Poznaj swoje prawa przy porodzie

Tekst Urszula Kubicka-Kraszyńska, Fundacja Rodzić po Ludzku 2010-05-11, ostatnia aktualizacja 2010-05-11 12:51:51.0

To nietypowa sytuacja - jesteś w szpitalu, choć nie jesteś chora. Nie czujesz się pacjentką, ale masz prawa pacjenta.

Kiedy stykasz się z systemem opieki zdrowotnej, możesz czuć się zależna od innych osób, bezradna, niepewna. Poznaj swoje prawa, które określa Ustawa o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

1. Korzystać z wiedzy i wiedzieć

Masz prawo do świadczeń medycznych, które są: zgodne z aktualną wiedzą medyczną, zasadami etyki zawodowej i udzielane ze szczególną starannością. Wszystko, co proponuje ci lekarz, położna czy pielęgniarka (badania, porady, leczenie, prowadzenie ciąży, opieka w czasie porodu i połogu, opieka nad noworodkiem), powinno wynikać z waszego stanu zdrowia i opierać się na aktualnych wynikach badań naukowych. Koniec z rutyną (np. nacinaniem krocza u wszystkich rodzących), ze stosowaniem procedur o udowodnionej szkodliwości (przymusowa pozycja leżąca w drugiej fazie porodu).

Jeśli masz wątpliwości co do diagnozy czy proponowanego ci postępowania, możesz żądać, by zasięgnięto opinii u innego lekarza lub położnej (art. 6-8 Ustawy o Prawach Pacjenta).

2. Być traktowana z szacunkiem

A przejawem szacunku jest m.in. unikanie zadawania zbędnego bólu przez niestaranne wykonanie badania czy zabiegu, przedstawianie się lekarzy i położnych, kulturalne zachowanie, dyskrecja. Personel medyczny musi dbać, byś czuła się komfortowo, zwłaszcza w sytuacjach, w których naturalne jest zażenowanie. W trakcie badań i zabiegów obecne mogą być wyłącznie te osoby, których pomoc i zaangażowanie są niezbędne. Wyjątkiem jest tu udział osób uczących się zawodów medycznych. Nie ma obowiązku pytania cię o zgodę, gdy interwencja medyczna jest konieczna, a udział studentów i stażystów ograniczony do minimum. Masz prawo nie zgodzić się na udział studentów i słuchaczy szkół medycznych, jeżeli dana czynność na charakter wyłącznie pokazowy.

W czasie udzielania ci świadczeń zdrowotnych może towarzyszyć ci wskazana przez ciebie osoba. Także jako rodzic masz prawo do towarzyszenia dziecku w każdej sytuacji. Prawo to może zostać ograniczone w razie zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta.

Idealnie, jeśli szpital dysponuje pojedynczymi salami porodowymi (pobieranie opłat za korzystanie z nich jest niezgodne z prawem!). Jeśli rodzisz w sali wieloosobowej, masz prawo wyprosić z niej wszystkie zbędne osoby, prosić o parawan lub zaciągnięcie zasłon (art. 20-22 Ustawy o Prawach Pacjenta).

3. Być informowana

Często można spotkać się z opinią, że jako pacjentka powinnaś poddać się działaniom i decyzjom personelu medycznego, który wie lepiej. Nie! Gdy stajesz się pacjentką, wciąż masz prawo do decydowania o tym, co się z tobą dzieje. A nie możesz podejmować świadomych decyzji, bez pełnej i zrozumiałej informacji. Informacja powinna zawierać wszelkie dane o twoim (lub dziecka) stanie zdrowia, możliwych metodach leczniczych i diagnostycznych, celu zastosowania interwencji medycznej, jej ewentualnych negatywnych i pozytywnych następstwach.

4. Decydować

Zanim lekarz czy położna przystąpią do badania, zabiegu, podania lekarstw, muszą uzyskać twoją zgodę. Zgoda, aby była ważna, musi być udzielona w sposób świadomy, czyli poprzedzona wyczerpującą i zrozumiałą informacją, oraz swobodna - nie można naciskać na podjęcie określonej decyzji. Możesz zgody odmówić lub ją wycofać w każdym momencie, ustnie albo na piśmie. Co bardzo ważne, zgoda (bądź odmowa) musi dotyczyć konkretnej czynności i być udzielona bezpośrednio przed jej wykonaniem. Ogólna zgoda "na leczenie", wciąż wymagana przy przyjęciu do szpitala w wielu placówkach, nie jest prawnie wiążąca. W zależności od sytuacji zgodę możesz wyrazić ustnie lub gestem oraz na piśmie (dotyczy zabiegów operacyjnych i interwencji o podwyższonym ryzyku). Rodzice mają prawo do wyrażania zgody (lub sprzeciwu) na każdą czynność medyczną, która dotyczy ich dziecka (art. 15-19 Ustawy o Prawach Pacjenta).

5. Zachować tajemnicę

Personel medyczny ma obowiązek zachować w tajemnicy wszelkie informacje o tobie, dotyczące nie tylko stanu zdrowia i leczenia, ale też z twojego życia, choćby prywatnego. Wywiad medyczny powinien przebiegać w warunkach gwarantujących poufność. Dokumentacja medyczna powinna być przechowywana w sposób uniemożliwiający dostęp do niej osobom niepowołanym. Lekarz może udzielać osobom trzecim informacji dotyczącej stanu twojego zdrowia tylko wtedy, gdy wyrazisz na to zgodę. Ograniczenie to dotyczy nawet tak bliskich ci osób, jak mąż, partner, rodzice czy teściowie (art. 13-14 Ustawy o Prawach Pacjenta).

6. Móc korzystać z pomocy i obecności bliskich

Przebywając w szpitalu, masz prawo do odwiedzin osób bliskich. Nie mogą one jednak zakłócać organizacji pracy oddziału ani naruszać praw innych pacjentów. Zwróć uwagę, by odwiedzający cię goście zachowywali się dyskretnie, nie przeszkadzali innym kobietom, np. w trakcie karmienia piersią. Masz prawo do dodatkowej opieki ze strony bliskiej ci osoby, a więc do tego, żeby w szpitalu towarzyszył ci mąż, partner, mama czy inna osoba. Prawo to dotyczy zarówno dnia, jak i nocy, a regulamin szpitala nie powinien go ograniczać. Szpital może pobierać opłaty za realizację tego prawa, jednak informacja o wysokości opłat oraz o sposobie jej ustalenia musi być jawna, a wysokość opłaty musi odpowiadać rzeczywistym kosztom poniesionym przez szpital.

Twoje dziecko ma także prawo do nieprzerwanej "dodatkowej" opieki sprawowanej przez osobę bliską. Trzeba jednak podkreślić, iż przepisy wspominają o "dodatkowej" opiece, a więc w żadnej mierze nie zwalniają personelu z obowiązku opieki nad pacjentami (art. 33-35 Ustawy o Prawach Pacjenta).

7. Prosić o dokumentację medyczną

Personel medyczny ma obowiązek prowadzić dokumentację, w której odnotowane są wszelkie informacje na temat wykonywanych czynności medycznych. To jeden z warunków rzetelnego i bezpiecznego udzielania świadczeń medycznych. Masz prawo wglądu do tych dokumentów, sporządzenia odpisów lub kopii (na własny koszt). Nie można odmówić ci wglądu do dokumentacji medycznej dotyczącej ciebie lub dziecka.

Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl - www.gazeta.pl © Agora SA

http://www.edziecko.pl/ciaza_i_porod/1,79332,7867720,Poznaj_swoje_prawa_przy_porodzie.html?utm_source=gazetapl&utm_medium=AutopromoInt&utm_content=landingpage2_edziecko140211&utm_campaign=a_edziecko140211