Siedem grzechów głównych

Kl. II e 15.10.2001

Cel dydaktyczny
Uczeń:
- wie, czym jest grzech i grzech główny.
- rozumie znaczenie siedmiu grzechów głównych.

Cel wychowawczy
Uczeń:
- ma świadomość tego, do czego prowadzi grzech.
- współpracuje z pozostałymi kolegami.
- przestrzega wspólnie ustalonych z nauczycielem reguł.

Formy i metody pracy:
- burza mózgów
- dyskusja
- pogadanka nauczająca
- prace indywidualne
- prace grupowe

Tok lekcji:

I. Powtórzenie ostatniej katechezy o grzechu.
Już wiecie, że naszym największym wrogiem jest grzech. Kto bowiem nie ma grzechu, ten się niczego nie boi, nawet śmierci, bo po śmierci pójdziemy do nieba. Dlatego święci nie tyle bali się największego nieszczęścia, ile właśnie tego, aby nie popełnić grzechu.

II. Zapowiedz tematu.
Dziś porozmawiamy o grzechach, których powinnyśmy najbardziej unikać, nie dlatego, by były one największe, ale dlatego, że od nich pochodzi wiele innych grzechów.
Rozwinięcie. (Przy omawianiu poszczególnych grzechów zachęcamy najpierw dzieci, by same postarały się omówić dany grzech. Zapisem na tablicy będą poznawane grzechy przy których rysowane są minki. co ma na celu pomóc dzieciom w zapamiętaniu treści katechezy.)

1. PYCHA
Kogo nazywamy pysznym?
Tych, którzy gardzą innym i śmieją się z nich, dokuczają im, chwalą się.
Takiego pyszałka nikt nie lubi i wszyscy od niego uciekają.
Tak, jest jeszcze takie powiedzenie; "Pycha z nieba spycha!" Kogo to pycha z nieba zepchnęła? Anioła Lucyfera. Przypomnijmy sobie tę historię.
(Rysujemy minkę obrazującą grzechy.)

2. CHCIWOŚĆ
Chciwy, łakomy na pieniążki czy słodycze. Jest takie powiedzenie na chciwusa: "Sam nie zje i nikomu nie da".
Czy to ładnie? (Dzieci podają swoje przykłady - chciwusków).

3. NIECZYSTOŚC
Kto nieczysty, lubi brud. A bywa, że ma ciało czyste, ale jednak u niego brudna dusza, bo stale myśli o nieskromnych rzeczach i przypatruje się nieskromnym zdjęciom. Mówi brzydkie słowa, a może popełnia nieskromne uczynki. Jak nasze serce wygląda wówczas przed Panem Jezusem?

4. ZADROŚĆ
Pewna dziewczynka dobrze się uczy, jest grzeczna, wszyscy ją chwalą, ale niektórzy koledzy i koleżanki zamiast ją naśladować, dokuczają jej za to.
Smucą się dziewczynki, gdy ich koleżanka jest lepiej ubrana.
Smucą się, gdy mówią, że jest ładna. Gdy stanie się jej coś przykrego, np. podrze sukienkę, to takie zazdrośnice cieszą się z tego.
Zazdrość była też między biblijnymi braćmi Kainem i Ablem. Czy znamy tę historię? Wspólnie przypomnijmy ją sobie.

5. NIEUMIARKOWANIE W JEDZENIU I PICIU.
Niektórzy z was grymaszą i nie chcą jeść, ale gdy coś lubią, są tak łakomi, że posuwają się do tego, iż wykradają nawet swoim rodzicom owe rzeczy i podjadają.

6. GNIEW
Gniew to częsty grzech. Chłopcy gdy się pogniewają, to zaraz jak koguty zaczynają się bić. A przecież można zrobić sobie lub komuś wiele krzywdy w ten sposób. Wystarczy uderzyć głową o kamień. Dziewczynki najczęściej nie chcą ze sobą rozmawiać. A przecież w codziennym pacierzu powtarzamy "I odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom". Czy po takich słowach możemy jeszcze chodzić z gniewem w sercu?

7. Lenistwo
Myślę, że jest to grzech doskonale wam znany. Znacie wiersz o leniuch.
Taka osoba ciągle się spóźnia do szkoły, bo długo sobie leży w łóżku.
Ma w szkole słabe stopnie, bo wcale się nie uczy. Nie zdobywa wiedzy dlatego, bo jest leniuchem.

III. Powtórzenie
Ile jest grzechów głównych? Wymieńmy je i przypomnijmy sobie, z jakim postępowaniem się one wiążą.
Dlaczego wszystkie te grzechy nazywamy głównymi? - Bo one rodzą inne grzechy.

Dzieci w zeszycie zapisują grzechy oraz wybierają jeden grzech, by na podstawie niego narysować scenkę w zeszycie. Nauczyciel podaje dzieciom przykładową scenkę na tablicy.

WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEJ KATECHEZY
Przy prowadzeniu tych zajęć bardzo pomocnym elementem lekcji okazało się wprowadzenie "minek" przy każdym z grzechów. Znacznie pomogło to dzieciom w zrozumieniu istoty poszczególnych grzechów i pamięciowym opanowaniu ich. Dzieci jeszcze przez długi czas kojarzyły zagadnienia i z łatwością wypowiadały się na ten temat w trakcie następnych zajęć.

1. PYCHA
2. CHCIWOŚĆ
3. ZADROŚĆ
4. NIECZYSTOŚC
5. NIEUMIARKOWANIE W JEDZENIU I PICIU.
6. GNIEW
7. Lenistwo

4. Gniew

Gniew to GNIEW (odczytać warcząc, szczekając)

Z uśmiechem i spokojnie. A tak poważnie... czytać dalej poważnie.

Gniew to wada z rodu nieopanowania: nie panowanie nad emocjami.

Dobro nie jest łatwy w „produkcji”. W naszej emocjonalności dysponujemy wybuchowym ładunkiem, aby zdobyć dobro trudne. Jest nim gniewliwość. W wielu przypadkach adrenalina jest niezbędna. Dzięki gniewliwości człowiek może dać z siebie więcej, zdobyć się na heroizm.

Tak samo jak z dynamitem, którego można użyć w kopalni lub w zamachu, tak samo z gniewliwością, możne być konstruktywna lub destruktywna. Posiadać mocny i zdecydowany charakter jest czymś dobrym pod warunkiem, że się nad nim panuje.

„Puściły mu nerwy” mówi się, by kogoś usprawiedliwić. Ściśle, nie istnieje coś takiego jak „hamulec na nerwy”. Wola i rozum powinny kierować emocjonalnością. Nieproporcjonalne reakcje są znakiem słabości, a nie siły, świadczą o braku charakteru. Kto nad sobą nie panuje jest słabiutkim człowieczkiem pomimo krzyków i awantur.

6. Łakomstwo

Łakomstwo, czyli brak umiaru w jedzeniu lub piciu.

Nie jesteśmy aniołami. Posiadamy ciało. Instynkt samozachowawczy, naturalny głód, zapewnia nam przetrwanie. Wypracowanie granic tego instynktu wymaga od człowieka samo-dyscypliny. Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu sprowadza człowieka w dół. Ciało i jego potrzeby stają się jedynym życiowym celem.

Brak umiaru może być:

• co do ilości: obżarstwo, pijaństwo;

• co do jakości: wieczne niezadowolenie, kręcenie nosem, grymaszeniem;

• co do sposobu: jeść tak namiętnie czyli jak świnia

• co do czasu: jeść stale non-stop. Batonowy świat. (coś mieć w ustach, szelest papierków)

Błędnie myślimy, że z łakomstwem powinno walczyć się tylko w dzieciństwie. Posłuchajmy przestrogę św. Pawła, aby nie lekceważyć grzechów łakomstwa: Wielu bowiem postępuje jak wrogowie krzyża Chrystusowego: Ich losem - zagłada, ich bogiem - brzuch, a chwała - w tym, czego winni się wstydzić.

Ich bogiem – brzuch.

Ich bogiem – brzuch. (odczytać te dwa zdania jakby w zamyśleniu).

7. Lenistwo

Lenistwo to totalna niechęć do każdego wysiłku... (głosem leniwym i ziewającym) Nic mi się nie chceee... (tu długa cisza: liczyć do 5) Naaawet czytać tego tekstu.

Wewnętrzna skarga podnoszona wobec wszystkiego, co pociąga za sobą wysiłek pokazujący słabość człowieka, którego nosimy w sobie to. Jest to coś w rodzaju wewnętrznego głosu, który przestrzega nas nieustannie: zmęczysz się!

- Och, gdyby tak mi się chciało jak mi się nie chce, byłbym tytanem pracy!

Lenistwo wydaje się nieszkodliwą wadą. Leniwy nie jest w stanie nikomu zaszkodzić. Nie stać go na taki wysiłek.

Leniwy samemu sobie szkodzi. Panicznie uciekając od wysiłku staje się coraz słabszy, coraz bardziej niezdolny do czynienia dobra. Lenistwo prowadzi do nieróbstwa, a nieróbstwo do jeszcze większego lenistwa, co z kolei prowadzi do większego nieróbstwa...

Leniwy na skutek nie spełniania jego obowiązków wobec innych, coraz bardziej żyje we własnym świecie. Świat leniwego to świat nieopanowanej wyobraźni, świat snów lub po prostu... sen. Bo leniwy najchętniej by przespał całe swe życie.

Cele:

              - Uczeń potrafi wymienić 7 Grzechów Głównych

              - Uczeń jest świadomy tego,  że grzechy niszczą życie osób, które je popełniają i wobec
             których są popełniane

              - Uczeń wie jakie są „szczepionki” na te grzechy

              - Uczeń zna historię nawrócenia Zacheusza

              - Uczeń rozumie, jak wielką wartością jest spotkanie z Jezusem

 

Przebieg Katechezy:

 

1. Poznajemy co Pismo Święte mówi o Grzechach Głównych

             

1. Ef 4,26 – Niech słońce nie zachodzi nad ………… waszym /Gniew/

²⁵ Dlatego odrzuciwszy kłamstwo: niech każdy z was mówi prawdę do bliźniego, bo jesteście nawzajem dla siebie członkami. ²⁶ Gniewajcie się, a nie grzeszcie: niech nad waszym gniewem nie zachodzi słońce! ²⁷ Ani nie dawajcie miejsca diabłu! ²⁸ Kto dotąd kradł, niech już przestanie kraść, lecz raczej niech pracuje uczciwie własnymi rękami, by miał z czego udzielać potrzebującemu. ²⁹ Niech nie wychodzi z waszych ust żadna mowa szkodliwa, lecz tylko budująca, zależnie od potrzeby, by wyświadczała dobro słuchającym. ³⁰ I nie zasmucajcie Bożego Ducha Świętego, którym zostaliście opieczętowani na dzień odkupienia. ³¹ Niech zniknie spośród was wszelka gorycz, uniesienie, gniew, wrzaskliwość, znieważenie - wraz z wszelką złością. ³² Bądźcie dla siebie nawzajem dobrzy i miłosierni! Przebaczajcie sobie, tak jak i Bóg nam przebaczył w Chrystusie.

 

2. Syr 31,16 – Dotyczy nie tylko Jedzenia. /Nieumiarkowanie/

¹⁶ Jedz, co leży przed tobą, jak człowiek, nie bądź żarłoczny, abyś nie wzbudził odrazy.

 

3. Rdz 4,2b-7 – Zagościła w sercu Kaina. /Zazdrość/

Abel był pasterzem trzód, a Kain uprawiał rolę. ³ Gdy po niejakim czasie Kain składał dla Pana w ofierze płody roli, ⁴ zaś Abel składał również pierwociny ze swej trzody i z ich tłuszczu, Pan wejrzał na Abla i na jego ofiarę; ⁵ na Kaina zaś i na jego ofiarę nie chciał patrzeć. Smuciło to Kaina bardzo i chodził z ponurą twarzą. ⁶ Pan zapytał Kaina: «Dlaczego jesteś smutny i dlaczego twarz twoja jest ponura? ⁷ Przecież gdybyś postępował dobrze, miałbyś twarz pogodną; jeżeli zaś nie będziesz dobrze postępował, grzech leży u wrót i czyha na ciebie, a przecież ty masz nad nim panować».

 

 

 

 

4. Prz 6,6-10 – Jest przeciwieństwem tej cechy, której symbolem jest mrówka. /Lenistwo/

⁶ Do mrówki się udaj, leniwcze, patrz na jej drogi - bądź mądry: ⁷ nie znajdziesz u niej zwierzchnika

ni stróża żadnego, ni pana, ⁸ a w lecie gromadzi swą żywność i zbiera swój pokarm we żniwa. ⁹ Jak długo, leniwcze, chcesz leżeć? A kiedyż ze snu powstaniesz? ¹⁰ Trochę snu i trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć: ¹¹ a przyjdzie na ciebie nędza jak włóczęga i niedostatek - jak biedak żebrzący.

 

5. Łk 18,9-14 – Postawa, jaką widzimy u jednego z bohaterów przypowieści; wywyższanie się i zarozumiałość to inaczej: … /Pycha/

⁹ Powiedział też do niektórych, co ufali sobie, że są sprawiedliwi, a innymi gardzili, tę przypowieść:
¹⁰ «Dwóch ludzi przyszło do świątyni, żeby się modlić, jeden faryzeusz a drugi celnik. ¹¹ Faryzeusz stanął i tak w duszy się modlił: "Boże, dziękuję Ci, że nie jestem jak inni ludzie, zdziercy, oszuści, cudzołożnicy, albo jak i ten celnik. ¹² Zachowuję post dwa razy w tygodniu, daję dziesięcinę ze wszystkiego, co nabywam". ¹³ Natomiast celnik stał z daleka i nie śmiał nawet oczu wznieść ku niebu, lecz bił się w piersi i mówił: "Boże, miej litość dla mnie, grzesznika!" ¹⁴ Powiadam wam: Ten odszedł do domu usprawiedliwiony, nie tamten. Każdy bowiem, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony».

 

6. Łk 12,13-21 – W tej przypowieści Jezus ostrzega nas przed grzechem ... /Chciwość/

¹³ Wtedy ktoś z tłumu rzekł do Niego: «Nauczycielu, powiedz mojemu bratu, żeby się podzielił ze mną spadkiem». ¹⁴ Lecz On mu odpowiedział: «Człowieku, któż Mię ustanowił sędzią albo rozjemcą nad wami?» ¹⁵ Powiedział też do nich: «Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa [we wszystko], życie jego nie jest zależne od jego mienia». ¹⁶ I opowiedział im przypowieść: «Pewnemu zamożnemu człowiekowi dobrze obrodziło pole. ¹⁷ I rozważał sam w sobie: Co tu począć? Nie mam gdzie pomieścić moich zbiorów. ¹⁸ I rzekł: Tak zrobię: zburzę moje spichlerze, a pobuduję większe i tam zgromadzę całe zboże i moje dobra. ¹⁹ I powiem sobie: Masz wielkie zasoby dóbr, na długie lata złożone; odpoczywaj, jedz, pij i używaj! ²⁰ Lecz Bóg rzekł do niego: "Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie; komu więc przypadnie to, coś przygotował?" ²¹ Tak dzieje się z każdym, kto skarby gromadzi dla siebie, a nie jest bogaty przed Bogiem».

 

7. 2 Sm 11,2-4 – Grzech jakiego dopuścił się Dawid /Nieczystość/

² Pewnego wieczora Dawid, podniósłszy się z posłania i chodząc po tarasie swego królewskiego pałacu, zobaczył z tarasu kąpiącą się kobietę. Kobieta była bardzo piękna. ³ Dawid zasięgnął wiadomości o tej kobiecie. Powiedziano mu: «To jest Batszeba, córka Eliama, żona Uriasza Chetyty». ⁴ Wysłał więc Dawid posłańców, by ją sprowadzili. A gdy przyszła do niego, spał z nią. A ona oczyściła się od swej nieczystości i wróciła do domu.

2. Opowiadanie o Antku

              Uczniowie czytają tekst opowiadania i różnymi kolorami zaznaczają wszystkie zdania, w których wspomina się grzechy główne.

 

Antek miał dzisiaj kiepski dzień. Najpierw spóźnił się do szkoły. Nie, bynajmniej nie dlatego, że nie usłyszał budzika. Po prostu, gdy sobie uświadomił, co go dzisiaj czeka w szkole, włączył muzykę i leżał tak sobie aż do godziny 7.15. A później, wiadomo ... Szybka toaleta, szybkie śniadanie, ekspresowe pakowanie tornistra i ... Do szkoły! Już był prawie przy drzwiach autobusu, ale niestety... Nie udało się. Kierowca pewnie go nie zauważył. Oj, dobrze, że nikogo nie było już na przystanku, bo słowa, które wyrwały się z ust Antka były co najmniej niewłaściwe. Stałam jakieś 200 metrów dalej i usłyszałam niektóre, ale nie będę ich tutaj powtarzać. Antek najwyraźniej nie był w dobrym humorze. Dobrze, że nikt mu się tam akurat nie napatoczył. Kilka minut przed godziną ósmą nasza wspólna sąsiadka i jej 4-letnia córeczka jechały akurat w stronę szkoły i zabrały chłopca. Marysia poczęstowała Antka czekoladkami, które dostała od babci, a Antek... zjadł dziewczynce wszystkie słodycze! Marysi było tak przykro...

Gdy chłopiec dojechał do szkoły, trwała już pierwsza lekcja. Nie chciało mu się wchodzić do klasy. Pomyślał, że lepiej poczeka do dzwonka, bo jeszcze go Mietek o coś zapyta. O, z szatni akurat wyszedł Kamil. Też się spóźnił Antek nie mógł uwie­rzyć własnym oczom. Kamil miał nowy odtwarzacz MP3. Zagotowało się w nim. On też chciał taką MP3, ale mama mu powiedziała, że dopóki nie poprawi ocen, może zapomnieć o swoich marzeniach. Chociaż zazwyczaj lubił pogadać z Kamilem, dziś ominął go szerokim łukiem, spojrzał z pogardą i powiedział z kpiną: ,,0, jakiś nowy zakup? Stary, teraz to już zabytek! Mój wujek za tydzień przywiezie mi ze Stanów MP4".

Zadzwonił dzwonek, młodzież zaczęła rozchodzić się po korytarzu. Do Antka po­deszła Zośka i Martyna - dwie najlepsze uczennice w klasie. Wszyscy wołają na nie: kujonki. Antek też: tak na nie mówi. Tak naprawdę nigdy nie próbował z nimi zagadać i nie wie, jakie one są, ale i tak uważa się za kogoś fajniejszego od nich. Przebywanie w ich obecności uważa za hańbę i wstyd. Kiedy więc zaczęły mówić coś do niego, on nie czekał, aż skończą, lecz od razu krzyknął: "Ej, wy dwie, chyba się trochę pomyli­łyście. Chyba nie myślicie, że ja wejdę w gadkę z takimi, jak wy? Spadówa!".

Antek miał swoje towarzystwo, które tolerował; cała reszta - według niego - to zwykli frajerzy!

Zaczęła się matematyka. Chłopak wpadł do klasy jako ostatni. Właśnie przypo­mniało mu się, że nie ma pracy domowej. Pomyślał, że spisze ją od Janka i ... wszystko byłoby dobrze, gdyby nie to, ze - gdy zamykał drzwi - wypadło mu z plecaka jakieś dziwne pismo ... Nie zdążył go podnieść, bo wcześniej zrobił to nauczyciel matema­tyki. I to była klęska ...

 

3. Zadania do tekstu

 

W lewej kolumnie wpisujemy konkretne przykłady grzechów głównych z opowiadania o Antku. W prawej kolumnie wspólnie próbujemy wskazać co może być Szczeponków czyli przeciwną postawą do wypisanych grzechów. Wymieniamy przykłady odnoszące się do życia Antka.

 

7 Grzechów głównych	Co jest potrzebne, by nastąpiła przemiana	Szczepionka
Pycha		Pokora
Chciwość		Hojność
Nieczystość		Czystość
Zazdrość		Życzliwość
Nieumiarkowanie		Umiarkowanie
...