NAJWIĘKSZE KATASTROFY MORSKIE JAKO PRZYCZYNA ZANIECZYSZCZEŃ MÓRZ I OCEANÓW
Katastrofa ekologiczna (MORSKA), często nazywana też klęską ekologiczną, to trwałe, nieodwracalne w naturalny sposób uszkodzenie lub zniszczenie dużego obszaru środowiska, wpływające negatywnie na życie i zdrowie człowieka i innych organizmów żywych. W tym przypadku mająca największy wpływ na środowisko wodne i wodno-lądowe.
Przyczyny katastrof morskich
Obiektywne:
Dynamiczne zmiany warunków pogodowych
Wadliwość elementów budowlanych lub technologicznych
Niedostateczne wyposażenie w aparaturę kontrolno – pomiarową
Ludzkie:
Nieprzestrzeganie reżimów technologicznych
Nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych
Nieprzestrzeganie zasad obsługi urządzeń
Niska dyscyplina pracy (lekkomyślność i pospiech)
Brak dostatecznej wiedzy o prowadzonym procesie
Nieumiejętności przewidywania skutków zakłóceń procesu
Skutki katastrof naturalnych i antropogenicznych zależą od:
Rozmiarów zdarzenia
Gęstości zaludnienia
Różnorodności fauny i flory na danym terenie
Gęstości infrastruktury i poziomu technologicznego
Działań zapobiegawczych
Odpowiedniego zarządzania antykryzysowego
Przykłady największych katastrof morskich
Wojna w Zatoce Perskiej, 1990 r.
Od początku Wojny w Zatoce Perskiej w końcu stycznia 1991 r. armia iracka niszczyła tankowce, terminale i platformy wiertnicze, uwalniając, wg różnych źródeł, od 800 tys. do 1,5 mln ton ropy naftowej. „Jeziora” ropy pokryły 49 km2 powierzchni lądu, a 953 km2 pow. wodnych zostały skażone.
12 grudnia 1999 r., Bretania
ok. 70 mil morskich na południe od Brestu - głównego portu francuskiej Bretanii doszło do przełamania się maltańskiego tankowca „Erka”, płynącego z Francji do Włoch.
Przyczyny:Maltański tankowiec Erka, płynący z Francji do Włoch z nieznanych przyczyn rozłamał się na dwie części. 26-osobowa załoga opuściła statek w szalupach ratunkowych i wkrótce została bezpiecznie podjęta przez śmigłowce ratunkowe.
Skutki:Do oceanu wydostała się prawie połowa z 30 000 ton mazutu przewożonego przez tankowiec. Niezwykle silne sztormy, które nawiedziły Francję wkrótce po rozbiciu statku, znacznie opóźniły rozpoczęcie skutecznej akcji ograniczania szkód ekologicznych oraz przyczyniły się do rozproszenia plamy mazutu na rozległy obszar. Klęska objęła ponad 500 km wybrzeży – jednych z najbardziej urokliwych i najcenniejszych pod względem przyrodniczym w Europie
19 listopad 2002r. wybrzeże Hiszpanii i Portugalii
150 mil od wybrzeży Hiszpanii uszkodzony tankowiec „Prestige”, który przewoził ponad 70 tys. ton oleju napędowego przełamał się na dwie części i zatonął na wodach Atlantyku.
Przyczyny:
Awaria maszyn i kadłuba z którego zaczął wyciekać niebezpieczny ładunek
Skutki:Władze hiszpańskie podały, że jeszcze przed katastrofą ze statku wydostało się 5 tys. ton oleju tworząc 17-kilometrową plamę. Wiatry i prądy morskie zepchnęły plamę w kierunku wybrzeży hiszpańskiej Galicji powodując katastrofę ekologiczną o niewyobrażalnej skali. Olej dostał się na wybrzeże co spowodowało ogromne szkody m.in. olejem zostało zabrudzonych wiele ptaków morskich, co powoduje wymieranie wielu gatunków objętych ochroną.
Wyciek ropy w Zatoce Meksykańskiej, Deepwater Horizon, 2010 r.
Wyciek ropy Wyciek, którego nie udało się opanować od 20 kwietnia 2010 roku, spowodował skażenie Zatoki Meksykańskiej około 80tys. do nawet 640 tys. tonami ropy.
Przyczyny:
awaria szybu Deepwater Horizon
Skutki:„Zdjęcia martwych żółwi morskich, całkowicie pokrytych w ropie naftowej, przedstawiają zupełnie inny obraz niż to, co pokazywali nam amerykańscy urzędnicy” – powiedział John Hocevar, biolog morski współpracujący z Greenpeace. „Podczas gdy Biały Dom starał się w przekazach medialnych kłaść nacisk na historię uratowanych zwierząt wypuszczonych na wolność, ukrywał obrazy przedstawiające worki na śmieci pełne martwych żółwi morskich” – dodał
Francja, Tricolor, 2002 r.
W nocy z 13 na 14 Grudnia 2002 r. w Cienienie Kaletańskiej w Kanale La Manche zatonął norweski transportowiec Tricolor, przewożący luksusowe samochody osobowe, ciągniki i dźwigi. Miał on również na pokładzie 2 tys. ton paliwa. Położenie wraku na bardzo ruchliwym szlaku żeglugowym na głębokości zaledwie 25 m było przyczyną kilku kolizji, m.in. z tureckim tankowcem Vicky, przewożącym 70 tys. ton ropy. Najgroźniejsza jednak kolizja, która miała miejsce w końcu stycznia 2003 r., z duńskim holownikiem ratunkowym, spowodowała niekontrolowany wyciek paliwa z wraku.
Skutki Plama na powierzchni morza rozciągnęła się na długości 8 km. Szacuje się, że ropa z "Tricolor" spowodowała śmierć od 40 do 100 tys. ptaków zimujących u wybrzeży Francji, Holandii i Belgii.
Jak wiemy morza i oceany są połączone ze sobą jak również z rzekami ( większość ujść rzek stanowią morza). Gdy dochodzi do katastrofy morskiej skażony zostaje nie tylko obszar najbliższy katastrofie.
30. Styczeń 2000 r. Baia Mare Rumunia
W Zakładach Aunu SA produkujących w procesie wzbogacania rud odpadowych srebro i złoto doszło do przerwania zapory retencyjnej i przedostania się do dopływu Dunaju dużej ilości odpadowych roztworów zawierających cyjanki, ich kompleksy i metale ciężkie.
Przyczyny:
Nieprawidłowy projekt zapory, błędy obsługi, niekontrolowane parametry technologiczne i zła pogoda. W efekcie doszło do niekontrolowanego zrzutu 100 000m3 ścieków, skażenie wody 50-100 t cyjanków.
Skutki:
Transgraniczne skażenie środowiska miało na dużą skalę negatywny wpływ na ekosystemy rzeczne. Zginęło 1240 ton ryb, doszło do całkowitego zaniku fito i zooplanktonu a także przerwania zaopatrzenia w wodę pitną miejscowej ludności.
poważne skutki:
Ropa szybko rozprzestrzenia się po powierzchni morza tworząc na wodzie warstewkę o grubości 0,3 mm i powodując zanieczyszczenie wybrzeża
Najlżejsze składniki ropy parują, a najcięższe mieszają się z wodą morską i powoli opadają na dno
Lepka ropa skleja pióra ptaków morskich oraz skrzela ryb i innych zwierząt wodnych
Na skażonym obszarze ropa uniemożliwia zwierzętom wodnym poruszanie się, oddychanie i odżywianie się
Warstwa ropy nie przepuszcza potrzebnego organizmom tlenu i promieniowania słonecznego
Bakterie stopniowo usuwają ropę, zużywając do tego celu cały tlen rozpuszczony w wodzie