NIETRZYMANIE
MOCZU
KATEDRA ZDROWIA MATKI I DZIECKA
Definicja
• Nietrzymanie moczu jest to wykazane
w sposób obiektywny bezwiedne
oddawanie moczu, bez kontroli,
powodujące problemy higieniczne bądź
socjalne
• Wysiłkowe nietrzymanie moczu
pojawia się podczas wzrostu ciśnienia
śródbrzusznego (kaszel, wysiłek
fizyczny)
Nietrzymanie moczu
objawowe
• Zaburzenia czynnościowe i
patologie anatomiczne dolnych
dróg moczowych (wady
rozwojowe, przetoki moczowe)
• Patologia układu nerwowego
(przepuklina oponowo-rdzeniowa,
stwardnienie rozsiane, guzy i
urazy rdzenia kręgowego)
Czynniki ryzyka
•
Wiek
•
Porody- liczne i/lub dużych płodów
•
Szybki przebieg drugiego okresu porodu
•
Przebyte zabiegi ginekologiczne
•
Otyłość
•
Choroby przewlekłe przebiegające z kaszlem
•
Przewlekłe zaparcia
•
Przyjmowanie leków (diuretyki,
przeciwlękowe)
Rodzaje nietrzymania
moczu wg ICS
• Nietrzymanie moczu z parcia
naglącego(nadreaktywność mięśnia
wypieracza,niska podatność i
pojemność pęcherza moczowego)
• Wysiłkowe nietrzymanie
moczu(nadmierna ruchomość szyi
pęcherza, niewydolność zwieracza
cewki moczowej)
• Nietrzymanie z przepełnienia
(przeszkoda w odpływie moczu,
niedoczynność mięśnia
wypieracza)
• Nietrzymanie pozazwieraczowe
(wady rozwojowe dróg
moczowych, przetoki moczowe)
Podział nietrzymania
moczu w zależności od
objawów
• 0 Stan prawidłowy, objawy
nietrzymania moczu nie występują
• I Niewielkie gubienie moczu w pozycji
stojącej przy dużym wysiłku fizycznym
• II Gubienie moczu przy przeciętnej
codziennej pracy, kaszlu, kichaniu
• III Gubienie moczu także w pozycji
leżącej, bez wysiłku lub przy małym
wysiłku
Diagnostyka nietrzymania
moczu
• Wywiad
• Badania dodatkowe
• Test podpaskowy (<2g; 2-10g; 10-
50g; >50g)
• Próba Bonneya- przy wysiłkowym
nietrzymaniu moczu
Metody obrazowania
• Urografia (ocena uszkodzeń dróg
moczowych, przetok, wad
rozwojowych)
• Cystografia mikcyjna (dolne drogi
moczowe-czynność)
• Ultrasonografia przezpochwowa
(mobilność cewki moczowej i
patologia pęcherza moczowego)
• Rezonans magnetyczny
Badanie urodynamiczne
• Cystometria- oznaczenie ciśnień w
pęcherzu i jamie brzusznej, czucia
pęcherzowego i pojemności, dla
oznaczenia zdolności
dostosowania pęcherza do
rosnącej objętości płynu; określa
czynność wypieracza i pozwala
stwierdzić jego niestabilność
• Profilometria cewkowa- zapis ciśnień
wzdłuż przebiegu cewki moczowej,
w spoczynku i podczas kaszlu
• Uroflowmetria- przepływ cewkowy;
pomiar przepływu moczu przez
cewkę moczową podczas mikcji;
należy ponadto oznaczyć objętość
moczu zalegającego.
Profilaktyka wysiłkowego
nietrzymania moczu
• Zaprzestanie palenia papierosów-
kaszel
• Ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna
miednicy
• Zapobieganie otyłości
• Zwalczanie zaparć
• Ograniczenie nadmiernego wysiłku
fizycznego
• Prawidłowe prowadzenie porodu
Leczenie niezabiegowe
wysiłkowego nietrzymania
moczu
• Kinezyterapia
• Biofeedback
• Elektrostymulacja
• Terapia behawioralna
Zasady ćwiczeń mięśni
dna miednicy
• Rano, po przebudzeniu z pełnym
pęcherzem
• Ćwiczenia zatrzymywania strumienia
moczu o różnych porach dnia
• Ćwiczenia mięśni zwieraczy bez oddawania
moczu- 6 razy na dobę(15x/3sek)
• Zwiększenie siły, wytrzymałości oraz
reaktywności mięśni krocza i dna miednicy
Biofeedback
• Jest to przekazywanie pacjentce sygnału
umożliwiającego uświadomienie zmian
fizjologicznych w odpowiedzi na działania
pozostające pod kontrolą jej woli.
• Służy nauce ćwiczenia, napinania i
rozluźniania odpowiednich grup
mięśniowych, kontroli efektywności
wykonywanych ćwiczeń oraz ocenie
dokonywanych postępów lub ich braku
• Dostępne urządzenia elektroniczne
przetwarzają aktywność elektryczną
mięśnia w formę graficzną, liczbową
lub dźwiękową, umożliwiającą
pacjentce samodzielną obserwację
postępów leczenia
• Trening mikcji jest stosowany w
niestabilności mięśnia wypieracza
Mechaniczna stymulacja
mięśni przepony
miednicznej-Kolpexin
• Różne rozmiary
• Zakładanie coraz cięższych wkładek
• Zakładana tylko w czasie chodzenia,
2x dziennie, 15-30min
• Sprzyja wzmocnieniu mięśni
przepony miednicy
• Efekty obserwowane są po 6-8
tygodniach
Elektrostymulacja
• Wysiłkowe nietrzymanie moczu oraz z
parcia naglącego
• Elektrody dopochwowe, doodbytnicze
i dopęcherzowe
• Natężenie jest regulowane
indywidualnie i nie przekracza 100mA
• Zabiegi w seriach (min 10) max co
dwa dni
Terapia behawioralna
• Główne zadanie- hamowanie skurczu
mięśnia wypieracza
• Oddawanie moczu o określonych
godzinach
• Leczenie nietrzymania moczu w
przypadku parć naglących
• Trening pęcherza moczowego,
biofeedback, hipnoza, akupunktura
Leczenie operacyjne
wysiłkowego nietrzymania
moczu
• Operacje podpierające, przywracają
prawidłowe stosunki anatomiczne w
obrębie przepony miednicy
• Operacje podwieszające,
poprawiające układ utrzymujący
macicę, pęcherz moczowy i cewkę
moczową
Operacje podpierające
• Plastyka przedniej ściany pochwy
• Szwy podcewkowe Kellego(1914r.)
• Operacja Marshalla, Marchettiego
i Krantza
• Operacja Burtcha
Operacje podwieszające
• Operacja Geobella-Stoeckela-
Frangenheima (1911r.)
• Modyfikacja Aldridga
• TVT (tension free vaginal tape)
• TOT