Co to jest morfologia moczu?
Jakie są fizykochemiczne właściwości moczu?
Co powinno znajdować się w prawidłowym moczu?
Co znajduje się w nieprawidłowym moczu?
Jakie rozróżniamy probówki do badania moczu?
Jakie kryształki znajdują sie w moczu kwaśnym a jakie w zasadowym?
Jak wygląda mocz u różnych zwierząt - gęstość, przejrzystość, ph, ciężar właściwy?
1. Badanie moczu czyli morfologia:
Badanie moczu — jedno z podstawowych laboratoryjnych badań diagnostycznych w praktyce medycznej. Mimo swej prostoty daje wiele ważnych informacji o funkcji układu moczowego, a także pośrednio innych narządów i układów. Na badanie to składa się:
ocena fizykochemiczna moczu
mikroskopowe badanie uzyskiwanego przez wirowanie osadu moczu
2. Jakie są fizykochemiczne właściwości moczu?
Właściwości fizykochemiczne moczu:
Ciężar właściwy moczu (gęstość względna) - u psa ciężar właściwy powinien wynosić 1,016-1,045, a u kota 1,025-1,060.
Barwa - u psów i kotów mocz powinien być barwy słomkowej do żółtej. Mocz barwi na kolor prawidłowy barwnik zwany urochromem. Na barwę moczu wpływa jego zagęszczenie (im bardziej mocz jest rozrzedzony tym barwa jest jaśniejsza). Przy chorobach przebiegających z poliurią i polidypsją (wielomoczem i wzmożonym pragnieniem) mocz będzie zbyt jasny. Ciemniejszy mocz może pojawiać się przy krwawieniu z pęcherza moczowego lub nerek, a także przy babeszjozie - mocz barwy herbacianej.
Przejrzystość - mocz psów i kotów powinien być przejrzysty, klarowny. Brak przejrzystości może świadczyć np. o zapaleniu pęcherza lub nerek.
Odczyn moczu (pH) - u psów i kotów mocz powinien mieć odczyn kwaśny (pH ≤ 6). Na odczyn moczu wpływ ma rodzaj podawanego pokarmu. Zmiana odczynu moczu na zasadowy towarzyszy fosfaturii oraz zakażeniom bakteryjnym. Mocz obojętny czy zasadowy u zwierząt mięsożernych jest nieprawidłowy i powinno się dążyć do jego zakwaszenia (zmiana sposobu żywienia, leki). W moczu zasadowym i obojętnym łatwiej wytrącają się kryształy, utrudniające oddawanie moczu oraz powodujące bolesność.
3. Co powinno znajdować sie w prawidłowym moczu?
Urobilinogen - prawidłowy mocz zawiera śladowe ilości urobilinogenu.
Związki ketonowe (kwas acetooctowy, aceton, kwas β-hydroksymasłowy) w moczu prawidłowym mogą występować w śladowych ilościach.
Komórki nabłonka dróg moczowych w niewielkiej liczbie mogą występować w moczu zwierząt zdrowych, zwiększenie ich liczby towarzyszy:
Krwinki białe (leukocyty) - w osadzie prawidłowego moczu mogą występować nieliczne białe krwinki. Przyczyną pojawienia się zwiększonej liczby krwinek białych są stany zapalne nerek oraz dróg moczowych.
Krwinki czerwone (erytrocyty) - w osadzie prawidłowego moczu mogą występować pojedyncze, świeże krwinki czerwone. Pojawienie się większej liczby erytrocytów świadczy o uszkodzeniu układu moczowego, a stopień wyługowania krwinek wskazuje na miejsce z którego dostały się do moczu oraz czas ich przebywania w drogach moczowych.
4. Czego nie powinno być w zdrowym moczu?
Białko - w moczu prawidłowym nie powinno być białka (dopuszczalna jest śladowa ilość). Pojawienie się większych ilości białka w moczu (proteinurię) uznaje się za patologię. Białko pojawia się w moczu na skutek wzrostu przepuszczalności kłębuszków nerkowych. Głównym białkiem pojawiającym się w moczu są albuminy (albuminuria).
Hemoglobina - prawidłowy mocz nie zawiera hemoglobiny. Obecność hemoglobiny w moczu określa się mianem hemoglobinurii- zwykle mocz nie traci jeszcze przejrzystość. Pojawienie się krwi w moczu (hematurii) powoduje zmętnienie moczu.
Bilirubina - prawidłowy mocz nie zawiera bilirubiny.
Glukoza (cukier) - mocz zdrowych zwierząt nie zawiera glukozy. Fizjologicznie cukromocz może pojawiać się w ciąży, okresie karmienia młodych, a także w wyniku silnego stresu.
Wałeczki - w prawidłowym moczu nie ma wałeczków. Istnieje wiele typów wałeczków które mogą pojawiać się w moczu, w wyniku różnych zaburzeń i chorób.
Inne składniki osadu moczu to bakterie, grzyby, pasożyty, pierwotniaki, plemniki.
W moczu pobranym od psa i kota mogą występować nieliczne bakterie. W przypadku podejrzenia bakteryjnego zapalenia pęcherza moczowego, mocz pobiera się z nakłucia pęcherza, a następnie wykonuje się posiew moczu. Posiew moczu umożliwia dokładne określenie czynników patogennych. Kolejnym etapem jest określenie antybiotykowrażliwości wyhodowanych z posiewu bakterii.
Kryształy trójfosforanu...
Kryształy trójfosforanu...
Kryształy trójfosforanu...
Nieaktywny osad moczu (nieupostaciowany, nieuorganizowany), kryształy:
Szczawiany wapnia:
cukrzyca (u psów, u kotów);
przewlekłe zapalenie nerek;
kamica szczawianowa miedniczek nerkowych lub pęcherza moczowego.
Tyrozyna, cystyna:
zaburzenia metaboliczne;
ostra niewydolność nerek.
Moczany:
zaburzenia metaboliczne;
zapalenie nerek i pęcherza moczowego;
często obecne w moczu u dalmatyńczyków, w wyniku defektu enzymatycznego tej rasy.
Fosforany amonowo-magnezowe (struwity) - najczęstsze z kryształków pojawiających się w moczu psów i kotów. Przyczyny wytrącania się struwitów w moczu to:
zapalenie miedniczek nerkowych;
zapalenie pęcherza moczowego.
Rzadko spotykane składniki osadu moczu:
Cholesterol - charakterystyczne płytki pojawiają się w:
tłuszczowym zwyrodnieniu nerek;
zapaleniu miedniczek nerkowych.
Bilirubina - kryształy bilirubiny występują w osadzie moczu w przebiegu niektórych chorób wątroby.
Tłuszcz - w postaci kulek pojawia się w:
niedoczynności tarczycy;
cukrzycy (u psów, u kotów);
otłuszczeniu lub przekarmieniu tłuszczem.
5. Probówki do moczu:
Tu nie wiem nic poza tym, że nie oddajemy próbki moczu w epedorferce :)
6. Jakie kryształki znajdują się w zasadowym a jakie w kwaśnym moczu?
Na proces formowania się kamieni moczowych w znaczący sposób wpływa pH moczu, powodujące zmniejszenie stopnia rozpuszczalności poszczególnych związków chemicznych.
Kwaśny odczyn (poniżej pH 7) sprzyja wytrącaniu się szczawianów wapnia, kryształów kwasu moczowego, bezpostaciowych moczanów, kryształów ksantynowych i cystynowych.
Zasadowy mocz (powyżej pH 7) promuje pojawianie się struwitów, moczanów amonu, bezpostaciowych fosforanów i węglanów
7. Jak wygląda mocz u różnych zwierząt?
Jedyne co znalazłam z różnic gatunkowych to zdanie, że "w przypadku kotów podkreśla się dodatkowo ich pochodzenie od pustynnych przodków, a w związku z tym ogromne zdolności zagęszczania moczu, predysponujące do kamicy" i wnioskuję, że dlatego jest różnica w ciężarze właściwym - pies ma 1,016-1,045, a kot 1,025-1,060 :)
Tu podaję Wam bardzo fajny link, z którego korzystałam. Myślę, że jak raz przeczytamy to będziemy mieć pojęcie jako takie i łatwo zdamy :)
http://www.portalweterynaryjny.pl/artykuly/diagnostyka/page1,badanie-moczu-u-psow-i-kotow-46.html