na zaliczenie psychologia

PSYCHOLOGIA STOSOWANA

Psychologia stosowana jest to dziedzina psychologii, która koncentruje się na wykorzystywaniu wyników badań podstawowych do rozwiązywania problemów praktycznych, ale prowadzi także badania własne. Najbardziej rozwiniętymi działami psychologii stosowanej są: psychologia pracy, psychologia wychowawcza i psychologia kliniczna.

-psychologia wychowawcza- problem wychowania człowieka (nauczanie, kształcenie),

-psychologia kliniczna- bada zaburzenia w zachowaniu człowieka,

-psychologia pracy- analizuje przebieg działalności zawodowej.

PSYCHOLOGIA PRACY

-to najbardziej rozbudowana dziedzina psychologii stosowanej, obejmująca rozmaite aspekty organizacji i zarządzania zasobami ludzkimi; początkowo ograniczała się do weryfikowania cech osobowości, predestynujących człowieka do pewnej pracy lub wykluczających go z jej wykonywania; stopniowo rozszerzyła swój przedmiot na wykrywanie i opis czynników stresogennych, pojawiających się w pracy fabrycznej (np. zatrudnienie przy taśmie lub automatach produkujących pewne detale), źródeł konfliktów, wpływu komunikacji międzyludzkiej w zakładzie na wydajność, optymalizację warunków pracy (np. barwa przedmiotów, oświetlenie, hałas, wibracje, działanie pola elektromagnetycznego); ustalenia p.p. pomagają w lepszej organizacji przedsiębiorstwa i podnoszeniu jego efektywności, zapobiegają także powstawaniu niektórych chorób zawodowych i wypadków przy pracy; przedmiotem zainteresowań p.p. są nie tylko fabryki, ale także szpitale, szkoły, więzienia i inne instytucje.

Metodolologia badań rozwinęła się pod wpływem życia praktycznego

-pierwsze impulsy, które zainicjowały rozwój badań:

*to co się działo w przemyśle,

*kwestia komunikacji

*handel

-wszelkie badania obejmują wzajemne przystosowanie

*człowiek i środowisko pracy

*stosunki społeczne w środowisku pracy

*motywacja do pracy

*problemy kliniczne nieprzystosowania do pracy (wypalenie, stres zawodowy)

Problemy, które porusza metodologia pracy:

*wydajność

*jakość

*produktywność

*przystosowanie

*bezpieczeństwo

*dopasowanie

Cel psychologii pracy:

*badanie i rozwiązanie zagadnień praktycznych związanych z pracą i działalnością zawodową człowieka

Przedmiot psychologii pracy:

*psychika i zachowanie się człowieka w konkretnych warunkach aktywności zawodowej

Nad czym zastanawia się psychologia pracy:

*jakich zdolności wymagają różnego rodzaju prace

*jakie prace preferują ludzie z różnym rodzajem, poziomem wykształcenia

*jakie fizyczne warunki ma pracownik, jaka jest organizacja miejsca pracy

*problematyka zartudnienia

*rozwój zawodowy cyklu życia

*skuteczność działania

*ekonomiczne parametry działania

*bezpieczeństwo człowieka

*zadowolenie z pracy

Paradygmaty psychologii pracy:

(klasyczny)

1. Przystosowania człowieka do pracy

-przedmiot analizy to pojedynczy człowiek

-motywacja pracy przeciętnego pracownika ma charakter ekonomiczny

-człowiek to nieco więcej niż maszyna

-pracownik jest manipulowalnym czynnikiem wzrostu produkcji

2. Psychologia stosunków międzyludzkich

-dziedzina na pograniczu pracy i psychologii społecznej

-kładzie akcent na harmonię między człowiekiem i pracą

3.Przystosowanie pracy do człowieka

-ergonomia

-psychologia inżynieryjna

-najbardziej uzdolniona i wyszkolona osoba nie jest w stanie zrealizować pewnych celów jeśli środowisko pracy nie będzie dostosowane do niej

Dziedziny psychologii pracy:

-tradycyjne dziedziny

1. psychologia człowieka pracującego

-psychologia poradnictwa i doradztwa zawodowego (problemy zainteresowań zawodowych, preorientacji zawodowej, planowanie kariery zawodowej)

-psychologia zatrudnienia ( rozwój zawodowy pracowników, reorientacja zawodowa, zawodoznawstwo)

-psychologia szkolenia zawodowego (projektowanie i usprawnianie metod oraz organizacji szkolenia)

-psychologia kadr (selekcja, klasyfikacja, ocena pracowników)

-psychologia organizacji i zarządzania (motywacji do pracy, postawy pracowników, dynamika grup pracujących, obieg informacji, metody zarządzania)

2. Psychologia warunków pracy

-wszelkie fizyczne aspekty pracy i jej otoczenia

-psychologia inżynieryjna-ergonomia


-współczesne dziedziny:

1.Psychologia systemów

2.Psychologia robotyzacji i systemów informatycznych

ZACHOWANIA NIETYPOWE

Atypowe zachowanie – nietypowe zachowanie pod względem statystycznym (czegoś za dużo lub za mało); jest to zachowanie nieprzystosowawcze, określane przez społeczeństwo jako nietypowe; zachowanie, które ujawnia zniekształcenia percepcyjne czy poznawcze(intelektualne).

1. Teoria psychodynamiczna:

Freud – mówi, że atypowe zachowania to skutek konfliktów wewnętrznych , co generuje pewne napięcia.

2. Humanistyczna:

Maslow – mówi, że nietypowe zachowanie pojawia się gdy człowiek jest nadmiernie wrażliwy na opinie innych ludzi i nie potrafi zaakceptować własnej natury

3. Behawioryzm

Watson – mówi, że nietypowe zachowania to efekt warunkowania klasycznego lub instrumentalnego

4. Poznawcza – nietypowe zachowanie to rezultat zniekształconego myślenia

5. Psychofizjologiczne – nietypowe zachowanie jest wywołane nieprawidłowościami w układzie nerwowym

Diagnoza nietypowego zachowania:

*ICD – 10- Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (stosowana głównie w krajach europejskich). To międzynarodowy system diagnozy nozologicznej (podział i opis chorób). ICD-10 jest opracowana przez WHO i obowiązuje w Polsce od roku 1996. Stanowi międzynarodowy standard klasyfikacji diagnostycznej wykorzystywanej w większości badań epidemiologicznych.

*DSM- IV- klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (stosowana głównie w USA).

Zaburzenia lękowe:

- zaburzenia lęku panicznego bez agorafobii,

- zaburzenia paniki z agorafobia,

- agorafobia (lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni),

- fobia specyficzna,

- fobia społeczna- lęk dotyczący kontaktów z innymi ludźmi powoduje znaczne ograniczenia życiowe u osób z tym zaburzeniem.

- zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne- inaczej nerwica natręctw,

- zaburzenia stresu pourazowego;

Zaburzenia nastroju:

- zaburzenia depresyjne,

- zaburzenia dwubiegunowe I i II,

- sezonowe zaburzenia nastroju,

- cyklotymia (stałe wahania nastroju);

Zaburzenia odżywiania i snu:

- anoreksja,

- bulimia,

- pierwotne zaburzenia snu,

- dyssomnie- zaburzenia snu, charakteryzujące się nieprawidłową ilością, jakością oraz czasem jego trwania.

- parasomnie- grupa zaburzeń, polegających na występowaniu w trakcie snu lub przy wybudzaniu się nieprawidłowych lub niepożądanych zachowań[1]. Nazwa parasomnia wywodzi się ze zbitki grecko-łacińskiej: para (odbiegający od) i somnus (sen).

Zaburzenia pierwszy raz stwierdzone w okresie dzieciństwa:

- zaburzenia rozwoju: autyzm, zespół aspergera),

- adhd- zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi,

- upośledzenie umysłowe,

- zaburzenia opozycyjno-buntownicze,

- zaburzenia uczenia się,

- zaburzenia motoryczne,

- zaburzenia komunikowania się,

Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne:

- zaburzenia schizoafektywne,

- psychozy indukowane,

- Schizofrenia- zespół zaburzeń, które obejmuje wiele objawów:

*halucynacje

*urojenia

*zakłócanie procesów myślenia

*zakłócanie reakcji emocjonalnych

(afekt może być płytki, czy też nieadekwatnie możemy reagować)

*symptomy ruchowe

-rozpoznanie

Trzeba stwierdzić:

*złe funkcjonowanie w pracy, relacjach społecznych i w zakresie troski o samego siebie

*2 charakterystyczne symptomy zaburzeń poznawczych, afektywnych lub ruchowych, trwające nie krócej niż 6 miesięcy

*dotyka od 1-2 % populacji

*rozpoznaje się na ogół we wczesnej dorosłości poniżej 45 r.ż.

*występuje 8x częściej u ludzi z niższej warstwy społecznej

Typy schizofrenii:

1. zdezorganizowana – bezwład w zachowaniu, halucynacje, urojenia, mowa pozbawiona treści.

2. katatoniczna – występują długie okresy stuporu i znieruchomienia, wzrok utkwiony w przestrzeni.

3. paranoidalna – urojenia prześladowcze, słyszą głosy.

4. niezróżnicowana – symptomy schizofreniczne, które nie przystają do konkretnego wzorca ( rodzaju).

5. rezydualna – u osób, które miały jeden epizod schizofrenii a aktualnie występują łagodne objawy, ale poważnych zaburzeń nie ma.

Według teorii:

1. Psychodynamiczna: - hipoteza o schizofrenicznej matce, matki schizofreników są chłodne, dominujące, szukają konfliktów. Teoria podwójnego wiązania – dziecko otrzymuje od bliskich osób sprzeczne komunikaty.

2.Behawioryzm (teoria uczenia się) : - teoria etykietowania, określanie człowieka jako schizofrenia sprawić mogą, że te objawy się ujawniają. Traktowanie jako chorego zrobi z niego chorego.

3. Poznawcze: - ludzie którzy cierpią na schizofrenię mają inne doświadczenia zamysłowe (inaczej odbierają świat).

4. Humanistyczno-egzystencjalna: - schizofrenia to mit, ewentualnie etykieta (jeśli ktoś jest problematyczny to uznajemy go za schizofrenika).

5. Psychofizjologiczne: - wiążą schizofrenię z nadmiarem neuroprzekazników, za dużo dopaminy, nieprawidłowość w strukturze mózgu.

Zaburzenia osobowości:

Posiadanie przez jednostkę pewnych trwałych cech, które czynią ją nieszczęśliwą i poważnie upośledzają jej zdolności do przystosowania się i prawidłowego funkcjonowania w otoczeniu.

1. Osobowość paranoidalna- skrajna podejrzliwość wobec innych osób.

2. Osobowość schizoidalna – trudności w nawiązywaniu kontaktów z innymi (funkcjonuje sam na własnej osi).

3. Zaburzenie schizotypowe – poważne problemy w kontaktach z ludźmi, ujawnia ekscentryczne zachowania (podatna na złudzenie, przejawia magiczne myślenie).

4. Osobowość borderline – osobowość pogranicza, krańcowa niestałość nastroju, popadanie od euforii po gniew, niestałość obrazu, niestałość w relacjach z innymi ludźmi.

5. Osobowość narcystyczna – zawyżona samoocena, egoistyczna.

6. Osobowość histrioniczna – osobowość teatralna, zachowuje się jakby była na scenie, skłonność do dramatyzowania, koncentrowania uwagi na sobie.

7. Osobowość unikająca – nie potrafi wchodzić w bliskie relacje interpersonalne.

8. Osobowość zależna – nie wierzy we własne siły i nie potrafi wziąć odpowiedzialności za samego siebie.

9. Osobowość obsesyjno-kompulsyjna – nadmierna dbałość o szczegóły i respektowanie reguł czy praw.

10. Osobowość antyspołeczna – człowiek, który wydaje się uprzejmy i bezpośredni , ale rzeczywiście jest nieszczery.

DZIECKO Z AUTYZMEM W SZKOLE

Mowa i język:

Mowa i język:

Funkcjonowanie społeczne:

Funkcjonowanie społeczne:

Funkcjonowanie społeczne-rówieśnicy:

Aktywności:

Nieprawidłowe reakcje na środowisko:

Stereotyp i stymulacje:

Zachowania niepożądane:

Umiejętności specjalne:

Rokowania:

Funkcjonowanie dziecka z autyzmem w wieku szkolnym:

W okresie szkolnym, mimo wyraźnych postępów w rozwoju nadal utrzymują się:

W okresie dorastania osoby z autyzmem:

Typy szkół i nauczania:

DZIECKO Z ASPERGEREM W SZKOLE

Czym jest zespół Aspergera?
Potocznie o zespole Aspergera mówi się jako o łagodnej formie autyzmu, ponieważ jest to zaburzenie rozwojowe ze spektrum autyzmu i jest klasyfikowane jako całościowe (rozległe) zaburzenia rozwoju. Wiedza o tym zaburzeniu jest stosunkowo nowa w światowej diagnostyce (ostatnie dwie dekady). Na pewno przed badaczami i praktykami zajmującymi się zaburzeniami rozwojowymi jest jeszcze wiele nieodkrytych i nierozpoznanych ścieżek wiedzy o zespole Aspergera, a także o formach pomocy, choć jest już mnóstwo informacji na ten temat oraz istnieje sieć wsparcia terapeutycznego.
Przyczyny zespołu Aspergera wciąż nie są znane. Statystyki podają, że zaburzenie to dotyka jedną na dwieście osób, zdecydowanie częściej występuje u chłopców niż dziewczynek. Zespół Aspergera (ZA) jest bardziej rozpowszechniony niż autyzm. Autyzm oraz zaburzenia z jego spektrum to choroba należąca do zaburzeń neurologicznych. Jego przyczyną jest wadliwe funkcjonowanie mózgu (choć przyczyny tego nieprawidłowego funkcjonowania, jak nadmieniłam, do dziś nie są dobrze rozpoznane). Współcześnie nie wiemy, czy i jak można byłoby autyzmowi zapobiegać, możemy tylko diagnozować go u już dotkniętych nim osób i pomagać im poprzez leczenie i rehabilitację.
Nie możemy jednak mówić o wyleczeniu autyzmu ani zaburzeń z jego spektrum, choć można optymalizować sposób funkcjonowania upośledzonej osoby w zależności od stopnia i rodzaju zaburzenia oraz intensywności pracy terapeutycznej. Warto podkreślić, że w przypadku zespołu Aspergera nie ma mowy o zaburzeniach psychicznych. To dobra wiadomość zarówno dla osób chorych, jak i dla ich bliskich i nauczycieli. Dla tych ostatnich dlatego, że ZA nie oznacza problemów z przyswajaniem wiedzy, a więc dzieci dotknięte tym syndromem spokojnie mogą odnaleźć się w szkole, a nawet osiągać dobre wyniki czy nawet znaczne sukcesy w trakcie nauki szkolnej i akademickiej.
Warto pamiętać (wiedza ta może mieć bardzo duże znaczenie w czasie rozmów z rodzicami ucznia, który np. jest podczas diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu), że naukowcy jednoznacznie obalili mity, zgodnie z którymi przyczyny zaburzeń ZA tkwią w sytuacji psychologicznej i środowiskowej dziecka. Mimo że realne przyczyny nie są znane, współczesna nauka już wie, że dotyczą one obszarów neurobiologii i genetyki, na które błędy rodzicielskie i wychowawcze nie mają wpływu (...)

Objawy ZA
Objawy zespołu Aspergera można wychwycić już we wczesnym dzieciństwie, nawet w okresie niemowlęcym, jednak nie jest to łatwe i najczęściej rodzice diagnozują swoje pociechy później. Dzieje się tak, ponieważ niestandardowe zachowanie dziecka w tak wczesnym okresie rozwoju jest, co naturalne, trudne do rozpoznania przez niedoświadczonych rodziców i dość rzadko od razu skłania ich do poszukiwania wyjaśnienia u specjalistów. Z reguły opiekunowie dziecka mają przekonanie, że sytuacja wróci do normy w późniejszym etapie rozwoju malucha, że jest okresem przejściowym. Do takich zastanawiających objawów można zaliczyć to, że dzieci lubią same się bawić, przytulane i uspokajane jeszcze bardziej się denerwują, nie reagują na osoby znajdujące się w pobliżu.
W późniejszych latach uwagę otoczenia zwracają problemy maluchów w kontaktach społecznych, co można już wyraźnie zaobserwować w wieku przedszkolnym. Dziecko z zespołem Aspergera nie nawiązuje łatwo kontaktów z rówieśnikami i innymi osobami, często wręcz widać, że w ogóle ich nie szuka. Jeśli już kontakt zostanie nawiązany, uczeń ma trudności z jego podtrzymaniem, co oczywiście niesie ryzyko odrzucenia takiego dziecka przez grupę. Zarówno w domu, jak i w przedszkolu czy szkole uczeń unika aktywności zmuszających go do przebywania w obecności innych osób. Łatwo więc można sobie wyobrazić, jakie wyzwania stoją przed dzieckiem i jego nauczycielami, opiekunami w przestrzeni edukacyjnej, opartej przecież na nieustannym przebywaniu w grupie i intensywnym kontakcie z rówieśnikami. Ponieważ małe dzieci nie mają jeszcze wypracowanych mechanizmów kontroli emocji i nie umieją inaczej sygnalizować swoich potrzeb, często reagują wybuchami gniewu, płaczu, rozdrażnieniem czy wręcz agresją. Rodzice mogą odbierać je jako stale zbuntowane, gniewnie nastawione, z którymi trudno jest dojść do porozumienia.

Problemy z komunikacją
Problematyczna dla maluchów z zespołem Aspergera jest komunikacja werbalna i niewerbalna. Mają one trudności z odczytywaniem emocji z postawy i mimiki innych osób, ciężko im także sprawnie porozumiewać się za pomocą języka. Wyzwaniem dla nich jest zarówno rozumienie wypowiedzi innych, jak i odpowiednie dobieranie słów. Rozmawiając z osobą dotkniętą ZA, można odnieść wrażenie, iż mimo że jej słowa są dobierane poprawnie, ciężko jest się z nią porozumieć – jakby to, co i jak mówi, nie oddawało w pełni jej intencji. Zdarza się, że wyolbrzymia słowa, dobiera je nienaturalnie i używa z przesadą, na wyrost. Warto pamiętać, że dla osób z zespołem Aspergera bardzo dużą trudnością jest porozumiewanie się za pomocą zwrotów idiomatycznych, mowy potocznej, przenośni i metafor. One takich komunikatów nie rozumieją, najczęściej odbierają je wprost i nie mogą odnaleźć się w świecie niejasnych dla nich znaczeń. Co bardzo ciekawe, same używają przenośni, natomiast nie są one zrozumiałe, kiedy pochodzą od kogoś innego.
Zdarza się, że osoba chora często powtarza jeden zwrot, wyraża się w określony sposób, którym nazywa wiele rzeczy czy zjawisk. Ponadto cechą charakterystyczną uczniów z zespołem Aspergera jest nieprawidłowa intonacja głosu, zdarzające się przekoloryzowanie mowy potocznej, trudności z dopasowaniem sposobu wypowiadania się do kontekstu (a przecież dzieci zdrowe w naturalny sposób czują, że inaczej zwracają się do dorosłych, a inaczej do innych dzieci). Można też niejednokrotnie odnieść wrażenie, że chory na ZA nie jest zainteresowany odpowiedziami rozmówcy.
Do trudności w kontaktach z osobą z zespołem Aspergera można zaliczyć także unikanie przez nią kontaktu wzrokowego lub patrzenie w sposób odbierany przez rozmówcę jako dziwny, świdrujący, przenikliwy, ponadto inne niestandardowe reakcje w zakresie komunikacji niewerbalnej, takie jak ograniczenia w gestykulacji, „niezręczna” mowa ciała, ograniczona i nieodpowiednia ekspresja twarzy (...)

Problemy z empatią
Tym, co bardzo wyraziście wyróżnia osoby chorujące na zespół Aspergera, jest niezdolność do odczytywania emocji innych ludzi oraz niemożność odczuwania empatii. Jest to ogromna przeszkoda w dobrym funkcjonowaniu chorego w społeczeństwie, gdyż osoby nieempatyczne odbiera się jako skrajnie egocentryczne i bardzo ciężko jest zbudować z nimi relację. Konieczne jest więc zrozumienie istoty zaburzeń takiej osoby oraz odejście od ocen moralnych. Nawet najbliżsi członkowie rodziny chorego doświadczają tego typu trudności w kontakcie z nim – dziecku ciężko jest zrozumieć ich emocje, prawidłowo je zinterpretować i się do nich odnieść, zachowywać się adekwatnie do sytuacji i nastroju danej osoby. Osoby dotknięte tym syndromem nie łączą uczuć z przeżyciami. Jak duże ograniczenie to stanowi, możemy się przekonać, zastanawiając się nad tym, że dla przeciętnej osoby uśmiech oznacza radość, a łzy – smutek i jest to automatyczne, na takie komunikaty niewerbalne reaguje się bezrefleksyjnie, nie szukając znaczeń i zrozumienia sytuacji. Z kolei uczniowie z zespołem Aspergera takiej umiejętności nie mają bądź posiadają ją w ograniczonym stopniu. Działa to często tak, że osoby z otoczenia dziecka cierpiącego na ZA doświadczają chłodu emocjonalnego, do tego dochodzą trudności wychowawcze wynikające z nieumiejętności dostosowania się do norm społecznych.

Niezdarność ruchowa
Dzieci z zespołem Aspergera, co na pewno jest bardzo ważną informacją dla nauczycieli, są niezdarne, brakuje im zręczności. Nie powinno więc dziwić, że czynność  tak podstawowa, jak prawidłowe trzymanie sztućców, ołówka czy nożyczek, może sprawiać trudności choremu dziecku, dlatego należy okazywać mu wyrozumiałość i spokojnie udzielać pomocy. Naturalnie gry zręcznościowe, rozgrywki zespołowe są dla ucznia z zespołem Aspergera przykrym wyzwaniem, a i inne dzieci nie reagują przychylnie, kiedy na przykład regularnie ich drużyna wypada gorzej z powodu niezgrabności kolegi. Szkoła jest miejscem, które wymaga od uczniów wykonywania czynności poprawnie i zręcznie, w krótkim czasie, a dla osoby z zespołem Aspergera to niesłychanie trudne i frustrujące. Dziecko takie wykonuje czynności długo, starannie, nadmiernie się na nich koncentrując, co w efekcie ogranicza jego czas na naukę czy inne szkolne zadania. Uczeń z takimi zaburzeniami najczęściej też nie będzie lubił zadań manualnych, np. lepienia, malowania, rysowania, i nie powinien być zapewne za nie oceniany.
Kolejną cechą zespołu Aspergera są zaburzenia w obszarze integracji sensorycznej (co skutkuje nadwrażliwością na bodźce zapachowe, wzrokowe, słuchowe i kinestetyczne). Temat zaburzeń w obrębie SI oraz pracy z uczniem z takimi dysfunkcjami został szeroko przeze mnie opisany w wydaniu 2/2012 „Życia Szkoły”.

Trudna rola nauczyciela
Łącząc wszystkie te informacje, nauczyciel może pomóc dziecku z zespołem Aspergera w osiąganiu lepszych wyników w nauce i poprawnym funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej. Pamiętajmy, że zdiagnozowane i poddane terapii dziecko pracuje ze specjalistami, a zadaniem nauczyciela jest odnalezienie się w sytuacji edukacji dziecka ze specyficznymi potrzebami. Nie jest on jego terapeutą i nie ponosi odpowiedzialności za ten obszar jego rozwoju. Oczywiście o wiele trudniejsze zadanie czeka wychowawcę, który podejrzewa u swojego ucznia zaburzenia rozwojowe z tego spektrum, a dziecko takie nie jest zdiagnozowane i nie korzysta z fachowej terapii i leczenia. Wtedy pozostaje zwrócić się o pomoc do pedagoga i psychologa szkolnego i im pozostawić rozmowę z rodzicami o zauważonych trudnościach i możliwości skierowania ich do specjalistów. Personel szkolny nie ma kompetencji ani uprawnień do jednoznacznego zdiagnozowania dziecka. Jego rola to omówienie z rodzicami zachowań i cech malucha, które wydają się zastanawiające, a także motywowanie rodziny do kontaktu ze specjalistami.
Bywa, że dla niektórych dzieci z zespołem Aspergera konieczne jest nauczanie indywidualne. Najczęściej jednak mogą one uczyć się w zwykłej szkole, gdzie naturalnie niezbędne jest zrozumienie i wsparcie ze strony personelu szkolnego, grona pedagogicznego i oczywiście rówieśników.

Mów do mnie wprost
Dzieci z zespołem Aspergera nie mają trudności z przyswajaniem wiedzy. Wyzwaniem jest dla nich rozumienie słów nauczyciela i z tą świadomością łatwiej się z nimi pracuje. Uczniowie tacy są bardzo konkretni, rozumieją polecenia i treści wprost, w sposób jakby czarno-biały czy zero-jedynkowy. W tym roku głośna była w mediach historia ucznia z tym zaburzeniem, który chciał zdawać maturę. Dla niego polecenie na maturze z historii: Wymień wszystkie najważniejsze bitwy w okresie X było niezrozumiałe. Czy ma wymienić wszystkie bitwy, czy też te najważniejsze? Jest taki dowcip o tym, jak żona wysyła męża do sklepu, mówiąc mu: Kup chleb, a jeśli będą jajka, to weź dwanaście. Mąż wrócił z dwunastoma chlebami, bo w sklepie były jajka. I mniej więcej tak rozumie komunikaty dziecko z zespołem Aspergera. Na pewno nie poradzi sobie ono z takimi poleceniami w testach lub pracach domowych, które polegają na objaśnianiu przysłów czy idiomów. Bez wątpienia udzielimy mu ogromnej pomocy w codziennym egzystowaniu, jeśli będziemy rozjaśniać takie zwroty, jak: rzucić na coś okiem, puchnąć z dumy, być nie w sosie, brać nogi za pas, być dzisiaj nieprzytomnym. Osoby z zespołem Aspergera ich nie rozumieją, traktują je dosłownie i gubią się w znaczeniach, których nie potrafią rozszyfrować.

Praca z dzieckiem z zespołem Aspergera
Praca z takim dzieckiem powinna polegać na zapewnianiu mu poczucia bezpieczeństwa i minimalizowaniu zmian, na jakie będzie ono narażone. Jest to zadanie trudne do realizacji w szkolnej rzeczywistości, ale warto zrobić w tym zakresie jak najwięcej. Przed wprowadzeniem nowego materiału dobrze jest dziecko do tego przygotować, o zmianach informować z dużym wyprzedzeniem oraz wykorzystywać np. obrazki, plakaty czy historyjki wiążące się z treścią materiału, z którym zetknie się uczeń.
Kolejnym wyzwaniem dla nauczyciela jest pomoc dziecku w funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej, a innym uczniom w zrozumieniu jego trudności. Niejednokrotnie trzeba będzie łagodzić wybuchające z tego powodu konflikty oraz zmniejszać poczucie krzywdy u obu stron. Silne emocje mogą sprawiać, że dziecko z zespołem Aspergera będzie reagować gniewem, przez co inni uczniowie mogą tracić cierpliwość. Trzeba te spory łagodzić, a napięcie rozładowywać. Na pewno jest to trudne wyzwanie, zwłaszcza w liczniejszej klasie.
Dziecko z zespołem Aspergera będzie miało najczęściej niewiele zainteresowań, będzie skupiać się na jednej dziedzinie i uporczywie się jej trzymać. Należy kierować jego uwagę na inne dziedziny i obszary nauki, pamiętając jednocześnie o tym, co je pasjonuje. Dzieci takie są zwykle bardzo inteligentne i utalentowane, miewają fenomenalną pamięć. Najczęściej nie będą uzdolnione humanistycznie, ale powinny odnaleźć się w naukach matematycznych. Największą trudność będzie sprawiało im zastosowanie teorii w praktyce.

Potrzebna pomoc
W związku z tym, że praca z takim uczniem jest specyficzna i wymaga dużo indywidualnej uwagi ze strony nauczyciela, warto szukać niestandardowych rozwiązań, które ułatwią dziecku naukę, a nauczycielowi pracę. W krajach bardziej rozwiniętych standardem jest stanowisko asystenta szkolnego, który pracuje z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi. U nas występuje to w okrojonej formie w postaci nauczyciela wspomagającego i to tylko w szkołach integracyjnych. Ale może warto poszukać tego typu rozwiązań we własnej szkole? (...)
Pamiętajmy, że wielu wybitnych ludzi najprawdopodobniej było, jak potocznie się mówi, „aspimi”. Naukowcy uważają, że zespół Aspergera mieli m.in.: Albert Einstein, Isaac Newton, Andy Warhol, Arthur Schopenhauer, Archimedes, Michał Anioł, a także mnóstwo innych wybitnych osób, które pchały świat naprzód. A świadomość kształcenia potencjalnego następcy Samuela Becketta, Immanuela Kanta, Hansa Christiana Andersena czy Karola Darwina (przypuszcza się, że mieli oni ZA) może być nagrodą za trud włożony w pracę z dzieckiem z zespołem Aspergera.

DZIECKO Z ADHD W SZKOLE

Czym jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej?

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi jest zaburzeniem neurorozwojowym o zróżnicowanej etiologii, choć dokładna przyczyna nadal pozostaje nieznana. Występuje ono najczęściej u chłopców. W Polsce, na to zaburzenie cierpi ok. 150 tysięcy dzieci. Obecnie przyjmuje się, że na powstanie objawów ADHD wpływają zarówno czynniki środowiskowe, jak i biologiczne.

Do podstawowych grup objawów w ADHD należą:

1. zaburzenia koncentracji uwagi

2. impulsywność

3. nadruchliwość

Konsekwencje zaburzeń koncentracji uwagi w szkole

mogą być następujące:

• Bardzo długo trwające zabieranie się do zadań związanych z wysiłkiem umysłowym;

• Trudności ze skupieniem się w czasie pracy;

• Bardzo łatwe rozpraszanie;

• Kłopoty z zapamiętaniem przyswajanego materiału;

• Niesłuchanie poleceń lub brak reakcji na nie;

• Tendencja do marzycielstwa;

• „Gapowatość”.

impulsywność może powodować:

• Brak przewidywania konsekwencji swojego działania;

• Rozpoczynanie zadania bez całkowitego zrozumienia

instrukcji;

• Nie wysłuchiwanie poleceń do końca;

• Kłopoty z wykonaniem złożonych lub terminowych prac;

• Trudności w uczeniu się na podstawie wcześniejszych

doświadczeń oraz ogólnych zasad;

• Kłopoty z oczekiwaniem na swoją kolej.

Nadruchliwość może warunkować następujące zachowania:

• Dziecko jest stale w ruchu;

• Trudności z wysiedzeniem w ławce przez całą lekcję;

• Ciągłe wiercenie się;

• Preferowanie zabaw ruchowych;

• Gadatliwość i hałaśliwość

Stabilność uwagi oznacza zdolność do koncentracji uwagi utrzymującej się na stałym poziomie. U dzieci z ADHD

można zaobserwować, że na początku lekcji są w stanie pracować tak, jak inne dzieci, jednakże po paru minutach

zaczynają mimowolnie wyszukiwać sobie inne zajęcia. Z powodu opisanych deficytów niezbędne jest:

• Stworzenie stałej struktury lekcji.

• Krótkie polecenia.

• Podawanie notatek w punktach.

• Częste zmienianie rodzaju zadań.

• Częste przypominanie instrukcji.

• Skracanie czasu wykonywania poszczególnych zadań.

• Umożliwienie wykonywania zadań we fragmentach.

•Częste przerwy śródlekcyjne w postaci ćwiczeń fizycznych.

• Wykorzystywanie wszelkiego rodzaju „przyciągaczy” uwagi ― kolorowych flamastrów, kredek, naklejek itp.

• Każdorazowe dopilnowanie wpisania zadania domowego do zeszytu.

• Umożliwienie odrabiania lekcji na terenie szkoły.

• Prowadzenie zeszytu korespondencji z rodzicami.

• Wprowadzenie jednolitego i czytelnego systemu zasad i konsekwencji.

• Współpraca z rodzicami

PSYCHOTERAPIA I SOCJOTERAPIA W PROFILAKTYCE I RESOCJALIZACJI

Psychoterapia a inne formy pomocy psychologicznej:

Socjoterapia – oddziaływanie skierowane na środowisko społeczne, którego celem jest doprowadzenie do zmiany sytuacji, w jakiej funkcjonuje jednostka (m.in. działania oparte na samopomocy pacjentów i ich rodzin bądź praca oddziałów szpitalnych według zasad społeczności terapeutycznej).

Psychoprofilaktyka – działanie skoncentrowane na zwiększaniu zasobów i zmniejszaniu ryzyka pojawienia się zaburzeń psychicznych chorób i problemów zdrowotnych u osób z grupy wysokiego i niskiego ryzyka.

Celem poradnictwa psychologicznego – jest stworzenie osobom takich warunków, które umożliwiają im rozpoznanie zarówno własnych potrzeb, jak i oczekiwań społecznych, dzięki czemu podejmują takie decyzje życiowe, które uwaktywniają ich naturalne procesy i mechanizmy osobistego rozwoju.

Psychoterapia jako najbardziej wyspecjalizowana forma pomocy psychologicznej:

Psychoterapia – świadomowe, celowe i programowane oddziaływanie psychologiczne w celu usunięcia lub zmniejszenia zaburzeń w funkcjonowaniu psychicznym, somatycznym i społecznym oraz usunięcia ich psychospołecznych przyczyn (Sęk i Brzeźińska, 2010,s.753).

Psychoterapia – to specjalistyczna metoda leczenia, którą może stosować tylko profesjonalista (lekarz, psycholog) z odpowiednim przygotowaniem i uprawnieniami (posiadający licencję psychoterapeuty).

Psychoterapia staje się jednak metodą prawdziwie specjalistyczną wówczas, gdy terapeuta zna zasady dochodzenia w toku terapii do zmian i umie zastosować (wybrać z wielu lub dostroić) odpowiednie metody i procedury do rozpoznanych problemów, typu zaburzeń i mechanizmów.

Cele psychoterapii:

-Ukierunkowana na poprawę samopoczucia,

-usunięcie dolegliwości objawów(lęku, fobii, natrętnych czynności, myśli depresyjnych),

-zmniejszenie cierpienia,

-zmiany w zachowaniu,

- zmiany w niektórych funkcjach psychicznych i postawach,

-zmiany osobowości,

-poznanie pierwotnych i wtórnych przyczyn patologii

Zmiany osobowości są celami najbardziej odległymi i wymagają bardzo długiego czasu psychoterapii. Cele psychoterapii zmieniają się w zależności od etapu prowadzenia terapii.

Systemy terapeutyczne

Szkolenie psychoterapeutów i prowadzenie psychoterapii jest na ogół zorientowane na określoną szkołę, która upowszechnia jeden z czterech systemów psychoterapii:

-psychoterapię psychoanalityczną

-psychoterapię poznawczo-behawioralną

-psychoterapię humanistyczno-egzystencjalną

-psychoterapię systemową (interpersonalną)

Każda szkoła odzwierciedla wiedzę zawartą w systemie psychoterapii, wiedzę o naturze człowieka, rozwoju, genezie zaburzeń psychicznych, celach i metodach terapii ze szczególnym uwzględnieniem zasad tworzenia związku terapeutycznego, stosowania interwencji terapeutycznych i specyficznych czynników leczonych.

Związek terapeutyczny – w każdym systemie przybiera inną postać i ma prawdopodobnie najbardziej specyficzne znaczenie w psychoanalizie. Do poszczególnych kierunków należy więc odnieść zjawiska, procesy, cele i metody terapii.

W wyniku psychoterapii mogą zachodzić zmiany w :

-objawach,

-zachowaniu,

-relacjach interpersonalnych,

-systemach (rodzina, grupa odniesienia)

-zmiany intrapsych.

-usunięcie konfilików intrapsychicznych, nieracjonalnych i błędnych schematów poznawczych, przekonań i postaw.

-w strukturze Ja, rozwojowe zmiany osobowości.

Kluczową rolę w przygotowaniu terapeuty odgrywa praca nad sobą

-analiza własna

-poznanie, monitorowanie własnych preferencji

-superwizja (omawianie problemów praktyki terapetycznej z terapeutą doświadczonym mającym uprawnienia superwizora)

Psychoterapię prowadzi się w formie indywidualnych spotkać terapeuty z pacjentem/klientem lub w grupie.

W terapii grupowej wykorzystuje się terapeutyczne właściwości, a o tym czy one występują decyduje terapeuta.

Wykorzystanie grupy w procesie terapii

Analizując terapeutyczne właściwości grupy, stwierdzono, że polegają one na tym, iż:

-Grupa tworzy poczucie przynależności: grupa może być dla swoich członków źródłem wsparcia i zapobiega uczuciu osamotnienia, rozwija altruizm: grupa daje poszerzone możliwości uczenia się i zbierania doświadczeń; w grupie informacje zwrotne mogą być źródłem korektywnych emocjonalnych doświadczeń, w grupie zachodzi modelowanie i uczenie się kompetencji (tzw. Uczenie interpersonalne)

Procesy terapeutyczne są aninomowane przez zachowania i postawy terapeuty i koterapeuty oraz wznawiane przez dynamikę grupy.

Zadania pomocy psychologiczno-pedagogicznej i ich zakres

*Diagnozowanie

*Szkoły i placówki: diagnozowanie środowiska ucznia – rozpoznanie możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia, rozpoznawanie przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych

*Poradnie psychologiczno-pedagogiczne: pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu możliwości oraz mocnych stron uczniów.

*Terapia

*Szkoły i placówki : organizowanie terapeutycznych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

*Poradnie psychologiczno-pedagogiczne : terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych

*pomoc uczniom

* Szkoły i placówki : wspieranie ucznia z wybitnymi zdolnościami, umożliwienie uczniom zaspokojenie indywidualnych potrzeb oraz rozwijanie ich możliwości , organizowanie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

*Poradnie psychologiczno-pedagogiczne: wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży, efektywność uczenia się, nabywania i rozwijania umiejętności negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów oraz innych umiejętności z zakresu komunikacji społecznej.

*profilaktyka

*Szkoły i placówki: podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki.

*Poradnie psychologiczno-pedagogiczne: profilaktyka uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży. Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży z grup ryzyka.

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne pomagają bezpośrednio porzez diagnozę, poradnictwo, terapię (indywidualną, rodzinną), psychoedukację.

Formy pomocy psychologiczno-pedagogicnejw przedszkolach,szkołach i placówkach

Forma organizacyjna- zajęcia socjoterapeutyczne i inne zajęcia o charakterze terapeutycznym (od 3 do 10 uczniów) organizuje się dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne.Prowadzący muszą posiadać kwalifikacje w zakresie pracy o charakterze psychoterapeutycznym lub socjoterapii.

Placówki, w których mogą być organizowane:

*przedszkola ( z wyjątkiem zajęć socjoterapeutycznych)

*szkoły podstawowe

*gimnazja

*szkoły ponadgimnazjalne i ponadpodstawowe

*szkoły specjalne

*inne placówki stosownie do zakresu ich działań

ZABURZENIA ODŻYWIANIA SIĘ:

- specyficzne zaburzenia odżywiania (jadłowstręt psychiczny, żarłoczność psychiczna, oraz inne zaburzenia związane z przyjmowaniem pokarmów, np. przejadanie się czy wymioty związane z różnymi czynnikami psychologicznymi).

- niespecyficzne zaburzenia jedzenia (zespół jedzenia nocnego, zespół gwałtownego objadania się, anarchia żywieniowa <rezygnacja z głównych posiłków na rzecz ciągłego pojadania>, otyłość).

Anoreksja i bulimia to choroby zagrażające życiu- ok. 6% ludzi cierpiących na którąś z tych chorób umiera. Osoby te albo popełniają samobójstwo, albo umierają z powodu poważnych schorzeń organizmu.

Jadłowstręt psychiczny:

- najczęściej zaczyna się w okresie pokwitania i wczesnej dorosłości, między 14 a 20 r.ż., gdy w organizmie zachodzą duże zmiany związane z dojrzewaniem płciowym i kształtuje się tożsamość człowieka,

- pierwszym objawem anoreksji jest lęk przed przybraniem na wadze i otyłością, człowiek podejmuje wtedy działania zmierzające do utraty wagi a następnie utrzymanie jej na mniej więcej tym samym niskim poziomie,

- anorektycy przez cały czas obsesyjnie myślą o tym jak unikać jedzenia, mimo iż smak i zapach jedzenia sprawia im przyjemność,

- anorektycy unikają spotkań towarzyskich, żeby nikt nie wciskał im jedzenia, lub gdy w takiej sytuacji się znajdą, wymyślają różne wymówki w celu odmowy spożycia jakiegokolwiek posiłku, czasami sami przygotowują posiłki walcząc z pragnieniem jedzenia,

- satysfakcją dla nich jest to, że nie jedzą, gdyż myślą, że kontrolują wtedy swoje ciało i szarpiące nim pragnienia,

- aby nie myśleć o jedzeniu, skupiają się na różnego rodzaju czynnościach, jak np. ćwiczenia fizyczne, praca itp.,

- rozpoznanie jadłowstrętu psychicznego wg kryteriów ICD-10:

1.Wskaźnik masy ciała wynosi 17,5 albo mniej (masa ciała wg wieku i wzrostu musi być co najmniej 15% niższa od normalnej masy ciała), chory unika wysokokalorycznych posiłków (wysoka zawartość węglowodanów i tłuszczów), wagę utrzymuje dzięki: prowokowaniu wymiotów, używaniu środków przeczyszczających, wykonywaniu wyczerpujących ćwiczeń fizycznych, stosowaniu środków moczopędnych lub leków tłumiących łaknienie; chory odczuwa lęk przed przybraniem na wadze, narzeka na nadwagę i nie zgadza się na regularne przyjmowanie posiłków.

2. Zaburzone widzenie własnego ciała (chory zawsze widzi siebie jako osobę zbyt grubą i cierpi z tego powodu).

3. Natrętne myśli nadwartościowe (cała aktywność osoby skupia się na kontrolowaniu swojego ciała i wagi).

4. Pojawiają się zaburzenia hormonalne (np. zatrzymanie miesiączki u kobiet (co najmniej 3 kolejne cykle), spadek potencji i zainteresowania życiem seksualnym u mężczyzn, wzrost poziomu hormonu wzrostu, i kortyzolu, zmiany metabolizmu tarczycy i zaburzenia wydzielania insuliny). Symptomy te w okresie adolescencji mogą prowadzić do zatrzymania pokwitania.

Typy anoreksji:

a) ograniczający (ciągłe ograniczanie ilości spożywanych pokarmów i brak regularnego, niekontrolowanego objadania się lub zachowań mających na celu wydalanie pokarmu.

b) objadający się/wydalający (przejawia się okresowym ograniczaniem jedzenia oraz regularnym, niekontrolowanym objadaniem się i wydalaniem w postaci wymiotów, lewatywy, środków przeczyszczających itp.).

Na początku choroby nawet rodzina nie widzi, że coś złego dzieje się z ich bliskim. O problemie anoreksji rodzina domyśla się, gdy dieta jest dosyć drastyczna, a dodatkowo wspomagana przez różne środki i ćwiczenia fizyczne. Wychudzenie organizmu widać, gdy masa ciała spada od 40 do 60%. Po kilku miesiącach głodówki oprócz symptomów wyniszczenia pojawiają się także zaburzenia dermatologiczne, sercowo-naczyniowe i zaburzenia nastroju.

Żarłoczność psychiczna

- charakteryzuje się napadami obżarstwa, którym towarzyszy utrata kontroli nad tym co i w jakich ilościach się spożywa (chory zajada się olbrzymimi ilościami jedzenia), chory je szybko i łapczywie, najczęściej wysokokaloryczne, niezdrowe jedzenie,

- po napadzie obżarstwa bulimik czuje ulgę z powodu spadku napięcia, a jednocześnie poczucie winy i wyrzuty sumienia z powodu utraty kontroli,

- osoby z bulimią mogą być chude lub okresowo tyją i chudną,

- po napadzie obżarstwa w krótszych odstępach czasu następują napady objadania się, kończące się po upływie kilku dni lub tygodni,

- osoby chore ciągle myślą o jedzeniu i nadmiernie kontrolują swoją masę ciała (żeby nie tyć prowokują odruchy wymiotne, stosują środki przeczyszczające, okresowe głodówki, zażywają leki tłumiące łaknienie lub środki moczopędne - jest to nazywane zachowaniami kompensacyjnymi),

- osoby chore panicznie boją się utyć (ustalają sobie granicę wagi, której nie mogą przekroczyć), od wagi zależy ich samoocena;

Typy bulimii:

a) przeczyszczający (w czasie obżarstwa odznacza się regularnymi wymiotami lub nadużywaniem środków przeczyszczających, diuretyków bądź lewatywy),

b) nieprzeczyszczający (przeplatanie obżarstwa z intensywnymi ćwiczeniami fizycznymi, głodówkami lub drastycznymi niskokalorycznymi dietami);

W bulimii okresy lepszego samopoczucia przeplatają się z okresami gorszego samopoczucia, związanego z okresami obżarstwa. W dobrych okresach osoby chore całkiem dobrze funkcjonują społecznie. Mają oni większą świadomość niż anorektycy o swojej chorobie i szybciej zgłaszają się na terapie.

PSYCHOANALIZA

Cztery główne kierunki psychoanalizy:

1. teoria popędów (tzw. psychoanaliza klasyczna)

2. psychologia ego

3. teoria relacji z obiektem

4. psychologia self

PSYCHOLOGIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA

HUMANISTYCZNA

SYSTEMOWA


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Praca na zaliczenie Psychologii Manipulacja
psychologia na zaliczenie z wykładów-sciaga, elektronika i telekomunikacja
Psychologia Ogólna Wyk- Egzamin, Pedagogika Opikuńcza UWM Olsztyn, I Rok, Psychologia Ogólna, Pytani
PSYCHOLOGIA BIEGU ŻYCIA ZADANIE NA ZALICZENIE
Przykłady pytań na zaliczenie biochemii
Pytania z interny na zaliczenie 2007, III rok, Interna, Egzamin, Giełdy
TPL otwarte, materiały farmacja, Materiały 4 rok, tpl, na zaliczenie
Układy kroków na zaliczenie z aerobiku, KONSPEKTY, ĆWICZENIA
techniki terapii poznawczo-behawioralnej...na zaliczenie
psychologia zaliczenie, Psychologia
Przykład opracowania na zaliczen ie
Opracowanie pytań na zaliczenie Opto
Zagadn na zalicz 15 16 zima A Prawo geolog, górn, wodne i budowl
Pytania na zaliczenie
Wf Siatkówka ELEMENTARNE WIADOMOŚCI NA ZALICZENIE
Na zaliczenie
Edukacja zdrowotna program na zaliczneie

więcej podobnych podstron