy

• Prawo dobrej kontynuacji - elementy tworzące linię lub krzywą postrzegane są jako elementy związane ze sobą

• Prawo bliskości – mamy tendencję aby grupować w naszej percepcji te elementy, które są blisko siebie.

Spostrzeganie ruchu

Spostrzeganie ruchu opiera się na zmianie położenia względem innych przed­miotów.

• Zjawisko autokinetyczne- jest to złudzenie wzrokowe, polegające na tym, że w bardzo ciemnym pomieszczeniu mały jasny punkt wydaje się ruchomy, mimo tego, że pozostaje w spoczynku.

• Ruch stroboskopowy - jeżeli obrazy, nieco tylko zmienionych, nieporuszających się obiektów są pokazywane jeden po drugim w bardzo szybkim tem­pie, to ulegamy złudzeniu, że te obiekty się poruszają.

• Zjawisko FI - Światła zapalające się po kolei wzdłuż jakiejś linii sprawiają wrażenie ruchu.

Spostrzeganie głębi

• Wskaźniki jednooczne - są to sygnały możliwe do dostrzeżenia za pomocą jednego tylko oka, a należą do nich: perspektywa, względna wielkość obiektów, wyrazistość, wzajemne przysłanianie się obiektów, światłocienie i gradient po­wierzchni.

Wskaźniki obrazowe:

• Perspektywa - siatkówkowy obraz obiektów odległych jest mniejszy od obrazu obiektów bliższych obserwatorowi. Również odległości między obiektami odległymi zdają się mniejsze od odległości między przedmiotami znajdującymi się w pobliżu.

• Zasada względnej wielkości obiektów - przedmioty odległe od ob­serwatora wyglądają na mniejsze od przedmiotów tej samej wielkości, ale znaj­dujących się blisko.

• Wyrazistość - im dalej od nas obiekt jest położony, tym słabiej widać jego szczegóły. Wzrastającą odległość obiektu sygnalizuje także zmniejsza­nie się jego wyrazistości.

• Interpozycja - zachodzenia na siebie obiektów, wzajemne przysłania­nie się. Obiekty zasłonięte wydają się nam dalsze od tych, które je zasłaniają

• Światłocień- dostarcza dodatkowych informacji na temat głębi. Nieprzezroczyste obiekty pochłaniają światło i rzu­cają cienie.

• gradient powierzchni - przedmioty bliższe są spostrzegane jako mające bardziej nierówną, niejednolitą powierzchnię.

Wskaźniki ruchu :

• Paralaksa ruchowa- skłonność do spostrzegania obiektów odległych jako poruszających się wraz z nimi, a bliskich jako poruszających się w przeciwnym kierunku. To zjawisko wykorzystujemy do oceny odległości obiektów.

• Wskaźniki dwuoczne - niektóre wskaźniki pomagające nam spostrzegać głębię opierają się na fakcie, że mamy dwoje oczu. Są to: rozbieżność obrazów siatków­kowych oraz konwergencja.

• rozbieżność obrazów siatków­kowych – przy rozluźnieniu mięśni oczu, zobaczysz obraz podwójny.

• Konwergencja – by otrzymać pojedynczy musimy skierować oczy do wewnątrz, jak przy robieniu zeza zbieżnego. Ta zbieżność wiąże się z uczuciem napięcia mięśni oka, co jest jeszcze jednym wskaźnikiem głębi.

Stałość spostrzeżeń

• stałość wielkości - o ludziach, na których patrzymy z dużej wysokości, mówi­my, że wyglądają „jak mrówki", choć zdajemy sobie sprawę z tego, iż nadal po­zostają ludźmi, a jedynie odległość doprowadziła do zatarcia szczegółów ich ob­razu.

• stałość koloru - zdolność do spostrze­gania obiektów jako mających stałą barwę pomimo zmieniających się warunków oświetlenia powodujących zmianę ich wyglądu.

• stałość jasności- ten sam szary kwadrat jest spostrzegany jako jaśniejszy, gdy się go umieści na czarnym tle, niż gdy znajduje się na tle białym.

• stałość kształtu – zamknięte drzwi są prostokątne. Jednak po otwarciu ich obraz na siatkówce przypomina trapezoid a nie prostokąt. Stałość kształtu pozwala nam jednak spostrzegać drzwi jako prostokątne.

MYŚLENIE- jest aktywnością poznawczą odpowiedzialną za rozumienie, przetwarzanie i komunikowanie informacji. Odnosi się do świadomych, planowanych wysiłków mających na celu zrozumienie świata.

Rozwiązywanie problemu:
- zrozumienie problemu
- algorytm( wykorzystywany głownie w zadaniach matematycznych)
- heurystyka(to reguła, które uproszcza problem, jest analizą środków i celów, polega na ocenie różnicy między sytuacją bieżącą i pożądaną)
- analogia(są częściowym podobieństwem między rzeczami różniącymi się pod innymi względami)

MOWA - jest czynnością komunikacji wypowiadania, oddziaływania porozumiewania się.

JĘZYK- służy do komunikowania myśli, uczuć za pomocą symboli uporządkowanych zgodnie z regułami gramatyki. Dzięki językowi możemy przekazywać wiedzę drugiej osobie.

Fonologia języka bada dźwięki mowy, ujmuje je jako jednostki funkcjonalne. Zapisuje się je za pomocą tej samej litery ale inaczej się je wymawia.

Morfologia języka to najmniejsza jednostka znaczeniowa języka, może składać się z jednego lub więcej fonemów. Niektóre mogą funkcjonować jako samodzielne słowa.

Składnia językowa to nic innego jak słowa i znaki, które muszą być zapisane w określonym porządku.

Semantyka to badanie znaczenia słowa. Dotyczy relacji między językiem , a obiektami i zdarzeniami przedstawionymi za jego pomocą.