Przemoc w rodzinie
CYKL PRZEMOCY W RODZINIE
Badania wykazały, że związki, w których kobiety doznają przemocy fizycznej ze strony swoich partnerów, przechodzą przez trzy fazy powtarzającego się cyklu.
Faza narastania napięcia.
W tej fazie partner jest napięty i stale poirytowany. Każdy drobiazg wywołuje jego złość, często robi awanturę, zaczyna więcej pić, przyjmować narkotyki łub inne substancje zmieniające świadomość. Może poniżać partnerkę, poprawiając swoje samopoczucie. Prowokuje kłótnie i staje się coraz bardziej niebezpieczny. Sprawia wrażenie, że nie panuje nad swoim gniewem. Kobieta stara się jakoś opanować sytuację- uspokaja go, spełnia wszystkie zachcianki, wywiązuje się ze wszystkich obowiązków. Często przeprasza sprawcę. Ciągle zastanawia się nad tym, co może zrobić, aby poprawić mu humor, uczynić go szczęśliwym i powstrzymać przed wyrządzeniem krzywdy. Niektóre kobiety w tej fazie mają różne dolegliwości fizyczne, jak bóle żołądka, bóle głowy, bezsenność, utratę apetytu. Inne wpadają w apatię, tracą energię do życia, lub stają się niespokojne i pobudliwe nerwowo. Jest to wynik narastania napięcia, które po pewnym czasie staje się nie do zniesienia. Zdarza się, że kobieta wywołuje w końcu awanturę, żeby „mieć to już za sobą".
Faza gwałtownej przemocy.
W tej fazie partner staje się gwałtowny. Wpada w szał i wyładowuje się. Eksplozję wywołuje zazwyczaj jakiś drobiazg, np. lekkie opóźnienie posiłku. Skutki użytej przemocy mogą być różne - podbite oko, połamane kości, obrażenia wewnętrzne, poronienie, śmierć. Kobieta stara się zrobić wszystko, żeby go uspokoić i ochronić siebie. Zazwyczaj, niezależnie od tego jak bardzo się stara, wściekłość partnera narasta coraz bardziej. Czuje się bezradna, bo ani przekonywanie sprawcy, ani bycie miłą, ani unikanie, ani bierne poddawanie się mu nie pomaga i nie łagodzi jego gniewu. Po zakończeniu wybuchu przemocy kobieta jest w stanie szoku. Nie może uwierzyć, że to się naprawdę stało. Odczuwa wstyd i przerażenie. Jest oszołomiona. Staje się apatyczna, traci ochotę do życia, odczuwa złość i bezradność.
Faza miodowego miesiąca.
Gdy sprawca wyładował już swoją złość i wie, że posunął się za daleko, nagle staje się inną osobą. Szczerze żałuje za to, co zrobił, okazuje skruchę i obiecuje, że to się nigdy nie powtórzy. Stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie dla tego, co zrobił i przekonuje ofiarę, że to był jednorazowy, wyjątkowy incydent, który już się nigdy nie zdarzy. Sprawca okazuje ciepło i miłość. Staje się znowu podobny do tego, jaki był na początku znajomości. Przynosi kwiaty, prezenty, zachowuje się, jakby przemoc nigdy nie miała miejsca. Rozmawia z ofiarą, dzieli się swoimi przeżyciami, obiecuje, że nigdy już jej nie skrzywdzi. Dba o ofiarę, spędza z nią czas i utrzymuje bardzo satysfakcjonujące kontakty seksualne. Sprawca i ofiara zachowują się jak świeżo zakochana para. Ofiara zaczyna wierzyć w to, że partner się zmienił i że przemoc była jedynie incydentem. Czuje się kochana, myśli, że jest dla niego ważna i znowu go kocha. Spełniają się jej marzenia o cudownej miłości, odczuwa bliskość i zespolenie z partnerem. Życie we dwoje wydaje się piękne i pełne nadziei. Ale faza miodowego miesiąca przemija i znowu rozpoczyna się faza narastania napięcia. Zatrzymuje ona ofiarę w cyklu przemocy, bo łatwo pod jej wpływem zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch faz. Prawdziwe zagrożenie, jakie niesie ze sobą faza miodowego miesiąca j est związane z tym, że przemoc w następnym cyklu j est zazwyczaj gwałtowniej sza.
/Oprać. „Niebieska linia"/
DLACZEGO KOBIETY ZOSTAJĄ W KRZYWDZĄCYM ZWIĄZKU?
Czasami trudno zrozumieć powody, dla których kobiety pozostają w krzywdzącym związku. Najczęściej wymieniają wiele przyczyn konieczności znoszenia agresywnego zachowania swojego partnera. Sprawdź, które z wymienionych powodów są Ci znajome, bliskie.
On jest dobrym ojcem
Kobiety mówią: On jest złym mężem, ale dobrym ojcem. On tylko mnie bije i poniża, nie robi nic złego dzieciom.
Zastanów się, co może czuć Twoje dziecko, gdy Ty płaczesz i próbujesz ukryć kolejne siniaki pod makijażem? Dzieci, będąc świadkami przemocy, również jej doznają! Twoje dziecko uczy się, że świat jest przepełniony przemocą, bólem i cierpieniem.
Nie poradzę sobie finansowo
Często (choć nie zawsze) ofiary przemocy są zależne finansowo od swoich partnerów. Przyczyny są różne. Sprawcy nierzadko utrudniają swoim żonom podjęcie pracy zarobkowej. Często też ofiary nie wierzą, że mogłyby podjąć pracę. Twój partner, mąż - tak samo jak Ty - ma prawny obowiązek łożenia na utrzymanie dzieci i potrzeby domowe. Jeśli nie chce dawać Ci pieniędzy na potrzeby rodziny, możesz zwrócić się do sądu o alimenty na dzieci i siebie. Istnieją też instytucje (np. ośrodki pomocy społecznej), które pomogą Ci przezwyciężyć trudną sytuację materialną. Mogą też pomóc Ci w znalezieniu pracy.
On mnie zabije, jeśli będę próbowała coś zmienić
Wszelkie groźby, ostrzeżenia powinnaś traktować bardzo poważnie i informować o nich prokuraturę. Jeśli czujesz, że Twoje życie jest zagrożone, a prokurator nie podejmuje kroków, by Cię ochronić, rozważ opuszczenie domu. Schronienia możesz szukać w ośrodkach interwencji kryzysowych, w domach samotnej matki itp. Ogólnopolski telefon „Niebieska Linia" posiada informacje o tych placówkach. ZADZWOŃ!!!
On się zmieni
Kobiety mówią: On naprawdę przeprasza, wszystko będzie w porządku. Pozostają w niszczącym związku, bo wierzą, że on się zmieni. Sprawcy potrafią przepraszać i obiecywać, że to się nigdy nie powtórzy. Zastanów się, ile razy Twój mąż obiecywał poprawę?
To moja wina
Kobiety często obwiniają się za przemoc. Sąprzekonane, że zrobiły coś (albo czegoś nie zrobiły) i dlatego partner był agresywny. Wierzą, że bicie było uzasadnionąi sprawiedliwą karą. Bijąc Cię i poniżając, Twój partner łamie prawo. Pamiętaj, że przemoc w rodzinie jest przestępstwem!
(Oprać, wg materiału Instytutu Psychologii Zdrowia PTP)
Czy znasz swoje prawa?
Czasami, a może nawet często zastanawiasz się nad swoimi prawami. Próbujesz ustalić, co Ci wolno we własnym domu. Być może wielokrotnie słyszałaś, że:
nic Ci nie wolno
nie masz do niczego prawa
nic nie jest Twoje
jesteś głupia
wszyscy wiedzą, że jesteś wariatką
masz duże szczęście, że jestem z Tobą.
Nikt nie ma prawa tak do ciebie mówić!
Czy pamiętasz swoje podstawowe prawa? Zastanów się, czy są one respektowane przez Twojego partnera i bliskich!
Masz prawo żyć w domu wolnym od przemocy.
Masz prawo czuć się bezpiecznie w swoim domu.
Masz prawo do szacunku i godnego traktowania.
Masz prawo do swobodnego wyrażania swojego zdania, nawet jeśli Twój partner myśli zupełnie inaczej.
Masz prawo współuczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw związanych z Waszą rodziną, domem, dziećmi, wydatkami. Twoje potrzeby, sprawy są równie ważne jak Twojego partnera.
Masz prawo szukać profesjonalnej pomocy w sytuacji, gdy jesteś niezadowolona lub zaniepokojona tym, co się dzieje w domu.
Masz prawo popełniać błędy. Masz prawo do bycia niedoskonałą matką czy żoną.
Masz prawo korzystać ze swoich praw.
Masz prawo szukać pomocy, gdy twoje prawa są łamane!
TWOJE WAŻNE NUMERY:
OGÓLNOPOLSKI TELEFON ZAUFANIA DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE „NIEBIESKA LINIA" 0-801 12 00 02 (płatny tylko pierwszy impuls) dni powszednie i soboty 10.00 - 22.00, niedziele i święta 8.00 - 16.00
telefoniczny numer prawny(22) 666-28-50 (pn - wt 17.00 - 21.00)
POLIC JA - telefon interwencyjny 997 (czynny przez całą dobę)
www.niebieskalinia.org, e-mail: niebieskalinia@niebieskalinia. info
(Oprać, wg materiału Instytutu Psychologii Zdrowia PTP)
ALKOHOL A PRZEMOC DOMOWA
Badania wskazują, że:
80% żon alkoholików doznaje przemocy ze strony swojego męża,
prawdopodobieństwo wystąpienia aktów przemocy w rodzinach alkoholowych jest ponad dwukrotnie większe niż w pozostałych,
70% dzwoniących kobiet do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy Domowej doświadcza przemocy, której towarzyszy alkohol.
Terapeuci uzależnień nie powinni bagatelizować problemu przemocy w rodzinie alkoholowej.
W celu podniesienia efektywności terapii należy wprowadzić kilka prostych procedur dla lepszej diagnozy sytuacji pacjentów pod kątem przemocy. Doświadczenia Licheńskiego Centrum wskazują wręcz, że poprzez szybkie zdiagnozowanie przemocy w rodzinie alkoholowej można ten fakt spożytkować dla przyspieszenia kryzysu motywującego do leczenia. Propozycja dla alkoholika jest bardzo atrakcyjna: zamiast wyroku skazuj ącego, najpierw może poddać się terapii odwykowej.
Do standardowego planu wywiadu należy włączyć pytania, które ułatwią rozpoznanie przemocy domowej.
O przemoc domową powinny być pytane wszystkie nowe pacjentki zgłaszające się do poradni odwykowej. Ważne jest, by pacjentki były o to co jakiś czas pytane, w ten sposób pacjentki, które z jakichś powodów nie przyznały się, że doświadczają przemocy mogą to zrobić podczas kolejnej wizyty. Do diagnozy sytuacji przemocy można wykorzystać specjalnie opracowane kwestionariusze.
W sytuacji, gdy zostanie rozpoznana przemoc, należy wspólnie z pacjentką dokonać oceny sytuacji.
Należy ustalić, stopień zagrożenia życia pacjentki oraz plan bezpieczeństwa. Ważna jest tutaj współpraca z pacjentką.
Co warto powiedzieć pacjentce?
Przemoc domowa jest problemem powszechnym, dotyczy dużej ilości kobiet. Przemoc jest przestępstwem ściganym przez prawo, a nie sprawą rodzinną. Za przemoc odpowiedzialny jest sprawca. Nic nie usprawiedliwia przemocy, nawet alkohol. W sytuacji przemocy pacjentka może liczyć na specjalistyczną pomoc i interwencję. Należy podkreślić, że to pacjentka będzie decydowała o tym, kiedy i z jakiej pomocy skorzysta.
O czym należy pamiętać?
W sytuacji stwierdzenia przemocy domowej należy w pierwszej kolejności podjąć działania mające na celu powstrzymanie przemocy domowej. Sam program dla osób współuzależnionych czy też uzależnionych jest niewystarczający dla ofiar przemocy domowej. Należy przeprowadzić szczegółową diagnozę sytuacji pacjentki w celu ułożenia adekwatnego planu pomocy. Jeśli w ofercie poradni nie ma pomocy dla ofiar przemocy, należy nawiązać współpracę ze specjalistycznymi placówkami i lokalnymi służbami pomagającymi ofiarom przemocy domowej.
/Oprać. „Niebieska linia"/
DZIECKO A PRZEMOC W RODZINIE
Dzieci wzrastające w domu przepełnionym przemocą często sąjej ofiarami. W rodzinach, w których występuje przemoc między dorosłymi, cierpią również dzieci. Przemoc domowa wyrządza dzieciom wiele poważnych szkód zarówno fizycznych jak i psychicznych. Dzieci wzrastające w rodzinach, w których występowała przemoc, wykazują skłonności do zachowań agresywnych w dorosłym życiu.
Co się dzieje z dzieckiem, gdy jest świadkiem przemocy w rodzinie?
STRACH I NIEPOKÓJ
Dzieci obawiają się o zdrowie i życie swoich rodziców, a także o własne.
POCZUCIE WINY
Dzieci czują się odpowiedzialne za przemoc. Myślą że są przyczyną agresywnego zachowania swoich rodziców.
ABIWALENCJA UCZUĆ
Dzieci odczuwają zarówno miłość, jak i nienawiść do rodzica, który stosuje przemoc. Żyją w chaosie emocjonalnym.
BRAK ZAUFANIA
Dzieci, które doświadczają przemocy, mają trudności z nawiązywaniem bliskich kontaktów z rówieśnikami. Nie potrafią zaufać.
AGRESYWNOŚĆ
Wiele dzieci odreagowuje agresją to, co dzieje się w ich domach. Uczą się, że przemoc jest jedynym sposobem rozwiązywania konfliktów, które są dla nich niebezpieczne.
BIERNOŚĆ
Niektóre dzieci są gotowe zrobić wiele, by wszystkich zadowolić. Ulegają wszelkim prośbom i naciskom ze strony otoczenia. Czasami mogą pod wpływem innych robić rzeczy, które są dla nich niebezpieczne.
ZAMIANA RÓL
Dzieci często zmuszane są do pełnienia roli osoby dorosłej. Rodzice są zbyt zajęci swoimi konfliktami, by spełniać obowiązki rodzicielskie. Dzieci pozbawione są dzieciństwa.
KŁOPOTY W SZKOLE
Dzieci chcą pozostawać w domu, ponieważ myślą, że w ten sposób mogą kontrolować przemoc. Dziecko opuszcza zajęcia w szkole, ma coraz gorsze wyniki w nauce, kłopoty z uczeniem się i koncentracją.
SMUTEK
Dziecko czuje się przygniecione ciężarem swojej bezradności wobec przemocy w domu. W niektórych przypadkach dzieci podejmują próby samobójcze jako ostateczne rozwiązanie swoich problemów.
OPÓŹNIONY ROZWÓJ
Dzieci, które nie mają zapewnionej właściwej opieki, rozwijają się gorzej od swoich rówieśników.
ZABURZENIA MOWY
Konsekwencją życia w ciągłym stresie mogą być zaburzenia mowy.
DOLEGLIWOŚCI ZWIĄZANE ZE STRESEM
Dzieci często odczuwają dolegliwości somatyczne, takie jak bóle głowy i żołądka, moczenie nocne. Ich ogólny stan zdrowia jest zły.
URAZY FIZYCZNE
Dzieci często doznają poważnych urazów fizycznych w wyniku przemocy.
(Oprać, wg materiału Instytutu Psychologii Zdrowia PTP)
Jak zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim dzieciom?
Zastanów się nad poniższymi kwestiami i przygotuj się na wypadek wystąpienia kolejnych aktów przemocy ze strony Twojego partnera. Chociaż nie możesz kontrolować jego zachowania, spróbuj znaleźć najlepszy sposób postępowania, by zapewnić sobie i swoim dzieciom bezpieczeństwo.
Gdy chcesz pozostać ze sprawcą, rozważ następujące kwestie:
Co może zapewnić Ci bezpieczeństwo w nagłych wypadkach?
Kogo możesz wezwać na pomoc w momencie awantury?
Czy będziesz mogła wezwać policję, gdy znowu dojdzie do aktów przemocy? Czy możesz w porozumieniu z dziećmi i sąsiadami opracować jakiś sygnał, aby mogli w krytycznym momencie wezwać na pomoc policję?
Jeżeli zajdzie potrzeba ucieczki, dokąd możesz się udać? Którędy będziesz mogła opuścić dom?
Zorientuj się, jakie są niebezpieczne miejsca w domu, nie daj się tam złapać w pułapkę.
W trakcie gwałtownego ataku najlepiej zaufaj własnemu osądowi, co w danej sytuacji powinnaś uczynić - niekiedy najlepiej jest uciec, innym razem słuszniej będzie uspokoić napastnika.
ZAPAMIĘTAJ!
DOBRE JEST KAŻDE ROZWIĄZANIE,
KTÓRE ZAPEWNI CI BEZPIECZEŃSTWO!
Gdy zamierzasz rozstać się ze sprawcą, zastanów się nad następującymi kwestiami:
Gdzie i kiedy możesz się bezpiecznie przeprowadzić? Czy dysponujesz środkami transportu? Pieniędzmi? Czy masz dokąd pójść?
Czy miejsce, do którego zamierzasz się udać, jest bezpieczne?
Czy będziesz mogła wezwać policję, gdyby okazało się to konieczne?
Komu zamierzasz powiedzieć, a komu nie, o swojej przeprowadzce?
Co sama możesz zrobić lub co inni mogą zrobić, aby partner nie zdołał Cię znaleźć?
Czy będziesz mogła bezpiecznie udawać się codziennie do pracy lub do szkoły, by odebrać stamtąd dzieci?
Jakie podejmiesz kroki prawne, byś mogła poczuć się bezpiecznie?
Czy znasz numery telefonu miejscowych instytucji, które mogą Ci pomóc?
Kiedy zdecydujesz się na opuszczenie domu, zabierz ze sobą potrzebne rzeczy i dokumenty. Kopie ważnych dokumentów przechowuj u przyjaciół, na wypadek, gdybyś musiała opuścić dom w nagłej sytuacji albo gdyby partner utrudniał Ci do nich dostęp.
Na wypadek, gdybyś musiała uciekać, przygotuj następujące rzeczy:
dowód osobisty
legitymację ubezpieczeniową
akt zawarcia małżeństwa i akty urodzenia dzieci
prawo jazdy
kartę telefoniczną
lekarstwa i recepty
dokumenty rozwodowe i inne dokumenty sądowe
ubrania i inne niezbędne rzeczy dla siebie i dzieci
klucze do mieszkania
(Oprać, wg materiału Instytutu Psychologii Zdrowia PTP)