1pszenny b dobry(3,7% go), I,II klasy bonitacyjnej,

niezbyt ciezkie,gleby na terenach rowninnych,

prochnicza do 30cm, dobre wl term i wodne, gleby

latwe do uprawy,małe odstępstwa od zmianowiania

mozna uprawiac wszystkie gat roslin uprawnych

pszenica ozima, koniczyna czerw, lucerna siewne
2pszenny dobry(18,7% go), gleby mniej zyzne

kl IIIa IIIb gleby ciezkie kl II, gleby ciezsze o

mniejszej przepuszczalnosci, gorszych wl term i

okresowe oglejenie,np jeczmien jary,  wyka jara, tyton, konopia
3pszenny wadliwy(3,6% go), klasy IIIb i IVb o

nieuregulowanych stosunkach wodnych, gleby

zagrozone procesami erozyjnymi lub okresowymi

niedoborami wody, gleby b ciezkie zwlaszcza wierzchnie

warstwy, przepuszczalna budowa warst glebszych

uprawiac mozna kukurydza, slonecznik,

4zytni b dobry(15,3%), obejmuje kl IIIb, przydatność

gleb zalezy od ich kultury i poziomu nawozenia i

ochrony roslin, dzieki zabiegom agrotech mozna

doprowadzic je do duzej produktywnosci, mozna

uprawiac pszenice ozim i jara, groch siewny,bobik
5zytni dobry(16,4%) kl IVa, IVb, gleby lzejsze, wrażliwe

na susze, mniej zasobne w skl pok, nizsza zawartosc

prochnicy, mniejszy kompleks sorpcyjny, przy zabiegach

agrotechn mozna uzyskac wysokie plony , np zyto,proso,ziemniaki
6zytni slaby(18,1%)kl IVb V, gleby o bardzo przepuszczalnym

podlozu, często suche, zyto, lubin zolty,ziemniaki, gryka
7.zytni b slaby(11,3%)gleby kl VI, nadaje sie pod

zalesienie, gleby b suche i jalowe, mozna uprawiac zyto, lubin zolty

8.zbozowo pastewny mocny(4,5%) gleby ciezkie,

nadmiernie uwilgotnione  kl IIIb i IV, na tych glebach

wysokosc plonu zalezy od ukladu warunkow pogodowych,

lata mokre- rosliny wymieraja, powinno sie zakladac uzytki przemienne,
9.zbozowo pastewny slaby (3,4%)gleby lekkie, naleza do kl IV,V i

n0admiernie uwilgotnione, powinny byc przeznaczone pod

uzytki zielone lub wylaczone  z uzytkowania

rolniczego, mozna uprawiac owies, buraki, rzepa

10pszenny gorski(1,6%), wszystkie gleby gorskie ktore

mozna uznac za odpowiednie do uprawy, zasieg jego

wystepowania ogranicza sie do obszarow przedgorzy i pogorzy,

granica 300-450mnpm
11.zbozowy gorski(1,9%)w wiekszosci gleby wietrzeniowe

powstale ze skal masywnych, dobor roslin jest

ograniczony ze wzgledu na gorsze warunkiklimatyczne

a pozyskiwane plony sa zdecydowanie mniejsze  
12.owsiano ziemniaczany gorski(1,1%)gleby roznej

jakosci, czynnikiem ograniczajacym jest klimat oraz

rzezba terenu, w karpatach wsch wystepuja na

wys 500-600, w sudetach 500-750mnpm
13.owsiano pastewny gorski(0,4%)obejmuje najwyzsze

polozone gleby oraz tereny gorskie, wys 650-900mnpm.

czynnikiem decydujacym o wystepowaniu jest klimat,

rosliny ozime i jare sa wyeliminowane ze wzgledu na warunki
14.grunty orne przeznaczone pod uzytki zielone-

sa to gleby np zbyt silnie wilgotne przy czym

zabiegi melioracyjne sa niewskazane ze wzgledu

na nadmierne przesuszenieterenow przyleglych,

najbardziej sluszne jest przeznaczenie tych gleb

pod trwale uzytki zielone

choroby plodozmianowe:
stan patologiczny roslin

Konwencjonalne-gospo specjalistyczne bez inwentarza

Lubz produkcja 1 gat. Zmiano uproszczone 2-3gat lub

Specj 70-80%wybr gr Rosin.nawozenie mineralne, często w formie

Plonów ubocznych. Dawki P i K –równe pobraniu.azot-ekon uzasadnienie

Orka-systematyczna co roku głeboka.materiał siewny z zakupu.

Odmiany intensywne. Się zmienny, sciezki technologiczne.pielegnajca chem i mech.

Rola- zapewnia duza wydajność pracy i wykorz maszyn

Integrowane-gospodarstwo wielokierunkowem zrównoważone, prod rosl i zwie

Zmianowanie uproszczone do 3-5 gat z udziałem motylkowych.

Nawozenie zrównoważone i organiczne.międzyplony dla porpayw stanowiska

I na pasze-mieszankiz motylkowymi.Dawki P i K równe Bąd zo 20%

Mniejsze od pobrania. N ekol i ekon uzasadnione. Orka 2-3 x w rotacji

Na przemienna głębokość. Materiał siewny kwalifikowany. Odmiany w miarę

Możliwości odporne, dobrane do intensywności gosp.sie zmienny sciezki tech.

Pielegn-interwencja gry gat przekracza prog szkodliwości. Wyklucza uprawe

Roslin po złych przedplonach. Wymaga zachowania pewnej min przerwy w

Uprawie tego samego gat.ogranicza wymywanie N i chroni przed erozja

Ekologiczne-gospodarstwo wielokierunkowe z obsada kilka gat zwie.

Zmianowanie tradycyjne wielopolowe motyl stracz. Mieszanki, bez przewagi

Jakiegos gatunku. Nawozenie tylko org i Nat. Kompost. Miedzyplony 50%

Powierzchni –mieszan motylk.Dawki Pi K – dodatki do kompostu minerałow

N-nie stosuje się. Orka 1-2x w rotacji.materiał siewny własny

Odmiany –dostosowane do roln ekol. Czeste mieszane zasiewy.

Siew tradycyjny –dostosowany do mech pielęgnacji. Duze biol wiazania N

-małe straty N.zdrowy płodozmian zdrowa gleba.

zaliczmy wzrost podatnosci roslin na:
-porazenia chorobami
-porazenia szkodnikami
-niedobory sklad pokarmowych w glebie
-koncentracje zw pozostalych w glebie po przedplonie
duzy udzial burakow w zmianowaniu i roslin

krzyzowych powoduje pojawienie sie matwika burakowego
duzy udzial ziemnaka-matwik ziemniaczany
duzy udzial zboz- motwik zbozowy

chwasty wszytskie obce gat w lanie roslin uprawnych.

Moga to byc chwasty segetalne,polne, chwasty ruderalne

oraz inne gat uprawne (obce uprawy). Wszystkie rosliny

niepozadane w lanie gdyz ograniczaja wzrost i plonowanie

roslin uprawnych. na gruntach uprawnych najwiecej segetalnych.

sa to rosliny dzikie ktore pojawily sie w tym siedlisku w wyniku

dzialalnosci czlowieka, przystosowaly sie pod wzgledem

ekologicznym i biologicznym  do agrotechniki  utrzymuje

sie na polu, czlowiek je zwalcze.Szkodliwosc chwastow

wynika z szeregu czynnikow: - sa konkurentami roslin

uprawnych w stosunku do wszytskich czynnikow koniecznych

do zycia(skl pok, woda, swiatlo) - odznaczaja sie znaczna

zywotnoscia, szybciej rosna, i latwiej sie przystosowuje

do niekorzystnych warunkow - ujemny wplyw roslin

zachwaszczajacych bedzie wiec zwiazany z wl biol gat

z ich liczebnoscia oraz stanem zasobnosci gleby w wode ,

skl pokarmowe

Zuzycie skladnikow pokarmowych
ocenia sie ze przy wysokim poziomie zachwaszczenia ok 50%

skl. pokarmowych dostarczonych przez rolnika zostaje zuzyte przez chwasty
wystepuje takze konkurencja o skl. pokarmowe
-obliczono ze zawartosc skl. pokarmowych w suchej

masie chwastow jest wyzsza niz w roslinach zbozowych nawet kilkakrotnie
Dotyczy to zwlaszcza NPK i Ca. Jesli chwastow nie usuwa

sie z pola to zwroca zuzyte skladniki w obiegu materii,

jednakze w danym roku sa one zablokowane dla rosliny uprawnej.
Gatunki tj. ostrozen, podbial, perz, pobieraja szczegolnie duzo NPK
Zuzycie wody
Chwasty pobieraja czesto wiecej wody niz rosliny uprawne
np. owies gluchy - gatunek zachwaszczajacy glownie zboza jare

- zuzywa na produkcje suchej masy nawet o 50 % wiecej

wody niz owies czy pszenica jara co powoduje zwlaszcza w

latach suchych niskie plony.
Zacienianie
Zabieranie mijesca i swiatla jest szczegolnie niebezpieczne

dla roslin. rosliny nawet czesciowo gina ustepujac wobec

konkurencji silniejszych biologicznie chwastow
-silne zacienianie lanu powoduje nadmierny wzrost roslin

uprawnych na dlugosc staje sie ono wiotkie, podatne na wyleganie (zwlaszcza zboza)
- przyczyna wylegania moze byc takze owijanie sie chwastow

wokol pedow roslin uprawnych np przytulia czepna, wyka
pasozyty i polpasozyty
-sa wyposazone w ssawki ktorymi przywieraja do korzeni

lub lodygi roslin uprawnych i zywia sie jej sokiem
-polpasozyty czerpia wode i sole mineralne a pasozyty takze

asymilaty. W efekcie tego dochodzi do oslabienia lub

calkowitego zniszczenia roslin zywicielskich
-wystepujace u nas gat wazniejszych chw pasoz to kanianki
Wplyw zachwaszczenia na jakosc plonow
-szkodliwy wplyw chwastow nie konczy sie na konkurencji

ograniczajacej plonowanie. Dalszym skutkiem zachwaszczenia

jest obnizeniejakosci zbieranego plonu. Wynika ono stad ze

podczas zbioru bardzo... nasiona chwastow dostaja sie do

plonu i zanieczyszczaja go obnizajac tym samym jego wartosc.
Moga to byc np:
- nasiona nadajace ciemna barwe mace np stoklosa, tatarak
-gorzki smak maki toboli polne, cieciarka pstra
-nasiona b. twarde po zmieleniu dajace wrazenie

piasku w rece np. nawrot polny
- nasiona trujace np gwiezdnica pospolita, gorczyca polna,

komosa, zimowit jesienny
Niektore chwasty spozywane pzrez zwierzeta pogarszaja jakos ich produktu.
-nadaja zly smak i zapach mleka - czosnek zielony, bylica
- pogarsza zapach mleka (smietany,masla) ziele skrzypow gorczyca polna
- powoduje chroby przewodu pok. - owies gluchy nasiona oplewiona i osciste
-chwasty wijace sie wokol lodygi obnizaja jakos wlokna lnu - rdest powojowaty
- korzenie i rozlogi chwastow - towarzyszace korzeniom buraka cukrowego
- zywicielstwo chorob i skladnikow roslin uprawnych
- krzyzowe tobolki polne, gorczyca polna, rzodkiew
Utrudnienie prac polowych
perz - uprawki podstawowe i pielegnacyjne
przytulia czepna - zbior ( owijanie sie wokol czesci

roboczch ewentualne przyrosniecie wylegnietego zboza
ogolnie - przedlzuenie okresu przygotowania pola ,

wiekszenie nakladu energii opoznienie siewu itp(nizsze plony nizsza jakos)
Szacuje sie ze spadek plonu przy srednim poziomie

zachwaszczenia w warunkach europejskich wynosi dla:
zboze 20%, buraki 15%, kukurydza 30%, ziemniaki 10%
Zrodla zachwaszczenia:
- gleba nasiona i organy wegetatywne na 1m2 w warstwie

ornej moze byc od kilkudzieciu sztuk do kilkunastu i wiecej

tysiecy sztuk szczegolnie w warstwie wierzchniej gleby
nasiona te zachowuja zywotnosc nawet kilka lat,przy czym

zapasy te wciaz sie odnawiaja.Oprocz nasion chwasty

wieloletnie posiadaja takze rozlogi zaopatrzone w paczki

zdolne do wydania nowych pedow -ostrozen polny,perz wlasciwy.
Material siewny niekwalifikowany-wnoszenie na pole nowych partii nasion.
Niewlasciwy plodozmian-zmniejszenie liczby gatunkow

uprawnych,zwlaszcza zwiekszenie l roslin ozimych niekorzystnie

sie odbija gdyz skrocona jest uprawa pozniwna (perz,jednoroczne)
Wtorne zachwaaszczenie np.roslin okopowyc gdy po zwarciu

rzedow nie ma mozliwosci ponowienia zabiegow i chwasty

ponownie sie pojawiaja i owocuja.Dotyczy to zwłaszcza

gatunkow jarych pozno wschodzacych.
Powierzchnie nie objete uprawa-miedze,rumowiska,

miejsca przy domach ,wysypiska itd-chwasty rozwijaja

sie tam swobodnie i nie sa niczym niszczone skad

przedostaja sie na pole (glownie wiatr)

elementy zmianowania :
aby przy ustalaniu wl nastepst w plodozmianie

zapewnic roslinom dobre przedplony nalezy znac

wymogi co do przedplonu i znac ich wartosc przedplonowa
Rosliny majace podobne wymagania i wart.przedplonowa

laczy sie w tzw grupe zwana zmianowaniem :
elementy zmianowania:
-zboza ozime
-zboza jare
-okopowe
-straczkowe
-1 roczne pastewne
-wieloletnie motylkowe
-przemyslowe
-miedzyplony

IIplodozm paszowe:
- pl. pastewne. >33% pastewnych,motylkowe i mieszanki

wieloletnie uzytkowe przez 2 nawet 3 lata
- pl przemienne -forma przejsciowa miedzy polowymi a

trwalymi uzytkami-wyst tu 2 okresy uprawy: upr 1

rocznych roslin polowych i  uzytki kosne lub pastwiskowo

wieloletnie mieszanki traw i motylkowych-gl na torfach
-pl.przypodworzowe- zajmuja pola polozone w pobliżu

zabudowan gospod w celu zapewnienia zwierzetom

stalej latwo dostepnej paszy w okresie letnim
PL pastewne:
okopowe++
zbozowe j.+wsiewka
konicz z trawami
konicz z trawami
zboze o
zboza j
stracz na zielonk
zboza ozim
pl przemienny:
okopowe
zboza jare+wsiewka
wieloletnie m (kosna)
wielolet motylk(kosna)

plodozmiany polowe:
przewazaja w nich rosliny towarowe(zboza okopowe i

przemyslowe) a pastewne wystepuja w ogranicz ilosci
w zaleznosci od udzialu roslin w strukt zasiewu:
zbozowe-zboza ponad 50%
okopowe-okopowe ponad 25 %
okopowo-przemysl-okop i przem 30-50%
zbozowo-okopowe-zboza >50%,okop>25%
wszechstronne
1-zbozowy-80% zboz-
kukurydza ziarno
jeczmien jary
rzepak ozimy
pzrenica ozima
zyto
2-przem-okopow-po 20% przem i okop-
burak cukrowy++
jeczmien jary
rzepak ozimy
przenica ozima
zyto
3-okop-zboz-60%zboz i 40%okop-
burak cukrowy
przenica ozima
ziemniaki
przenzyto ozime
zyto

plodozm przeciwerozyjny :
stosowane na polach falistych i pogorkowatych
do zmianowan przeciwerozyjnych nalezy wprowadzac jak

najwiecej roslin wieloletnich pastewnych ( trawy i mieszanki) i

miedzyplony ozime oraz wsiewki i miedzyplony scierniskowe
unikac nalezy roslin okopowych
duze znaczenie w walce z erozja odgrywa rowniez uklad pol na

zboczu , dluzsze boki pol powinny przebiegac rownolegle do

warstwic ,tworzy sie tzw uklad wstegowy pol:
1: przeciwerozyjny
ziemniak
zyto+wsiewka konicz czerwon
konicz z trawami
konicz z trawami
rzepak o
przenica 0
zyto + wsiewka z traw
2: przeciwerozyjny
ziemniak
lucerna
lucerna
lucerna
rzepak o
przenica o
zyto +wsiewka z traw

typy plodozm:
Plod polowe (towarowe)
pl paszowe
pl specjalne :
-przeciwerozyjne
-warzywne
-nasienne
-doswiadczalne

plodozmian przypadk:
kapusta past ++
zboze jare + wsiewka
lucerna
lucerna
lucerna
zboze ozime + miedzyplon o
miedzyplon ozimy+ kukurydz na zielonke
zboze jare +miedzyplon ścierniskowy

podzial plodozm specj
pl.przeciwerozyjne
pl warzywne
pl zadownicze
pl nasienne
pl doswiadczalne