1. Filozofia XVIII w. - oświecenie w kulturze Europy a) nowe kierunki myśli filozoficznej racjonalizm - poznawanie świata za pomocą rozumu empiryzm - kierowanie się wyłącznie doświadczeniem b) filozofowie doby oświecenia Jan Jakub Rousseau - władza powinna należeć do ludu, a monarchowie i parlamentarzyści powinni być jego sługami Monteskiusz - trójpodział władzy, czyli władza w państwie powinna być podzielona na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a żadna z tych władz nie powinna mieć przewagi nad pozostałymi; twierdził, że państwo powstało w wyniku umowy społecznej, zawartej przez ludzi w celu ochrony ich interesu, bezpieczeństwa i wolności 2. Absolutyzm oświeceniowy - władza pochodzi od ludu, który - nie umiejąc jej użyć - zrezygnował z praw politycznych na rzecz monarchy, swoje decyzje uzasadniali dobrem swoich poddanych 3. Monarchowie oświeceniowe a) Królestwo Prus (od 1701 r.) - Fryderyk Wilhelm I („król-sierżant”) i Fryderyk II („król filozof”), który uważał się za „pierwszego sługę państwa” reforma sądownictwa wprowadzenie powszechnego obowiązku nauczania rozwój przemysłu, budowa dróg i kanałów rozwój rolnictwa: uprawa buraków cukrowych i ziemniaków rozbudowa armii podboje: zajęcia Śląska, w wyniku I rozbioru Rzeczpospolitej Pomorze Gdańskie bez Gdańska b) Monarchia Habsburgów - cesarzowa Katarzyna II i cesarz Józef II rozwój gospodarki i oświaty ludowej uporządkowanie administracji i sądownictwa modernizacja armii zmniejszenie pańszczyzny chłopów rozwój manufaktur udział w I rozbiorze Rzeczpospolitej c) Cesarstwo Rosji - caryca Katarzyna II popieranie interesów klas uprzywilejowanych zwiększenie ucisku chłopstwa tłumienie dążeń wolnościowych polityka podbojów: opanowanie Krymu nad Morzem Czarnym; dokonanie trzech rozbiorów Rzeczpospolitej

1. Filozofia XVIII w. - oświecenie w kulturze Europy a) nowe kierunki myśli filozoficznej racjonalizm - poznawanie świata za pomocą rozumu empiryzm - kierowanie się wyłącznie doświadczeniem b) filozofowie doby oświecenia Jan Jakub Rousseau - władza powinna należeć do ludu, a monarchowie i parlamentarzyści powinni być jego sługami Monteskiusz - trójpodział władzy, czyli władza w państwie powinna być podzielona na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a żadna z tych władz nie powinna mieć przewagi nad pozostałymi; twierdził, że państwo powstało w wyniku umowy społecznej, zawartej przez ludzi w celu ochrony ich interesu, bezpieczeństwa i wolności 2. Absolutyzm oświeceniowy - władza pochodzi od ludu, który - nie umiejąc jej użyć - zrezygnował z praw politycznych na rzecz monarchy, swoje decyzje uzasadniali dobrem swoich poddanych 3. Monarchowie oświeceniowe a) Królestwo Prus (od 1701 r.) - Fryderyk Wilhelm I („król-sierżant”) i Fryderyk II („król filozof”), który uważał się za „pierwszego sługę państwa” reforma sądownictwa wprowadzenie powszechnego obowiązku nauczania rozwój przemysłu, budowa dróg i kanałów rozwój rolnictwa: uprawa buraków cukrowych i ziemniaków rozbudowa armii podboje: zajęcia Śląska, w wyniku I rozbioru Rzeczpospolitej Pomorze Gdańskie bez Gdańska b) Monarchia Habsburgów - cesarzowa Katarzyna II i cesarz Józef II rozwój gospodarki i oświaty ludowej uporządkowanie administracji i sądownictwa modernizacja armii zmniejszenie pańszczyzny chłopów rozwój manufaktur udział w I rozbiorze Rzeczpospolitej c) Cesarstwo Rosji - caryca Katarzyna II popieranie interesów klas uprzywilejowanych zwiększenie ucisku chłopstwa tłumienie dążeń wolnościowych polityka podbojów: opanowanie Krymu nad Morzem Czarnym; dokonanie trzech rozbiorów Rzeczpospolitej